ısı ve sıcaklık
advertisement
MADDENİN DEĞİŞİMİ VE TANINMASI ISI VE SICAKLIK 1 ISI VE SICAKLIK KAVRAMLARI Isı ve sıcaklık kavramları birbirinden farklıdır. Bu yüzden karıştırılmamalıdır. Her maddenin bir ısısı vardır. Isı bir enerji türüdür. Sıcaklık , bir maddenin ne kadar sıcak ve soğuk olduğunu gösterir. 2 ISI NEDİR? • Maddelerin sıcaklığını termometre adı verilen bir aletle ölçeriz. Termometrenin içinde renkli alkol ya da civa sıvıları vardır. Maddenin sıcaklığı arttığında termometredeki sıvı yükselmeye, maddenin sıcaklığı düştüğünde ise termometredeki sıvı alçalmaya başlar. 3 • Sıcaklıkları farklı olan maddeler birbirleriyle temas ederse aralarında ısı alış verişi olur. Isı, sıcaklığı yüksek olan maddeden sıcaklığı düşük olan maddeye doğru akar. Isı veren maddenin sıcaklığı azalır. Isı alan maddenin sıcaklığı artar 4 • Sıcaklık birimi derece selsiyus’ tur. Gösterimi ise “°C” • Isı alış verişi sıcak maddeden soğuk maddeye doğru olur. • Isı alış verişi maddelerin sıcaklıkları aynı olana kadar devam eder. • Sıcaklıkları aynı olan maddelerde ısı alış verişi olmaz. 5 • Isı alış verişi sırasında maddelerin kütlelerinde herhangi bir değişiklik olmaz. • Isının kütlesi ve hacmi yoktur. • Isı madde değildir. • Isı bir enerji çeşididir. • Isının kütlesi ve hacmi yoktur. 6 SICAKLIK NEDİR? • Sıcaklık, bir cismin sıcaklığının ya da soğukluğunun bir ölçüsüdür. Bir sistemin ortalama moleküler kinetik enerjisinin bir ölçüsüdür. Gazlar için kinetik enerji, mutlak sıcaklık dereceleriyle orantılıdır. 7 • Duyularla algılanmakta ve genellikle sıcak ya da soğuk terimleri ile ifade edilmektedir. Teknik olarak bu değerlendirme doğru değildir. İki cisim birbirine temas ettirildiğinde sıcak olan soğumakta soğuk olan ısınmakta ve belirli bir süre temas halinde kaldıklarında her ikisi de aynı sıcaklığa gelmektedir. Buradan yola çıkarak; sıcaklık, bir maddenin ısıl durumunu belirten ve ısı geçişine neden olan etken olarak tanımlanabilir. 8 • Termik denge halinde bulunmayan sistemle çevresini termik denge haline getirmeye zorlayan potansiyeldir. Termik denge sağlandıktan sonra bu potansiyel kalkmakta, sistemde çevresiyle aynı değeri almaktadır. • Noktasal bir özelliktir. • Enerjinin mikroskobik düzeydeki statik hâlidir. 9 • Bir maddenin ortalama hıza sahip herhangi bir molekülünün kinetik enerjisiyle doğru orantılı olan büyüklüğüne denir. • Sıcaklık, genleşmeye bakılarak dolaylı yoldan ölçülebilir. Ölçümünde, termometre denilen cihaz kullanılmaktadır. • Bir cismin, etrafına, kendiliğinden enerji verme eğiliminin bir ölçüsüdür. Enerji veren madde daha yüksek sıcaklıktadır. 10 11 İlk sıcaklıkları aynı , farklı miktarlardaki aynı cins sıvılara eşit süre aynı tip ısıtıcılarla ısı verilirse miktarı az olan miktarı çok olandan daha çok ısınır. derece -----------------200 ----------------100 beher 12 İlk sıcaklıkları aynı ,eşit miktarlardaki aynı cins sıvılardan birine az , diğerine çok ısı verilirse ; az ısı alan az , çok ısı alan çok ısınır. derece -----------------200 -----------------200 beher 13 YAKITLAR KATI YAKITLAR SIVI YAKITLAR GAZ YAKITLAR Odun Benzin LPG Kömür Motorin Petrol Gazı Antrasit Gaz yağı Doğal Gaz 14 Katı , sıvı , katı yakıtların içerisinde enerji vardır. Bu enerjilerin temel kaynağı güneştir. Isınmak için kullandığımız yakıtlardan faydalanırken aslında kökeni güneş olan kaynaklardan faydalanmış oluyoruz. Sıvı ve gaz yakıtların giderek azalması sebebiyle biomass enerjisinin önemi giderek artmaktadır. Şeftali çekirdeği,Prina(Zeytinyağı posası) kayısı çekirdeği, badem kabukları alternatif katı yakıt türlerindendir. 15 ISININ MADDELERE ETKİLERİ MADDE MADDE Madde ısı alırsa Madde ısı verirse GENLEŞME BÜZÜLME 16 • Isı enerjisi hareket enerjisine dönüşür. Doğada bir enerji başka bir enerjiye dönüşebilir. 17 18 19
