Tarih : 09.09.2014 Sayı : 1115 Sayın Üyemiz, Avrupa’da önemli ulaşım yollarının kesiştiği stratejik bir bölgede yer alan Makedonya, uygulamaya koyduğu ekonomik reform programı çerçevesinde yabancı yatırımların artırılmasına yönelik olarak önemli teşvikler sağlamaktadır. Makedonya’daki yatırım ortamı ve sağlanan teşvikler hakkında bilgi vermek üzere Başbakan Sn.Nikola Gruevski başkanlığındaki üst düzey bürokratlardan oluşan heyet 15–19 Eylül 2014 tarihleri arasında Türkiye’ye Resmi bir ziyaret gerçekleştireceklerdir. Söz konusu ziyaret kapsamında Adana Sanayi Odası, Ticaret Odası, Ticaret Borsası ve Adana Hacı Sabancı Organize Sanayi Bölgesi ev sahipliğinde 18 Eylül 2014 tarihinde saat 10.00’da Adana Sanayi Odası Toplantı Salonunda “Türkiye-Makedonya İş Forumu” düzenlenecektir. Forumda, Makedonya’nın güncel yatırım teşvikleri ve özelleştirme projelerine ilişkin bilgi verilecek olup, muhtelif alanlarda olası işbirliği imkanları tanıtılacaktır. Makedonya Başbakanı ve beraberindeki heyet, forum sonrasında Makedonya’da yatırım yapmak isteyen firmalar ile ikili görüşmeler yapacaktır. Türkiye-Makedonya İş Forumu’nu onurlandırmanızı diler, Makedonya Başbakanı ile ikili görüşme yapmak isteyen üyelerimizin ekte yer alan formu doldurarak en geç 15 Eylül 2014 tarihine kadar Adana Sanayi Odasına (e-posta: ekonomi@adaso.org.tr faks : 0322 436 16 36 ) iletmelerini rica ederiz. Saygılarımızla, Zeki KIVANÇ Adana Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Atila MENEVŞE Adana Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Muammer ÇALIŞKAN Adana Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Bekir SÜTÇÜ Adana Hacı Sabancı Org.San.Bölgesi Yönetim Kurulu Başkanı EK : Program ve Sn.Başbakan’a eşlik edecek Makedonya Heyet Listesi Katılım Formu Makedonya Ülke Raporu NOT : Toplantıda simültane tercüme yapılacaktır. Makedonya Başbakanı Sn.Nikola Gruevski’ye eşlik edecek Heyet Listesi Nikola GRUEVSKİ Bil PAVLEVSKİ Furkan CAKO Kliment SEKEROVSKİ Aleksandar GJORGİEV Vlatko İLİEVSKİ Zoran POPOVİC Ana VİTKOVA Goran TASKOVSKİ Zerrin ABAZ Habil MUSTAFAİ Alev SÜLEYMAN Filiz VELİ Başbakan Devlet Bakanı Devlet Bakanı Yabancı Yatırım Ajansı Gen. Müd. Yard. Başbakanlık Sözcüsü Devlet Müşaviri Başdanışman Başbakanlık Kabinesi Müdür Büyükelçi Başkonsolos Ticari Ateşe Ticari Ateşe Ticari Ateşe MAKEDONYA BAŞBAKANI SN. NIKOLA GRUEVSKI’NIN KATILIMIYLA TÜRKİYE-MAKEDONYA İŞ VE YATIRIM FORUMU 18 Eylül 2014, Adana Sanayi Odası Toplantı Salonu 09:30 10:00 10.30 12:00 – 13:00 Kayıt Açılış Konuşmaları Adana / Türkiye-Makedonya İş ve Yatırım Forumu Makedonya Başbakanı Sn.Nikola Gruevski ile ikili görüşmeler Katılım Formu Ad-Soyad Firma Ünvan Tel E-posta Faaliyet Alanı : : : : : : Faks : Makedonya Başbakanı Sn. Gruevski ile İkili Görüşme Yapmak İstiyor musunuz? Evet Hayır (Sn. Başbakan, Türk yatırımcıların sorun ve taleplerini dinlemek üzere sınırlı sayıda ikili görüşme gerçekleştirecektir. Eğer ikili görüşme talebinde bulunacaksanız, lütfen görüşmek istediğiniz konuya dair kısa bir İngilizce not hazırlayınız ve başvuru formuyla birlikte iletiniz. Görüşme talepleri Makedon tarafına iletilecek ve kabul edilmesi halinde size bilgi verilecektir.) MAKEDONYA ÜLKE RAPORU Makedonya, Orta ve Doğu Avrupa’yı Güney ve Güneydoğu Avrupa ile bağlayan önemli ulaşım yollarının kesiştiği bir noktada bulunmaktadır. Makedonya, 10,2 Milyar Amerikan Dolarlık gayri safi milli hasılaya sahip olup 2,1 Milyon kişilik nüfusu vardır. Makedonya nüfusunun yarısından fazlasını Arnavutlar oluşturmakta, bunları Türkler, Romanlar, Sırplar, Boşnaklar ve Ulahlar izlemektedir. Makedonya hükümetinin öncelikli amacı Avrupa Birliği’ne (AB) tam üyeliktir. Nisan 2001’de AB ile İstikrar ve İşbirliği Anlaşması’nı imzalayan Makedonya, Nisan 2004 itibariyle de AB’ye tam üyelik için başvurusunu yapmıştır. Adaylık süreci halen devam etmektedir Makedonya sanayi altyapısı, eski Yugoslavya döneminden miras kalan birkaç yatırımdan ibarettir. Ülke donanımlı ve rekabet edebilir bir işgücüne sahip olmakla birlikte, iş olanakları oldukça yetersizdir. Sanayi GSYH’nın % 29,5’ine tekabül etmektedir. Sanayide ağırlık kimyevi ürünler, demir-çelik, tekstil ve metalurjidedir. Gıda işleme, meşrubat, çimento, enerji diğer önemli sanayi kollarıdır. Resmi kayıtlara göre işsizlik oranı ortalama %30 civarındadır. Kişibaşı gelir 5.000 Amerikan Doları seviyelerindedir. Mevcut durumda Makedonya kişibaşı gelir dağılımı açısından Avrupa standartları ölçüsünde fakir olmakla birlikte küçük nüfusunun da avantajıyla, son yıllarda gelir düzeyi yükselmektedir. 2013 yılı rakamlarına göre Makedonya’da 960 bin civarında işgücü bulunduğu tahmin edilmektedir. Bu işgücünün % 18,8’i tarım, % 27,5’i sanayi, % 53,7’si hizmetler sektöründe çalışmaktadır. Ülkede resmi giydirilmiş asgari ücret aylık 130 Euro civarında olmakla beraber 2014 yılı itibariyle 200 Euro’luk bir tutarla gerekli istihdamı sağlamak mümkündür. Tarım sektörü GSYİH’nın %12,1’ini oluşturmakta ve aktif nüfusun da % 18,8’sini içermektedir. Başlıca tarım ürünleri; pirinç, pamuk, tütün ve çeşitli meyvelerdir. GSYH’nın % 29,5’una katkıda bulunan sanayi sektörü, yine buna yakın oranlarda işgücüne istihdam sağlamaktadır. Hizmet sektörü ise GSYİH’nın %58,4’ünü oluşturmakta ve nüfusun da %53,7’sini istihdam etmektedir. Hizmetler özellikle ticaret, taşımacılık, telekomünikasyon ve bankacılık alanlarında yoğunlaşmaktadır. Kurumlar ve gelir vergisi 2008 yılında %10’a düşürülmüştür ve bu oran Avrupa’daki en düşük vergi olmuştur. Bu önlemle yabancı yatırımların arttırılması, ekonomik büyümenin sağlanması ve işsizlik oranının düşürülmesi hedeflenmiştir. Ülkedeki en önemli pazar, birçok ticari aktivitenin gerçekleştiği Başkent Üsküp’tür. Diğer önemli iş merkezleri, Bitola, Prilep veTetovo’da bulunmaktadır. Makedonya Dış Ticaret İstatistikleri; Makedonya 2013 yılı itibariyle 4,3 Milyar $’lık ihracatına karşılık 6,6 Milyar $’lık ithalat gerçekleştirmiştir. Ülkede en çok ithal edilen ürünler arasında; Petrol yağları ve gazları, muhtelif madenler, Demir/çelik mamulleri; elektrik, otomotiv, tıbbi ürünler, sentetik polimerler, elektrikli cihazlar ve pamuklu kumaşlar ilk sıralarda yer almaktadır. Buna karşılık olarak Makedonya’nın en büyük on ihraç ürünü sırasıyla; Reaksiyon başlatıcılar, hızlandırıcılar, katalitik müstahzarlar; Ferro alyajlar; Santrifüjle çalışan kurutma, filtre, arıtma cihazları; Bayan-Erkek-Çocuk dış giyim; Yaprak tütün ve tütün döküntüleri; Demir/çelik yassı mamul; Demir/çelikten diğer tüpler, borular, içi boş profiller; Kurşun cevherleri ve konsantreleri; taze üzüm şarabı; bakır cevherleri ve konsantreleridir. Ülke Almanya Bulgaristan İtalya Kosova Sırbistan Yunanistan Hırvatistan Çin Bosna Hersek İngiltere Makedonya’nın İhracatında İlk 10 Ülke (Ocak-Aralık 2013) İhracat (000 ABD Doları) Toplam İhracata Oranı (%) 590.426 36,0 131.514 8,0 113.103 6,9 111.163 6,8 104.594 6,4 96.396 5,9 42.804 2,6 38.787 2,4 34.473 2,1 31.501 1,9 Kaynak: Makedonya Cumhuriyeti İstatistik Ofisi Ülke İngiltere Almanya Yunanistan Sırbistan İtalya Çin Bulgaristan Türkiye Rusya Slovakya Makedonya’nın İthalatında İlk 10 Ülke (Ocak-Aralık2013) İhracat (000 ABD Doları) Toplam İhracata Oranı (%) 303.217 11,4 273.013 10,3 240.033 9,0 196.512 7,4 168.779 6,3 159.680 6,0 135.658 5,1 125.132 4,7 124.928 4,7 65.375 2,5 Kaynak: Makedonya Cumhuriyeti İstatistik Ofisi Makedonya Türkiye Ticari İlişkileri; Makedonya ile Türkiye arasında çifte vergilendirmeyi önlemek amacıyla 1996 yılında çifte vergilendirmeyi engelleyen anlaşma imzalanmıştır. Türkiye ile Makedonya arasında 2000 yılında Serbest Ticaret Anlaşması yürürlüğe girmiştir. 2014 yılı ilk 7 ayında Makedonya ve Türkiye arasındaki dış ticaret hacmi yaklaşık 375 Milyon Amerikan Dolarına ulaşmıştır. Türkiye Makedonya gerçekleştirdiği 294 Milyon Dolarlık ihracatına karşılık 81 Milyon Amerikan Dolarlık ithalat gerçekleştirmekte ve önemli bir ihracat fazlası vermektedir. Türkiye'nin Makedonya'ya İhracatında Başlıca Ürünler; Turunçgiller (taze/ kurutulmuş) Pamuklu mensucat; Ekmek, pasta, kek, bisküvi vs; Pamuk (dikiş hariç) ipliği; Buzdolapları, dondurucular, soğutucular, ısı pompaları; Diğer mobilyalar vb. aksam, parçaları; Bakır teller Aluminyum çubuk ve profiller; havlu, bebek bezleri, Türkiye'nin Makedonya'dan İthalatında Başlıca Ürünler; Demir/ çelik mamulleri; devamsız sentetik liften dokumalar; Ateşe dayanıklı tuğla, blok, karo, ateşe dayanıklı seramik eşya; Arıtılmış bakır, işlenmemiş bakır alaşımları; Pamuk men; Ferro alyajlar; Koyun derisi; Dokunmamış mensucat; Demir/ çelik yassı mamul; Plastikten döküntü, kalıntı ve hurdalar, Makedonya pazarı küçük olmakla beraber özellikle İnşaat malzemeleri, Makineler, aksam ve parçaları, İşlenmiş gıda ve tarım ürünleri, Tıbbi malzemeler, Mobilya ve ağaç işleme sanayi ürünleri ve Kimya sanayi ürünlerinde önemli ihtiyaçları bulunmaktadır. Makedonya ve Türkiye arasında ikili ekonomik ilişkilerde son yıllardaki gelişmeye rağmen Türk işadamlarının faaliyetleri genellikle ticaret ağırlıklıdır. Makedonya’da doğrudan yabancı sermaye yatırımı gerçekleştiren Türk şirketlerinin sayısı 100 civarında olup bunların önemli bölümü KOBİ niteliğinde firmalarımızdır. Halihazırdaki Türk yatırım tutarı 180 milyon Dolar civarındadır ve yakın zamanda TAV, Şişecam ve Borteknik’in yapmayı planladığı yatırımlar sonrasında 500 milyon Dolara çıkması beklenmektedir.