UFAK TEFEK B‹LG‹LER Derleyen: SABR‹YE AfiIR Bir tsunami dalgas› saatte 800 km h›zla yol alabilir TSUNAM‹ BÖCEK NÜFUSU Dünyada yaklafl›k bir milyon böcek türü vard›r. Her y›l afla¤› yukar› 8000 yeni tür keflfedilmektedir. fiAMP‹YON ORK‹NOS Orkinos en h›zl› yüzen bal›kt›r. Louis Kral› 14. erdi. a s n a r F Yetiflkin bir orkinos et ed sudan nefrsadece 3 kez saatte 90 km h›zla a d n Hayat› m›flt›r. yüzebilmektedir. banyo yap B‹YO-B‹LG‹SAYARLAR Mikroçip yüzeyinde beyin hücresi yetifltirme deneyleri baflar›yla sonuçlanmaktad›r. Sinirleri hasar gören insanlar bu sayede kas kontrolu ile görme ve iflitme duyular›n› daha iyi kontrol edebiliyorlar. Merdiven t›rmanan akülü sandalye Frans›z mühendis Hervé le Masne taraf›ndan tasarlanm›fl akülü tekerlekli sandalye ile merdivenler art›k engelliler için sorun de¤il. Araç, k›z›lötesi sensörler ile merdiveni alg›layabiliyor. 300 basamak t›rman›p,1000'den fazla basamaktan afla¤› inebiliyor. Dünyadaki kay›tl› bilgilerin sadece %5-%10 kadar› dijital ortama geçirilmifltir. PAHA B‹Ç‹LMEZ B‹TK‹: SAFRAN Arapçada "sar›" anlam›na gelen asfar sözcü¤ünden gelen safran tarih boyunca en de¤erli bitkilerden biri olmufltur. 1 kilo safran için 5000-140.000 adet safran bitkisi toplamak gerekti¤inden, bugün bile ‹spanyol "mancha" safran›n›n kilosuna 8000 pound de¤er biçilebilmektedir. Çay, kahve ve çikolatan›n gelifliyle safran üretimi düflüfle geçmifltir. Buna ra¤men safran halen dünyada çok önemli bir üründür. 124 BD A⁄USTOS 2011 DO⁄A MARATONCUSU Yusufçuklar hiçbir yere konmadan 100 km’lik yol katedebilirler. KALB‹M‹Z‹N GÜCÜ Kalp,bedenimizdeki en güçlü kaslara sahip organd›r. E¤er damar›m›z bedenden d›flar›ya tutulsayd›, kalp bas›nc› kan› 25 metre yükse¤e f›flk›rtabilirdi. Al›fl-veriflin sultanlar› Avrupa ve ABD’de internet üzerinsat›lan ürünlerin %70’i kad›nlar taraf›ndan sat›n al›nmaktad›r. Çevrim içi hesaplar›n %70’i erkekler taraf›ndan aç›lmakta ancak ifllemlerin %70’ini kad›nlar yapmaktad›r. GENET‹K KEHANET Konuflma, bellek, bunal›ma girme, suç iflleme, obezite gibi e¤ilimlerin genlerle ilgisi flimdiden belirenmifltir. Genlerin %99’u tüm insanlarda t›pat›p ayn›d›r. Farkl›l›klar kalan %1 ile aç›klanmaktad›r. Faz›l Hüsnü Da¤larca A¤ustos do¤umlu ünlü flairimiz (26 A¤ustos 191215 Ekim 2008) ‹ ‹stanbul do¤umlu Da¤larca ö¤renimini Kuleli Askeri Lisesi'nde tamamlam›flt›r. Do¤u ve Orta Anadolu'nun, Trakya'n›n pek çok yerini dolaflt›. Askerlikten 1950'de ayr›ld›. Yaflam› boyunca kendisine bir çok ödül verilen flair 1967'de ABD'deki Milletleraras› fiiir Forumu taraf›ndan "En iyi Türk flairi" seçilmifltir. Toplumculu¤unun temelinde insana ve insan hayat›na sayg› yatan Da¤larca, hiç bir edebî ak›m ve kifliden etkilenmeden kendi fliirini yaratm›flt›r. Onun sanat anlay›fl›n› flu cümlesi özetler: "Sanat eseri hem bir saat gibi içinde bulundu¤umuz zaman›, hem de bir pusula gibi gidilmesi gereken yönü iflaret etmelidir." Kendini hep çocuk olarak gördü¤ünü, dünyadaki en önemli kavram›n 'çocuk' oldu¤unu söylemifltir. Say›s› otuz üçü bulan, her biri di¤erinden güzel ve ilginç kitaplar›yla Türk edebiyat›nda, kapsam›, ön sezifl yetene¤i, hayal gücü, hiçbir gelene¤e ba¤l› olmayan eserleri, fliir dilinin özgünlü¤ü, hepsinin üstünde sözcüklere yükledi¤i düflünce ve duygu zenginli¤iyle eriflilemez bir doruktur. Cumhuriyet dönemi akademisyenlerinden Orhan Burian 1939'larda; "Da¤larca'n›n fliiri ya cinnete, ya da dehaya varmak üzeredir" demiflti. Geçen y›llar bu yarg›n›n dehadan yana a¤›r bast›¤›n› göstermifltir. 125