VERİTABANI KAVRAMINA GİRİŞ Hiyerarşik yapıda oluşturulmuş olan tablolar bütünlüğüne veritabanı denir. Veritabanı (database) içersideki veriler mutlaka hiyerarşik bir yapıda d olmalıdır. l l d Veritabanı V it b kavramını k anlatmak l t k için i i çeşitli itli tanımlar t l verilebilir: 1- Veri tabanı, tabanı belli bir alanda ve birbirleriyle ilişkili olarak düzenlenmiş veriler topluluğudur. 2- Veri tabanı, bir çok kullanıcı tarafından kullanılan birbirleri ile ilişkili geniş bir veri kümesinin düzenlenmesi, düzenlenmesi depolanması ve sorgulanması için kurulan sistemdir 3- Veri tabanı, bir çok uygulamaya hizmet vermek için zararlı ve gereksiz veriler hariç ilişkili verilerin saklandığı bir veri topluluğudur. topluluğudur 4- Veri tabanı bilgisayar temelli bir kayıt tutma sistemidir. Sistemin amacı verileri kayıt etmek ve bakımını yapmaktır. 5- V b bi i d verilerin il i merkezi k i kkontrolünü t lü ü sağlar. ğl Verii ttabanı, bir organizasyonda 6- Veri tabanı sistemi, basitçe kompüterize edilmiş bir kayıt takip sistemidir. VERİTABANI KAVRAMINA GİRİŞ Verinin organize olarak tutulmasını , güncellenmesini ve saklanmasını gerektiren her uygulama veritabanı yaratmak zorundadır. 1970’li yıllara kadar veritabanı uygulamaları, dosya işleme uygulamaları l l bi i i d yapılmıştır. biçiminde l t V i i organize Verinin i olarak l k tutulması ve üzerinde işlemeler yapılması önemli ancak zor bir programlama p g faaliyeti y olarak süregelmiştir. g ş Verilerin tutulduğu ğ tabloların matematiksel alt yapısı ile ilgili olarak T. E. Codd tarafından yapılan çalışma ile birlikte bugün ilişkisel veritabanı diye bilinen model ortaya atılmış ve günümüzün veritabanı sistemlerinin temel alt yapısı oluşturulmuştur. Bu modele göre her tablo matematiksel olarak varlıklardan oluşan bir kümedir ve kümeler için tanımlı işlemler tablolar üzerinde de geçerlidir. Veritabanlarında birden çok tablo olabileceğinden, bunlar arasındaki ilişki de bir küme işlemi olarak tanımlanabilmektedir. tanımlanabilmektedir Kaynak : Veritabanı ve uygulamaları – Yılmaz Kaya, Ramazan Tekin VERİ TABANLARININ AMACI Büyük miktardaki kurumsal verileri (data) işlemektir. Veriler düzenli bir biçimde elektronik ortamda kaydedilirler. Düzenli olarak yedeklenen ve kontrol edilen bu bilgiler çok sayıda uygulamanın ve kullanıcının hizmetine sunulur. Büyük miktardaki verilerin hızlı ve güvenli bir biçimde gereksinim duyulan bilgiye dönüştürülmesi veri tabanlarının en önemli hedeflerinden birisidir. Veri (İşlenmemiş) Depolama Veri işleme süreci (Sorgulama) Bilgi Bilginin Sunumu Dış veri kaynağı VERİ TABANI YÖNETİM SİSTEMLERİ (DBMS) Bir veri tabanının kurulması, yaşatılması için gerekli bilgisayar yazılımı sistemine Veri tabanı Yönetim Sistemi (Database Management System, System, DBMS) adı verilir. Veri Tabanı Taban Yönetim Sisteminin Bileşenleri 1- Erişim ve veri işleme. 2- Veri tabanı dili ve (genel amaçlı) bir sorgu dili 3- Genel amaçlı bir güvenlik sistemi 4- Genel amaçlı bütünlük sistemi 5- Yedekleme ve diğer yardımcı programlar 6- Uygulama geliştirme ortamı 7- Rapor üretici 8- Veri yapısını gösteren bir veri sözlüğü VERİ TABANI İLE İLİŞKİLİ BAZI TEMEL KAVRAMLAR VERİ TABANI SUNUCUSU (Database Database Server) Server : Dağıtılmış ortamlardaki veri (data) gereksinimini, gereksinimini verilerin sunucu (server) bilgisayarlara taşınmasını zorunlu kılmış ve client/server (istemci/sunucu) veri tabanı ortamlarının doğmasını sağlamıştır. Veri organizasyonunu merkezi olarak yapan Veri t b tabanı sunucusu, client(istemci) li t(i t i) uygulamaların l l k di i üzerinde kendisi ü i d depo d edilen dil bilgilere uygun koşullar altında erişmesini sağlayan bir yapıdır. VERİ AMBARI (Data Data warehouse warehouse) : Farklı yerlerde bulunan verilerin karar destek amaçlı kullanılmak üzere gerekli bilgilere dönüştürülmesini ve kullanıcılara dağıtılmasını sağlayan teknolojidir. TRANSACT-SQL : 1970’li yıllarda IBM firması tarafından geliştirilen TRANSACTSQL(Structured Query Language) ilişkisel veri tabanı sistemlerinde bir standart haline gelmiştir. gelmiştir O zamandan bugüne kadar çeşitli SQL versiyonları çıkmıştır. İşte bunlardan biriside Microsoft Transact-SQL dir. SQL ilişkisel veri tabanlarında kullanılan bir dildir. Ms SQL Server, Dbase, Access, I f Informix, i Sybase S b ve Oracle O l verii tabanı t b sistemleri i t l i SQL dilini dili i büyük bü ük ölçüde öl üd birbiriyle uyumlu bir standart içinde kullanırlar. TEMEL VERİ TABANI NESNELERİ 1- TABLOLAR : Verilerin yerleştiği, kayıt alanlarını, veri yerleşim kurallarını ve tablolar arası bağlantı ilişkileri bilgilerini içine alan nesnelerdir. 2- SORGULAR (QUERY) : Tablolarda yerleşen verileri SQL dilini kullanarak istenilen kriterlere göre sorgulayan, veri tabanı üzerinde her türlü değişikliği yapmak amacı ile hazırlanmış olan nesnelerdir.. 3- FORMLAR : Tablolarda yerleşen verilerin, veri tabanı içinde yer alan sorguların veya hazırlanmış olan program paketçikleri (makroları) nin düzenli ve kullanıcı açısından ç ççok daha kolayy ve ggüvenli olarak kullanımını sağlamak ğ amacı ile hazırlanan ara yüzlerdir. 4- RAPORLAR : Tablolardan veya sorgulardan elde edilen bilgilerin bir doküman halinde düzenlenmesine ve istenilen biçimde düzenlenerek çıktı haline getirilmesine olanak sağlayan veri tabanı nesneleridir. 5- MAKROLAR : Özellikle form ve rapor nesneleri içinde daha etkin bir denetim ve kontrol elde edebilmek amacı ile hazırlanmışş olan pprogram g pparçacıklarıdır. ç 6- MODÜL : Visual Basic Programlama dilini kullanarak, kullanıcıların veri tabanı üzerinde çok daha güçlü bir denetim elde etmelerini sağlayabilecek kodlamaların gerçekleştirilmesine olanak sağlayan nesnelerdir.. nesnelerdir NEDEN MS ACCESS ? 1- Microsoft Access veri tabanı sistemi, gelişmiş bir ilişkisel veri tabanında olması gereken tüm temel özelliklere sahip olmasının yanında ek özellikleri de bünyesinde içerir. 2- Küçük ve orta ölçekli bir çok firma bugün Access veri tabanını kullanmaktadır. 3- Access veri tabanı bir Microsoft office bileşeni olduğundan, hemen her bilgisayarda kolaylık rastlayabileceğimiz, yaygın olarak kullanılan bir a ılımdır yazılımdır. 4- Yeni başlayanlar için kullanım ve adaptasyon açısından son derece uygun bir platform sağlar. VERİTABANI MODELLERİ Veritabanı modeli; verilerin bir sistemde saklanması için düzenlenme ve sıralanma biçimidir. Yapısal bir düzenlenmedir. Verilerin daha hızlı sorgulanması, daha etkili kullanımlarını sağlamak için bir yöntemdir. 1- Hiyerarşik Model 2- Ağ Modeli 3- ilişkisel Model HİYERARŞİK MODEL Bir ağaç yapısına benzer. Verileri bir ağaç yapısında saklar. Bir kök (kayıt) ve köke bağlı ğ dallar ((kayıtlar) y ) ve her dala bağlı ğ diğer ğ dallar şşeklinde bir yapısı bulunmaktadır. İlk defa IBM firması tarafından kullanılmıştır. Bu modeli IBM firmasına ait IMS kullanmaktadır. Evebeyn-çocuk ilişkisine dayanır. Aşağıda hiyerarşik modele ait örnek bulunmaktadır. Şirket Departman Patron İşçiler şç Projeler oje e Görevler AĞ MODELİ Hiyerarşik Modeli örnek alır. Hiyerarşik Modelin yetersiz kalmasından dolayı y ggeliştirilmiştir. ş ş Bir ççocuk için ç birden fazla ebeveyn y olabileceğini ğ belirten karmaşık bir modeldir. Aşağıda görüldüğü gibi yapılar arasında bir graf yapısı bulunmaktadır . Şirket Departman İşçi Türü Patron İşçiler Projeler oje e Atamalar Görevler İLİŞKİSEL MODEL Esnek ve ggüçlü ç bir modeldir. Günümüz veri tabanlarının hemen hemen tümü bu modeli kullanır. Karmaşık olmayan bir model sunar. Veriler tablolarda saklanır. Bu tablolar arasında gerekirse ilişki kurulabilir. Bu modelde tablolara direkt erişilir. Tablolar birbirlerine basit bir mantıkla bağlı olabilirler. Bu da, veriye erişimi ve verinin saklanmasını basitleştirir. Bir tablo birden fazla tablo ile ilişkili olabilir. TABLO, SATIR VE SÜTUN Tablo (table), saklanan verilerin düzenli olarak satırlar (rows), sütunlar (fields) olarak düzenlenmesi ile oluşan yapılardır. yapılardır Her satır, tabloda bulunan kayıtları (records) göstermektedir. Her sütun, tabloda bulunan her alanda saklanacak verilerin biçimini belirtir. Bir veritabanı tasarımına başlamadan önce veritabanında hangi tabloların olması gerektiği ve her bir tabloda bulunması gereken sütunların l d düşünülmesi l i gerekmektedir. k k di Tabloların oluşturulması her tabloda saklanacak verilerin belirlenmesi ve varsa tablolar arasındaki ilişkilerin düzenlenmesi “İlişkili Veritabanı Modelinin” önemli adımlarıdır. VERİTABANI TASARIMI - İLİŞKİSEL MODEL Veritabanının tasarımını y yaparken p tek tablo oluşturmak ş yerine önem y bütünlüğüne sahip verileri ayrı ayrı tablolarız. Daha sonra tablolardaki veriler arasında ilişkiler (relationships) kurarız. Tüm verileri içeren tek tablo Böyle Bö l bir bi ttabloya bl verii girişi i i i ve üzerinden ü i d verii sorgulaması yapmak performans açısından düşük seviyededir. Verinin Büyük miktarlarda, ve kullanıcı sayısının yoğun olduğu bir trafikde böyle bir veri depolama yaklaşımı faydalı olmaz. Veriler ilişkili tablolar içine dağıtılıyor. Ana tablo Alt tablo 2 Alt tablo 1 İkincil alt tablo 1 VERİTABANI TASARIMI - İLİŞKİSEL MODEL Veritabanı V it b t tasarımı yaparken k ana tabloyu t bl d ğ olarak doğru l k tespit t it etmek t k çokk önemlidir. Öncelik sırasına ggöre tabloları ilişkilendirmeye ş y başlarız. ş İki tablo arasında ilişki kurabilmemiz için iki tabloda birbiri ile eşleşen ortak alanların bulunması mecburidir. Her iki tabloda da aynı isimde alanların bulunması zorunludur. zorunludur Ortak bir alan mutlaka var olmalıdır. Hiçbir şekilde tekrarlanmayan, çiftlenmeyen, tekil bir alan oluşturuyoruz ve bu alanlar vasıtasıyla ilişkiler kuruyoruz. Örneğin öğrenci veritabanında tabloları öğrenci no alanı ile ilişkilendirebiliriz. İki tablo arasında ilişki kurarken bazı kurallara uyulması gerekir.. gerekir Temel şart şart:: İki tabloda da birincil anahtar (primary key key)) olan ortak alanların bulunmasıdır. Yeter şart şart:: Ortak alanları eşsiz nitelikte olması gerekir. BİRİNCİL ANAHTAR (PRIMARY KEY) Access’te tablolardaki birincil alanlar (primary key) koyu olarak gösterilir. Primary key tablodaki bir veya daha fazla alandan oluşturulmuş bir anahtardır. h d Primary Pi key k ille ill de d tablodaki bl d ki tekk bir bi alandan l d oluşturulur l l diye di bir bi kural yoktur. Ancak her tabloda sadece bir ve yalnız bir adet primary key olabilir ve bu da bir veya y birden fazla alandan oluşabilir. ş Access’te tasarım görünümünde (dizayn dizayn view view) ogrencino ve bolumno alanlarından l l d bir bi primary primar key ke üretmek istersek, istersek control (crtl crtl)) tuşu basılı iken fare yardımıyla iki alanı seçip primary key düğmesine basarız. basarız. Artık ogrencino ve bolumno’su ikisi birlikte aynı olan kayıtlar bu tabloda var olamayacaktır. İLİŞKİLENDİRME TÜRLERİ Tablo1 Birincil anahtar :Primary Key Tablo2 İkincil anahtar :Foreign Key Bir – Bir etkileşmesi etkileşmesi:: Tablo1 ve Tablo2 de birbirine eşit olan kayıtlar listelenir. listelenir Bir – Çok etkileşmesi etkileşmesi:: Tablo1 deki tüm kayıtlar ve Tablo2 deki eşit olan kayıtlar listelenir. Bu ilişki SQL içinde LEFT JOIN olarak tanımlanır. Çok – Bir etkileşmesi etkileşmesi:: Tablo2 deki tüm kayıtlar ve Tablo1 deki eşit olan kayıtlar listelenir. Bu ilişki SQL içinde RIGHT JOIN olarak tanımlanır. ACCESS NESNELERİ Tablo Nesnesi Verilerin yerleştiği, kayıt alanlarını, veri yerleşim kurallarını ve tablolar arası bağlantı ilişkileri bilgilerini içine alan nesnelerdir. Sorgu (Query) Nesnesi Tablolarda yerleşen verileri SQL dilini kullanarak istenilen kriterlere göre sorgulayan, g y , veri tabanı üzerinde her türlü değişikliği ğ ş ğ yapmak y p amacı ile hazırlanmış olan nesnelerdir. Form Nesnesi Veri ile kullanıcı arasındaki bir arayüzdür. Kullanıcının veri ile iletişimini kolaylaştıran bir araçtır. Arayüze örnek olarak bir web sayfasını ele alabiliriz. Rapor Nesnesi Mevcut veriyi, sorgudan geçirdikten sonra kullanıcıya sunmak için kullanılır. İşlenmiş verinin döküman halinde sunumunu sağlayan Pages Nesnesi nesnelerdir. html uzantılı web sayfasıdır. Makro Nesnesi Programlama boyutundaki nesnelerdir. Access ortamında programlama seviyesinde uygulama geliştirmek için kullanılan nesnelerdir. Bir makro yazabilmek için (makro nesnesi geliştirebilmek için) visual basic programlama diline hakim olmak gerekir. gerekir Module Nesnesi Kullanıcı tanımlı fonksiyonların oluşturulması için kullanılan nesnelerdir ve makro uygulamalarının bir parçasıdır. Gruplar Sekmesi Access ortamında kataloglama için kullanılan bir alandır. Konu başlıklarına göre nesneleri kataloglayabiliriz. ACCESS İLE VERİTABANI OLUŞTURMAK Access veritabanı oluşturmak için 2 yöntem kullanılabilir. • Masaüstü (desktop) ortamında farenin sağ tuşuna bastığımızda karşımıza gelen popup (açılır-kapanır) menüden New (yeni) seçilir ve Access dökümanına tıklanır. •Popup menüde bilgisayarımızda yüklü olan tüm Office döküman dosyalarını oluşturmak için menü seçenekleri bulunur. Başlat->Tüm ProgramlarBaşlatProgramlar->Microsoft Office’ten Microsoft Access seçeneği seçilir. Blank Database: Yeni boş bir veritabanı oluşturmak için kullanılır. Form Existing File: Hazır veritabanları ve web sayfaları içersindeki verilerden yeni bir veritabanı yapısı oluşturmak için kullanılır. Project Using Existing Data: Var olan başka veritabanlarını Access arayüzü ile yönetmek için kullanılır. MİCROSOFT ACCESS’TE DİL DEĞİŞTİRMEK Bir bilgisayarda Access Access’in in farklı dildeki aynı sürümü yüklü ise arayüz ve yardım dilini isteğimize göre ayarlayabiliriz. Bunun için Start -> Microsoft Office Tools -> Language Settings seçenekleri kl i seçer ve gelen g l ekranda k d Display Office 20## menüsünde dil seçimi yaparız. MİCROSOFT ACCESS’TE TABLO NESNESINI OLUŞTURMAK • Tasarım Görünümünde Tablo Oluşturmak • Sihirbaz Sihi b Yardımıyla Y d l Tablo T bl Oluşturmak Ol k • Veri Girişi Yaparak Tablo Oluşturmak Access te her nesnenin bir adı olmak zorundadır ve o ad sadece o Access’te nesneye ait olmalıdır. Aynı ada sahip iki nesne var olamaz. Tabloda alanlara isim verilirken Türkçe karakterler (ı, ğ, ü, ş, ö,ç) kullanılmamalıdır, kelimeler arasında boşluk bırakılmamalıdır. Örneğin, Öğrenci no alan ismi yerine ogrencino veya ogrenci_no yazılabilir Bu şekilde adlandırma programlama seviyesinde yazılabilir. sorunlarla karşılaşmamızı önler. TASARIM GÖRÜNÜMÜNDE TABLO OLUŞTURMAK General: G l Bir Bi tablonun bl bi alanının bir l G General l sekmesi k i bize bi o alanın l genell özelliklerini gösterir. Lookup: Lookup ise alana veri girişini kolaylaştırmak için kullanılır. kullanılır Bize alana yapılacak olan veri giriş işleminin klavye yoluyla mı, yoksa var olan hazır bir kaynaktan mı yapılacağını gösterir. Lookup özelliklerini kontrol ederken 2 farklı seçeneğimiz vardır. TASARIM GÖRÜNÜMÜNDE TABLO OLUŞTURMAK 1. Söz konusu alana veri girişini klavye yoluyla yaptığımız ve Display Control alanında Text Box seçeneğinin tercih edildiği opsiyondur. Varsayılan durumda seçeli tercih text box box’tır tır. 2. Diğer opsiyonlarımız List Box ve Combo Box Box’tur. Hem list box, hem de combo box ilgili alana kayıt girişinin hazır bir kaynaktan yapılacağına işaret ederler. List box ve combo box’un seçilmesi durumunda kayıt kaynağının belirlenmesi amacıyla 2 farklı tercihimiz bulunur. Bu tercihlerden birisi kayıt kaynağının kendimiz tarafından oluşturulmasıdır. Diğeri ise kaynağın veritabanı içersinde bulunan bir tablo veya sorgudan oluşturulmasıdır. Row Source T ’ bu Type’ı b durumda d d Value V l List Li seçmekk kaynağın k ğ kendimiz k di i tarafından f d oluşturulmasına imkan tanır. Eğer ilgili alan sayısal bir içerik taşıyorsa sayı değerleri aralarında ; olacak şekilde yazılır. 100;200;300 gibi. İ ik text İçerik t t tipinde ti i d ise i metin ti değerleri d ğ l i çift ift tırnak t k (“) içersine i i alınarak l k yazılır. “İstanbul”;”Ankara”;”İzmir” gibi. TASARIM GÖRÜNÜMÜNDE TABLO OLUŞTURMAK Örnek Ö k: Lookup sekmesinde Display p y Control -> Combobox Row Source Type -> Value List Row Source -> “Fizik”;”Kimya”;”>Biyoloji” (text veri tipleri için) 1001;1002;1003 (sayı tipleri için) yukarıdaki özellikler ayarlanırsa. Alana veri girişi, açılacak olan liste kutusundan hazır yazılmış seçeneklerden seçim yapılarak yapılabilir. VERİ TİPLERİ Günlük hayatımızda kullandığımız veriler birbirinden farklıdır. Bazen bir isim kayıt k t ederken, d k bazen b de d bu b verii bir bi telefon t l f numarası veya sayısall bir bi değer d ğ olabilir. Veri türleri, veritabanı sistemlerinde, herhangi bir alanda iyi veritabanı tasarımı için önemli konulardır. Örneğin tam sayı (integer) veri türleri bellekte farklı boyutlarda yer kaplarlar. En küçük değerli olabilen en az yer kaplayan türdür. Örneğin integer tipi bellekte 2 byte y y yer kaplarken p long g integer g tipi p 4 byte y y yer kaplar. p Eğer tablodaki bir alan girilen veri boyutu çok büyük değilse en az yer kaplayan bir veri türü tanımlanması gerekir. MİCROSOFT ACCESS’TE VERİ TİPLERİ Byte B t 0 ile 255 arasındaki tam sayıların girişi için kullanılır. 1 byte’lık yer kaplar. Integer (Tam sayı) -32,768 ile 32,767 arasındaki tam sayıların girişi için kullanılır. 2 byte’lık yer kaplar. Long Integer (Uzun tam sayı) –2,147,483,648 ile 2,147,483,647 arasındaki tam sayıların girişi için kullanılır. 4 byte’lık byte lık yer kaplar. Single (Tek) –3.402823E38 ile –1.401298E–45 arasındaki negatif ondalıklı sayılar veya 1.401298E–45 ile 3.402823E38 arası pozitif ondalıklı sayılar girilebilir. Single tipindeki ondalık sayı 7 basamak hassasiyetindedir. 4 byte’lık yer kaplar. Double D bl (Çift) –1.79769313486231E308 ile –4.94065645841247E–324 arasındaki negatif ondalıklı sayılar veya 4.94065645841247E–324 ile 1.79769313486231E308 arası pozitif ondalıklı sayılar girilebilir. Double tipindeki ondalık sayı 15 basamak hassasiyetindedir. 8 byte’lık yer kaplar. MİCROSOFT ACCESS’TE VERİ TİPLERİ Decimal –10^28–1 10 28 1 ile 10 10^28–1 28 1 arasındaki ondalıklı sayılar girilebilir. girilebilir 28 basamak hassasiyetinde olabilir. 12 byte’lık yer kaplar. Text (Metin) Belirli sayıda alfabetik karakter girişi yapılabilen veri tipidir. Maksimum 255 karakter girişi yapılabilir. Bu alana sembol girişi de yapılabilir. Memo (Not) M (N t) Text tipinin yeterli olmadığı durumlarda kullanılır. 0 ile 32000 karakter alabilir. 2 KB (kilobyte) yer kaplar. Currency (Para) -2.147.483.648 ile +2.147.483.647 arasında 15 basamağa kadar hassasiyette ondalık sayılar girilebilir. girilebilir MİCROSOFT ACCESS’TE VERİ TİPLERİ Autonumber (Otomatik sayı) 1 ile 2.147.483.647 2 147 483 647 arasında tamsayılar alana otomatik olarak yazılır. yazılır Kullanıcı bu alana giriş yapamaz. Yes/No (Evet/Hayır) 0 veya 2 değerini alır. 1bit yer kaplar. (8bit, 1byte’tır) OLE Object Linking and Embedding anlamına gelen bağlanmış veya tabloya gömülmüş olan nesneleri kapsayan veri tipidir. OLE nesnesi bir resim dosyası olabileceği gibi bir ses veya y word dokümanı da olabilir. 1GB’a kadar veri kayıt y edilebilir. Sabit disk kapasitesine bağlıdır. Null Veritipi Kayıt girilmemiş alanlar null (boş) olarak adlandırılır. TABLOLARA VERİ GİRİŞİNİ MASKELEMEK Sayı verii tiplerinde S ti l i d 999-9999-999 999 9999 999 maskesini k i i ele l alalım. l l 9 rakkamı kk il sadece ile d 0 ila il 9 arasındaki sayıların basamağa yazılabileceğini belirtiyoruz. 9, ayrıca isteğe bağlı girişi ifade eder. Yani yukarıdaki 10 basamaklı maske ile maskelenmiş bir alana 3 basamaklı bir sayıda girilebilir. girilebilir Maskede 9 yerine 0 sayısı kullanılmış olsaydı 10 basamağın tümünü de girmek zorunda kalırdık. Özetle 9, isteğe bağlı girilen sayı basamağını, 0 ise girilmesi zorunlu olan basamağı temsil eder. – işareti ise sadece görsel olarak veri girişini kolaylaştırır. Veri veritabanında sayı olarak tutulur. tutulur Aşağıda Access Access’te te kullanılan maske çeşitleri tablolanmıştır. tablolanmıştır Zorunlu sayı 0 İsteğe bağlı sayı 9 Değer- boşluk veya + - değerleri # Zorunlu Harf L İsteğe bağlı harf ? Harf veya sayı girişi a Zorunlu karakter boşluk & İsteğe bağlı karakter boşluk C Büyük karakter >& Küçük ç karakter <& Sola yaslama Format: ! Sağa yaslama Format: * Ders Notları aşağıdaki internet adresinde yer a a ad . almaktadır. http://nucleus.istanbul.edu.tr/~bilg3/