ÖN SÖZ Gelişmiş ülkelerde sanayi ve hizmet sektörlerinde faaliyette bulunan işletmelerin yanı sıra tarım işletmelerinde de muhasebe işlem ve uygulamaları bir işletme fonksiyonu olarak büyük önem taşımaktadır. Bu bağlamda, AB’ye üye ülkelerde 1965 yılından bu yana uygulanan ‘‘Tarım İşletmeleri Muhasebe Veri Ağı’’ (FADN) sistemi tarım muhasebesine verilen önemi ifade etme bakımından geniş kapsamlı ve iyi bir örnektir. Diğer yandan ABD başta olmak üzere Kanada, Avustralya ve Yeni Zelanda gibi ülkelerdeki tarım işletmelerinde son derece gelişmiş ve yaygın olarak kullanılan tarımsal işletme kayıtları ve muhasebe sistemi işletmelerce benimsenmiş ve yararları kavranmış olup, bunun ötesinde mevcut test işletmeleri yıllık muhasebe kayıt sonuçları ile kendi bireysel işletmelerinin faaliyet kayıtlarına dayalı işletme sonuçlarının sürekli karşılaştırıldığı bir alt yapı söz konusudur. Böylesi bir altyapıya sahip gelişmiş ülkelerde tutulan muhasebe kayıtları ile elde edilen verilerle, işletme analizlerinin, planlamalarının yapılması mümkün olmakta, bunların yanı sıra makro düzeyde rasyonel ve başarılı tarım politikalarının oluşturulması da söz konusu olabilmektedir. İşletme yönetiminde sağladığı çok sayıda yarar nedeniyle özellikle pazar için üretimde bulunan, ihtisaslaşmış, sermaye yoğun bir şekilde üretim yapan tarım işletmeleri başta olmak üzere gerçekte, tüm tarım işletmeleri için tarım muhasebesi uygulamaları veya muhasebe kayıt tutma işlemleri kaçınılması mümkün olmayan bir zorunluluk hâline gelmektedir. Uzun yıllardır UÜ Ziraat Fakültesi lisans programı öğrencilerine ders olarak verilen tarım muhasebesi ders notlarının düzenlenmesiyle hazırlanan bu kitabın eğitim materyali olarak kullanılmasının yanı sıra uygulamada tarımsal işletme yöneticilerine de yararlı olabileceği düşünülmektedir. Daha önceki yıllarda basımı yapılan ders notlarından hareketle birinci baskısı 2007 yılında yapılan bu kitabın 2011 yılında yapılan ikinci baskısında, önceki basımda mevcut yazım ve düzenleme eksiklikleri giderilerek bazı ekleme ve güncellemeler yapılmış olup ikinci basımda saptanan kimi eksiklikler giderilmiş, ekleme ve güncellemeler yapılarak kitabın 3. baskısı ortaya çıkarılmıştır. iii Ülkemizde bu alanda yayımlanmış sınırlı sayıda yayın olması nedeniyle, daha çok öğrencilerden gelen talep üzerine hazırlanmış olan bu kitabın birtakım eksikliklerinin olması doğaldır. Bu eksikliklerin yapılacak uyarılar ile gelecek yıllarda azaltılabileceği umulmaktadır. Kitabın hazırlanmasında eserlerinden yararlandığımız tüm yazarlara ve araştırıcılara teşekkür ederiz. Bursa, 2016 Prof. Dr. Bahattin ÇETİN Doç. Dr. Tolga TİPİ iv