2012 Yılı Mayıs Ayı Ödemeler Dengesi

www.tobb.org.tr
www.tobb.org.tr
Gözden Geçirme Notları
2012 Yılı Mayıs Ayı Ödemeler Dengesi Göstergeleri
TCMB tarafından 11/07/2012 tarihinde yayımlanan, 2012 yılı Mayıs ayına ilişkin “Ödemeler
Dengesi” bültenine göre;
 2011 yılı Mayıs ayında 7.836 milyon $ açık veren cari işlemler hesabı, 2012 yılının aynı
ayında %25,6 oranında azalışla 5.828 milyon $ açık vermiştir.
 2011 yılı Ocak-Mayıs döneminde 36.992 milyon $ açık veren cari işlemler hesabı, 2012
yılının aynı döneminde %26,9 oranında azalışla 27.051 milyon $ açık vermiştir (Bkz,
Grafik 1).
 Dış ticaret açığı 2012 yılının ilk beş ayında geçen yılın aynı dönemine göre 8.354
milyon $ azalarak 28.942 milyon $’a gerilemiştir.
 Dış ticaret açığındaki azalmayla birlikte, hizmetler dengesinden kaynaklanan net
gelirlerin 879 milyon $ artarak 4.539 milyon $’a ve gelir dengesinden kaynaklanan net
giderlerin de 750 milyon $ azalarak 3.214 milyon $’a ulaşması cari işlemler açığındaki
gerilemede etkili olmuştur.
 2012 yılının ilk beş ayında yatırım geliri dengesi kaleminde yer alan doğrudan
yatırımlar, portföy yatırımları ve faizlerden oluşan diğer yatırımlarda geçen yılın aynı
dönemine göre 774 milyon $’lık azalışla, toplam 3.130 milyon $’lık net çıkış olmuştur.
 2011 yılının Ocak-Mayıs döneminde yurtdışında yerleşik kişilerin yurt içinde yaptıkları
net yatırımlar geçen yılın aynı dönemine göre 640 milyon $ artarak 6.454 milyon $’a
yükselmiştir.
 Turizm gelirleri 2011 yılının ilk beş aylık dönemine göre %5,3 oranında azalarak 6.209
milyon $’dan, 5.949 milyon $’a; turizm giderleri de %27,0 oranında azalarak 2.054
milyon $’dan, 1.500 milyon $’a gerilemiştir. Turizm net geliri ise 2011 yılının OcakMayıs döneminde 4.236 milyon $ iken, 2012 yılının aynı döneminde turizm
Sayfa 1
İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ
Sayı: E.18.17/288
12.08.2012
TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: irim@tobb.org.tr
TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
www.tobb.org.tr
www.tobb.org.tr
nedeniyle net turizm geliri %5,0 oranında artış göstererek, 4.449 milyon $’a
yükselmiştir.
(Milyon $)
5.000
0
-5.000
-5.740
-4.259
-5.796
-4.712
-6.244
-6.029
-4.980
-5.353
-10.000
-5.828
-7.052
-15.000
-20.000
-25.000
-27.051
-30.000
-28.942
-35.000
-40.000
-36.992 -37.296
-45.000
2011 Ocak - Mayıs
2012 Ocak
2012 Şubat
CARİ AÇIK
2012 Mart
2012 Nisan
May.12
2012 Ocak-Mayıs
DIŞ TİCARET DENGESİ
Kaynak: TCMB.
Grafik 1. 2011 Yılı Ocak-Mayıs ve 2012 Yılı Mayıs/Ocak-Mayıs Dönemleri için Cari İşlemler Hesabı ve Dış Ticaret
Dengesi
Cari işlemler dengesinde 2011 yılının ikinci yarısından itibaren başlayan iyileşme eğilimi, 2012
yılının ilk beş aylık döneminde de devam etmiştir. 2011 yılı Ocak-Mayıs döneminde 36.992
milyon $ açık veren cari işlemler hesabı, 2012 yılının aynı döneminde %26,9 oranında azalışla
27.051 milyon $ açık vermiştir. Dış ticaret dengesi 2011 yılının ilk beş ayında 37.296 milyon $
açık verirken, 2012 yılının aynı döneminde 8.354 milyon $ azalarak 28.942 milyon $ açık
vermiştir.
Cari işlemler açığındaki bu iyileşmede, büyük ölçüde dış ticaret açığındaki azalmayla birlikte,
hizmetler dengesinden kaynaklanan net gelirlerin 879 milyon $ artarak 4.539 milyon $’a ve
gelir dengesinden kaynaklanan net giderlerin 750 milyon $ azalarak 3.214 milyon $’a
gerilemesi etkili olmuştur (Bkz, Tablo 1).
Sayfa 2
İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ
Sayı: E.18.17/288
12.08.2012
giderlerindeki önemli düşüşün turizm gelirlerindeki düşüşten oldukça büyük olması
Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: irim@tobb.org.tr
TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
www.tobb.org.tr
www.tobb.org.tr
%5,3 oranında azalarak 5.949 milyon $; turizm giderleri de %27,0 oranında azalarak 1.500
milyon $ olmuştur. Turizm net geliri ise 2011 yılının ilk beş ayında 4.236 milyon $ iken, 2012
yılının aynı döneminde turizm gelir ve giderlerinde azalış olmakla birlikte, turizm
giderlerindeki düşüşün, turizm gelirlerindeki düşüşten çok büyük olması ile net turizm
gelirleri %5,0 oranında artış göstererek, 4.449 milyon $’a yükselmiştir.
Tablo 1. Ödemeler Dengesi
(106 $)
Bileşenler
2011
Ocak-Mayıs
CARİ İŞLEMLER HESABI
İhracat F.o.B
İthalat F.o.B
Mal Dengesi
Hizmetler Dengesi: Gelir
Hizmetler Dengesi: Gider
Mal ve Hizmet Dengesi
Gelir Dengesi: Gelir
Gelir Dengesi: Gider
Mal, Hizmet ve Gelir Dengesi
Cari Transferler
SERMAYE HESABI
FİNANS HESABI
Yurt dışında Doğrudan Yatırım
Yurt içinde Doğrudan Yatırım
Portföy Hesabı-Varlıklar
Portföy Hesabı-Yükümlülükler
Hisse Senetleri
Borç Senetleri
Diğer Yatırımlar-Varlıklar
Merkez Bankası
Genel Hükumet
Bankalar
Diğer Sektörler
Diğer Yatırımlar-Yükümlülükler
Merkez Bankası
Genel Hükumet
Bankalar
Diğer Sektörler
Cari, Sermaye ve Finansal Hesaplar
NET HATA VE NOKSAN
GENEL DENGE
REZERV VARLIKLAR
Resmi Rezervler
Uluslararası Para Fonu Kredileri
-36.992
57.129
-94.425
-37.296
12.146
-8.486
-33.636
1.856
-5.820
-37.600
608
-7
40.042
-1.066
5.814
1.619
13.420
-649
14.069
11.811
1
-54
904
10.960
8.444
-432
-108
3.820
5.164
3.043
6.064
9.107
-9.107
-8.169
-938
2012
Ocak
-5.740
11.050
-16.846
-5.796
1.960
-1.376
-5.212
352
-931
-5.791
51
0
2.561
-65
939
1.301
100
556
-456
-1.235
0
0
-3.112
1.877
1.521
-95
121
2.190
-695
-3.179
508
-2.671
2.671
2.671
0
Şubat
-4.259
12.439
-17.151
-4.712
1.935
-1.257
-4.034
453
-903
-4.484
225
0
4.998
-206
789
-143
945
266
679
2.496
0
0
2.534
-38
1.117
-69
116
960
110
739
954
1.693
-1.693
-1.114
-579
Mart
-6.244
13.985
-20.014
-6.029
2.344
-1.675
-5.360
459
-1.401
-6.302
58
0
6.264
-2.016
2.856
-357
3.373
98
3.275
301
1
0
2.090
-1.790
2.107
-98
-68
-55
2.328
20
2.227
2.247
-2.247
-2.247
0
Nisan
-4.980
13.380
-18.733
-5.353
2.576
-1.594
-4.371
302
-1.051
-5.120
140
0
6.284
-240
440
-224
1.434
-145
1.579
76
0
-1
-465
542
4.798
-132
-306
4.017
1.219
1.304
-990
314
-314
-314
0
Mayıs
-5.828
13.895
-20.947
-7.052
3.425
-1.799
-5.426
476
-970
-5.920
92
0
8.697
-94
1.430
15
361
-435
796
1.134
0
-31
1.340
-175
5.851
-152
-193
2.887
3.309
2.869
-1.383
1.486
-1.486
-912
-574
Ocak-Mayıs
-27.051
64.749
-93.691
-28.942
12.240
-7.701
-24.403
2.042
-5.256
-27.617
566
0
28.804
-2.621
6.454
592
6.213
340
5.873
2.772
1
-32
2.387
416
15.394
-546
-330
9.999
6.271
1.753
1.316
3.069
-3.069
-1.916
-1.153
Kaynak: TCMB.
Sayfa 3
İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ
Sayı: E.18.17/288
12.08.2012
Hizmetler Dengesi kalemi altında yer alan turizm gelirleri, 2011 yılının aynı dönemine göre
Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: irim@tobb.org.tr
TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
www.tobb.org.tr
www.tobb.org.tr
yatırımlar, portföy yatırımları ve faizlerden oluşan diğer yatırımlarda gerçekleşen net çıkış,
geçen yılın aynı ayına göre 774 milyon $’lık azalışla 3.904 milyon $’dan, 3.130 milyon $’a
gerilemiştir (Bkz, Grafik 2).
(Milyon $)
10.000
4.539
3.660
5.000
678
584
1.626
982
669
0
-450
-579
-5.000
-3.964
-10.000
-5.796
-4.712
-6.029
-494
-749
-942
-5.353
-3.214
-7.052
-15.000
-20.000
-25.000
-30.000
-28.942
-35.000
-40.000
-37.296
-45.000
2011 Ocak - Mayıs
2012 Ocak
2012 Şubat
Mal Dengesi
2012 Mart
Hizmetler Dengesi
2012 Nisan
May.12
2012 Ocak-Mayıs
Gelir Dengesi
Kaynak: TCMB.
Grafik 2. Mal, Hizmet ve Gelir Dengesi
Yurt dışında yerleşik kişilerin, yurt içinde yaptıkları net yatırımlar, 2012 yılının ilk beş ayında,
bir önceki yılın aynı dönemine göre 640 milyon $ artarak 6.454 milyon $’a yükselmiştir.
Aynı dönemde, yurt içinde yerleşik kişilerin, yurt dışında yaptıkları net yatırımlar bir önceki
yılın aynı dönemine göre 1.555 milyon $ artarak net 2.621 milyon $ olmuştur.
Yurt dışında yerleşik kişiler, hisse senedi piyasasında 2012 yılının Mayıs ayında 435 milyon $
tutarında satım yaparken, ilk beş aylık dönemde toplam 340 milyon $ tutarında net alım
yapmıştır.
Sayfa 4
İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ
Sayı: E.18.17/288
12.08.2012
2012 yılının Ocak-Mayıs döneminde yatırım geliri dengesi kaleminde yer alan doğrudan
Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: irim@tobb.org.tr
TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
www.tobb.org.tr
www.tobb.org.tr
tutarındaki Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS) alımı ile birlikte toplam 1.654 milyon $
tutarında alım gerçekleştirmiştir. Aynı dönemde bankacılık sektörünün yurt içi menkul
kıymet ihraçlarıyla ilgili olarak yurt dışı yerleşikler 143 milyon $ tutarında net alım yapmıştır.
Bankaların yurt dışında sahip oldukları yabancı para ve ¨ cinsinden efektif ve mevduat
varlıkları, 2012 yılının Ocak-Mayıs döneminde Türk Lirasındaki 1.063 milyon $ tutarındaki
artışa rağmen, yabancı paradaki 4.023 milyon $ tutarındaki azalışın etkisiyle toplam 2.960
milyon $, diğer sektörlerin yurt dışındaki mevduat varlıkları ise 549 milyon $ tutarında azalış
göstermiştir.
Genel Hükümet, yurt dışı piyasalar ve diğer uluslararası kuruluşlardan sağlanan (IMF dahil)
uzun vadeli kredilerle ilgili olarak, Mayıs ayındaki 574 milyon $ tutarındaki IMF kredi geri
ödemesi ile birlikte 2012 yılının ilk beş ayında 1.483 milyon $ tutarında net geri ödemede
bulunmuştur.
Bankacılık sektörünün net kredi kullanımı geçen yılın aynı dönemine göre 4.997 milyon $
azalarak 7.011 milyon $’dan 2.014 milyon $’a gerilemiştir. Bu dönemde diğer sektörlerin net
kredi kullanımı 81 milyon $ artarak 4.336 milyon $ olmuştur.
Yurt dışında yerleşik Türk vatandaşlarınca Merkez Bankası nezdinde açılan mevduat
hesaplarında ilk beş aylık dönemde 546 milyon $ tutarında net çıkış kaydedilmiştir.
2012 yılının Ocak-Mayıs döneminde yurt dışı bankaların yurt içinde sahip oldukları yabancı
para mevduatları 3.914 milyon $, Türk Lirası mevduatları 904 milyon $ tutarında artış
göstermiştir.
Finans hesaplarının son kalemi olan rezerv varlıkların içinde bulunan resmi rezervler, 2011
yılının ilk beş aylık döneminde 8.169 milyon $ tutarında artış gösterirken, bu yılın aynı
döneminde %76,5 oranındaki azalışla 1.916 milyon $ tutarında artış kaydetmiştir.
Bu konuyla ilgili bir sonraki haber bülteninin yayımlama tarihini www.tobb.org.tr adresinde İSTATİSTİKLER başlığı altında,
Takvimden görebilirsiniz.
Sayfa 5
İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ
Sayı: E.18.17/288
12.08.2012
Yurt dışında yerleşik kişiler yılın ilk beş aylık döneminde, Mayıs ayındaki 774 milyon $
Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: irim@tobb.org.tr