Proje Hazırlama (H Efeoglu)

Proje Hazırlama
Prof. Dr. Hasan Efeoğlu
Mühendislik Fakültesi
E&E Müh. Bölümü
Hayat Sürecinde
Kısa
Orta
ve
Uzun
Vadede planlanan bir yatırım-araştırma-geliştirme
organizasyonları veya endüstriyel veya bilimsel manada tüm
AR-GE faaliyetleri birer proje çerçevesinde gelişir, hayat
bulur ve sonuçlanır.
Proje Kavramı İfadesi
 Bir ürün geliştirmeyi hedefleyen, orijinalliği, özgünlüğü olan ve
sınırlı bir süre içinde gerçekleştirilen girişim PROJE’dir.
Başka bir ifade ile
 Bilim insanı için düşünceler ve ideallere yönelik (kurumun veya
kişinin misyonu-ArGe olabilir) planlama ve organizasyon PROJE
olarak değerlendirilir.
Proje

Tanımlanmış bir sürede başlar ve biter
 Başlangıç-Bitiş çizgisi üzerinde süreklidir.




Tanımlanmış hedef ve amaçları vardır
Özgün bir ürün veya hizmet ortaya kaymak üzere vardır.
Finans kaynağı sınırlıdır
Süreçleri Planlama-Uygulama-Kontrol ile verilir.
Ne Çeşit Proje?
 Projeler hedefleri itibari ile çeşitlilik gösterir.




Kamuya yönelik projeler genellikle büyük bütçelidir ve
profesyonel yönetim gerektirir.
Askeri projeler günün gerçeklerini karşılamaya
odaklanabileceği gibi bir senaryo sonucu ihtiyaç duyulan
bir ürüne de odaklanabilir.
Askeri projeler kısa vadede ülke savunmasına ve
caydırıcılağa yönelik iken uzun vadede topluma açınımı ile
kendini amorti etme özelliklerine de sahiptir.
Bilimsel projeler ise Temel Bilimler de olabileceği gibi bir
Mühendislik alanında da olabilir
Hazırlanacak bir Proje Sistematiği ile bir çerçeve içine oturtulmalı:
Bilimsel bir ArGe proje önerisi bazı kriterleri sağlamalıdır, bunlar:







ÖZGÜN DEĞER
YAYGIN ETKĠ
YAPILABĠLĠRLĠK
BÜTÇE VE GEREKÇESĠ
SÜRE
EKĠPMAN ve ORTAM
YÖNTEMĠ.
Büyük ölçekli yatırım projeleri profesyonel Proje Yönetim Tekniği ile
bu kapsamda değerlendirilebilir.
Bu Alt Başlıklara Kısaca Bakalım
Projenin Özgün Değeri
olmalı
 Proje konusunun mevcut bilim ve teknolojideki yeri açıkça





ortaya konulmuş olmalı,
Literatür taramasıyla desteklenmeli,
Hipotezler araştırma konusunu incelemek için iyi düşünülmüş
ve alternatifler göz önüne alınmış olmalı,
Yeni bir fikir, teknoloji, bilimsel yöntem veya
kavramsal/kuramsal çerçeve geliştirilmesine yönelik olmalı,
Öneri mevcut bilim ve teknolojideki ve/veya kullanılmakta
olan deneysel yöntemlerdeki eksiklik ve hataları doğru olarak
ortaya koymalı,
Bilgi ve teknoloji transferi ile yerel, ulusal veya uluslararası
bir soruna çözüm getirilmesine yönelik olmalı,
Patent alma potansiyeli var ise proje özgünlüğü güçlenir.
Projenin Yaygın Etkisi
olmalı
 Farklı bilimsel ve teknolojik alanlarda kullanılabilme özelliğine sahip








olmalı,
Yeni projelerin üretilmesinde temel oluşturabilme özelliğine sahip olmalı,
Toplumun sorunlarına çözüm üretebilecek nitelikte olmalı,
Proje konusu, ülke öncelikleri arasında olmalı
Toplumun kullanılmayan kaynaklarının kullanılmasını sağlamaya yönelik
olmalı,
Uluslararası alanda Türkiye’nin öncü konuma gelmesine katkı
sağlayabilecek nitelikte olmalı,
Ülkenin sürdürülebilir kalkınmasına katkı sağlama potansiyeli var olmalı,
Yurtdışı bağımlılığı gideren yeni bir ürün veya model geliştirme
potansiyeli olmalı,
Ülkenin bilimsel ve teknolojik araştırma gücüne, bilim insanı yetiştirilmesi
ve yeni yetenekler kazanılmasına katkı sağlama potansiyeli olmalı,
Sonuçların “ticarileştirilme” potansiyeli yüksek olmalı
Proje disiplinler arası ve grup çalışmalarını içermelidir.
Projenin Yapılabilirliği
 Proje yürütücüsü bilimsel birikime sahip olmalı,
 Tüm ekip üyelerinin görevleri/rolleri ve
gereklilikleri/gerekçeleri açıkça belirtilmeli planlanmalı,
 Ekipte araştırmacılarla birlikte sonuçları kullanacak
uygulayıcıların olması,
katma değer çıktısının olası olacağını da gösterir
 Proje yürütücüsünün ve katılımcı araştırmacıların önceden proje
deneğimi olması ve bilimsel geçmişi projenin yapılabilirliği
üzerine olumlu görüşün oluşmasını sağlar.
Projenin Bütçesi ve Gerekçesinin Uygunluğu
 Kaynak sağlayıcının önceden belirlenmiş kriterleri bütçe açısından
göz alınmalıdır.
 Genel olarak proje kaynaklarının uygulamadaki misyonu, destek
miktarları üzerinde belirleyicidir.
 Hangi çerçeve için proje hazırlanırsa hazırlansın ortaya konan bütçe
gerekçesi gerçekçi açıklamalar ile ortaya konulmalıdır.
 Proje öneri ve hedef çerçevesi ile uyuşmayan bir talep listesini
proje öneri sahibinin açıklaması mümkün olmaz.
Proje Süresinin Uygunluğu
 Çerçevesi çizilen projenin


hayata geçirilmesi,
sonuca ulaşılması,
ve

değerlendirmelerin yapılması
için zaman planlamasının iyi yapılması gerekir.
Ekipman / Ortam Yönünden
 Projenin yürütüleceği birimin altyapısı-ortamı-olanakları
yeterli olmalı.
 Proje kapsamında istenilen ekipman ek ekipman olabileceği
gibi mevcut altyapı ve proje ile uyumlu olmalıdır.
 Ġstenilen ekipman uzun süreli ve birden fazla projede
kullanıma uygun olmalısı istenen bir yaklaşımdır.
 Proje destek sağlayıcısının haricinde kurum/kurumların
ayni/nakdi katkısının olması veya sağlanması proje destek
şansını artırır.
Yöntem Yönünden
 Yaklaşımın tasarımı ve seçilen yöntemler sonuca ulaşmak için uygun
olmalıdır.
 Yöntemler belirgin ve doğru olarak açıklanmış olmalıdır,
 Seçilen yöntemler hipotezleri test etmek için gerekli değişkenleri
içermelidir,
 Hipotez ile ilgili ön çalışmalar yapılmış ve ön sonuçlar alınmış
olmalıdır,
Seçilen yöntemlerle ilerleme kaydedilememesi durumunda
B planı düşünülmüş olmalıdır.
Projede Başarı
 Bilimsel projelerde başarının ölçütü mutlak sayılar ile ifade
edilemez.
 Her projenin başarılı olması beklenemez,
 Dünya literatüründe yukarıda verilen ve planlama-ekip-bütçe vs,
etkenler yüzünden başarısızlığa uğrayan projeler söz konusudur
Ticari projelerde;
 Sonuçlamayanlar olduğu gibi kurtarma operasyonu görmüş projeler
ile başarılı proje oranı düşüktür.
Başarısızlıklardaki Nedenler








Proje yönetim metodolijisinin uygulanmayışı
Global rekabet ortamı
Kültürel farklılıklar
Kötü tanımlanan hedefler ve ihtiyaçlar
Yetersiz ve eksiksiz planlama
Risk yönetiminin yapılmaması yada eksikliği
Değişiklik yönetimi yapılmaması veya eksikliği
Yetersiz veya eksik proje yönetimi.
Büyük projeler için genel olan bu nedenleri küçük projeler ile de
ilişkilendirebiliriz
Büyük Bütçeli Projelerde Yönetim
 Proje Yönetimi aktiviteleri sistematik yaklaşımla planlamak ve
kontrol etmek için yapılan çalışmaların bütünüdür.
 Bilgi, beceri ve araçları proje çalışmalarında kullanarak
paydaşların beklentilerini karşılamak yönetimin
sorumluluğundadır.
 Proje yönetiminin misyonu; tanımlanan işi



Optimum sürede
Optimum maliyet ile
Hedeflenen kalitede
yapmaktır.
Proje Bileşenleri
Zaman
Maliyet
Takvim
Kaynaklar
Kapsam
Hedeflenen Sonuçlar
Kalite
Performans, Ürünün Kabul Görüşü
Büyük Ölçekli Projeler
 Probleme Yaklaşım
 Problem Çözüm Teknikleri
 Profesyonel Sorumluluk




Kişisel Güvenirliliği Sağlamak
Profesyonel Bilgiyi Uygulamak
Paydaşların Çıkarlarını Dengelemek
Farklı Kültürlere Saygılı Olmak
Proje Hazırlamada Çerçevemiz
 Problemin farkına varılması,
 Problemi açık ve net şekilde tanımlama,
 Nedenlerini analiz etme,
 En olası nedenleri seçme,
 Mümkün çözüm önerilerini ortaya koyma,
 Çözüm önerileri ile ilgili değerlendirme yapma,
 En iyi olduğu düşünülen çözümü belirleme,
 Eylem planı,
Proje ve Başarısı
Başarılı bir proje;
Kapsamı belirlenen niteliklerde, zamanında ve hesaplanan
maliyet sınırları içinde tamamlanan projedir.
Bir Projenin Başarılı Olması
Proje sürecinin uygulanmasına,
Gerekli beceriye sahip Proje Liderine,
Proje yönetim felsefesine sahip lider,
organizasyon kültürüne sahip katılımcı ve paylaşımcı proje
paydaşlarına,
doğrudan bağlıdır.
Son Söz
 Sizler;
 Akademik bir çalışma yapmayı planlıyorsunuz
 Çalışmanızın kapsamı Lisans Üstü Eğitim olarak





değerlendirilmektedir.
Her bir Lisans Üstü Eğitim, Proje Odaklıdır
Doğal olarak bu projelerde katılımcı olarak bulunacaksınız.
Her bir projenin de mutlaka bir lideri olacaktır.
Dahil olduğunuz projenin başarılı olması katılımcı olarak
sizinde başarınız olacak
Başarılı proje sizlerin CV’sinde artı referans olacaktır.
Başarıda Esas Proje Katılımcılarının
Profesyonelce Davranış Sergilemesidir.