Ulusal Dağıtım Projesi ve Pardus

Ulusal Dağıtım Projesi ve Pardus
• Türkiye, ekonomik, stratejik ve güvenli işletim
sistemi ihtiyacını karşılamak amacıyla, 2003
yılında TÜBİTAK Ulusal Elektronik ve Kriptoloji
Araştırma Enstitüsü’nü (UEKAE), ulusal bir
işletim sisteminin olabilirliğini araştırmak
üzere görevlendirmesi ile başlayan proje
“Ulusal Dağıtım” projesi olarak
adlandırılmaktadır.
1
• Pardus isimlendirme politikası gereği daha
sonraki sürümlerine de Anadolu’da yaşayıp nesli
tükenme riski olan canlıların Latince adlarını
vermektedir
2
Pardus İşletim Sistemi
• Pardus açık kaynak kodlu, özgürce dağıtılan,
GPL (Genel Kamu Lisansı) ile lisanslanmış;
kullanışlılık, donanım uyumluluğu, kararlılık ve
güvenlik konularında geniş olanaklar sunan,
son kullanıcının tüm ihtiyacını kullanışlı olarak
karşılamayı amaçlayan bir GNU/Linux
dağıtımıdır.
3
4
Çekirdek hariç kök dosya sistemi,
paket yönetimi (PiSi),
yapılandırma yöneticisi (Çomar),
masaüstü yönetimi (Kaptan),
aygıt yöneticisi (Tasma),
kurulum aracı(Yalı),
açılış sistemi (Müdür) ve pek çok yeni uygulama
sıfırdan geliştirilmiştir
Kullanıcı programlarının bir kısmı özel bir ekip
tarafından geliştirilmiş, büyük kısmı ise (firefox,
openoffice, konqueror, media programları, vs..) açık
kaynak kodlu yazılımlardan sağlanmıştır
5
Pardus İşletim Sistemi
• 2005 yılında ilk kararlı sürüm Pardus 1.0
yayınlandı
• Aralık 2007’de Pardus 1.1 çalışan CD
duyurulmuştur.
• Hemen ardından Pardus 2007 kurulan ve
çalışan CD’ler internette dağıtılmaya
başlanmıştır.
6
Pardus 2007
• 2007’de:
• Pardus 2007 duyurulmuş
– Felis Chaus (Sazlık Kedisi)
– Caracal Caracal (Karakulak)
– Lynx Lynx (Bayağı Vaşak)
Güncelleme sürümleri yayınlanmıştır
7
Pardus 2008
• 2008’de:
• Pardus 2008 duyurulmuş
– Hyaena hyaena (Çizgili Sırtlan)
– Canis aureus (Altın Çakal)
Güncelleme sürümleri yayınlanmıştır.
8
Pardus 2009
• 2009’da:
• Pardus 2009 duyurulmuştur
• 2010’da:
– Anthropoides virgo (Telli Turna)
– Geronticus eremita (Kelaynak)
Güncelleme sürümleri yayınlanmıştır.
9
Pardus 2011
• 2011’de:
• Pardus 2011 duyurulmuştur
– 2011.1: Dama dama (Alageyik)
– 2011.2: Cervus elaphus (Kızıl Geyik)
Güncelleme sürümleri yayınlanmıştır.
Ocak 2012'de Pardus 2011 bireysel sürümüne
güncelleme desteğinin sona ermesiyle birlikte
Pardus'un desteklenen bireysel sürümü
bulunmamaktadır.
10
Pardus 2013
• 25 Ocak 2013'te Debian tabanlı ilk kararlı Pardus
sürümü "Pardus 2013 Anadolu Parsı" adı ile
yayınlandı. Böylece Pardus projesi kapsamında
2012 yılına kadar geliştirilmiş olan Pardus'a özgü
PİSİ paket yönetim sistemi, ÇOMAR yapılandırma
yöneticisi, YALI kurulum aracı, Müdür açılış
sistemi, Kaptan ilk ayar sihirbazı ve diğer irili ufaklı
tüm projeler terk edilerek tamamen Debian
tabanına geçilmiş oldu. Ayrıca 2013 yılının ilk
aylarında Tübitak geliştiricilerinin üye olduğu,
destek kanalı olarak tanıdığı ve onayladığı
topluluk sitesi parduslinux.org açıldı.
Pardus 2013
• Pardus'un, Pardus 2013 sürümünden itibaren Kurumsal,
Sunucu ve Fatih sürümü olmak üzere 3 ayrı sürümü
bulunmaktadır. Kurumsal sürüm, kurum ve kuruluşların
ihtiyaçları göz önüne alınarak hazırlanmıştır. Fatih sürümü
ise FATİH Projesindeki akıllı tahtalarda kullanmak üzere
hazırlanmıştır.
• Pardus'un 2013 sürümünden itibaren bireysel kullanıcılara
yönelik resmi bir sürümü bulunmamakla birlikte TÜBİTAK
tarafından "Pardus" isminin kullanımı için izin verilen,
TÜBİTAK'tan bağımsız bir topluluk tarafından Pardus
Topluluk Sürümü adı altında bireysel kullanıma yönelik bir
sürümü yayınlanmaktadır. Pardus'un resmi web sayfasında;
Pardus Topluluk Sürümü'nün, ev kullanıcılarının ihtiyaç
duyabileceği çeşitli yazılımları barındırdığı belirtilerek,
indirme bağlantıları sunulmaktadır.
Pardus Anka 2013
• Yeniden yapılanma sürecinde güncellenmeyen
Pardus deposundaki paketlerin yeni sürümlerini
paketlemek isteyen bazı kullanıcılar bir araya
gelerek Pardus ANKA adını verdikleri bir çalışma
başlattılar. Bu çalışma öncelikle KDE, Firefox gibi
temel yazılımların yeni sürümlerini paketlemeye
odaklandı, daha sonra pardus-linux.org (LKD)
sunucuları üzerinde bir paket deposu
oluşturularak kullanıcılara açıldı, bir derleme
çiftliği de oluşturuldu. Pardus Anka 2013’ün
2012 sonlarında deneme sürümü yayınlandı.
Pisi Linux
• Pardus Anka ekibi isim değişikliğine gidip
2014’te Pisi Linux 1.1 ve 2015’te Pisi Linux1.2
yi yayınladılar. Pardus 2011.2'nin 64 bit
sürümü esas alındı, isim değişikliğine gidildi,
paketler güncellendi, Pardus'a has olan
bileşenlerdeki çeşitli hatalar giderildi. Pisi
Linux’ a destek devam ediyor. 2016 Pisi Linux
2.0 alfa sürümü ile kullanıcıya ulaştı.
Pardus Kullanan Kurum/Kuruluşlar
KAMU
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Milli Savunma Bakanlığı
•
Dışişleri Bakanlığı (kısmen)
Türk Silahlı Kuvvetleri (kısmen)
•
Emniyet Teşkilatı (kısmen)
•
Radyo Televizyon Üst Kurumu
ASAL (Askeralma Dairesi başkanlığı) •
•
İSKİ
•
Devlet Planlama Teşkilatı
•
Ankara Emniyet Müdürlüğü
•
Manisa İl Sağlık Müdürlüğü
•
Bergama Belediyesi
•
Ceyhan Belediyesi
•
•
•
ÜNİVERSİTE
Adıyaman Üniversitesi
Afyon Kocatepe Üniversitesi Hastanesi
(kısmen)
Batman Üniversitesi
Boğaziçi Üniversitesi
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
Kastamonu Üniversitesi
Marmara Üniversitesi
İstanbul Üniversitesi
İstanbul Teknik Üniversitesi
İstanbul Ticaret Üniversitesi
Orta Doğu Teknik Üniversitesi
Bilkent Üniversitesi
Çankaya Üniversitesi
Hacettepe Üniversitesi
15