PROFİLAKTİK HPV AŞILARINDA GÜNCEL DURUM İlkkan DÜNDER İstanbul Bilim Üniversitesi Florence Nightingale Hastaneleri SERVİKS KANSERİ İNSİDANSI Dünya çapında 493,243 vaka Avrupa 59,931 Kuzey Amerika 14,670 Afrika 78,897 Asya 265,884 Orta-Güney Amerika 71,862 < 9.2 < 16.1 < 26.2 < 32.6 < 87.3* * 100,000 başına. C B Parkin DM & Bray F. Vaccine 2006; 24(Suppl 3):S11–S25. SERVİKS KANSERİ İNSİDANSI Servikal Kanserin yaşa göre standardize edilmiş insidans oranları; Ulusal tarama programı olan ülkelerde 10/100.000 Tarama programı olmayan ülkelerde 50/100.000 TAM 5 KAT BİR ARTIŞ SERVİKS KANSERİ İNSİDANSI Düşük gelirli ülkeler ya da gelirin homojen dağılmadığı ülkelerde (Afrika, Latin Amerika, Asya, Güneydoğu Asya ve Ortadoğu) insidans ve mortalite yüksek Yıllık 500.000 yeni servikal kanser olgusunun büyük çoğunluğu bu gibi ülkelerde tespit edilmekte Bu ülkeler Dünyadaki kanser hizmetlerinin % 5’inden azına ulaşabilmekte Servikal Kanser Önlenmesi İkincil Korunma ( Toplum Tarama ?) Birincil Korunma ( Aşılama ?) Ya da Her ikisi birden? Servikal Kanserin İkincil Önlenmesi Servikal tarama; var olan servikal anormallikleri ve kanser öncesi hastalığı saptamada kullanılmakta Tarama programları ülkeler arasında büyük oranda farklılık göstermekte ve uygulama maliyeti nedeniyle gelişmekte olan ülkelerde tamamen yok olabilir HPV DNA testi, var olan HPV enfeksiyonunu saptamak için kullanılabilir. 1. Sankaranarayanan R, et al. Int J Gynaecol Obstet 2005; 89(Suppl 2):S4–S12; Servikal Kanser Tarama Programları Orta Düzey Ülkelerdeki ; ○ Yarışan diğer sağlık ihtiyaçları ○ Yoksulluk ○ Düşük kalitedeki sağlık sistemi altyapısı ○ Bilgilendirilmemiş ya da motive edilmemiş kadın nüfusu ○ Bölgesel siyasi ve çevresel sorunlar, istikrarsızlık Organize tarama programlarının oturtulmasını güçleştirir Servikal Kanser Tarama Programları İyi organize edilmiş tarama programları için servikal skuamöz hücreli karsinomun kümülatif insidansındaki tahmini azalma Her yıl tarama = % 93 Her 3 yılda bir tarama = % 91 Her 5 yılda bir tarama = % 84 Servikal Kanserde Taramanın Mevcut Durumu Gelişmekte olan ülkeler : Çoğu gelişmekte olan ülke sınırlı taramaya sahiptir veya hiçbir tarama yapmamaktadır4,5 Bazı gelişmekte olan ülkeler tarama programlarına geçmekte, ancak bu yeterli derecede planlanmamış ve düşük kalitede4 1. Advisory Committee on Cancer Prevention. Eur J Cancer 2000; 36:1473–1478; 2. Anttila A, et al. Br J Cancer 2004; 91:935–941; 3. Saslow D, et al. CA Cancer J Clin 2002; 52:342–362; 4. Bradley J, et al. Int J Gynaecol Obstet 2005; 89:S21–S29; 5. Gakidou E, et al. PLoS Med 2008; 5:e132. doi:10.1371/journal.pmed.0050132. Sitoloji Bazlı Tarama Programları Bu programları başlatmak ve sağlıklı olarak sürdürmek ciddi kararlılık ve maddi kaynak gerektirmekte Kişi başına düşen sağlık harcamasının 10 $/yıl olduğu gelişmemiş ülkeler ile, 5000 $/yıl olduğu ABD ; Yöntem - sonuç ve tecrübeler yönünden karşılaştırılmamalı Türkiye’de Taranması Gereken 20-70 Yaş Kadın 21.5 milyon Türkiye’de Patolog - Sitolog 1120 Normal Sitolojili Kadınlarda HPV Prevalansı Global %11.7 Afrika %21.1 Amerika %11.5 Avrupa %14.2 Asya %9.4 Bruni L, J Infect Dis, 2010 HPV En yaygın seksüel geçişli hastalık Dünyada 630 milyon enfekte insan ! Tüm seksüel aktif kişilerin % 75’i yaşamlarının bir döneminde enfekte oluyor Benign Lezyonlar Deride yaygın siğiller anogenital siğiller oral, faringeal papilloma ve respiratuvar papillomatozis Prekanseröz ve Kanseröz Lezyonlar VIN VAIN CIN Serviks CA Vajen CA Vulva CA HPV ve Serviks Kanseri Klinik, epidemiyolojik ve moleküler çalışmalar HPV infeksiyonunun serviks kanserinin bilinen en önemli ve en yaygın etyolojik faktörü olduğunu ortaya koymaktadır Serviks kanserli hastaların neredeyse %100’ü HPV infeksiyon bulguları taşımaktadır ACS report on cervix cancer-2006 Persistan onkogenik HPV infeksiyonu uterin serviksin prekanseröz ve kanseröz lezyonları için en kuvvetli risk faktörüdür The SGOncologists Educ Res Panel. Gyn Oncol 2006 Doğal enfeksiyonun ardından antikor cevabı Kadınların yaklaşık %50'si HPV enfeksiyonunun ardından ölçülebilir hiçbir antikor cevabı geliştirmemektedir1,2 Doğal enfeksiyonun ardından saptanabilir antikor düzeyleri olan kadınlarda antikor düzeyleri düşüktür*1 Düşük antikor düzeyleri yeniden enfeksiyona veya yeniden aktivasyona karşı koruyucu olmayabilir1 * Aşılama sonrası düzeylerle karşılaştırıldığında. 1. Viscidi R, et al. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev 2004; 13:324–327; 2. Carter J, et al. J Infect Dis 2000; 181:1911–1919. Neden Aşı ? Primer korunma sekonder ve tersiyer korunmadan daima daha başarılıdır Aşılama tıpta en effektif ve maliyet-etkin korunmadır Aşılama programları daha geniş topluluklara kolayca erişebilir HPV aşıları Cx Ca’dan korunmada yüksek etkinliğe sahiptir (Tip 16 ve 18’e karşı %95-99) HPV Virus-like Particles (VLPs) Noninfectious HPV VLP Infectious HPV Capsid proteins: L1 •Güçlü etkili •Viral DNA olmadığından ⁻ Enfeksiyon yapamaz ⁻ Kanser yapamaz Lacks L2 protein Lacks viral DNA L2 Viral DNA Kirnbauer R, Proc Natl Acad Sci USA, 1992; Syrjänen KJ, Syrjänen SM. Chichester, United Kingdom: John Wiley & Sons Inc, 2000 Cervarix® ve Gardasil®ilaçlarının bileşimi Cervarix® Antijenler AS04 adjuvanı + HPV 16 VLP'ler Alüminyum tuzu (Al(OH)3) + MPL İmmünostimülan HPV 18 VLP'ler AS04 içeren aşı Gardasil® Antijenler Adjuvan + HPV 16 VLP'ler HPV 18 VLP'ler HPV 6 VLP'ler HPV 11 VLP'ler Alüminyum tuzu (amorf alüminyum hidroksifosfat sülfat [AAHS]) AAHS içeren aşı MPL = monofosforil lipid A. Cervarix® ‘in CIN3’e Karşı Etkinliği Aşı etkinliği (96.1% CI) CIN3+ HPV 16/18 CIN3+ HPV 16 CIN3+ HPV 18 Grup N n Aşı 7,344 0 Kontrol 7,312 8 Aşı 6,303 0 Kontrol 6,165 6 Aşı 6,794 0 Kontrol 6,746 3 % LL UL p-değeri 100 36.4 100 0.0038 100 8.8 100 0.0146 100 –170.5 100 0.1236 HPV tipi atama analizi (ATP-E) Paavonen J, et al. Lancet 2009; 374:301–314. Gardasil®’in HPV 6/11/16/18 İlişkili CIN ve AIS Etkinliği Per-protocol grup; ortanca takip 3.7 yıl (16–26 Yaş) Hedef* HPV 6-/11-/16-/18ilişkili CIN veya AIS Tipe göre HPV 6-ilişkili HPV 11-ilişkili HPV 16-ilişkili HPV 18-ilişkili Hastalığa göre CIN1 CIN2/3 AIS AIS = adenocarcinoma in situ. Gardasil® olguları (n = 9,075) Plasebo olguları (n = 9,075) Aşı etkinlik, % 95% CI 9 225 96 92–98 0 0 8 1 47 12 137 61 100 100 94 98 92–100 65–100 89–98 91–100 7 2† 0 170 110 7 96 98 100 91–98 93–100 31–100 Gardasil®’in HPV Tip ilişkili Genital Hastalıklara Etkinliği PPE grubu 16-26 Yaş kızlar ve kadınlar FDA 9883613, 06/2010 Avustralya’da Doğmuş <21 Yaş kadınlarda Genital Siğillerin Görülüş Dağılımı 20 18 Aşılama programı başlangıcı 16 Percent 14 12 10 8 6 4 2 0 Donovan B, Lancet Infect Dis 2011 qHPV Sonrası Kaliforniya’da Genital Siğil İnsidansı Sonuçlar Servis alan yıllık ortalama birey sayısı: >1,754,000 kadın > 258,000 erkek Genital siğil overall tanısı: Kadınlarda %0.7 Erkeklerde %3.3 Hem kadınlarda hem erkeklerde en yüksek oran 21-25 yaş genç erişkinlerde görülmektedir En düşük hız >30 Y <21 Y kadınlarda, genital siğil tanısı %0.94’ten %0.61’e düşmüştür (Ptrend < 0.001) Düşüş aynı zamanda 21-25 Y kadınlar, <21 Y erkekler ve 21-25 Y erkeklerde de görülmüştür Bauer HM, Am J Public Health 2012 HPV aşılamasının tarama uygulamaları üzerine etkisi Belirlenmiş tarama programları olan ülkelerde Tarama ile birlikte HPV aşılamasının servikal kanser ve servikal kanser öncesinin önlenmesi için tek başına taramadan daha etkili olduğu tahmin edilmektedir1,2 Taramaya ek olarak HPV aşılamasının aynı zamanda tek başına taramaya kıyasla maliyet-etkili olduğu düşünülmektedir3 Aşı olmayan HPV türleriyle ilgili hastalığı saptamak amacıyla taramaya devam edilmelidir Lokal tarama uygulama kılavuzlarının takip edilmeye devam edilmesi önerilmektedir Geniş çapta aşılama gerçekleştirildiğinde tarama aralıkları artma eğilimindedir Var olan tarama programları olmayan ülkelerde Modelleme çalışmaları, aşılamanın servikal kanser insidansını düşürmek için en etkili seçenek olma olasılığının yüksek olduğunu varsaymaktadır2,4 1. Garnett GP, et al. Vaccine 2006; 24(Suppl 3):S178–S186; 2. Goldie SJ, et al. J Natl Cancer Inst 2004; 96:604–615; 3. Elbasha EH, et al. Emerg Infect Dis 2007; 13:28–41; 4. Goldie SJ, et al. Int J Cancer 2003; 106:896-904. Bir HPV 16/18 aşısının potansiyel etkisi Potansiyel azalma On yıl ICC ICC HSIL Çapraz koruma, servikal kansere karşı %11-16 ~70%1 ilave koruma sağlayabilir4 ~52%2 Yıl LSIL Ay ASCUS 16–32%3 6–27% ASCUS = belirlenmemiş önemde atipik skuamöz hücreler; ICC = invazif servikal kanser; L/HSIL = low/high-grade skuamöz intraepitel lezyon. 1. Muňoz N, et al. Int J Cancer 2004; 111:278–285; 2. Smith JS, et al. Int J Cancer 2007; 121:621–632 3. Clifford GM, et al. Vaccine 2006; 24S3:26–34; 4. Paavonen J, et al. Lancet 2009; 374:301-314. Varılan sonuçlar Aşıların bulunmadan önce servikal tarama, servikal kanserin önlenmesinde temel yöntemdi Etkili tarama ile bile, servikal kanserden ölümler hala gerçekleşmektedir Taramaya ek olarak aşılama, servikal kanser insidansının düşürülmesine yönelik en etkili yaklaşımdır Modelleme çalışmaları, yüksek antikor titrelerinin on yıllar boyunca sürekli olabileceğini öngörmektedir Gerçek koruma süresi yalnızca uzun süreli etkililik çalışmalarıyla belirlenecektir Sonuç Metaanaliz sonucuna göre: Aşı içeriğindeki tipe göre HPV enfeksiyonu koruması yüksek derecede etkin, HPV 16 ve 18 için koruma en başarılı Cinsellik olmayan genç hastalarda yarar en fazla Geçmişte geçici enfeksiyon, ya da aşı anında aktif enfeksiyon olan kişiler de yarar görmekte Sonuç ABD’de HPV nedenli hastalıkların toplam maliyeti 5 milyar USD Prekanseröz ya da kanseröz lezyonların azaltılmasındaki en ufak yararlı etki bile ciddi mali yarar sağlayacaktır HPV AŞILAMASINDA GÜNCEL DURUM Haziran 2006 – Mayıs 2013 arasında uygulanan doz sayısı : 56 milyon • Dozu tamamlama oranı : % 33.4 • 14-19 yaş arası yeni HPV enf. görülme oranındaki azalma : % 50 • ( MMWR vol.62, no 29 ) HPV AŞILAMASINDA GÜNCEL DURUM (Türkiye) 2007 – 2013 Gardasil veya Cervariks uygulanan kişi sayısı 75.000 HPV AŞILARINDA AMACA-HEDEFE ULAŞILDI MI ? Mevcut iki aşı için; HPV Tip 16 ve 18’e karşı amaca ulaşıldığı kesin, ancak ideali tüm onkojenik HPV tiplerine karşı geliştirilmiş % 100 koruyucu aşı Mevcut iki aşı için hedefe ulaşılmadığı kesin, dünyada yeterince yaygın kabul görmesine rağmen, yeterince kişi aşılan-a-madı… HPV AŞILARINDA HEDEFE ULAŞILAMADI ? NEDEN ? PROFİLAKTİK AŞIDA HEDEFE ULAŞMA Jinekoonkologların bakışı : Çok olumlu Jinekologların bakışı : Olumlu - Müphem Sağlık Bakanlığının bakışı : Olumlu - Temkinli Aşı firmalarının bakışı : Azimkar - Yetersiz Medyanın bakışı : Karışık Toplumun bakışı : Parayla Barışık ÖNLEM ALMADIĞIMIZ HERŞEY BİZİ GÖZYAŞLARI İÇİNDE BOĞACAKTIR