enerji sistemleri mühendisliği bölümü lisans laboratuarı 1. ısı geri

ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
LİSANS LABORATUARI
1. ISI GERİ KAZANIM SİSTEMİ
Günümüzde yaygın olarak kullanılmaya başlanan ve enerji verimliliği kapsamında büyük
önem taşıyan ısı geri kazanım sistemlerinin öğrencilere tanıtılmasını amaçlayan eğitim
setinde
a. Isı tekeri veriminin hesaplanması
b. Isı pompalı ısı geri kazanım sisteminin verim hesabı
c. Sulu ısı değiştirici veriminin hesaplanması
d. Plakalı ısı değiştirici veriminin hesaplanması
e. Isı geri kazanım cihazlarından kaynaklanan basınç kayıplarının hesaplanması
amaçlanmaktadır.
1
2. ELEKTRİK MAKİNALARI EĞİTİM SİSTEMİ
Elektrik ve elektrik cihazlarının çok yaygın bir şekilde kullanılması ile çeşitli gereksinimlerde
ve özelliklerde birçok elektrik makinaları geliştirilmiştir. Bunların neticesinde, en temel olan
cihazların teknik özelliklerinin bilinmesi ve kullanılması hususundaki bu eğitim seti vasıtasıyla;
a)
b)
c)
d)
e)
f)
g)
h)
i)
j)
k)
l)
m)
n)
o)
p)
q)
r)
s)
t)
u)
Bir fazlı transformatör uygulamaları
Üç fazlı transformatör uygulamaları
DC motor uygulamaları
DC jeneratör uygulamaları
Endüstriyel uygulamalarda kullanılan DC motorların çalışması
Üç fazlı asenkron motorların çalışma diyagramları
Rotoru sargılı asenkron motorların çalışma diyagramları
Üç fazlı çift devirli motorların çalıştırılması
Frekans değiştirerek üç fazlı asenkron motorların devir ayarının yapılması
Bir fazlı yardımcı sargılı asenkron motorların çalıştırılması
Bir fazlı gölge kutuplu motorların çalıştırılması
Bir fazlı üniversal motorların çalıştırılması
Step motorların incelenmesi ve çalıştırılması
Alternatörlerin çalıştırılması
Senkron motorların çalıştırılması
Bir fazlı alternatif akım devrelerinde aktif, reaktif ve görünür güç ölçme
Üç fazlı alternatif akım devrelerinde aktif, reaktif ve görünür güç ölçme
Güç katsayısının ölçülmesi
Elektrik sayaçları ile iş ölçme (aktif, reaktif ve elektronik sayaçlar)
Yıldız ve üçgen sistemlerde akım ve gerilim ilişkilerinin incelenmesi
Kompanzasyon uygulamaları yapılması amaçlanmaktadır.
2
3
3. KOMPANZASYON EĞİTİM SETİ
Enerji kullanım ve tasarruf uygulamalarında, tüketilen enerji verilerine erişmek ve bilgileri
analiz etmek önemli hususlardan birisidir. Bu nedenle kompanzasyon eğitim seti amacıyla;
a) Elektrikte kullanılan yüklerin AC enerji sistemindeki şebekeye etkileri
b) Elektriksel lineer yüklerin ve non-lineer yüklerin güç kalitesine etkisi ve parametrelerdeki
(A - V - W - VA - VAR - COSφ -Harmonik I / V vb.) ilişkilerin incelenmesi
c) Güçlerin ölçümü
d) Enerji ölçümü
e) Sayaç ve ölçü aletlerinin bağlanması
f) Aktif, reaktif, kapasitif enerji oranlarının izlenmesi
g) Bireysel kompanzasyon, grup kompanzasyon ve merkezi kompanzasyon
h) Kompanzasyon arızaları uygulamaları amaçlanmaktadır.
4
4. ÇOKLU ISI DEĞİŞTİRİCİ EĞİTİM SETİ
Isı enerjisinin geri kazanılması/farklı amaçlarda kullanılması gibi konular, günümüzde
özellikle enerji tasarrufu ile ilgili olarak oldukça popüler konulardan birisidir. Bu amaçla
mevcut farklı akışlar/sistemler arasında ısı geçişinin özelliklerinin bilinmesi amacıyla; bu
eğitim setinde
a) Fanlı serpantin (fan-coil) tipi ısı değiştiricide toplam ısı geçirgenlik katsayısının
hesaplanması
b) Plakalı ısı değiştiricide toplam ısı geçirgenlik katsayısının ve basınç kaybının debiye
bağlı olarak değişiminin incelenmesi
c) Plakalı ısı değiştiricide toplam ısı geçirgenlik katsayısının hesaplanması
d) İç içe borulu ısı değiştiricide toplam ısı geçirgenlik katsayısının hesaplanması
e) Yüzey ve boru tipi ısı değiştiricide toplam ısı geçirgenlik katsayısının hesaplanması
amaçlanmaktadır.
5
5. BASINÇ KAYIPLARI EĞİTİM SETİ
Akışkanların aktarılması konusunda meydana gelen kayıpların incelenmesi için kullanılan bu
eğitim seti ile;
a) Dirsek ve bağlantı elemanlarındaki basınç kayıplarının hesaplanması
b) Vanaların farlı açılma oranları için K değerlerinin hesaplanması
c) Tank giriş ve çıkışlarındaki kayıpların hesaplanması
d) Farklı çaplardaki düz borulardaki kayıpların hesaplanması amaçlanmaktadır.
6
6. ÇOK AMAÇLI SOĞUTMA SETİ
Soğutma sistemlerinin parçalarının bilinmesi , verimlerinin ve soğutma etkilerinin
araştırılması konusunda kullanılan bu eğitim sistemi ile
a)
b)
c)
d)
e)
f)
g)
h)
i)
j)
k)
l)
m)
Akış kontrolünde kılcal borunun genleşme cihazı olarak kullanılması
Akış kontrolünde içten dengelemeli termostatik genleşme valfinin kullanılması
Akış kontrolünde dıştan dengelemeli termostatik genleşme valfinin kullanılması
Teorik ve gerçek soğutma çevrimlerinin p-h diyagramı üzerinde gösterilmesi
Kompresör ve kondenser için enerji dengelerinin belirlenmesi
Basma hattı basıncının artması
Sıvı hattının tıkanması
Tek evaporatör - paralel kompresör uygulaması
Paralel kompresör- tek kompresör uygulaması
Farklı buharlaşma basınçlı paralel evaporatör-paralel kompresör uygulaması
Seri evaporatör-paralel kompresör uygulaması
Emme hattına sıvı enjeksiyonu
Sıcak gaz defrost işlemi amaçlanmaktadır.
7
7. PROCESS KONTROL EĞİTİM SETİ
Proces kontrol eğitim seti, çeşitli işlemlerin gerçekleştirilmesinde yönetimin, akış
şemasının kontrolunu göstermeyi amaçlada olmakla birlikte, bu eğitim seti ile;
a) İşlem akış şemasının temel programlanması ve kavranması
b) Veri toplama kartlarının kullanımını öğrenme ve bilgisayarla iletişim
c) Gerçek mini-endüstriyel prosesi gözlemlemek için scada yazılım programlama
Bilgisayar yazılımıyla PID Kontrol algoritmasının oluşturulması
d) Sistemdeki endüstriyel PID sıcaklık denetleyicinin davranışıyla öğrencinin
bilgisayar yazılımı kullanarak hazırladığı algoritmanın kıyaslanması
e) Darbe tipli debi sensörüyle sıvı debisi ölçümü
f) Dijital basınç sensörü ve ve manometreyle basınç ölçümü
g) Deponun sıvı seviyesi kontrolü ve ilgili yüksekliğe göre hacim hesaplanması
h) By-pass sistem kontrolü
i) Gerekli senaryoya göre ilgili selenoid valflerinin ayarlanması
j) Tesisatın hazırlanması ve kurulması, çabuk geçme bağlantılarla kolayca yapılabilir
8
8. HİDROLİK EĞİTİM SETİ
Hidrolik sistemlerin yaygın olarak kullanılmasından dolayı, sistemlerin çalışma prensibinin
öğretilmesi, kontrol parçalarının kullanılması gibi konularda, bu eğitim seti ile ;
a) Hidrolik & Elektrohidrolik devrelerin temelleri
b) Güç ünitesi kurulumu; yağ filtresi, tank, elektrik motoru,basınç tahliye valfi
ayarlamaları
c) Silindirler ve hidromotorlar
d) Mekanik uyarılı yön kontrol valfleri
e) Hız kontrol valfleri
f) Basınç ayar regülatörleri ve basınç sıralama valfleri
g) Gaz basınçlı akü kullanımı
h) Akış bölücüler
i) Kontrol valfleri
j) Selenoid kumandalı valfler
k) Oransal valfler
l) Röle ve mantık elektrik modülleriyle devre yapılanışı
m) Endüstriyel programlama ve PLC ile iletişimi öğrenme
n) Devreleri gözlemlemek ve kontrol etmek için dokunmatik ekran kullanımını öğrenme
o) Örnek senaryoya göre ilgili selenoid valflerinin kontrolü
p) Basınçlı yağ tesisatının kurulumu ve çalıştırılması gibi konularda deneyler yapılarak,
sistemin özelliklerinin öğretilmesi amaçlanmaktadır.
9
9. PNÖMATİK EĞİTİM SETİ
Pnömatik sistemlerin kullanılması, sistem parçalarının özelliklerinin öğretilmesi konusu ile
ilgili olarak;
a)
b)
c)
d)
e)
f)
g)
h)
i)
j)
k)
l)
m)
n)
o)
p)
q)
r)
Pnömatik &Elektropnömatik devrelerin temelleri
Hava şartlandırma
Tek & çift etkili silindirler
Hava kontrollü yön kontrol valfleri
Mekanik uyarılı yön kontrol valfleri
Mantıksal pnömatik valfler
Hız kontrol valfleri
Basınç ayar regülatörleri ve basınç sıralama valfleri
Zaman geciktirme valfleri
Venturi prensibiyle basınçlı havadan üretilen vakumun öğrenilmesi
Sinyal elemeleri
Selenoid kumandalı valfler
Basınç ve debi oransal teknoloji
Röle ve mantık elektrik modülleriyle devre yapılanışı
Endüstriyel programlama ve PLC ile iletişimi öğrenme
Devreleri gözlemlemek ve kontrol etmek için dokunmatik ekran kullanımını öğrenme
Örnek senaryoya göre ilgili selenoid valflerin kontrolü
Basınçlı hava tesisatının kurulumu ve çalıştırılması amaçlanmaktadır.
10
10. DOĞAL VE ZORLANMIŞ KONVEKSİYON EĞİTİM SETİ
Isı taşınımı konusunda, doğal ve zorlanmış ısı taşınımının etkilerinin incelenmesi
eğitiminde kullanılan bu set ile;
a) Farklı tip ısı değiştiricilerde doğal ve zorlanmış taşınım la enerji dengesinin
hesaplanması
b) Farklı tip ısı değiştiricilerde hıza bağlı olarak toplam ısı geçirgenlik katsayılarının
değişimi
c) Çoklu plakalı ısı değiştirici için farklı hızlarda yüzeysel ısı iletkenlik değerinin
hesaplanması
d) Farklı tip ısıtıcıların doğal ve zorlanmış taşınım hallerinde ısıl verimlerinin
hesaplanması amaçlanmaktadır.
11