Pinus nigra subsp. pallasiana, Pinaceae

ve yapıya sertlik kazandıran yoğun lignin birikimi, bu anatomik yapıyı bir üflemeli müzik aleti
olmaya elverişli kılan başlıca özellikler. Ney yapımı için uygun olgunluğa erişmiş bir kamıştaki
ligninleşme oranı ve bununla bağlantılı olarak çeşitli hücre gruplarındaki çeper kalınlığı-lümen
genişliği değerleri ses kalitesini belirleyen başlıca unsurlardır. Hipodermanın ve demet kınlarının
genişliği ve ligninleşme durumu özellikle önemlidir.
Sonuç: İnterkalar meristemler sayesinde gerçekleşen teleskopik büyüme, bir ney kamışının kaliteli
olup olamayacağını ekolojik ve fizyolojik olaylarla bağlantılı olarak açıklar: Ekolojik koşulların
göreceli elverişliliği nedeniyle iyi büyüme gösteren bir kamışta internodlar uzun olacağından,
ayrıca her bir internodun zamana yayılmış bağımsız büyümesi nedeniyle ortaya çıkacak heterojen
internod mesafeleri nedeniyle böyle bir kamış ney yapımına elverişli olmayacaktır. Samandağ’da
Asi Deltası ve civarında yetişen kamışlarda bu durumun tersinin görüldüğünü morfolojik ve
anatomik deliller ışığında tespit ettik. Başka bölgelerdeki populasyonlarda nadir görülen kısa
ve eşit uzunlukta internodlu ayrıca ideal ligninleşme düzeyine sahip kamışlara bu bölgedeki
populasyonlarda sıkça rastlanmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Arundo donax, Samandağ kamışı, ney
Teşekkür: Çalışmalarımızda bize danışmanlık yapan ney yapımcısı Cemil Kahiloğulları’na
içtenlikle teşekkür ederiz.
SB–047
Anadolu’da Karaçamın (Pinus nigra subsp. pallasiana, Pinaceae)
Yıllık Halka Gelişimini Etkileyen İklim Faktörleri
Nesibe Kösea, Ünal Akkemika, H. Nüzhet Dalfesb, M. Sinan Özerenc, Doğanay Tolunayd
İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi, Orman Botaniği Anabilim Dalı, Bahçeköy, İstanbul
nesibe@istanbul.edu.tr
b
İstanbul Teknik Üniversitesi Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü, Maslak, İstanbul
c
İstanbul Teknik Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği, Maslak, İstanbul
d
İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi, Toprak İlmi ve Ekoloji Anabilim Dalı, Bahçeköy, İstanbul
a
Amaç: Pinus nigra Arn. subsp. pallasiana (karaçam), Quercus L. (meşe) ve Pinus brutia Ten.
(Kızılçam)’dan sonra. Türkiye’de en geniş yayılışa sahip ağaç türüdür. Bu dendroekolojik
çalışmada amaç, karaçamın yılık halka genişliğini sınırlandıran iklim faktörlerini ortaya koymak
ve karaçamın iklime tepkisini sınıflandırmaktır.
Gereçler ve Yöntemler: Karaçamın yıllık halka genişliüini etkileyen iklim faktörlerini ortaya
koymak amacıyla, Batı Anadolu’da farklı araştırıcılar tarafından oluşturulan 28 karaçam kronolojisi
için tepki fonksiyonları hesaplanmıştır. Tepki fonksiyonlarının hesaplanmasında grid iklim verileri
(aylık ortalama sıcaklık ve toplam yağış) kullanılmıştır. Her bir kronoloji için ayrı ayrı elde edilen
tepki fonksiyonu katsayıları hiyerarşik küme analizi kullanılarak gruplandırılmıştır.
Bulgular ve Sonuç: Kronolojilerin sıcaklık ve yağışa bireysel tepkileri dört ana grupta
sınıflandırılmıştır. Bu grupları oluşturan kronolojiler haritalandırıldığında, grupların oluşmasına
neden olan en önemli faktörlerin iklim ve fitocoğrafik farklılıklar olduğu görülmüştür. Kronolojilere
ait tepki fonksiyonu sonuçları, hemen hemen tüm yörelerde karaçamın yıllık halka genişliğini
21. Ulusal Biyoloji Kongresi, 03–07 Eylül 2012, Ege Üniversitesi, İzmir, Türkiye
http://www.ubk2012.ege.edu.tr
135
etkileyen en önemli faktörün, özellikle mayıs ayında, düşük yağışın yol açtığı kuraklık olduğunu
göstermiştir. Kuraklığın etkisi özellikle İç Anadolu ve Akdeniz Bölgesi kronolojilerinde Karadeniz
Bölgesi kronolojilerinden çok daha belirgin olarak ortaya çıkmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Dendroekoloji, Karaçam, Tepki Fonksiyonu
Teşekkür: Bu araştırma TÜBİTAK TOGTAG 3316 nolu proje ile desteklenmiştir.
SB–048
Türkiye’deki Chorispora (Brassicaceae)
Türlerinin Yaprak ve Tohum Mikromorfolojisi
Fatih Satıla, Murat Ünalb, Abdurrahman Sefalıc
Balıkesir Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Balıkesir
b
Yüzüncüyıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Biyoloji Eğitimi Anabilim Dalı, Van
c
Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Fen Bilgisi Eğitimi Anabilim Dalı, Bayburt,
asefali_biyoloji@yahoo.com.tr
a
Amaç: Türkiye’de yayılış gösteren Chorispora DC. cinsine ait üç türün (Chorispora iberica
(Bieb.) DC., C. syriaca Boiss., C. tenella (Pall.) DC.) yaprak yüzey ve tohum mikromorfolojisi
aydınlatılmıştır.
Gereçler ve Yöntemler: Materyalimizi Chorispora cinsine ait üç tür; C. iberica, C. syriaca ve C.
tenella oluşturmaktadır.
Bu türler Türkiye’de farklı lokalitelerden toplanarak herbaryum materyali haline getirilmiş ve
VANF herbaryumunda muhafaza altına alınmıştır.
Yaprak ve tohum yüzey çalışmaları; JCM-5000 Masaüstü Elektron Mikroskobunda, 10–15 kV.
Voltaj aralığında yapılmıştır.
Bulgular: Çalışılan üç Chorispora türünün yapraklarında epidermis, stoma ve tüy örtüsü
incelenmiştir. Stoma anizositik (cruciferous) tiptir. Tüyler çok seyrek ve daha çok yaprak
kenarlarında görülmektedir. Tüyler, örtü ve salgı tüyü olmak üzere iki tiptir. Örtü tüyleri; basit
dallanmamış tiptedir. Salgı tüyleri ise kapitat tiptir.
Tohum şekli obovat ve yassı, uçta kanatlıdır. Tohum yüzeyi düz, ornemantasyon tipi retikulattır.
Sonuç: Türkiye’deki Chorispora cinsi üzerinde bugüne kadar herhangi bir anatomik çalışma
yapılmamıştır. Çalışılan üç türün yaprak ve tohum yüzey mikromorfolojileri karşılaştırılarak
sistematik açıdan ayırt edici karakterler belirlenmeye çalışılmıştır.
İlk defa çalışılan yaprak ve tohum yüzey mikromorfolojisi cinse yakın diğer taksonlarla da
karşılaştırılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Brasicaceae, Chorispora, Mikromorfoloji, SEM, Tohum
Teşekkür: SEM çalışmalarının yürütüldüğü, BAÜ. Temel Bilimler Uygulama ve Araştırma
Merkezi (BÜTAM)’ne teşekkür ederiz.
136
21. Ulusal Biyoloji Kongresi, 03–07 Eylül 2012, Ege Üniversitesi, İzmir, Türkiye
http://www.ubk2012.ege.edu.tr