Şiir ve Düzyazı - E
advertisement
ÜNİTE: ŞİİR VE DÜZYAZI KONU: Şiir ve Düzyazı ÖRNEK SORULAR VE ÇÖZÜMLERİ 1. Şu gördüğün yaylalar Şu dağlar, şu ovalar Cennet kokan havalar Benim memleketimin Bu şiirde aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Tema B) Dize C) Dörtlük D) Paragraf Çözüm: ŞİİR: Duygu, düşünce, hayal ya da eylemlerin etkili ve güzel bir söyleyişle, dizeler halinde meydana getirilmesidir. DİZE(MISRA): Şiiri oluşturan her satıra denir. BEYİT: İki dizeden oluşan şiir bölümlerine denir. Divan edebiyatı nazım birimidir. DÖRTLÜK: Dört dizeden oluşan nazım birimidir. KITA: Anlam bütünlüğü sağlayan ikiden çok dizeye denir. TEMA: Bir şiirde sanatçının işlediği konuyu ele alış tarzı, değerlendirişi gibi farklı bakış açıları nedeniyle oluşan ana düşüncedir. MANZUME: Nazımla ortaya konulan uzun yazılardır. BENT: Manzum yazılarda dörtten fazla dizeden oluşan ve anlam bütünlüğü taşıyan parçaların her birine denir. NAZIM BİRİMİ: Dize, beyit, dörtlük, bent gibi belli sayılarda dizelerden oluşan bölümlerdir. Seçenekleri inceleyelim: Şiir 7’li hece ölçüsüyle yazılmıştır. Her satırı dizedir. Dört dizeden oluştuğu için dörtlüktür. Memleketin olumlu özelliği şiirin temasıdır. Paragraf düzyazıda (nesirde) bulunur. Şiirde bulunmaz. Yanıt, D’dir. 2. İncecikten bir kar yağar. Tozar Elif Elif diye Ak elleri kalem tutar Yazar Elif Elif diye Yukarıdaki dörtlüğe göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Uyakları vardır. C) Hece ölçüsüyle yazılmamıştır. B) Redifleri vardır. D) Dörtlük olarak yazılmıştır. Çözüm: Ölçü: Şiirde dizelerdeki hece sayısının eşitliğine, hecelerin uzunluk – kısalık bakımından denkliğine denir. Ölçü çeşitleri: a) Hece ölçüsü: Halk edebiyatının temel ölçüsüdür. Bir şiirde dizelerdeki hece sayısının eşitliğini gösteren ölçüdür. b) Aruz ölçüsü: Divan edebiyatında kullanılan bu ölçü dizelerdeki hecelerin uzunluk ve kısalık yönünden denkliğine dayanır. Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda Şüheda fışkıracak toprağı sıksan şüheda c) Serbest ölçü: Şiirdeki dizelerin herhangi bir kurala bağlı olmadan, serbest olarak yazılmış şeklidir. Seçenekleri inceleyelim: A, B, C seçenekleri doğrudur, C yanlıştır. Çünkü dizelerdeki hece sayısı eşittir. Hece ölçüsüyle yazılmıştır. Yanıt, C’dir İLKÖĞRETİM 8 152 TÜRKÇE 3. Aşağıdaki dizelerden hangisinde redif kullanılmıştır? A) Dolaşsam ben de deniz deniz Ve bir sabah vakti kimsesiz. B) Bülbül ne gezersin Çukurova’da? Eşin gelir bulmaz seni yuvada. C) Ne yaramaz bir çocuk Gözleri boncuk boncuk. D) Bülbül daldan dala konar Güzel sesiyle gül açar. Çözüm: REDİF: Dize sonlarındaki yazılış, okunuş, anlam ve görevleri aynı olan sözcük ya da eklerin tekrarına redif denir. Redif uyaktan sonra gelir. Birden çıktı yoluma Geldi girdi koluma “uma”lar rediftir. Uyaklar rediften önceki sözcüklerde aranır. Şiirde redif olmayabilir. Seçenekleri inceleyelim: A’da deniz Kimsesiz tam uyak (redif yok) C’de çocuk boncuk Zengin uyak (redif yok) D’de konar açar tam uyak (redif yok) B’de Çukurova’da yuva da Yanıt, B’dir 4. (da)lar redif, (va)lar tam uyaktır Gönlünü bana veren Yoluma güller seren Sıkıntımı gideren O yâr unutulur mu? Yukarıdaki dörtlüğün uyak türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Yarım B) Tam C) Zengin D) Tunç Çözüm: Uyak (Kafiye): Dize sonlarındaki yazılış ve okunuşları aynı, anlam ve görevleri bakımından farklı ses benzerlikleridir. Bu benzerlik eklerin ya da sözcüklerin tekrarıyla oluşur. Uyak halk şiirinde ve klasik şiirde çok kullanılır. Uyak Türleri: a) Yarım Uyak: Dize sonlarındaki tek ses benzerliğidir. ……….. bak ış (ış)lar redif, (k)lar yarım uyak ……….. çak ış b) Tam Uyak: ………… uzat ………… arat TÜRKÇE Dize sonlarındaki iki ses benzerliğidir. (at) tam uyak 153 İLKÖĞRETİM 8 c) Zengin Uyak: İkiden fazla ses benzerliğine dayanan uyaktır. ………… başak (şak) zengin uyak ………… kuşak d) Tunç Uyak: Uyağı oluşturan sözcüklerden birinin diğerinin içinde geçmesidir. ………… zamanla ………… anla e) Cinaslı Uyak: Yazılışları aynı anlamları farklı sözlerle yapılan uyaktır. Niçin kondun a bülbül Kapımdaki asmaya Ben yârimden ayrılmam Götürseler asmaya. 1. asma üzüm asmasıdır 2. asma eylemsidir. Seçenekleri inceleyelim: ………… ver- en (er) iki ses benzerliği olduğu için tam uyaktır. (en)ler rediftir. ………… ser - en ………… gider - en Yanıt, B’dir 5. Taştın yine deli gönül Sular gibi çağlar mısın Aktın yine kanlı yaşım Yollarımı bağlar mısın. Bu dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Uyak düzeni vardır. C) Benzetme yapılmıştır. B) “-lar msın”lar rediftir. D) Duraksız hece ölçüsüdür. Çözüm: Durak: Hece ölçüsüyle yazılmış şiirlerde dize içindeki ahengi güçlendirmek için yapılan durma (susma)ve vurgu yerlerine denir. Bir dizede en çok iki durak bulunur ve durak sözcüğü bölmez. 5’li hece ölçüsüne kadar durak yoktur. 6’lı hece ölçüsü 3+3 duraklıdır. Dağları / aş da gel Yolları / koş da gel 7’li hece ölçüsü 4+3 duraklıdır. Geldim seni / görmeye Saçlarını / örmeğe 8’li hece ölçüsü 4+4 ve 5+3 duraklıdır. Dağdan gelir / taştan gelir Bir kükremiş / arslan gelir …………………………….. Resimlerine / baktıkça Geçen günleri / anarım 11’li hece ölçüsü 6+5 ve 4+4+3 duraklıdır. Ba har ge lir / yap rak a çar / yaz o lur. (4+4+3 = 11’ li hece ölçüsü) Seçenekleri inceleyelim: Dörtlük için A, B, C seçeneklerinde söylenenler doğrudur. Gönül suya benzetilmiştir. D’de yanlışlık var. Şiir 4+4= 8’li hece ölçüsüyle yazılmıştır. 4. heceden sonra durak var. Yanıt, D’dir. İLKÖĞRETİM 8 154 TÜRKÇE 6. Ne hasta bekler sabahı Ne kanlı şehidi mezar Ne de şeytan bir günahı Seni beklediğim kadar Bu dörtlüğün uyak örgüsü aşağıdakilerin hangisidir? A) Düz uyak B) Çapraz uyak C) Sarma uyak D) Mani tipi uyak Çözüm: UYAK DÜZENİ (Uyak Örgüsü): Bir şiirin dizeleri arasındaki uyakların, dizelerin son seslerine göre harfle gösterilmesidir. Uyak düzenleri şunlardır: 1. Düz Uyak: İki dizenin ya da dört dizenin kendi arasında oluşturduğu uyaktır. aa/ bb/ cc/ … ya da aaaa/ bbbb/ ……… ya da aaab/ cccb/ dddb/ …… 2. Çapraz Uyak: Bir dörtlüğün birinci dizesiyle üçüncü dizesi; ikinci dizesiyle dördüncü dizesinin uyaklı olmasıdır. abab/ cdcd/ efef/…. ……. perde a ……. gelinmez b ……. nerde a ……. bilinmez b 3. Sarma Uyak: Dörtlüğün birinci dizesiyle dördüncü, ikinci dizesiyle üçüncü dizesinin uyaklı olmasıdır. abba/ cddc/ effe/…. ……. geleli a ……. güzel b ……. özel b ……. bileli a 4. Mani Tipi Uyak: aaba Nerde o ela gözler Bu gönül seni özler Ayrıldık ayrılalı Almadım senden haber a a b a Seçenekleri inceleyelim: a ……. sabahı ……. mezar b ……. günahı a Çapraz uyak kullanılmıştır. ……. kadar b Yanıt, B dir. 7. Yağmur yağar, içim sevinçle dolar Çünkü onunla başlıyor bahar Bir müzik coşkusuyla düşen damlalar Bir şarkı gibi gelir bana Bu dizelerin şiir türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Lirik B) Epik C) Pastoral D) Didaktik Çözüm: Şiir Türleri: Şiirler konularına göre türlere ayrılır. a) LİRİK ŞİİR: Duygulu, coşkulu ve içten bir söyleşi olan, şairin iç dünyasını ya da toplumun ortak duygularını yansıtan şiirlerdir. Aşk, ölüm, ayrılık, yalnızlık gibi hemen her şey lirik şiirin konusu olabilir. b) EPİK ŞİİR: Bir milletin yaşamını etkileyen tarih ve toplum olayları ile ilgili yiğitlik ve kahramanlık konularını coşkulu bir biçimde dile getiren şiirlerdir. TÜRKÇE 155 İLKÖĞRETİM 8 c) PASTORAL ŞİİR: Doğa, kır yaşamı ve çobanlarla ilgili şiirlerdir. d) DİDAKTİK ŞİİR: Herhangi bir konuda bilgi vermek veya bir şeyler öğretmek amacıyla yazılan şiirlerdir. Fikir ağır bastığı için öğretici şiir de denir. e) SATİRİK ŞİİR: Kişileri, toplumun aksayan, gülünç yönlerini, güldürü öğesi de katarak iğneli ve alaycı bir dille eleştiren şiir türüdür. Seçenekleri inceleyelim: Kişisel duygular içten, coşkulu bir şekilde dile getirildiği için lirik şiirdir. Yanıt, A’dır. 8. Aşağıdakilerden hangisi, ele aldığı konuda ileri sürdüğü düşünceyi okuyucuya benimsetmek amacıyla yazılmış kesin sonuçlu yazı türüdür? A) Makale B) Deneme C) Fıkra D) Söyleşi Çözüm: DÜZYAZI(NESİR): Manzum olmayan, dilin söz dizimi kurallarına uygun olarak kullanılan anlatım şeklidir. Makale, deneme, fıkra, söyleşi, eleştiri, öykü, roman, biyografi, otobiyografi, masal, tiyatro, anı, günlük, gezi yazısı gibi düzyazı türleri vardır. MAKALE: Yazarın herhangi bir konudaki fikrini, görüşünü okuyucuya benimsetmek amacıyla örneklerle kanıtladığı bilimsel yazılardır. Makale kesin sonuçlu gazete ve dergi yazısıdır. Seçenekleri inceleyelim: Yukarıdaki soruda makale türünün tanımı yapılmıştır. Diğer türlerde kesin sonuç ve kanıtlama yoktur. Yanıt, A’dır. 9. Aşağıdaki yazı türlerinden hangisi bir düşünceyi ispatlama amacı gütmeyen gazete ve dergi yazısıdır? A) Makale B) Günlük C) Deneme D) Fıkra Çözüm: FIKRA: Bir yazarın günlük olaylarla ilgili görüşlerini ispatlama amacı gütmeden, herkesin anlayabileceği bir dille anlattığı kısa ve günübirlik yazılardır. Yazar konu ile ilgili görüşlerini, konunun ayrıntılarına girmeden anlatır. Yazılarında nükteli sözler ve atasözleri de kullanır. Fıkra, kalıcı olmayan kısa gazete ve dergi yazısıdır. Seçenekleri inceleyelim: Makale ispatlama amacı güden gazete ve dergi yazısıdır. Günlük ve deneme hem ispatlama amacı gütmez, hem gazete ve dergi yazısı değildir. Yanıt, D’dir. 10. Yazarın günlük olaylarla ilgili görüşlerini, okuyucuyla konuşuyormuş gibi bir üslupla anlattığı yazı türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Fıkra B) Söyleşi C) Eleştiri D) Deneme Çözüm: SÖYLEŞİ(SOHBET): Yazarın herhangi bir konudaki duygu ve düşüncelerini konuşma havası içinde (okuyucuyla konuşuyormuş gibi) anlattığı yazı türüdür. Kesin kuralları yoktur. Okuyucuyu sıkmayan kısa yazı türüdür. DENEME: Yazarın kesin sonuçlara varmadan herhangi bir konudaki kişisel görüş ve düşüncelerini anlattığı yazı türüdür. İLKÖĞRETİM 8 156 TÜRKÇE Yazar konularını özgürce seçer. Değerlendirme ve yorumlar içten ve iddiasızdır. Denemenin söyleşiden farkı, denemenin düşünce yönü ağır basar. Yine denemede kendi kendine konuşma özelliği görülür. Söyleşide ise okuyucuyla konuşuyormuş gibi bir özellik görülür. Seçenekleri inceleyelim: Soruda belirtilen özellikler söyleşi(sohbet) türünü yansıtmaktadır. Yanıt, B’dir. 11. Bir sanat ya da düşünce eserini olumlu, olumsuz yönleriyle inceleyip değerlendiren yazı türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Makale B) Sohbet C) Deneme D) Eleştiri Çözüm: ELEŞTİRİ: Bir sanat, edebiyat ya da düşünce eserinin içeriğini, değerini, olumlu ya da olumsuz yanlarını belgelere ve örneklere dayanarak inceleyip değerlendiren yazı türüdür.Eleştiri yazanlara eleştirmen denir. Eleştirmenin bilgili ve kültürlü olması, eleştirilerinde önyargılı davranmaması, tarafsız olması gerekmektedir. Nesnel eleştirilerde nesnel ilkeler ve yapıtın değerine bağlı kalınır. Öznel eleştiride ise kişisel görüşler ön planda tutulur. Seçenekleri inceleyelim: Soruda belirtilen yazı türü eleştiridir. Yanıt, D’dir. 12. Aşağıdakilerden hangisi bir yerin kendine özgü özelliklerini, çok az bilinen ilgi çekici yanlarını okuyucuya tanıtmak için yazılan yazı türüdür? A) Gezi yazısı B) Roman C) Deneme D) Anı Çözüm: GEZİ YAZISI(SEYAHATNAME): Yurt içinde ya da dışında gezip görülen yerlerin, o yerlerle ilgili izlenimlerin anlatıldığı yazı türüdür. Yazarın amacı, gezip gördüğü yerlerle ilgili okuyucuyu bilgilendirmektir. Bu bakımdan yazarın iyi bir gözlemci olması, gezilen yerin en ilginç özelliklerini ve durumlarını anlatması gerekmektedir. Seçenekleri inceleyelim: Bir yerin kendine özgü özellikleri ve ilgi çekici yanları gezi yazısıyla anlatılır Yanıt, A’dır. 13. Çeşitli alanlarda ün yapmış kişilerin yaşam öykülerini, eserlerini ve yaptıklarını anlatan yazılara ………. denir. Boş bırakılan yere aşağıdaki yazı türlerinden hangisi getirilmelidir? A) Anı B) Günlük C) Biyografi D) Otobiyografi Çözüm: BİYOGRAFİ: Değişik alanlarda ün yapmış yazar, şair, sanatçı, devlet adamı gibi kişilerin yaşamlarının, eserlerinin, yaptıklarının araştırıcı bir yazar tarafından etkili ve güzel bir anlatımla dile getirildiği yazı türüdür. Biyografi yazarının gerçeklere bağlı kalması, yaşamını anlattığı kişiyle ilgili ayrıntıları çarptırmaması gerekmektedir. OTOBİYOGRAFİ: Tanınmış kişilerin kendi yaşamlarını anlattıkları yazılardır. ANI: Tanınmış kişilerin yaşadıkları ya da tanık oldukları bazı önemli olay ve durumları kendi bakış açılarıyla anlattıkları yazı türüdür. Anı yazarının gerçekleri saptırmadan yazması, belleğinin çok güçlü olması gerekir. GÜNLÜK: Yazarın yaşantısını, duygu ve düşüncelerini tarih atarak günü gününe yazdığı yazı türüdür. Seçenekleri inceleyelim: Yukarıda tanımı yapılan yazı türü biyografidir. Boşluğa “biyografi” getirilmelidir. Yanıt, C’dir. TÜRKÇE 157 İLKÖĞRETİM 8 14. Aşağıdaki seçeneklerden hangisi masal türünün özelliklerinden değildir? A) B) C) D) Masallar tekerleme ile başlar tekerleme ile biter. Anonim halk edebiyatı ürünlerindendir. Yaşanmış ya da yaşanması mümkün olan olayları anlatır. Çocukların eğitiminde eğitici özelliği vardır. Çözüm: MASAL: Kahramanları olağanüstü varlıklar ve insan olan, düş ürünü olay ve durumları anlatan, yer ve zaman kavramı belli olmayan yazı türüdür. Tekerlemeyle başlar, tekerlemeyle biter. Gerçekleşmesi mümkün olmayan her şey masalla (hayali olarak) gerçekleşir. Gerçek masallar anonimdir. Masallar miş’li geçmiş zamanla anlatılır. Okuyucuyu (dinleyiciyi) kısa süre de olsa sorunlarından sıkıntılarından, uzaklaştırarak pembe dünyada dolaştırır. Yazıya geçirilmeyen bazı anonim masallar zamanla unutulmuştur. Masalların sonunda iyiler ödüllendirilir, kötüler cezalandırılır. Masallar çocukların eğitiminde eğitici özelliğe sahiptir. Seçenekleri inceleyelim: A, B, D seçenekleri masalların özellikleridir. C’de masalın değil, öykü ve roman türünün özelliği var. Masallar yaşanmış ya da yaşanması mümkün olayları anlatmaz. Yanıt, C’dir. 15. Aşağıdakilerden hangisi tiyatro türlerinden değildir? A) Dram B) Komedi C) Trajedi D) Epik Çözüm: TİYATRO: Yaşanmış bazı olay ve durumların gerçek kişiler tarafından sahnede oynanmak amacıyla yazıldığı edebi yazı türüdür. Tiyatro doğrudan göze hitabettiği için somuttur. Olay ve durumlar karşılıklı konuşmalar ve belirli hareketlerle canlandırılarak anlatılır. Tiyatronun iki temel öğesi olay ve kişilerdir. Tiyatroda perde, sahne, dekor, kostüm gibi kavramlar bulunur. Başlıca tiyatro türleri trajedi, komedi ve dramdır. Trajedi hayatın acıklı yönlerini, komedi hayatın gülünç yönlerini, dram hayatın acıklı ve gülünç yönlerini ortaya koyar. Seçenekleri inceleyelim: Dram, komedi, trajedi tiyatro türleridir. Epik ise şiir türüdür. Yanıt, D’dir. 16. Yaşanmış ya da yaşanması mümkün olan olayları yer, zaman göstererek anlatan kısa düzyazı türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Masal B) Öykü C) Fabl D) Fıkra Çözüm: ÖYKÜ (HİKAYE): Olmuş ya da olması mümkün olan olayları kişi, yer ve zaman göstererek anlatan kısa yazı türüdür. Hikayede fazla ayrıntı yoktur. Olayın anlatılması için kişi, yer ve zaman gereklidir. Olay; serim, düğüm, çözüm planıyla anlatılır. ROMAN: Roman da öykü gibi gerçek ya da gerçeğe uygun olayları ve durumları kişi, yer ve zaman göstererek anlatır. Öyküye göre daha geniş kapsamlıdır. Çok sayıda olayları ayrıntılarıyla anlatır. Geniş bir zaman dilimi var. Olay ve kişiler geçmişleri ve gelecekleriyle anlatılır. Konularına göre aşk, macera, töre romanları, tarihi, tezli, psikolojik romanlar gibi türlere ayrılır. Seçenekleri inceleyelim: Tanımı yapılan yazı türü öyküdür. Yanıt, B’dir. İLKÖĞRETİM 8 158 TÜRKÇE 1. Birin bilir birin bilmez Bu dünya kimseye kalmaz Yâr ismini desem olmaz Düşer dillere dilere 5. A) B) C) D) Yukarıdaki dörtlüğün uyak türü aşağıdakilerden hangisidir? 2. A) Yarım B) Tam C) Zengin D) Cinaslı Sen akşamlar kadar büyülü, sıcak, Rüyalarım kadar sade, güzeldin. Baş başa uzandık günlerce, ıslak Çimenlerine yaz bahçelerinin. 6. Yukarıdaki dörtlüğün uyak düzeni aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) 3. Epik şiir Lirik şiir Didaktik şiir Pastoral şiir Gündüz gülen gözlerin Gece uykumu böler Okşayıcı sözlerin Acılarımı siler Dörtlükteki dizelerin uyak düzeni aşağıdakilerden hangisidir? Düz uyak Sarma uyak Çapraz uyak Mani türü uyak A) B) C) D) Düz uyak Çapraz uyak Sarma uyak Mani türü uyak “Kükremiş sel gibiyim bendimi çiğner aşarım Yırtarım dağları enginlere sığmam taşarım.” Yukarıdaki dizelerde aşağıdaki uyak türlerinden hangisi bulunmaktadır? 4. Aşağıdakilerden hangisi yiğitlik, kahramanlık, savaş konularını işleyen şiir türüdür? A) Yarım uyak B) Tam uyak C) Zengin uyak D) Tunç uyak 7. Aşağıdaki sözcüklerden hangisi bir tiyatro terimi değildir? A) Dekor B) Perde C) Dram D) Kostüm Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde redif kullanılmamıştır? A) Karac’oğlan dost bağına varmalı El uzatıp gonca gülün dermeli B) Bütün sevgileri atıp içimden, Varlığımı yalnız ona verdim ben C) İki turnam gelir aklı karalı Birin şahin vurmuş, birin yaralı D) Yeşil kurbağalar öter göllerde Kırıldı kanadım kaldım çöllerde İLKÖĞRETİM 8 8. Aşağıdakilerden hangisi masalın özelliklerinden değildir? A) Dilden dile anlatılarak gelen anonim eserlerdir. B) Olaylar olmayan yer ve zamanda geçer. C) Başında ve sonunda tekerleme bulunur. D) Di’li geçmiş zamanla anlatılır. 159 TÜRKÇE 9. 13. Aşağıdaki cümlelerin hangisi fıkra türünün özelliklerinden değildir? A) Yazar günlük olaylarla ilgili kişisel görüşlerini anlatır. B) Fıkra kısa olarak anlatılır, ayrıntılara girilmez. C) Yazar düşüncesini kanıtlama amacı güder. D) Gazete ve dergi yazısıdır. Dil, günlük konuşma dilidir. 14. 10. C) Masallar D) Romanlar “Benden selam olsun Bolu Bey’ine Çıkıp şu dağlara yaslanmalıdır. Ok gıcırtısından, kalkan sesinden Dağlar seda verip seslenmelidir.” 6+5=11’li hece ölçüsüyle yazılmıştır. Tunç uyak kullanılmıştır. Redif vardır. Konusuna göre türü epik şiirdir. fıkra deneme makale biyografi 15. Masallarla ilgili olmadığı halde, masalların başında ve bitiminde söylenen genellikle uyaklı ve süslü sözlere ne ad verilir? A) Fıkra B) Özdeyiş C) Mani D) Tekerleme 16. 12. B) Deyimler A) B) C) D) Yukarıdaki boşluğa aşağıdaki yazı türlerinden hangisinin getirilmesi gerekir? 11. A) Atasözleri Yukarıdaki dörtlükte ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? Kişisel görüş ve düşünceleri iddia ve ispata kaçmadan, yazarın kendisiyle konuşuyormuş gibi yazdığı yazı türüne ………. denir. A) B) C) D) Aşağıdakilerden hangisi “Anonim Halk Edebiyatı” ürünlerinden değildir? B) Anı C) Günlük D) Söyleşi İLKÖĞRETİM 8 A) Didaktik Şiir B) Lirik Şiir C) Epik Şiir D) Pastoral Şiir Niçin kondun a bülbül Kapımdaki asmaya Ben yarimden vazgeçmem Götürseler asmaya Yukarıdaki dörtlükte aşağıdakilerden hangisi yoktur? Ünlü kişilerin yaşam öykülerini anlatan yazı türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Biyografi Aşağıdakilerden hangisi herhangi bir konuda bilgi ya da öğüt vermek amacıyla yazılan şiir türüdür? 160 A) Ölçü B) Cinaslı uyak C) Beyit D) Durak TÜRKÇE 17. Dize sonlarındaki tek ses benzerliğine ……. denir. İki ses benzerliğine ……… denir. Birinci dize ile dördüncü dizenin, ikinci dize ile üçüncü dizenin oluşturduğu uyak düzenine ………… denir. 21. Seçeneklerden hangisi düz yazıda (nesirde) bulunmaz? A) Paragraf B) Anafikir C) Redif D) Konu Yukarıda boş bırakılan yerlere, sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) B) C) D) redif – yarım uyak – tam uyak yarım uyak – tam uyak – sarma uyak yarım uyak – tam uyak – tunç uyak uyak – tam uyak – çapraz uyak 22. Güncel konuları işleyen, günübirlik yazılan, ispat amacı gütmeyen, gazete yazısı olan yazı türüne ……… denir. Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? 18. Yazar düşüncesini kanıtlamak amacıyla yazar. Ortaya atılan görüş örneklerle desteklenir. Kesin bilgilere yer verilir. Gazete ve dergi yazısıdır. Giriş,gelişme, sonuç planına göre yazılır. Öğretici yazı türüdür. 23. Paragrafta tanıtılan yazı türü aşağıdakilerden hangisidir? 19. A) Anı B) Deneme C) Fıkra D) Makale 24. Dost dost diye nicesine sarıldım Benim sadık yârim kara topraktır Beyhude dolandım boşa yoruldum Benim sadık yârim kara topraktır 20. B) anı C) eleştiri D) fıkra Aşağıdakilerden hangisi düşünce yazısı değildir? A) Roman B) Makale C) Deneme D) Söyleşi Tiyatro türü ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Söz ve hareketlerle sahnede canlandırılır. B) Tanınmış kişilerin başlarından geçen olayları anlatır. C) Trajedi, komedi, dram gibi türleri vardır. D) Göze hitabeder. Yukarıdaki dörtlüğe göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) B) C) D) A) makale Uyak ve redif vardır. nakarat bulunmaktadır. 11’li hece ölçüsüyle yazılmıştır. Sarma uyak düzeni kullanılmıştır. 25. Öykünün (hikâyenin) öğeleri kişi, ………. zaman, olay ve durumdur. Cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? Bir varmış, bir yokmuş. Evvel zaman içinde, kalbur saman içinde, pireler berber iken, develer tellal iken… Yukarıdaki sözlerle aşağıdaki yazı türlerinden hangisi başlar? A) anlatıcı B) yer A) Öykü B) Roman C) anı D) tanık C) Masal D) Anı TÜRKÇE 161 İLKÖĞRETİM 8 1. Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde zengin uyak vardır? 4. A) ……. koşar ……. bakar B) ……. çekerim ……. giderim C) ……. baktım ……. çıktım D) ……. bardak ……. çardak Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdaki yazı türlerinden hangisi getirilmelidir? A) B) C) D) 5. 2. A) …….. a …….. a …….. a …….. b B) ……... a ……... b ……... b ……... a C) …….. a …….. b …….. a …….. b D) ……... a ……... a ……... b ……... b 6. 7. Bu dizelerdeki durak ve ölçü aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? Aşağıdakilerden hangisi düşünce yazılarına uygun özellik değildir? I. Günlük olaylarla ilgili görüşleri yansıtır. II. Gazete ve dergilerde yayımlanır. III. Yazar, görüşlerini kanıtlamak zorundadır IV. Konunun ayrıntılarına genişçe yer verilir. “Fıkra” türüyle ilgili olarak yukarıdakilerden hangisi yanlıştır? 6+5=11’li hece ölçüsüdür. 4+4= 8’li hece ölçüsüdür. 4+3= 7’li hece ölçüsüdür. 4+4+3= 11’li hece ölçüsüdür. İLKÖĞRETİM 8 Aşağıdakilerden hangisi öykü ve romanın ortak özelliklerinden değildir? A) Didaktik (öğretici) düzyazı türlerindendir. B) Tümü günlük olarak gazete ve dergilerde yayınlanır. C) Yazarların kişisel düşüncelerini yansıtır. D) Sanatsal yaratıcılık niteliği taşımaz. “Hicranla uykusuz geçen geceler Tükenmez yaşamı içen geceler” A) B) C) D) Gezi yazısı - röportaj Anı - günlük Biyografi - otobiyografi Roman - anı A) Yaşanmış ve yaşanması mümkün olan olayları anlatır. B) Kişi ve çevre betimlemelerine ayrıntılı bir şekilde yer verilir. C) Olaylar yer, zaman, kişi belirtilerek anlatılır. D) Her ikisi de düşünce değil olay yazısıdır. Yolda ona rastladım Sana selam söyledi Yanıma gelsin dedi Gelemez, diyemedim Yukarıdaki dörtlüğün uyak düzeni aşağıdakilerden hangisidir? 3. ……… ile ……… arasındaki fark; birinde ünlü kişilerin yaşamları, yaptıkları ve eserleri anlatılır, diğerinde ise ünlü kişinin yaşamını başkası değil kendisini anlatır. 162 A) I – IV B) II – III C) II – IV D) III – IV TÜRKÇE 8. Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde uyak “tunç uyak” örneğidir? 12. A) Balkonda oturmuş beklerken seni Serince bir rüzgar okşar tenimi. B) Bu yüce dağın eteğinde bahar Tepesinde ise bembeyaz bir kar. C) Düşmüşsün yollara sabahtan yaya Çıktı önüme koskoca bir kaya. D) Giyinmiş sırtına koca bir yelek Delikleri saysan sanki bir elek. 13. 9. Göz yaşlarım sel oldu Gönlüm hasretle doldu Sen gittiğinden beri Rengim sararıp soldu. Herhangi bir konuda bilgi veya öğüt vermek için yazılan öğretici şiir türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Didaktik B) Lirik C) Pastoral D) Satirik Aşağıdaki ölçü türlerinden hangisi dizelerdeki hecelerin uzunluk ve kısalığına bağlı olarak şekillenmesine denir? A) Hece ölçüsü B) Aruz ölçüsü C) Serbest ölçü D) Hiçbiri Bu dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) B) C) D) 10. Tam uyak ve tunç uyak vardır. Redif kullanılmıştır. Abartma vardır. Sekizli hece ölçüsü kullanılmıştır. 14. A) Lirik B) Epik C) Nesir D) Satirik Beni de al yanına Yıldızlara gidelim Ordan dostlarımıza Bir bir selam edelim Yukarıdaki dörtlükte hangi uyak düzeni bulunmaktadır? 11. Aşağıdakilerden hangisi şiir türlerinden değildir? A) Düz uyak B) Çapraz uyak C) Sarma tipi uyak D) Mani tipi uyak 15. Aşağıdakilerden hangisi “deneme” ile “söyleşi” türünün ortak özelliklerinden değildir? A) Yazarın herhangi bir konudaki görüşlerini anlatır. B) Konuşma havası içinde geçer. C) Bir düşünceyi kanıtlama amacı yoktur. D) Yazar, düşüncelerini kendi kendine konuşuyormuş gibi anlatır. Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde sözcük halinde redif kullanılmıştır? A) “Cennet cennet dedikleri Birkaç köşkle birkaç huri B) Ben giderim o gider Yanımda tık tık eder C) Çiçekten çiçeğe konan kelebek Yaşamı çok kısa olan kelebek D) Gece uykumu bölersin Gündüz yüzüme girersin TÜRKÇE 16. 163 Aşağıdakilerden hangisi tiyatro ile ilgili bir terim değildir? A) Rol B) Sahne C) Perde D) Özne İLKÖĞRETİM 8 17. “Gezi” türü ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? 21. A) Gezip görülen yerlerle ilgili ilginç doğa özellikleri, yaşamlar ve gelenekler anlatılır. B) Bilimsel bir inceleme yapmak, gezip görmek, hoşça vakit geçirmek için yapılan geziler anlatılır. C) Gezi yazıları fotoğraf, film, ses bantları ile desteklenmez. D) Gezi yazıları tarihe, hukuka, folklara, coğrafyaya, sosyolojiye kaynaklık eder. A) Her konuda öykü yazılabilir B) Öykü önce yazarın kafasında olgunlaşır, sonra kaleme alınır C) Öykü değişik zamanlarda, değişik yerlerde yazılabilir. D) Öykü yazarı öykü dışındaki türlerde (örneğin roman türünde) yazamaz. 22. 18. Aşağıdakilerden hangisi öykü türü ile bağdaşmaz? Aşağıdaki yazı türlerinden hangisinde anlatılanların yeri ve zamanı belli değildir? A) Masal B) Öykü C) Roman D) Gezi yazısı Aşağıdakilerden hangisi olay yazısı değildir? A) Fıkra B) Masal C) Öykü D) Roman 23. Şiirde aşağıdakilerden hangisi hiç bulunmaz? A) B) C) D) 19. Kır yaşamını, çobanların yaşamındaki ilgi çekici olayları, bunlara karşı duyulan ilgiyi, sade, süsten ve özetinden uzak bir dille anlatan şiir türüne ne ad verilir? A) Pastoral B) Lirik C) Epik D) Satirik 24. 25. 20. B) Beyit C) Dörtlük D) Redif İLKÖĞRETİM 8 Aşağıdaki şiir türlerinden hangisi manzum tiyatro yapıtlarındaki acıklı ve üzüntü verici olayı ve eylemi canlandıran şiirdir? A) Lirik B) Dramatik C) Didaktik D) Epik Aşağıdakilerden hangisi deneme türünün özelliklerden değildir? A) Yazarın kişisel görüş ve düşüncelerini anlatır. B) Belgeler dayanan kesin sonuçlu bir yazı değildir. C) Yazar okuyucusuyla konuşur gibi yazar. D) Konu sınırlaması yoktur. Manzum yazılarda (nazımda) dizelerin ikişerli kümeleniş biçimine ne ad verilir? A) Dize Nazım biçimi ve birimi Ölçü ve uyak düzeni Redif ve nakarat Plan (giriş, gelişme, sonuç) 164 TÜRKÇE 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde neden – sonuç ilişkisi vardır? A) B) C) D) 2. 4. Ofisi boyatmak için adam tutmuş. Hasta olduğu için okula gidemedi. Ders çalışmak için televizyonu kapattı. Faturaları ödemek için belediyeye gitti. A) Korkudan yüzü sapsarı olmuş. B) Çocuk masmavi gözlerle etrafa bakıyor. C) Tezgâhta kıpkırmızı domatesler, almamızı bekliyor. D) Otomobille dümdüz yolda yavaş yavaş ilerliyoruz I. Bu bir yetenek işidir. II. Seslendiren sanatçılara teşekkür etmek geliyor içimden. III. Yabancı bir filmi seslendirmek kolay değildir. IV. Seslendirmeler iyi olmasaydı o filmi zevkle izleyebilir miydik? V. Kendimizi filmin etkisine öyle kaptırıyoruz ki… VI. Bizdeki seslendirmeleri düşünün. 5. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi yapısı bakımından diğerlerinden farklıdır? A) Herkes dikkatle öğretmeni dinliyordu. B) Zavallı köpek, kırılan ayağının acısıyla inliyor. C) Otel bulamayınca parkta gecelemiş. D) Dışarı çıktığında çantasını unutmuştu. Numaralandırılmış cümlelerden bir paragraf oluşturulmak istense en uygun sıralama nasıl olmalıdır? A) B) C) D) Aşağıdaki cümlelerde geçen pekiştirme sözcüklerinden hangisi tür bakımından diğerlerinden farklıdır? I – II – II – IV – V – VI III – IV – V – I – VI – II III – I – VI – V – IV – II VI – V – I – III – IV – II 6. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi nesnesine göre geçişsiz çatıdır? A) B) C) D) 3. Kardeşini hasretle kucakladı. Az önce dışarı çıktı. Dolaba eşyalarını yerleştiriyor. Sınıfın camını kırmışlar. “Çocuğun bakışları bende acıma duygusunu uyandırmıştı.” Bu cümledeki altı çizili sözcükte bulunan eklerin görevleri bakımından özdeşi aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinde bulunmaktadır? A) B) C) D) TÜRKÇE 7. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi işteş çatılı eylem değildir? A) Sabah belediye binasının önünde buluştuk. B) Giydiği etek oturunca kırıştı. C) İki arkadaş özlemle kucaklaştılar. D) Pehlivanlar iyi güreştiler. Kirli tabakları kaldırmayı unutmuş. Evlerimiz aynı semtte bulunuyor. Yunusların dalışları hepimizi büyüledi. Dostlar onu düğününde yalnız bırakmadı. 165 İLKÖĞRETİM 8 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde geçişli olduğu halde nesne almamış bir eylem vardır? A) B) C) D) 9. 13. Bir adet daha alabilirsin. Ayakkabıları daha dün boyattım. Hepsini bagaja koymuş. Bana fotoğraflarını gösterdi. Geçişli eylemlerin “-r, -t, -tır” ekleriyle geçişlilik derecelerinin artırılmasına ettirgen eylem denir. 14. Aşağıdakilerin hangisinde ettirgen çatılı eylem yoktur? A) B) C) D) 10. A) Deneme B) Eleştiri C) Fıkra D) Söyleşi Gerçek bir yaşam öyküsünün anlatıldığı eserdir. Yaşam öyküsü anlatılan kişiyle ilgili bilgili ve belgeler toplanmıştır. Yazar kendi yorumlarını katmadan, çelişkiye neden olmadan gerçekleri anlatır. Bu paçada sözü edilen yazı türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Biyografi B) Otobiyografi C) Anı D) Günlük “Neredeyse treni kaçıracaktık.”cümlesi için aşağıdakilerden hangisi doğrudur? A) B) C) D) 11. Fırından iki ekmek aldırdı Soğuk olunca kapıyı kapattırdı. Çöpleri kapıcıya attırdı. Burada bir saat seni bekledim. Bir sanat ya da düşünce eserini olumlu ve olumsuz yanlarıyla değerlendiren, nesnel olması gereken yazı türü aşağıdakilerden hangisidir? edilgen - geçişsiz etken - geçişsiz etken - geçişli dönüşlü – geçişsiz 15. Aşağıdaki seçeneklerden hangisi tamamen düşünce yönü ağır basan türlerden oluşmuştur? A) B) C) D) Bu yanık ses nereden diye Sağa yönelince gördüm çobanı Bağdaş kurmuş bir kayanın önüne Koyunlara türkü söyler kavalı Makale – fıkra – öykü – masal Deneme – roman – eleştiri – fıkra Fıkra – makale – eleştiri - deneme Fıkra – roman – eleştiri - biyografi Bu dizelerde aşağıdaki şiir türlerinden hangisinin özellikleri vardır? A) Didaktik B) Pastoral C) Epik D) Lirik 16. 12. A) ……… erik ……… dik B) ……… yalnız ……… hız C) ……… taban ……… kaban D) ……… yanık ……… kazık Hayatı gülünç ve acıklı yanlarıyla olduğu gibi yansıtan tiyatro eserine ne ad verilir? A) Trajedi B) Komedi C) Dram D) Taşlama İLKÖĞRETİM 8 Aşağıdakilerden hangisinde zengin uyak modeli vardır? 166 TÜRKÇE 17. Yazılış ve okunuşlar aynı anlam ve görevleri farklı sözcüklerin tekrarıyla oluşan uyaklara ………, anlamları ve görevleri de aynı olan sözcüklerin tekrarıyla oluşan uyaklara ise ……… denir. 21. Yukarıdaki dizeler için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? Boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) B) C) D) A) B) C) D) redif – cinaslı uyak cinaslı uyak – redif zengin uyak - redif tam uyak – düz uyak 22. 18. Derinden derine ırmaklar çağlar Uzaktan uzağa çoban çeşmesi Ey suyun derdinden anlayan dağlar Ne söyler şu dağa çoban çeşmesi 6+5=11’li hece ölçüsü kullanılmıştır. Tunç uyak kullanılmıştır. Türü pastoral şiirdir Çapraz uyak kullanılmıştır. Aşağıdakilerden hangisi öykü türünün özelliklerinden biri değildir? A) Yaşanmış ya da yaşanabilir olayları anlatır. B) Yazarı belli değildir. C) Romanlara göre daha kısa yazılardır. D) Serim, düğüm, çözüm bölümlerinden oluşur. “Gül budanmış dal dal olmuş Menekşesi yol yol olmuş Ziyah zülfün tel tel olmuş Biz bu yerlerden gideli” Yukarıdaki dörtlüğün uyak çeşidi aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) Zengin uyak Tam uyak Tunç uyak Yarım uyak 23. 24. 19. Dizelerde uyaklardan sonra aynen tekrarlanan sözcük ya da eklere ne denir? A) Redif B) Nakarat C) Tam uyak D) Ölçü A) Gezi B) Anı C) Günlük D) Deneme Düşünce yazılarında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Herhangi bir konudaki görüş ve düşünceyi anlatır. B) Yazarları bellidir. C) Yaşanmış ya da yaşanabilir olayları anlatır. D) Giriş, gelişme, sonuç planına göre yazılır. 25. 20. Gezilip görülen yerlerle ilgili izlenimlerin kaleme alındığı yazı türü aşağıdakilerden hangisidir? Yaşamsal olayların sahnede canlandırılmak üzere anlatıldığı sanatsal eserlere ne ad verilir? Kişisel görüş ve düşüncelerin okuyucuyu sıkmadan, samimi bir dille, karşılıklı konuşma havası içinde anlatıldığı yazı türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Anı B) Öykü A) Deneme B) Söyleşi C) Roman D) Tiyatro C) Anı D) Öykü TÜRKÇE 167 İLKÖĞRETİM 8 1. A) B) C) D) 2. 6. Aşağıdakilerden hangisi biçimce olumlu, anlamca olumsuz eylem cümledir? Söylediklerimi hiç anlamaz. Nasıl da inandım ona. Sınıfını geçersen istediğini alırım. Çocukların ikisi de sahile gittiler. A) I B) II C) III 7. D) IV Yer ve yön zarfı vardır. İkileme zarf görevindedir. Ad zaman zarfı görevindedir. Durum zarfı vardır. 8. C) dokunma D) işitme Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “için” sözcüğü amaç – sonuç ilgisi kurmuştur? Ev almak için arabayı satmış. Yorulduğum için biraz uyudum. Çok yediğim için midem bulandı. Televizyonu açmadığım için programı seyredemedim. Kahveler bahçede afiyetle içildi. Babası gelince hemen toparlandı. Geç saatlere kadar oturuldu. Olgunlaşan elmalar toplandı. 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisi eylem cümlesidir? A) B) C) D) Aşağıdaki atasözlerinden hangisi eksiltili (tamamlanmamış) cümledir? A) B) C) D) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sözde özne yoktur? A) B) C) D) 5. B) tatma A) Bir elin nesi var, iki elin sesi var. B) Can boğazdan gelir. C) Kır atın yanında duran ya huyundan ya suyundan. D) Besle kargayı, oysun gözünü. Bir yer biliyorum. Dereler şırıl şırıl akıyor. Ay yüzümüze gece gülüyor Yalnızlığımızda Rüzgâr bize eşlik ediyor. Yukarıdaki şiir için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) B) C) D) 4. A) görme “Sinemadan çıkarken sokağın başında I II çocukluk arkadaşımı gördüm.” III IV Yukarıdaki cümlede numaralandırılmış öğelerden hangisi cümlenin zarf tümlecidir? 3. “Gökyüzünde ay hilal şeklindeydi. Denizin dalgaları kulağımda uğulduyordu. Bense bu ılık akşamda, sahil boyunca yürüyordum.” Paragrafta hangi duyu organına yönelik bir anlatım yoktur? A) Romanlarda birden fazla olay bulunur. B) Hikâye ve romanlar yaşanmış ya da yaşanması mümkün olayları anlatır. C) Aralarında bazı farklılıklar vardır. D) Hikâyede ise olay bir tanedir ve kahramanlar azdır. Gökyüzü her zamankinden maviydi. Gözlerini televizyondan ayıramıyordu. Bu film en beğendiğim filmdi. Kız çok çalışkan ve güzelmiş. İLKÖĞRETİM 8 Aşağıdaki cümlelerden bir paragraf oluşturulduğunda hangisi son cümle olur? 168 TÜRKÇE 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ikileme zarf olarak kullanılmıştır? A) B) C) D) 11. 13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “okul” sözcüğü iyelik eki almamıştır? A) B) C) D) Etrafta koca koca binalar var. Çocuk kara kara gözleriyle bize bakıyor. Duvardaki ayna pırıl pırıl bakıyor. Cıvıl cıvıl kuşlar dalları doldurmuş. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem ad tamlamasıdır? A) B) C) D) 12. 14. 15. Aradığın kitap masanın üstündedir. O genellikle yapıcı biridir. Burası çok dağınıkmış. Beni üzen kırıcı sözlerindi. “Kirli” sözcüğü cümlelerin hangisinde mecaz anlamda kullanılmıştır? A) B) C) D) “Bir gün sen de yalnız yaşayacaksın.” 16. Okulu dün boyadılar. Okuluna servisle gidiyor. Okulu evinden hayli uzakta. Okulumu ve öğretmenlerimi çok severim. Kirli çamaşırları makineye koydum. Kirli ellerini yıkamalısın. Kirli camları bugün sildim. Adam kirli işlerle uğraşıyor. Dönüşlü fiillerde özne, hem işi yapan hem de eylemden etkilenendir. Cümlede altı çizili sözcüklerin türü aşağıdakilerden hangisinde sırasıyla verilmiştir? Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu açıklamaya uygun bir fiil kullanılmıştır? A) B) C) D) A) B) C) D) ad – sıfat – zamir – bağlaç sıfat – ad – zamir – zarf sıfat – ad – zamir – sıfat sıfat – zarf – zamir – ad “Bu” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde işaret zamiri olarak kullanılmıştır? A) B) C) D) TÜRKÇE 17. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde oldurgan çatılı bir fiil yüklem olarak kullanılmıştır? A) B) C) D) Bu günler geçmek bilmiyor. Bu ödevi sen mi yaptın? Eve giren bu hırsızdı. Benim çantam işte budur. 169 Büro renk renk çiçeklerle süslendi. Çamaşırlar dünden yıkandı. Ablam, bayrama giderken süslendi. Perdeler camlara asıldı. Resimleri ablasına yaptırdı. Marketten pirinç aldırdı. Seyircileri kahkahalarla güldürdü. Bebeğe mamasını yedirdi. İLKÖĞRETİM 8 18. l. Bilet aldım, çadıra girdim, oturdum. ll. İnsan unutulup gitmiş uzak bir anıyı bazen ansızın hatırlar. lll. Hayatı severek yaşamasını öğrenirseniz, mutlu olmak için ne yapacağınızı da anlarsınız. IV. Sabah kalktım, yıkandım, tıraş oldum. 22. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sözde özne kullanılmıştır? A) B) C) D) İnanılmaz hikâyeler anlatıldı. Annesine sarılıp uyudu. Belki de aradığı huzur buradaydı. İki adam arabanın başında pazarlık ediyor. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangi ikisi bileşik cümledir? A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve IV D) l ve IV 23. 19. Aşağıdaki cümlelerin hangisi yapısına göre farklı cümledir? A) B) C) D) A) Denize girdim, ayaklarımı uzattım, çok iyi geldi. B) Eve gelince bana haber ver. C) Çalışmalarını titizlikle yapınca başarılı oldu. D) Trafikte hızlı gitmek son derece tehlikelidir. 24. 20. Aşağıdaki cümlelerin hangisi basit, isim cümlesidir? 25. “İyi olmak, dürüst olmak herkesin harcı olmuyormuş; yaşadıkça bunları anlayıp özümsüyorum.” cümlesinde kaç tane fiilimsi kullanılmıştır? A) 1 İLKÖĞRETİM 8 B) 2 C) 3 dolaylı tümleç – yüklem zarf tümleci – yüklem nesne – yüklem özne – yüklem Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ikileme farklı görevde kullanılmıştır? A) Saçma sapan sözlerle kafamızı karıştırma. B) Bugün güneş pırıl pırıl parlıyor. C) İyi kötü geçinip gidiyorlar D) Bana öyle garip garip bakma A) Kamyonla şehirden şehre yolculuk yapıyor. B) Eninde sonunda buraya dönmek isteyecek. C) Şimdi her yan bembeyazdı. D) Garibanların hakkını yemek haksızlıktır. 21. “Sınırları zorlayan olayları işlemesi güzeldi.” cümlesinin ögelerinin sıralanışı hangi seçenekte doğru verilmiştir? Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bileşik yapılı eylem kullanılmıştır? A) B) C) D) D) 4 170 Evin her yanını iyice temizledik. Arkadaşım çok yorulunca işi bıraktı. Döktüklerini toplamalısın. Orada daha fazla kalamazdım. TÜRKÇE
