Slayt 1 - Ankara Üniversitesi
advertisement
40 YAŞIN ÜSTÜNDEKİ KOLOREKTAL KANSER İÇİN RİSK ALTINDAKİ BİREYLER, DIŞKIDA KAN GELMESİNİN UYARICI ROLÜNÜN FARKINDA MI? Yağmur Sitem AKBULUT, Orhun AKDOĞAN, Şebnem Büşra ALTUNKALEM, Satı Coşkun YAZGAN, Caner YEŞİLOĞLU Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem 3 Öğrencileri GİRİŞ VE AMAÇ Bu çalışmanın amacı, Türk toplumunda 40 yaş üzeri risk altındaki bireylerin dışkılarındaki kan varlığının uyarıcı rolünün farkında olup olmadıklarını belirlemek, farkındalığın çeşitli sosyodemografik ölçütlerle ilişkisinin doktora gidip gitmeme nedenleriyle incelenmesidir. GEREÇ VE YÖNTEMLER Şubat - Nisan2013 tarihleri arasında yürütülen tanımlayıcı tipteki bu çalışma, 4 Nolu Keçiören AÇSAP Merkezi’ne gelen basit rastgele örnekleme yöntemiyle seçilen 40 yaş üstü 1122 birey üzerinde gerçekleştirilmiştir. Çalışma kapsamında hazırlanan anketten elde edilen veriler, SPSS 11.5 programında ki-kare testi, bağımsız gruplarda t testi, tek yönlü varyans analizi ve korelasyon analizi ile değerlendirilmiştir. BULGULAR Çalışmaya katılan 1122 birey içerisinde rektal kanama sıklığı %52.1 iken, bu kanama sebebiyle doktora başvurma oranı %49.8’dir. En sık başvurma ve başvurmama nedeni basur iken, ikinci sırada başvurma nedeninin kanser olduğu belirlenmiştir. Tablo 1 : Rektal kanama görülen bireylerin doktora başvurma ve başvurmama nedenleri BAŞVURMA NEDENLERİ KAÇ KEZ DÜŞÜNÜLDÜĞÜ BAŞVURMAMA NEDENLERİ KAÇ KEZ DÜŞÜNÜLDÜĞÜ BASUR* 141 BASUR* 153 ÇATLAK 61 ÇATLAK 34 AĞRI 82 AĞRININ OLMAMASI 78 KANAMA 92 KANAMANIN RAHATSIZ ETMEMESİ 64 KANSER** 97 UMURSAMAMA** 96 DİĞER 4 DİĞER 15 Rektal Kanama ile Doktora Başvurma Oranlarının Kanser/Polip Öyküsü Değişkenleri Açısından Değerlendirilmesi 81,3% 90% Rektal kanama şikayeti ile doktora başvurma oranları açısından cinsiyet, eğitim düzeyleri arasında farklılık gözlenmezken; ileri yaşta olanlarda (51:ortanca),ailesinden birisi veya kendisinde bağırsak ameliyatı ve polip öyküsü olanlarda,ailesinde kalın bağırsak veya rektum kanseri tanısı alan birey olanlarda, ailesinde kolorektal kanser dışı bir kanser olan bireylerde doktora başvurma oranının anlamlı derecede daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Ailesinde kanser veya polip tanısı alan bireylerin doktora başvurma oranı ile yakınlık derecesi arasında da anlamlı bir ilişki bulunmuştur. 80% 70% 71,8% 69,8% 66,2% 63,6% 56,4% 60% 47,0% 45,8% 44,7% 50% 46,2% 42,1% 40% 30% 20% 10% 0% Evet Hayır Evet Hayır Evet Hayır Kendisinde/Ailesinde Kendisinde/ailesinde Ailesinde kolorektal kalın bağırsak öyküsü polip öyküsü kanser tanısı Evet Hayır I.derece II.derece Uzak Ailesinde KK dışında Ailesinde kanser ya da polip kanser tanısı tanısı alanların yakınlık dereceleri Doktora başvuran bireylere yapılan muayene ve tetkikler incelendiğinde en çok %93.7 ile rektal muayene yapıldığı, onu %66.3 ile kolonoskopi veya rektoskopi, %22.5 ile radyolojik görüntüleme ve %28.4 ile USG ve BT’nin izlediği tespit edilmiştir SONUÇ VE ÖNERİLER Bu çalışma sonucunda dışkıda kan gelmesinin uyarıcı rolünün farkındalığının ve doktora başvurma oranının; bireyin kendisinde ya da yakın çevresinde kanser veya başka bağırsak hastalığı olduğunda yüksek olduğu ortaya çıkmıştır. Bu nedenle kolorektal kanserin; belirtilerinin bilinmesi ve önlenmesi konularında farkındalığı arttırmak üzerine toplumu aydınlatıcı, bilgilendirici çalışmalara ihtiyaç vardır. KAYNAKLAR •KUZU A. , FÜZÜN M. ; Kolorektal Kanserde Tedavi; Klinik Gastroenteroloji ve Hepatoloji; 2007 ; 977-987 •Syahnaz Mohd Hashim, Tong Seng Fah, Khairani Omar, Mohd Radzniwan Abdul Rashid, Shamsul Azhar Shah, Ismail Sagap ; Knowledge of Colorectal Cancer among Patients Presenting with Rectal Bleeding and its Association with Delay in Seeking Medical Advice, 2011
