İTÜ LİSANSÜSTÜ DERS KATALOG FORMU (GRADUATE COURSE CATALOGUE FORM) Dersin Adı Course Name İleri Parçacık Fiziği Advanced Particle Physics Kodu (Code) Yarıyılı Kredisi (Semester) (Local Credits) Bahar/Güz 3.0 FIZ 631 Fall/Spring Fizik Mühendisliği Enstitü/ABD/Program (Physics Engineering) (Institute/ Department/Program) Seçmeli Dersin Türü (Elective) (Course Type) Dersin İçeriği (Course Description) 30-60 kelime arası Dersin Amacı (Course Objectives) Maddeler halinde 2-5 Maddeler halinde 2-5 adet ᘀ Dersin Öğrenme Çıktıları (Course Learning Outcomes) Maddeler halinde 4-9 adet Yazdığınız çıktıların ölçülebilir olmasına dikkat ediniz. AKTS Kredisi (ECTS Credits) 7.5 Dersin Dili (Course Language) Ders Türü (Course Type) Doktora Ph.D. Türkçe/Ingilizce (Turkish/English) Bu derste Parçacık Fiziğindeki etkileşimler ve ayar kuramları incelenecek. Kuantum Alan kuramının Lagrange formülasyonu kullanılarak Elektro-Yeğni ve Yeğin etkileşimler ele alınacak. Feynman kuralları ile genlik hesapları, Kuantum Elektro Dinamiği, Kuantum Renk Dinamiği; Elektro-Yeğni birleşme, Kendiliğinden simetri kırılması ve Higgs mekanizması, Standart Model Lagrange fonksiyonu, hızlandırıcı fenomenolojisi incelenecek. Son olarak Standart Model ötesi fizikteki bazı modeller incelenecek. This course is devoted to the gauge teories in the particle physics. Electro-weak and strong interations will be examined using Lagargian formulation of Quantum Field Theory. Amplitude calculations using Feynman formulation, Quantum Electro Dynamics, Quantum Chromodynamics, Electro-weak unification, spontenous symmetry breaking and Higgs mechanism, Standard Model Lagrangian , collider phenomenology will be examined. Finally there will be a short introduction to the physics beyond Standard Model. 1-) Parçacık Fiziğinde Göreli Kinematik, dönüşümler ve değişmezlik kavramlarını incelemek 2 –) Temel Etkileşimler ve ayar alanlarını kavramak 3– ) Göreli dalga fonksiyonunu, spinli parçacıkların etkileşimini ve Feynman kurallarını öğrenmek 4– Kuantum Alan kuramının Lagrange formülasyonu ve ayar değişmezliğini öğrenmek 5-) Standart Modeldeki ve ötesindeki Simetrileri ve Abelci olmayan ayar kuramları kavramak. 1-) To analyze the Relativistic kinematics, transformations and invariance in particle physics 2-) To understand the fundamental interactions and gauge fields 3-) To learn the Relativistic wave function, interaction of particles with spins and Feynman rules 4-) To understand the Lagrangian formulation of Quantum Field Theory and gauge invariance 5-) To understand the symmetries and Non-Abelian Gauge Theories at Standard Model and beyond Bu dersi başarıyla tamamlayan öğrenci; I. Parçacık Fiziğinde Göreli Kinematik, dönüşümler ve değişmezlik II. Temel Etkileşimler ve ayar alanları III. Göreli dalga fonksiyonu, Klein-Gordon denklemi, tesir kesiti ve genlikler IV . Spin0 ve spin ½ parçacıklarda Feynman kuralları V. Kuantum Alan kuramının Lagrange formülasyonu, ayar değişmezliği VI. Standart Modelde Simetriler VII. Abelci olmayan ayar kuramları VIII Elektro-Yeğni birleşme, Kendiliğinden simetri kırılması ve Higgs mekanizması IX. Standart Model ötesi fizik öğrenmiş olacaktır Students who pass the course will learn: I. Relativistic kinematics, transformations and invariance in the particle Physics II. Fundamental interactions and gauge fields III. Relativistic wave function, Klein-Gordon function, cross sections and amplitudes IV. Feynman rules for Spin 0 and spin ½ particles V. Lagrange formulation of Quantum Field Theory and gauge invariance VI. Symmetries in the Standard Model VII. Non-Abelian Gauge Theories VIII. Electro-weak unification, spontenous symmetry breaking and Higgs mechanism IX. Physics Beyond Standard Model Kaynaklar 1. Gauge Theories in Particle Physics, Ian Aitchison, IoP Bristol and Philadelphia, 2003 2. Introduction to High energy Physics,4.ed.,D.H. Perkins, Addison Wesley,2000. 3. Quarks and Leptons, F. Halzen, A. Martin, John Wiley & Sons,1984 4. Modern Elementary Particle Physics, Gordon Kane, Addison-Wesley, 1993 (References) En önemli 5 adedini belirtiniz Ödevler ve Projeler (Homework & Projects) Öğrencilerin dersi daha iyi öğrenmelerine yardım etmesi amacıyla dönem boyunca 7-8 tane haftalık ödev verilecek ve bunlar bir hafta sonra toplanacaktır. To help students learning and comprehending the course material better, 7 or 8 problem sets should be assigned throughout the semester, and their solutions should be returned back in the subsequent week. Laboratuar Uygulamaları (Laboratory Work) Bilgisayar Kullanımı Comphep Ve Mathematica Uygulamaları (Computer Use) Comphep & Mathematica Applications Diğer Uygulamalar (Other Activities) Başarı Değerlendirme Sistemi (Assessment Criteria) Başarı değerlendirme sisteminde dersin çıktılarının olabildiğince kantitatif ölçülmesine olanak sağlayan ölçme yöntemleri kullanılmalıdır. Faaliyetler (Activities) Yıl İçi Sınavları (Midterm Exams) Kısa Sınavlar (Quizzes) Ödevler (Homework) Projeler (Projects) Dönem Ödevi/Projesi (Term Paper/Project) Laboratuar Uygulaması (Laboratory Work) Diğer Uygulamalar (Other Activities) Final Sınavı (Final Exam) Adedi* (Quantity) 2 Değerlendirmedeki Katkısı, % (Effects on Grading, %) 40 7 20 1 40 *Yukarıda Belirtilen Sayılar Minimum Olup Yerine Getirilmesi Zorunludur. DERS PLANI Hafta 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Konular Parçacık Fiziğine Gİriş ve notasyon Göreli Kinematik, dönüşümler ve değişmezlik Parçacık Dinamiği: Etkileşimler ve ayar alanları Göreli dalga fonksiyonu, Klein-Gordon denklemi, tesir kesiti ve genlikler Spin 0 parçacıklar ve Feynman kuralları Dirac denklemi ve Spin-1/2 parcacıkların elektrodinamiği Kuantum Alan kuramının Lagrange formülasyonu, ayar değişmezliği Standart Modele giriş, Parçacık Fiziğinde Simetriler ve Ceşitleri Abelci olmayan ayar kuramları Kuantum Renk Dinamiği Elektro-Yeğni birleşme, Kendiliğinden simetri kırılması ve Higgs mekanizması Standart Modelde Lagrange fonksiyonu Hızlandırıcı Fenomenolojisi Standart Model ötesi fizik Dersin Çıktıları I I II II III II, IV V II, V V, VI VI V, VII V, VII VI,VII, VIII I,III,VIII COURSE PLAN Weeks 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Topics Introduction to particle Physics and notation Relativistic kinematics, transformations and invariance Particle dynamics: interactions and gauge fields Relativistic wave function, Klein-Gordon function, cross sections and amplitudes Spin 0 particles and Feynman rules Dirac equation and electrodynamics of Spin-1/2 particles Lagrange formulation of Quantum Field Theory and gauge invariance Introduction to Standard Model, Symmetries in Particle physics Non-Abelian Gauge Theories Quantum Chromodynamics Electro-weak unification, spontenous symmetry breaking and Higgs mechanism Lagrangian formulation of Standard Model Collider Phenomenology Physics Beyond Standard Model Course Outcomes I I II II III II, IV V II, V V, VI VI V, VII V, VII VI,VII, VIII I,III,VIII Dersin Fizik Mühendisliği Programıyla İlişkisi Programın mezuna kazandıracağı bilgi, beceri ve yetkinlikler (programa ait çıktılar) i. Yüksek lisans yeterliliklerine dayalı olarak, alanındaki güncel ve ileri düzeydeki bilgileri özgün düşünce ve/veya araştırma ile uzmanlık düzeyinde geliştirebilme, derinleştirebilme ve alanına yenilik getirecek özgün tanımlara ulaşabilme (bilgi). ii. Alanının ilişkili olduğu disiplinlerarası etkileşimi kavrayabilme; yeni ve karmaşık fikirleri analiz, sentez ve değerlendirmede uzmanlık gerektiren bilgileri kullanarak özgün sonuçlara ulaşabilme (bilgi). iii. Alanındaki yeni bilgileri sistematik bir yaklaşımla değerlendirebilme ve kullanabilme (beceri). iv. Alanına yenilik getiren, yeni bir düşünce, yöntem, tasarım ve/veya uygulama geliştirebilme ya da bilinen bir düşünce, yöntem, tasarım ve/veya uygulamayı farklı bir alana uygulayabilme, özgün bir konuyu araştırabilme, kavrayabilme tasarlayabilme, uyarlayabilme ve uygulayabilme (beceri). v. Yeni ve karmaşık düşüncelerin eleştirel analizini, sentezini ve değerlendirmesini yapabilme (beceri). vi. Alanı ile ilgili çalışmalarda araştırma yöntemlerini kullanabilmede üst düzey beceriler kazanmış olma (beceri). vii. Alanına yenilik getiren, yeni bir düşünce, yöntem, tasarım ve/veya uygulama geliştiren ya da bilinen bir düşünce, yöntem, tasarım ve/veya uygulamayı farklı bir alana uygulayan özgün bir çalışmayı bağımsız olarak gerçekleştirerek alanındaki ilerlemeye katkıda bulunabilme (Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği). viii Alanı ile ilgili en az birer adet bilimsel makaleyi ulusal ve uluslararası hakemli dergilerde yayınlayarak veya özgün bir yapıt üreterek ya da yorumlayarak alanındaki bilginin sınırlarını genişletebilme (Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği). ix. Özgün ve disiplinlerarası sorunların çözümlenmesini gerektiren ortamlarda liderlik yapabilme (Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği). x. Yaratıcı ve eleştirel düşünme, sorun çözme ve karar verme gibi üst düzey zihinsel süreçleri kullanarak alanı ile ilgili yeni düşünce ve yöntemler geliştirebilme (Öğrenme Yetkinliği). xi. Sosyal ilişkileri ve bu ilişkileri yönlendiren normları eleştirel bir bakış açısıyla inceleyebilme, geliştirebilme ve gerektiğinde değiştirmeye yönelik eylemleri yönetebilme (İletişim ve Sosyal Yetkinlik). xii. Uluslararası platformlarda, uzman kişiler ile alanındaki konuların tartışılmasında özgün görüşlerini savunabilme ve alanındaki yetkinliğini gösteren etkili bir iletişim kurabilme (İletişim ve Sosyal Yetkinlik). xiii. Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü C1 Genel Düzeyi’nde kullanarak ileri düzeyde yazılı, sözlü ve görsel iletişim kurabilme ve tartışabilme (İletişim ve Sosyal Yetkinlik). xiv Alanındaki bilimsel, teknolojik sosyal veya kültürel ilerlemeleri tanıtarak, yaşadığı toplumun bilgi toplumu olma ve bunu sürdürebilme sürecine katkıda bulunabilme (Alana Özgü Yetkinlik). xv Alanı ile ilgili karşılaşılan sorunların çözümünde stratejik karar verme süreçlerini kullanarak işlevsel etkileşim kurabilme (Alana Özgü Yetkinlik). xvi. Alanı ile ilgili konularda karşılaşılan toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik sorunların çözümüne katkıda bulunabilme ve bu değerlerin gelişimini destekleyebilme (Alana Özgü Yetkinlik). 1: Az, 2. Kısmi, 3. Tam Katkı Seviyesi 1 2 3 X X X X X X X X X X Relationship between the Course and Physics Engineering Curriculum Level of Contribution 1 2 3 Program Outcomes i. Developing and intensifying the current and high-level knowledge in the area with the use of original thinking and/or research processes and in a specialistic level, based upon the competency in M.S. level (knowledge). ii. Grasping the inter-disciplinary interaction related to one’s area; reaching original results by using the specialistic knowledge in analyzing, synthesizing and evaluating new and complex ideas (knowledge). iii. The ability to evaluate and use new information in the area with a systematical approach (skill). iv. Developing a new idea, method, design and/or application which brings about innovation in the area; or, applying a conventional idea, method, design and/or application to a different environment; researching, grasping, designing and applying an original subject (skill). v. The ability to critically analyze, synthesize and evaluate the new and complex ideas (skill). vi. Acquiring the most developed skills about using the research methods in studies in the related area (skill). vii. Contributing to the progress in the area by independently carrying out a study which uses a new idea, method, design and/or application which brings about innovation in the area; or, applying a conventional idea, method, design and/or application to a different environment (Competence to work independently and take responsibility). viii Expanding the limits of knowledge in the area by publishing at least one scientific article in an international peer reviewed journal and/or creating or interpreting an original work (Competence to work independently and take responsibility). ix. Fulfilling the leader role in the environments where solutions are sought for the original and inter-disciplinary problems (Competence to work independently and take responsibility). x. Developing area-related new ideas and methods by making use of high level intellectual processes such as creative and critical thinking, problem solving and decision making (Learning Competence). xi. Ability to see and develop social relationships and the norms directing these relationships with a critical look and the ability to direct the actions to change these when necessary. (Communication and Social Competency). xii. The ability to establish effective communication with experts in the international environments to discuss the area-related subjects and to defend original opinions, showing one’s competency in the area (Communication and Social Competency). xiii. Proficiency in a foreign language –at least European Language Portfolio C1 Level- and establishing written, oral and visual communication and developing argumentation skills with that language (Communication and Social Competency). xiv Contributing to the society’s state and progress towards being an information society by announcing and promoting the technological, scientific and social developments in one’s area (Area Specific Competency). xv Ability to establish effective communication in the solving of the problems faced in the area, by using the strategic decision making processes (Area Specific Competency). xvi. Contributing to the solution of area-related social, scientific, cultural and ethical problems and promoting the development of these values (Area Specific Competency). X X X X X X X X X X 1: Little, 2. Partial, 3. Full Düzenleyen (Prepared by) Kerem Cankoçak Tarih (Date) 20.01.2011 İmza (Signature)