Mülteci Kamplarından Bir Görünüm

Mülteciler, Psiko-Sosyal
İhtiyaçları, Sorunları
o Hassas Gruplar, Cinsel ve
Toplumsal Cinsiyete Dayalı
Şiddet
o Mülteci Olmak ve Mültecilerin
Psikolojik İhtiyaçları;
o Travma,Yerinden
Edilme,Sürgün ve Sürgünde
Yaşam
İltica ve Göç Alanında Yerel bir Ağ; İzmir
o
ve ilçeleri, 6 Şubat 2010, Mültecilerle
Dayanışma Derneği
İLK ADIM;
o
o
o
o
o
o
o
Mültecilerin, bir tehdit olmadığını anlamaktır.
Tam tersi, kendileri bir tehlike altındadır.
Korunmaya ve yardıma ihtiyaçları bulunmaktadır.
Mülteciler de tıpkı bizler gibi insanlardır, ancak evlerini,
işlerini, okullarını, yakınlarını, arkadaşlarını, ait oldukları
toplulukları KAYBETMİŞ kişilerdir.
Çoğu zaman güvenebilecekleri hiç kimse yoktur.
Mülteciler hem mağdurdur hem de güçlü kişilerdir.
Yaratıcılıkları, donanımları olan, olağanüstü sorunlar
yaşamış ve hala ayakta durabilen kişilerdir.
Becerileri olduğunu unutmamak gerekmektedir.
Mültecilerin İhtiyaçları
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
Gıda
Barınak
Giyecek
Tıbbi Bakım
Psikolojik İhtiyaçları
Güvenlik, sosyal, ekonomik ve yasal haklar tanıyan; hukuki bir statü,
Ekonomik ihtiyaçları-iş piyasasına erişim-çalışma
Eğitim
Sosyal-kültürel haklara erişim
Sosyalleşme-İletişim
Mültecilerin Ülkemizde Karşılaştıkları
Problemler
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
Birincil ihtiyaçlarının karşılanamıyor olması
Sağlıklı Barınamama –-risk altındaki grupların sayısının ve sorunlarının
artması
Kötü beslenme ya da beslenememe
Çalışamama- üretememe-ekonomik güvenliklerinin olmaması-iş
piyasasına erişememe
Finansal ihtiyaçlar- illegal aktivitelere yönelme riski veya risk
taşıyan ortamlarda çalışıyor olma
Temel sağlık ihtiyaçlarının karşılanamaması
Psikolojik problemleri- Yaşadıkları travmalara bağlı olarak
karşılaştıkları duygusal gelişim problemleri
Hassas grupların özel ihtiyaçları
Üretken hale gelmelerinin sağlanamaması-genellikle hiçbir etkinlikte
bulunamıyor olmaları
Ülkelerinden beraberlerinde getirdikleri psiko-sosyal sorunlar
Eğitim hizmetine ulaşamama
Mültecilerin Ülkemizde Karşılaştıkları
Problemler
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
Uydu kentlerde iletişim ağı eksikliği, henüz bir yönlendirme
mekanizmasının oluşamaması,
İkametlerinin olmaması, İkamet harçlarını ödeyememe, Kanuni
belgelerinin olmaması
İletişim - Dil Sorunu – her türlü hizmete ulaşabilmeleri için gerekli
olan iletişim sorunu-yerel dil grupları özellikle Afrika ülkelerinden
gelenler için
Sosyal hizmetlere ulaşamama
Uzun bekleme süreci yüzünden yaşadıkları hayal kırıklıkları ve
öfkelerinin artması
Boş zamanlarını değerlendirebilecek faaliyetlerin eksikliği
Sosyal-kültürel çevreye yabancılık ve bu faaliyetlere ulaşamama
Sosyalleşememe
Toplumun, kuruluşların ve kişilerin mülteci olmak konusunda bilgi
eksikliği ve önyargıları
İkincil ihtiyaçlara ulaşamama
Hassas Gruplar
o
o
o
o
o
o
o
Dünya üzerindeki mülteci hareketliliğinin büyük çoğunluğu;
mülteci kadın ve çocuklardan oluşmaktadır.
Kadınlar,
Refakatsiz çocuklar,
Yaşlı Mülteciler,
Toplumsal cinsiyete dayalı zulmün hedefi olan
heteroseksüel erkekler, eşcinsel bireyler Eşcinsel bireyler
dünyanın birçok yerinde cinsel kimliklerinden dolayı zulüm ve ayrımcılığa uğramakta
ve hatta yaşam hakları ellerinden alınmaktadır.
Fiziksel ve zihinsel engeli bulunan engelliler,
Etnik azınlıklar hassas gruplar olarak sınıflandırılmaktadır.
Cinsel ve Toplumsal cinsiyete dayalı
şiddet, insan hakları ihlalidir.
o
o
o
Kadınların, kız çocuklarının hayatları üzerinde yıkıcı bir etkiye sahip
olmakla beraber, erkekler ve erkek çocuklarının da gelişimine büyük
zarar verebilmektedir.
Kadın Sünneti, küçük yaşta zorla askere alınma gibi zararlı
geleneksel uygulamalar mevcuttur.
Cinsel ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddetin failleri bazen, mağdurun
en yakınındaki, kendilerini korumaları için yardımcı olan kişiler(aile
fertleri, etki sahibi topluluk üyeleri, güvenlik kuvvetleri, askerler)
olabilmektedir.
Mülteci Kadınlar;
o
o
o
o
o
o
o
o
o
Mülteci topluluklarından herhangi birinde, evlerinden uzaklaşmış olan
insanların yaklaşık yüzde 50’sini kadınlar ve kız çocukları oluşturuyor.
Kaçışları öncesi ve esnasında fiziksel ve cinsel saldırıya ve istismara;
Sığınma ülkesinde fiziksel ve cinsel saldırıya ve istismara;
Eşlerinin istismarı ve terk etmesine;
Silahlı çatışmaya ve zorla askere alınmaya;
Cinsel sömürüye ve fahişeliğe zorlanmaya;
Kişi olarak tanınmamaya ve belge eksikliğine;ve/ya
Geri dönüşlerinden sonra fiziksel ve cinsel saldırıya ve istismara;
maruz kalabilirler.
Toplumsal cinsiyete dayalı şiddete daha
açık olan kadın mülteciler;
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
refakatsiz ve tecrit edilmiş tek kadınlar,
yalnız aile reisi kadınlar,
cinsel şiddet kurbanı kadınlar,
eşcinsel kadınlar,
yaşlı kadınlar,
bedensel ya da zihinsel engelli kadınlar ve çocuklar,
ruh sağlığı bozuk ve travma yaşamış kadın mülteciler,
refakatsiz kız çocukları,
gözaltındaki
kadınlardır.
Mülteci çocuklar;
o
o
o
Dünyadaki mültecilerin yarısına yakınını çocuklar
oluşturmaktadır. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek
Komiserliği'ne göre geçtiğimiz on yıl içinde dünya genelinde 25
milyon çocuk evlerini terk etmek zorunda kaldı.
Mülteci hayatı çocuklar içn travmatik bir yaşamdır.
Mülteci kız çocuklar genellikle mülteci erkek çocuklarına göre
daha büyük koruma sorunları ile karşılaşırlar.
Pakistan’da çocuk mülteciler
Güney Afrika’da mülteci kampında
bir çocuk mülteci
Iraklı Mülteci Çocuklar, Beyrut
Afrikalı bir mülteci çocuk ve kardeşi
Sudan, Darfur Mülteci Kampı
Afgan bir mülteci çocuk
Refakatsiz Küçükler;
•Mülteci çocuklar
arasında en hassas
durumdakiler, tek
başlarına seyahat eden
her iki velisinden de
ayrı olup, bakımından
birinci derecede
yükümlü olan kimsenin
bulunamadığı ayrı
düşmüş çocuklar,
refakatsiz küçüklerdir.
Mülteci çocuklar aşağıda belirtilen
durumlardan zarar görürler;
o
o
o
o
o
o
o
o
Aile üyelerine yönelik zulüm, ebeveynin sıkıntı ve ızdırap içinde
olması veya iltica kaçışı ile ilgili genel şiddet;
Genellikle aniden ve anlaşılmaz biçimde evin terk edilmesi;
Ailenin, arkadaşların ve kendileri için tanıdık olan her şeyin geride
bırakılması;
Kaçış esnasında ebeveynlerden birinden veya her ikisinden ayrılmak;
Ebeveynlerden birinin olmaması durumunda yetişkin sorumluluklarını
üstlenmek;
Eğitime zorla ara verilmesi;
Oyun için zaman ve yer bulunamaması;
Kendilerini askere almak isteyen askeri ve silahlı grupların baskıları.
Gazze’de mülteci çocuklar
Türkiye’de mülteci çocuklar
Iraklı 6 çocuklu bir mülteci aile
Mültecilerin Psikolojik İhtiyaçları
o
o
o
o
o
o
o
o
Kaçış öncesinde, çatışma sırasında, kaçıştan sonra yaşanılanlar
arasında;
şiddet (cinsel taciz, işkence, tutuklanma, ailenin kaybı),
açlık, susuzluk ve şiddetle beraber görülen ekonomik sıkıntılar
yaşanmaktadır.
Araştırmalara göre dünyadaki mültecilerin %35'i işkence
mağdurudur, bu oran, farklı travmalara mağdur kalmış kişileri
içermemektedir.
İşkence gören kişiler;
fiziksel işkence, ruhsal işkence ve baskı altında kalma deneyimleri
yaşamışlardır.
Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) ve Major Depresif Bozukluk
(MDB) tanıları sığınmacılar arasında konulan teşhislerin başında yer
almaktadır.
Travma Sonrası Stres Bozukluğu olan
mültecilerde;
o
o
o
o
o
o
o
gerçek bir ölüm,
ağır yaralanma,
kendisi veya başkasının fiziki bütünlüğüne tehdit yaşaması,
tanık olması veya ölüm tehdidi yaşamış olması,
aşırı korku,
çaresizlik
dehşete düşme tepkileri vermesi gerekmektedir.
Major Depresif Bozukluk (MDB),
(depresyon) yaşayan kişi;
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
hayattan haz alamadığından,
iştah ve yeme problemleri,
uyku sorunları,
aşırı suçluluk,
değersizlik,
yorgunluk,
enerji kaybı,
ölüm düşünceleri ve intihar girişimleri yaşayabilir.
Aşırı duygusallık veya hiçbir şey hissedememe,
toplumdan uzaklaşma,
konsantrasyon ve hafıza problemleri,
travmatik olayların önemli bir parçasını hatırlayamama veya sürekli
tekrar yaşıyor gibi hissetme olabilir.
Mültecilik ve travma süreci
o
o
o
Travma, mültecinin sadece kendi ülkesinde değil kaçtığı ülkede
(sürgün) de devam eden ve ona acı veren toplu bir süreç olarak
tanımlanabilir.
Travma sonucu mülteci;
Kendini çaresiz, yardıma muhtaç, zayıf, stresli, agresif, vb.
hisseder.
Yerinden edilme, köksüzlük
o
o
o
o
o
o
o
Zorla yerinden edilme, yakın çevreden koparılma ve belirsiz bir süre
için yeni bir yerleşim biriminde yaşam kurma süreci,
Bu sürecin taşıdığı uyum sorunları, dil problemi, yabancılık, farklı
değer yargılarıyla karşılaşma ve vatan hasreti;
Mülteci yerinden edilmesiyle;
Aile ve arkadaş deneyimleriyle kazandıkları sevgi ve saygıyı
kaybeder,
Sosyal statünün kaybedilmesi ve yaşama sıfırdan başlama,
Sosyal çevreden yoksunluk,
Çalışma yaşamına dahil olamama,
Mülteci olmak;
o
o
Derin bir ‘kayıplar’ hissidir.
Mültecilik hayattaki tüm tutkularınızı, evinizi,
yaşam tarzınızı, rollerinizi, sevdiklerinizi, ailenizi,
işinizi, kendinize ve topluma olan güveninizi,
inancınızı, özsaygınızı kısacası kimliğinizi
kaybetmektir.
Mülteci Kamplarından Bir Görünüm
Mülteci Kamplarından Bir Görünüm
32
Mülteci Kamplarından Bir Görünüm
34
Ne yapabilirsiniz?
o
o
o
o
o
o
o
o
o
Şiddet ve cinsel istismar mağduru kadınlara özel danışmanlık ve tıbbi
hizmetler sağlama konusunda aracı olmak,
İlaç ve diğer tıbbi ihtiyaçları temin etmek,
Barolara ücretsiz hukuki yardım için yönlendirmek,
Ücretsiz sağlık taraması için İl Sağlık Müdürlüklerine yönlendirme
Kişisel temizlik malzemeleri ve hijyenik ped sağlamak,
Belediyelerle işbirliği yaparak gıda ve süt yardımı sağlamak,
Özellikle kız çocuklarının okul kayıtlarında yardımcı olmak,
Yetişkin bireylerin beceri artırıcı faaliyetlere yönlendirmek,
Var olan beceri artırıcı ve gelir getirici faaliyetlere mülteci ve
sığınmacı bireyleri dahil etmek…