Ek-Fiil


Mastar olarak bir anlamı olmayan, isim
ve isim soylu sözcüklere gelerek onları
cümlede yüklem olarak kullandıran ve
çekimlenmiş fiillere gelerek bileşik
çekimli fiiller oluşturan "imek" fiiline ek fiil
denir.
1.
İsim soylu sözcükleri yüklem
yapmak.
2.
Ek fiilin ikinci görevi birleşik
zamanlı fiillerin oluşmasını
sağlamaktır

1. İsim soylu sözcükleri yüklem
yapmak.

Ek fiil, isim soylu sözcükleri
yüklem yaparken dört kip
ekinden yararlanır. Bu kip
ekleri şunlardır:
2. Ek fiilin ikinci görevi birleşik
zamanlı fiillerin oluşmasını
sağlamaktır

a. Hikâye birleşik zaman : Fiilin
basit çekiminden sonra ek
fiilin "idi" şekli getirilerek
yapılır.
a. Görülen geçmiş zaman: -di
b. Duyulan geçmiş zaman: miş
c. Geniş zaman: -r
d. Dilek şart kipi: -sa, -se
b. Rivayet birleşik zaman :
Fiilin basit çekiminden sonra
ek fiilin "imiş" şekli getirilerek
yapılır.
 . Şart bileşik çekim : Fiilin basit
çekiminden sonra ek fiilin "ise"
şekli getirilerek yapılır.
Ek fiille çekimlenmiş
sözcüklerin olumsuzu
"değil" sözcüğü ile yapılır.

Yandaki örneklerde ek fiilin olumsuz çekimi
görülmektedir. Diğer fiillerin "-ma, -me" ile,
ek fiilin "değil" ile olumsuz yapılması, ek fiilin
bulunmasını oldukça kolaylaştırır.
Çalışkandım
"Kısa sürede eve vardı."
Çalışkanmış
"Sınıfta on kişi vardı."
Çalışkansa
Çalışkanım
cümlelerinde altı çizili sözcüklerden
hangisinin ek fiil aldığını bulmak için
cümleleri olumsuz yaparız. Birinci cümlenin
yüklemi,
çalışkan değildim.
"Kısa sürede eve varmadı."
çalışkan değilmiş.
şeklinde olumsuz yapılabilir. İkinci cümlenin
yüklemi,
çalışkan değilse.
çalışkan değilim.
"Sınıfta on kişi varmadı."
şeklinde söylenemeyeceğine göre, ikinci
cümle ek fiil almıştır.
Ek fiilin Soru Şekli
Bu fiilin soru şekli de diğer fiillerde olduğu gibi "mi" ile yapılır.
"mi" sözü isimle ek fiil arasına girerek kullanılır.
Çalışkanım
Çalışkanmış
Çalışkandım
®
®
®
çalışkan mıyım?
çalışkan mıymış?
çalışkan mıydım