XV. Ulusal Kimya Kongresi, İstanbul, 2001 BK

XV. Ulusal Kimya Kongresi, İstanbul, 2001
BK-P28
SELÜLOZ ASETATA DNA İMMOBİLİZASYONU
Burcu Okutucu, Azmi Telefoncu
Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyokimya Bölümü , 35100 Bornova -İzmir
Giriş
İnsan genom projesiyle DNA teknolojisi gittikçe önem kazanmaktadır. DNA teknolojisinin uygulama
alanları gıda, çevre,adli tıp ve sağlık yanında arkeometri de sayılabilir. DNA biyosensörleri de
teknolojik gelişmelere paralel olarak daha kullanılabilir, duyarlılığı ve stabilitesi artırılabilir hale
getirilmeye başlandı. Biyosensör yüzeyi farklı tür membranlar ile kaplanarak DNA immobilizasyonu
spesifik hale getirilir ve böylece örneğin nokta mutasyonlann saptanmasında kullanılabilir. Bu
çalışmanın amacı DNA’yı 55-Fosfat ucundan selüloz asetata bağlamak ve böylece hazırlanan
membranlar üzerinde çeşitli modifikasyonlar yaparak biyosensör membranı olarak kullanılabilirliğini
optimize etmektir.
Yöntem
DNA’ nm katı bir desteğe bağlanması biyoteknoloji ve moleküler biyoloji açısından büyük Önem taşır.
Çeşitli destek materyalleri ile DNA immobilizasyonu genellikle adsorpsiyon veya kimyasal bağlama
yoluyla gerçekleştirilir. Tercih edilen kontrollü ve yönlendirilmiş kovalent bağlamadır.
1,1 ’-Karbonildiimidazol(CDI) ile aktive edilen selüloz asetatın kuru dioksandaki çözeltisinden
çıkılarak farklı kalınlıkta membranlar hazırlandı. Reaktif selüloz asetat membranlar
1,6 Diaminohegzan ile kenetlendi ve böylece membran üzerinde DNA’nm bağlanabileceği uzantılar
(spacer arm) oluşturuldu. DNA molekülünün membrana spesifik olarak yalnız 5’-ucundan
bağlanmasını sağlamak için DNA l-Etil-3-(3-dimetilaminopropıl)karbodiimid ile 5’-Fosfat grubundan
aktive edildi ve bu grup üzerinden modifıye selüloz asetat membrana kovalent bağlanması
gerçekleştirildi. Selüloz asetat modifikasyonu ve DNA immobilizasyonu koşullan optimize edildi.
Sonuç
Uzun zincirli bir molekül olan DNA taşıyıcıya yalnız 5’-ucundan bağlanarak ve taşıyıcı membran
yüzeyinden uzak tutularak hibridizasyonun etkinleşmesi ve çabuklaşmasına olanak sağlandı. Bu
özellik modifıye membran ile DNA biyosensörlerinin hazırlanmasında önemli avantaj sağlamaktadır.
Kaynaklar
(1) Ghosh S.S and Musso J.F Nucleic Acid Research, 1987,15, 5353
(2) Walsh M.K, Wang X,Weimer B.C 7. Biochem Biophys. Methods ,2001,47,221
(3) Maser I,SchaIkhammer TMiosensors and Bioelectronics, 1997,729