TURİZM EKONOMİSİ Turizmde Arzı ve Talep Esneklikleri Öğr.Gör.Zeynep Sıla ÖZŞEN Esneklik Nedir? Bir ekonomik değişkenin bir başka ekonomik değişkene karşı olan duyarlılığının ölçüsüdür. Malın fiyatındaki bir artış arz miktarını arttırırken, talep miktarını azaltmaktadır. Malın fiyatındaki bir azalış arz miktarını azaltırken, talep miktarını arttırmaktadır. Ancak, fiyattaki belli bir değişme arz veya talep miktarını her zaman aynı şekilde değiştirmeyebilir. Bazı durumlarda fiyatta belli bir değişme, miktarda çok büyük bir değişikliğe yol açarken bazen de bunun tersi olabilmektedir. Arz edilen miktarın ve talep edilen miktarın fiyat değişmeleri karşısında gösterdikleri duyarlılık arz esnekliği ve talep esnekliği olarak adlandırılır. Turizmde Talebin Fiyat Esnekliği Talep eğrisi üzerinde bir noktadan başka bir noktaya geçilmesi turistik malın fiyatının değiştiğini, buna bağlı olarak da talep miktarının arttığını veya azaldığını gösterir. Talebin fiyat esnekliği; turistik bir malın talep edilen miktarının bu malın fiyatına karşı duyarlılığını ölçmek için kullanılır. Talebin fiyat esnekliği; fiyattaki küçük bir değişme karşısında talep edilen miktardaki yüzde değişmenin, fiyattaki yüzde değişmeye oranıdır. Turizm Talebinin Gelir Esnekliği Turizm talebin gelir esnekliği turistik mal ve hizmetleri talep edenlerin gelir değişmelerine karşı olan duyarlılıklarını ölçmek için kullanılır. Gelir esnekliği; parasal gelirde meydana gelen değişme karşısında talep edilen miktardaki yüzde değişmenin, gelirdeki yüzde değişmeye oranıdır. Çapraz Fiyat Talep Esnekliği Bir malın talep edilen miktarının ilgili diğer malın fiyatındaki değişmelere duyarlılığını ölçer. Çapraz talep esnekliği; x malından talep edilen miktardaki % değişmenin y malının fiyatındaki % değişmeye oranıdır. Turizmde Arz Esnekliği Turistik ürünü arz edenlerin fiyat değişmelerine karşı olan duyarlılıklarını ölçmek için kullanılmaktadır. Arz esnekliği; bir malın arz edilen miktarındaki yüzde değişmenin fiyattaki yüzde değişmeye oranıdır. Fiyattaki küçük bir değişme karşısında arz edilen miktardaki yüzde değişmenin, fiyattaki % değişmeye oranıdır. Arz Esnekliğini Etkileyen Faktörler Tüm ürünler ya da tüm üreticiler aynı arz esnekliğine sahip değillerdir. Bu süreye ve geleceğe ait bekleyişlere bağlıdır. Süre Çok kısa (pazar-piyasa dönemi) dönemde bir malın arz miktarı sabittir. Hiçbir şekilde bu dönemde arz miktarı arttırılamaz. Tatil köyündeki balıkçılar akşam ağlarını attıkları zaman sabah topladıkları balıkları (diğer şartlar sabitken) aynı gün satmak zorundadırlar. Balığın miktarı bellidir. Yeniden ağ atılıncaya kadar bu miktar değişmez. Arz Esnekliğini Etkileyen Faktörler • Kısa dönem: Sadece emek faktörünün değişebildiği zaman süresidir. Sabit girdilerin değiştirilmesi kısa dönemde mümkün değildir. Balıkçılar kısa dönemde üretim hacmini arttırmak için ellerindeki imkanları zorlayacaklardır. Daha fazla işgücü çalıştıracaklar, ellerindeki ağların sayısını arttırabileceklerdir. Kısa dönemde arz esnekliği düşüktür (e A < 1) . Arz Esnekliğini Etkileyen Faktörler • Uzun dönemde, ise her üretim faktörü değiştirilebilir. Balıkçılar sandallarını arttırabilirler. Yeni avlanma metodu geliştirebilirler. Arz bu dönemde esnektir (e A > 1). Bekleyişler Bekleyişler de arz esnekliğini etkilemektedir. Eğer fiyat artışları geçici ise üretici açısından üretimi arttırmak yarar sağlamayacaktır (e A < 1), eğer fiyat yükselişleri uzun sürecekse, üretici üretimini ayarlayabilecektir (e A > 1). Dolayısıyla arz esnek olacaktır. KAYNAKÇA Turizm Ekonomisi Ankara Üniversitesi Uzaktan Eğitim Kitabı celalettinuyanik.com/wpcontent/uploa ds/2012/05/ıktısat.docx