Torba Yasa`da Kasa ve Ortaklar Hesabı Düzenlemesi

SİRKÜLER: AKAD.11/04- 21.02.2011
TORBA YASA İLE KASA FAZLASI ve ORTAKLARDAN ALACAKLAR
HESABININ DÜZENLENMESİ
Bilindiği üzere son günlerde Torba Yasa Meclisten geçmiş, Resmi Gazetede yayımlanması
beklenmektedir. Torba yasa ile gelecek düzenlemeler sirkülerimizin konusunu oluşturmaktadır.
Gerek kayıt dışı ödemeler, gerekse ortakların şirketten para çekmesi bilançolarda yer alan kasa
hesabını şişirmekte ya da bilançoda ortaklardan alacaklar hesabının oluşmasına yol açmaktadır.
Bu durum hem yeni Türk Ticaret Kanunu hem de vergi yasaları açısından olumsuz sonuçlara yol
açmaktadır.
TTK'daki yeni Düzenleme ile Ortakların Şirkete Borçlu Olması Yasaklanıyor
Yasanın anonim şirketlere ilişkin bölümünde aşağıdaki madde yer almaktadır.
“II - Pay sahiplerinin şirkete borçlanma yasağı
MADDE 358- (1) İştirak taahhüdünden doğan borç hariç, pay sahipleri şirkete borçlanamaz.
Meğerki, borç, şirketle, şirketin işletme konusu ve pay sahibinin işletmesi gereği olarak
yapılmış bulunan bir işlemden doğmuş olsun ve emsalleriyle aynı veya benzer şartlara tabi
tutulsun.”
Yasanın 644. maddesi uyarınca şirkete karşı borçlanma yasağına dair 358. madde limited
şirketlere de uygulanacaktır.
Yine Yasanın 562. maddesinde yukarıdaki hükme aykırılık halinde aşağıdaki cezai müeyyidenin
uygulanacağı belirtilmiştir.
“c) 358 inci maddesine aykırı olarak şirkete borçlananlar, üçyüz günden az olmamak üzere adli
para cezasıyla cezalandırılırlar “
Demek ki yakın gelecekte ortakların şirkete borçlu olması kötü sonuçlar doğuracaktır.
Ortakların Şirkete Borçlu Olması Vergisel Yükümlülükler Doğurmaktadır
Eğer bir şirket kayıtlarında ortaklarından alacaklı (ortaklarını finanse etmiş) gözüküyorsa,
şirketin finansman temini karşılığında emsaline uygun olarak faiz hesaplayarak bunu gelir
yazması gerekmektedir.
Yine faizin üzerinden KDV’nin hesaplanarak (borç para alıp verme işinin esas iştigal konusu
olarak yapılması ve lehe para alınması halinde bu işlem banka ve sigorta muameleleri vergisine
tabi olacak) beyan edilmesi gerekmektedir.
Hesaplanan faiz ve KDV’nin (fatura kesilmek suretiyle) ortakların cari hesabına eklenmesi
gerekmektedir. Aksi halde eklenmeyen tutarlar dağıtılmış kâr payı sayılarak, kâr dağıtımı stopajı
söz konusu olabilir.
Yüksek (gerçek durumu yansıtmayan) kasa tutarları da ortaklardan alacak hesaplarından
farksızdır.
Kasa Fazlası ve Ortaklardan Alacaklar Hesabı Düzenlemesi İçin Mecliste Kabul Edilen Madde
Söz konusu madde incelendiğinde aşağıdaki hususlar öne çıkmaktadır.
- Bilanço esasına göre defter tutan kurumlar vergisi mükellefleri, 31/12/2010 tarihi itibarıyla
düzenleyecekleri bilançolarında görülmekle birlikte işletmelerinde bulunmayan kasa
mevcutları ve işletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısıyla (ödünç verme ve
benzer nedenlerle ortaya çıkan) ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarlar ile ortaklara borçlu
bulunduğu tutarlar arasındaki net alacak tutarlarını bu Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen
üçüncü ayın sonuna kadar vergi dairelerine beyan etmek suretiyle kayıtlarını
düzeltebileceklerdir.
- Beyan edilen tutarlar üzerinden % 3 oranında hesaplanan vergi, beyanname verme süresi
içinde ödenecektir (yılı içerisinde ödenmesi gereken vergilerin ödeme sürelerinde değişiklik
yapmaya Maliye Bakanlığı yetkili kılınmıştır.).
- Beyan edilen tutarlar nedeniyle ilave bir tarhiyat yapılmayacaktır.
Kâr dağıtımı ile ortaklardan olan alacakların tasfiyesindeki vergi yükünün (ortakların gelir vergisi
beyannamesinde ödenecek vergi çıkması hali dâhil edilmeden) (1/0,85 x %15) %17,6 olduğu bir
durumda, %3’lük vergi oranı önemli bir fırsat oluşturmaktadır.
Saygılarımızla,
AKADEMİK DENETİM VE YMM LTD.ŞTİ