48 Göz hastalıkları J.D. Jagger, B. Mulholland Çeviri: Selçuk Sızmaz, Okan Toygar İÇİNDEKİLER Giriş 696 Gözün alınması 696 Gözün korunması: tarsorafi Göz kapağı yaralanmaları Göz küresi yaralanmaları Yabancı cisimler 701 Yanıklar 702 Göz çevresi enfeksiyonları Glokom 703 Neoplazmlar 704 698 699 699 702 İplikler: siyah ipek 3/0, 4/0, 6/0; Vicryl gibi sentetik eriyebilen iplikler 4/0, 6/0, 8/0; naylon 9/0, 10/0; tüm bunlar atravmatik iğne ile birlikte bulunabilir. Kas çengelleri İris repozitörleri Göz damlaları ve pomadları: Yüzde 0.5 kloramfenikol ve %0.3 ofloksasin antibiyotik damlalar ve jel formunda bulunan %1 fusidik asid (Fucithalmic) antibiyotik pomad; yerel anestezik damla olarak %1 tetrakain (amethocaine), %4 kokain veya %0.5 proksimetakain (yakmaz). GÖZÜN ALINMASI Genel GİRİŞ Burada anlatılanlar yarı uzmanlık gerektiren yöntemler olmasına karşın olağanüstü teknik beceriler gerektirmez. Bu yöntemlerin kullanılmasını gerektiren olgularda sadece bir göz hekimi tarafından yapılabilecek olan tam bir göz muayenesi genellikle gerekli değildir. Ancak yine de acil durumlar dışında uzman olmayan kişiler tarafından da uygulanmamalıdır. Karmaşık olmayan olgularda dahi bu yöntemlerin endikasyonlarını koymak zor olabilir. ANAHTAR NOKTA Anatomi Anatomiyi tekrar gözden geçirmeden oftalmik yöntemlere başlamayın. Uygulama 1 Bu bölümde anlatılan birçok yöntem ameliyathanede bulunan küçük cerrahi aletlerle gerçekleştirilebilir. 2 Ancak ideal olarak, özel aletlerin tercih edilmesi göz ameliyatının daha kolay yapılmasına yardım eder. Kapak spekülumu: sağ ve sol, korumalı, kirpikleri uzak tutmak için. Forsepsler: düz (Moorfields), Lister, Jayle veya St Martin; sabitleyici forseps; iris forsepsi (Barraquer). Makaslar: düz iris makasları; düz künt uçlu ve eğri konjonktiva makası veya yaylı konjonktiva makası; kornea makası; De Wecker'in iris makası. Bıçaklar: Ön kamaraya girebilmek için tek kullanımlık bıçaklar (Alcon veya Becton Dickinson) veya varsa elmas bıçak; 11 ve 15 numara bistüri ve Bard Parker bistüri sapı. Portegü: kaba (Castroviejo); ince (Barraquer). 696 1 Gözün alınması için ana nedenler tam veya tama yakın görme kaybına neden olan tamir edilemez yaralanmalar, daha önce görme yeteneğini kaybetmiş olan bir gözde şiddetli ağrı olması veya bölgesel radyoterapinin yeterli olamayacağı kadar büyük olan koroidal malin melanom gibi kötü huylu hastalıklar. 2 İki cerrahi yaklaşım vardır: enükleasyon ve eviserasyon. Enükleasyonda gözküresi Tenon kapsülü (konjonktiva altında bulunan, hem gözü hem de göz dışı kasların girdiği bölgelerini örten bağ dokusu tabakası) ile birlikte çıkarılır. Eviserasyonda ise gözküresi tamamen çıkarılmaz, başlangıçta kornea alındıktan sonra sklera tabakası (yapısal duvar) yerinde bırakılır ve içindekiler çıkarılır. 3 Eviserasyon genellikle belirgin ve yaygın göz içi enfeksiyonu neticesinde görme yeteneğini kaybetmiş olan ve hiçbir kötü huylu hastalık belirtisi olmayan gözlere uygulanır. Eviserasyon sonrası uygulanan protez gözün hareket kabiliyeti enükleasyon sonrası uygulanandan daha iyidir. ENÜKLEASYON Hazırlık 1 Öncelikle ameliyatın ayrıntılarına karar verilir. 2 Genellikle genel anestezi tercih edilir. Ancak ileri derecede hasta olan hastalarda retrobulber enjeksiyonun da içinde olduğu yerel anestezi teknikleri (bkz Ağrı Tedavisi) daha uygun olabilir. Uygulama 1 Masanın baş kısmına oturulur ve kapakları birbirinden ayrı tutabilmek için göz spekülumu yerleştirilir. Çoğu spekülum yaylıdır. Vida yardımıyla kapaklar birbirinden 20 mm kadar uzakta oluncaya kadar açılır. 2 Peritomi yapılır (konjonktivanın kornea sınırı boyunca çepeçevre kesilmesi). Peritomi için öncelikle konjonktiva kornea kenarına yakın bir yerden açılır. Saat 6 hizasından düz