12 Kasım tarihinde yayınlanan Toplumsal Cinsiyet Uçurumu

TBMM
B: 37
25 . 1 2 . 2008
ADANA MİLLETVEKİLİ SAYIN PROF.DR.N.GAYE ERBATUR'UN
7/5847 ESAS NOLU YAZILI SORU ÖNERGESİ CEVABIDIR
12 Kasım tarihinde yayınlanan Toplumsal Cinsiyet Uçurumu 2008 Raporu'na
göre, 130 ülke içinde Türkiye 123. sırada yer almaktadır. Rapor daha detaylı bir
biçimde incelendiğinde, Raporun bileşenlerinden birisi olan "Ekonomik Katılım ve
Fırsatlar" başlığı altındaki sıralamalarda Türkiye 2007 yılında 128 ülke içinde 118
sırada iken bu seneki raporda 130 ülke içinde 124. sıraya düşmüş durumdadır. Diğer
bir başlık olan "Eğitime Erişim" sıralamasında geçtiğimiz sene 128 ülke içinde 110.
sırada iken 130 ülke içinde 108. sıraya yükselmiş olsa da 2 kademdik bu yükselme
ülkemizde kadınların eğitim imkanlanna ulaşması için hala yeterli değildir. "Sağlık
ve Hayatta Kalma" bilgisi altındaki sıralamada da durum olumsuz, zira 128 ülke
içinde geçtiğimiz sene 87. sırada olan Türkiye bu sene 130 Ülke içinde ancak 88.
sırada yer bulabilmiştir. "Siyasi Katılım (Güçlenme)" başlığı altındaki durum ise şu:
2007'de Türkiye bu başlık altındaki sıralamada 128 ülke arasında 108. sırada yer
alırken bu seneki raporda 130 ülke içinde 106. sırada yer almıştır. Ancak yine 2
kademelik bir ilerleme yeterli değildir. Bu çerçevede-,
SORU 1 :
Kadınların da erkeklerle eşit haklara sahip olması için, her ne kadar kimi
hukuki düzenlemeler gerçekleştirilmiş olsa da bu düzenlemelerin fiili hayata
yansımalarında beklenen olumlu ilerlemeler gerçekleşmemiştir. Ülkemizde var olan
toplumsal cinsiyet uçurumunu azaltmak için alınan tedbîrler nelerdir?
CEVAP 1 :
Dünya Ekonomik Formu tarafından yayımlanan 2008 Toplumsal Cinsiyet Uçurumu Raporu
incelenmiştir. 2007 yılı raporunda 128 ülke üzerinden yapılan değerlendirmede Türkiye
121. Sırada yer alırken, 2008 yılına ilişkin olarak yapılan değerlendirmeye Brunei Sultanlığı
ile Barbados'un eklenmesi ile 130 ülke arasında yapılan değerlendirmede 123. sıraya
gerilemiştir. Söz konusu Rapor erkek ve kadınlar arasındaki uçurumu temel olarak dört
kategoride ele almaktadır. Bu kategoriler şu şekilde sınıflandırılmıştır;
1) Ekonomik katılım ve fırsatlar: Çalışma yaşamında kadınların erkeklere oranı ve eşit işe
eşit ücret. Düşük ücretli, vasıfsız işlerle sınırlı olmayan emek piyasasına erişim.
2) Politik güçlendirme: Kadınların siyasal hayatta temsil edilmesi.
3) Eğitime erişim: Kadınların ilk, orta ve yüksek öğretimdeki oranları.
4) Sağlık ve refah: Üremeye yönelik sağlık hizmetlerine erişim.
Söz konusu raporda kullanılan istatistikler, Ekonomik Katılım ve Fırsatlar kategorisi için
Uluslararası çalışma örgütü (veriler 2006 ve 2007 yılına ait) ve Birleşmiş Milletler
Kalkınma Programı İnsani kalkınma Raporu 2007/2008 (2005 yılına ait istatistikler
kullanılmıştır) den, Politik Güçlendirme kategorisi için Parlamentolararası Birlik tarafından
yayımlanan 2008 raporlarından, Eğitime Erişim Kategorisi için Birleşmiş Milletler Kalkınma
Programı İnsani Gelişme Raporu 2007/2008, UNESCO İstatistik Biriminin 2007 Eğitim
istatistikleri, Dünya Bankası Kalkınma Göstergeleri 2007 raporlarından, Sağlık ve Refah
kategorisinde Dünya Sağlık örgütünün 2003 yılı raporu ile Merkezi Haberalma Örgütünün
(CIA) VVorld Factbook 2008 raporundan yararlanıldığı görülmüştür. Sağlık ve Refah
kategorisinde ele alınan verilerde doğumda beklenen yaşam süresi yerine sağlıklı yaşam
süresinin değerlendirilmeye alındığı görülmüştür. Türkiye, kadın erkek eşitliği düzeyinde
yer aldığı sağlık ve refah kategorisinde 130 ülke arasında 88. Sırada yer almaktadır.
-1021 -