2016 Yılı Eylül Ayı Dış Ticaret İstatistikleri B.N.

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ BİLGİ NOTU
EYLÜL 2016
Türkiye İstatistik Kurumu 31/10/2016 tarihinde 2016 yılı Eylül ayı “Dış Ticaret İstatistikleri”
haber bültenini yayımladı.
2016 yılı Eylül ayında;

İhracat geçen yılın aynı ayına göre % 5,6 azalarak 10 milyar 935 milyon dolar,
ithalat % % 0,7 azalarak 15 milyar 296 milyon dolar olmuştur.

Dış ticaret açığı % 14,1 artarak 3 milyar 821 milyon dolardan, 4 milyar 362 milyon
dolara yükselmiştir.

2015 yılı Eylül ayında % 75,2 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı 2016 yılı Eylül
ayında % 71,5’e gerilemiştir.

Avrupa Birliği ile yapılan dış ticarette; ihracat % 0,4, ithalat % 4,1 artış göstermiştir.

En fazla ihracat yapılan ülke Almanya, en fazla ithalat yapılan ülke ise Çin olmuştur.
Eylül ayında Almanya’ya 1 milyar 137 milyon dolarlık ihracat yapılırken, Çin’den 2
milyar 221 milyon dolarlık ithalat yapılmıştır.

Fasıllar düzeyinde ihracatta 1 milyar 592 milyon dolar ile motorlu kara taşıtları,
traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça,
aksesuarı, ithalatta da 2 milyar 131 milyon dolar ile kazanlar, makinalar, mekanik
cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları ilk sırada yer
almıştır.

Yüksek teknolojili ürünlerin imalat sanayi ihracatı içindeki payı % 3,4, ithalatı
içindeki payı % 16,0 olarak gerçekleşmiştir.
Reel Sektör AR-GE ve Uygulama Daire Başkanlığı
İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü
02.11.2016
Sayfa 1
Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: irim@tobb.org.tr
TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seride bir önceki aya göre ihracat % 3,0
azalırken, ithalat % 3,1 artmıştır.
2016 yılı Eylül ayında ihracat 2015 yılının aynı ayına göre % 5,6 azalarak 11.582 milyon dolardan
10.935 milyon dolara, ithalat % 0,7 azalarak 15.403 milyon dolardan 15.296 milyon dolara
gerilemiştir. Böylece dış ticaret açığı % 14,1 artarak 3.821 milyon dolardan 4.362 milyon dolara
yükselmiş, dış ticaret hacmi ise % 2,8 azalarak 26.985 milyon dolardan 26.231 milyon dolara
düşmüştür(Tablo 1, Grafik 1).
2015 yılının Eylül ayında % 75,2 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı, 2016 yılının aynı ayında
3,7 puan azalarak % 71,5’e gerilemiştir.
Takvim etkisinden arındırılmış dış ticaret verilerine göre, 2016 yılı Eylül ayında bir önceki yılın
aynı ayına göre ihracat % 6,6 azalırken, ithalat % 1,4 artış göstermiştir.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış dış ticaret verilerine göre ise, 2016 yılı Eylül ayında
bir önceki aya göre ihracat % 3,0 azalmış, ithalat % 3,1 artmıştır.
Tablo 1. Dış Ticaret Göstergeleri
İhracat (FOB)
Aylar
Ocak-Eylül
Eylül
Yıllar
Değişim
Değer
(%)
2015
107.166
2016
104.227
2015
11.582
2016
10.935
İthalat (CIF)
Dış Ticaret Dengesi
Değişim
Değer
(%)
156.352
-2,7
146.254
-49.186
-6,5
15.403
-5,6
15.296
Değişim
Değer
(%)
-42.027
263.518
-14,6
-3.821
-0,7
-4.362
(Milyon ABD $)
İhracatın
Dış Ticaret Hacmi
İthalatı
Karşılama
Değişim
Oranı
Değer
(%)
(%)
250.481
68,5
-4,9
26.985
14,1
26.231
71,3
75,2
-2,8
71,5
Kaynak: TÜİK.
Reel Sektör AR-GE ve Uygulama Daire Başkanlığı
İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü
02.11.2016
Sayfa 2
Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: irim@tobb.org.tr
TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
Grafik 1. Dış Ticaret Göstergeleri
(Milyon ABD $)
40.000
35.000
30.000
26.985
26.231
25.000
20.000
15.403
15.000
15.296
11.582
10.935
10.000
5.000
0
-5.000
-3.821
-4.362
2015 - Ocak-Eylül
2016 - Ocak-Eylül
-10.000
İhracat (FOB)
İthalat (CIF)
Dış Ticaret Dengesi
Dış Ticaret Hacmi
Kaynak: TÜİK.
Ekonomik faaliyetlere göre 2016 yılı Eylül ayında geçen yılın aynı ayına göre tarım ve ormancılık
ihracatı % 8,0, imalat sanayii ihracatı % 5,9 azalmış, balıkçılık ihracatı % 22,1,madencilik ve
taşocakçılığı ihracatı % 13,4 artmıştır(Tablo 2).
Tablo 2. Ekonomik Faaliyetlere Göre Dış Ticaret
(Milyon ABD $)
Eylül
2015
Sektörler
2016
Değer
Pay (%)
Değer
Pay (%)
Değişim
(%)
11.582
379
27
216
10.924
36
100,0
3,3
0,2
1,9
94,3
0,3
10.935
349
33
245
10.275
34
100,0
3,2
0,3
2,2
94,0
0,3
-5,6
-8,0
22,1
13,4
-5,9
-6,3
15.403
379
10
2.089
12.594
331
100,0
2,5
0,1
13,6
81,8
2,1
15.296
501
6
1.348
13.032
410
100,0
3,3
0,0
8,8
85,2
2,7
-0,7
32,2
-41,9
-35,5
3,5
23,8
İHRACAT
Toplam
Tarım ve Ormancılık
Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat
Diğer
İTHAL AT
Toplam
Tarım ve Ormancılık
Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat
Diğer
Kaynak: TÜİK.
Reel Sektör AR-GE ve Uygulama Daire Başkanlığı
İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü
02.11.2016
Sayfa 3
Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: irim@tobb.org.tr
TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
2016 yılı Ağustos ayında 10.275 milyon dolarlık imalat sanayi ürünleri ihracatı, 349 milyon
dolarlık tarım ve ormancılık ürünleri ihracatı, 245 milyon dolarlık madencilik ve taşocakçılığı
ürünleri ihracatı ve 33 milyon dolarlık balıkçılık ürünleri ihracatı gerçekleşmiştir.
2016 yılı Ağustos ayında bir önceki yılın aynı ayına göre tüketim malları ithalatında % 9,4 artış
olurken diğer malların ithalatında azalış olmuştur. Sermaye (yatırım) malları ithalatında % 7,1,
ara (ham madde) malları ithalatında % 1,2 azalış gerçekleşmiştir. Ara (ham madde) malları
ithalatı 10.449 milyon dolar, sermaye (yatırım) malları ithalatı 2.578 milyon dolar, tüketim
malları ithalatı 2.223 milyon dolar düzeyinde gerçekleşmiştir (Tablo 3).
Tablo 3. Geniş Ekonomik Grupların Sınıflamasına Göre Dış Ticaret
(Milyon ABD $)
Eylül
2015
Sektörler
2016
Değer
Pay (%)
Değer
Pay (%)
Değişim
(%)
11.582
1.247
5.470
4.765
100
100,0
10,8
47,2
41,1
0,9
10.935
1.179
5.099
4.604
53
100,0
10,8
46,6
42,1
0,5
-5,6
-5,4
-6,8
-3,4
-46,7
15.403
2.775
10.573
2.031
25
100,0
18,0
68,6
13,2
0,2
15.296
2.578
10.449
2.223
46
100,0
16,9
68,3
14,5
0,3
-0,7
-7,1
-1,2
9,4
86,2
İHRACAT
Toplam
Sermaye (Yatırım) Malları
Ara (Ham Madde) Malları
Tüketim Malları
Diğerleri
İTHAL AT
Toplam
Sermaye (Yatırım) Malları
Ara (Ham Madde) Malları
Tüketim Malları
Diğerleri
Kaynak: TÜİK.
Fasıllara göre ihracatta 2016 yılı Eylül ayında ilk sırayı 1.592 milyon dolar ile “motorlu kara
taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça,
aksesuarı” alırken, bunu 984 milyon dolar ile de “kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve
aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları”, 705 milyon dolar ile “örme giyim
eşyası ve aksesuarı” ihracatı izlemiştir.
Aynı dönemde ithalatta “kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler,
bunların aksam ve parçaları” 2.131 milyon dolar ile ilk sırada yer alırken, 2.115 milyon dolarlık
Reel Sektör AR-GE ve Uygulama Daire Başkanlığı
İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü
02.11.2016
Sayfa 4
Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: irim@tobb.org.tr
TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
ithalat ile“mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler,
bitümenli maddeler” ikinci, 1.672 milyon dolarlık ithalat ile “elektrikli makina ve cihazlar, ses
kaydetme-verme, televizyon görüntü-ses kaydetme-verme cihazları, aksam parça-aksesuarları”
üçüncü sırada yer almıştır.
İller itibariyle 2016 yılı Eylül ayında ihracatta İstanbul ilk sırada yer alırken, onu sırasıyla Bursa,
İzmir, Kocaeli ve Gaziantep izlemiştir. Toplam ihracat içinde İstanbul’un payı % 52,2, Bursa’nın
payı % 7,5, İzmir’in payı % 6,2, Kocaeli’nin payı % 4,9 ve Gaziantep’in payı % 4,6 olarak
gerçekleşmiştir (Tablo 4).
Tablo 4. En Çok İhracat ve İthalat Yapılan 10 İl
(Bin ABD $)
Eylül-2016
İller
Değer
Pay (%)
İHRACAT
Genel
İstanbul
Bursa
İzmir
Kocaeli
Gaziantep
Ankara
Denizli
Sakarya
Manisa
Hatay
Kaynak: TÜİK.
10.934.855
5.704.874
818.665
679.016
531.754
501.189
480.549
191.368
181.347
162.425
151.420
Değer
Pay (%)
İTHALAT
100,0 Genel
52,2 İstanbul
7,5 Ankara
6,2 Bursa
4,9 İzmir
4,6 Kocaeli
4,4 Gaziantep
1,8 Manisa
1,7 Sakarya
1,5 Hatay
1,4 Kayseri
15.296.492
8.789.161
933.075
735.818
715.092
613.961
340.873
236.889
163.687
162.396
160.923
100,0
57,5
6,1
4,8
4,7
4,0
2,2
1,5
1,1
1,1
1,1
Not: Firma vergi kimlik numaralarının bağlı olduğu ile göredir.
İthalatta ise ilk sırada yer alan İstanbul’u, Ankara, Bursa, İzmir ve Kocaeli izlemiştir. Toplam
ithalat içinde İstanbul’un payı % 57,5, Ankara’nın payı % 6,1, Bursa’nın payı % 4,8, İzmir’in payı
% 4,7, Kocaeli’nin payı % 4,0 olmuştur.
2016 yılının Eylül ayında, 2015 yılının aynı ayına göre Avrupa Birliği (AB) ülkelerine yapılan
ihracat % 0,4 artarken, Türkiye Serbest Bölgelerine yapılan ihracat % 0,5, diğer ülkelere yapılan
ihracat % 11,2 azalmıştır (Tablo 5).
Reel Sektör AR-GE ve Uygulama Daire Başkanlığı
İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü
02.11.2016
Sayfa 5
Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: irim@tobb.org.tr
TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
Aynı dönemde AB’den yapılan ithalat % 4,1 artmış, Türkiye Serbest Bölgelerinden yapılan ithalat
% 17,6, diğer ülkelerden yapılan ithalat ise % 3,3 azalmıştır.
Tablo 5. Ülke Gruplarına Göre Dış Ticaret
(Milyon ABD $)
Eylül
2015
Ülke Grupları
2016
Değer Pay (%)
Değer Pay (%)
Değişim
(%)
İ H R A C A T
Toplam
A-Avrupa Birliği Ülkeleri (AB-28)
B-Türkiye Serbest Bölgeleri
C-Diğer Ülkeler
11.582
100,0
10.935
100,0
-5,6
5.460
47,1
5.484
50,2
0,4
135
1,2
134
1,2
-0,5
5.986
51,7
5.317
48,6
-11,2
15.403
100,0
15.296
100,0
-0,7
5.692
37,0
5.924
38,7
4,1
104
0,7
86
0,6
-17,6
9.607
62,4
9.286
60,7
-3,3
İ T H A L A T
Toplam
A-Avrupa Birliği Ülkeleri (AB-28)
B-Türkiye Serbest Bölgeleri
C-Diğer Ülkeler
Kaynak: TÜİK.
2016 yılı Eylül ayında en fazla ihracat yapılan ülkeler sıralamasında Almanya ilk sırada yer
alırken, bu ülkeye olan ihracatımız bir önceki yılın aynı ayına göre % 0,4 artarak 1.137 milyon
dolar olmuştur. Almanya’yı 784 milyon dolarlık ihracat ile İngiltere ve 653 milyon dolarlık
ihracat ile İtalya takip etmiştir.
2016 yılı Eylül ayında en çok ithalat yapılan ülke sıralamasında ilk sırada Çin yer almıştır. Bu
ülkeden yapılan ithalat geçen yılın aynı ayına göre % 12,9 artarak 2.221 milyon dolar olarak
gerçekleşmiştir. Bu ülkeyi 1.668 milyon dolarlık ithalat ile Almanya ve 1.047 milyon dolarlık
ithalat ile Rusya Federasyonu izlemiştir.
Bu konuyla ilgili bültene www.tuik.gov.tr adresinden ulaşabilirsiniz.
Reel Sektör AR-GE ve Uygulama Daire Başkanlığı
İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü
02.11.2016
Sayfa 6
Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: irim@tobb.org.tr