Ekran Kartları

Ekran Kartları ve Grafikler
Display Adapters & Graphics
A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Ekran Kartları ve Grafik
Bilgisayar Grafiği Kavramı
 Grafik terimi PC'nin birçok parçası arasındaki karmaşık bir
etkileşimi içerisinde barındırır
 Monitör veya ekran, işletim sisteminiz veya programlarınızda
ne tür ilerlemeler olduğunu size gösterir
 Ekranlar PC için birincil çıktı aygıtıdır
 Ekran kartı (veya bağdaştırıcısı) ise CPU ve monitör arasındaki
iletişimi yönetir
A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Ekran Kartları ve Grafik
Piksel Kavramı
 Tüm sayısal görüntülerin en küçük parçası olan üçlü nokta
grubuna piksel denir
 Dijital görüntüler, yatay ve dikey biçimde yan yana sıralanmış
piksellerden oluşur
 Ekranda seçtiğiniz 1024x768 gibi bir çözünürlük değeri kaç
adet yatay ve dikey pikselin gösterileceğini belirler
A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Ekran Kartları ve Grafik
Piksel ve Renk Bileşenleri
 RGB ve CMYK kavramları piksel renk yeteneklerini ifade eder
 Bilgisayarda renkler RGB, yani kırmızı - yeşil - mavi renkler ile
gösterilir; bu renklerin karıştırılması ile diğer renkler elde edilir
 Her piksel için kullanılan bit sayısı gösterilebilecek maksimum
renk sayısını belirler
A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Ekran Kartları ve Grafik
RGB Renk Katmanları
 RGB bir görüntüde, 3 farklı rengin farklı tonlarını taşıyan 3 ayrı
katman olduğunu ve bunların üst üste gelmesi ile görüntünün
elde edildiğini düşünebilirsiniz
A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Ekran Kartları ve Grafik
Renk Derinliği
 Her bir pikselin bit derinliği, o noktanın kaç farklı rengi ifade
edebileceğini gösterir
 4 bit (24 = 16) farklı renk tonunu taşıyabilir
 8 bit 256, 16 bit 65.536, 24 bit ise 16.777.216 rengi ifade eder
 Yaygın olarak 24 bit “true color”, yani gerçek renk olarak tanımlanır
 32 bit renklendirme de 16 milyon rengi ifade eder; farklı olarak ilave
8 bit ile donukluk saydamlık gibi değerleri saklar
24 bit
A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Ekran Kartları ve Grafik
4 bit
Çözünürlük Standartları
 Ekran çözünürlüğünü ifade eden yatay ve dikey piksel sayıları
ile ilgili çeşitli standartlar vardır
 Bu çözünürlük değerleri monitör büyüklüğü ve ekran kartının
özelliklerine göre değişmektedir
 Temel olarak
kullanılan 5 tip
orantı vardır
 3:2
 4:3
 5:4
 16:9
 16: 10
A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Ekran Kartları ve Grafik
Ekran Çözünürlük Modları
 Ekran çözünürlüklerinin atası IBM’in VGA, yani görüntü grafik
dizisi (video graphics array) standardıdır
 Bu standart 640x480 piksel çözünürlükte 16 renk sunmaktadır
 Görüntü teknolojilerindeki ilerlemeler VGA üzerine çok sayıda
görüntü standardının oluşmasını zorunlu kılmıştır
 Farklı görüntü modlarının kullanımında 3 temel etken vardır
 Monitörün fiziksel boyutu ve
desteklediği maksimum piksel sayısı
 Ekran kartının üretebildiği
maksimum piksel boyutu
 Ekran kartı ile monitör arasında
kullanılan bağlayıcı ve kablolar
A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Ekran Kartları ve Grafik
Ekran Çözünürlük Standartları
Görüntü Modu
Çözünürlük
En Boy
Tipik Aygıt
QVGA
320 x 240
4:3
VGA
640 x 480
4:3
WVGA
800 x 480
5:3
Araç navigasyon sistemleri ve taşınabilir PC'ler
SVGA
800 x 600
4:3
Küçük monitörler
XGA
1024 x 768
4:3
Monitörler ve taşınabilir projektörler
WXGA
1280 x 800
16:10
Küçük geniş ekran laptoplar
HDTV 720p
1280 x 720
16:9
HDTV olarak adlandırılabilen en düşük çözünürlük
SXGA
1280 x 1024
5:4
Çoğu masaüstü LCD monitör için doğal çözünürlük
WSXGA
1440 x 900
16:10
SXGA+
1400 x 1050
4:3
WSXGA+
1680 x 1050
16:10
UXGA
1600 x 1200
4:3
Büyük CRT monitörler
HDTX 1080p
1920 x 1080
16:9
Tam HDTV çözünürlük
WUXGA
1920 x 1200
16:10
Büyük 24” geniş ekran monitörler
WQUXGA
2560 x 1600
16:10
Büyük 30” geniş ekran monitörler
PDA'lar ve küçük video oynatıcılar
Geniş ekran laptoplar
Laptop monitörleri ve yüksek teknoloji projektörler
Büyük laptoplar ve 20” geniş ekran monitörler
A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Ekran Kartları ve Grafik
Ekran Kartı Kavramı
 Ekran kartı, CPU'dan gelen bilgiyi işleyip onu monitöre
gönderen fiziksel donanımı ifade eder
 Çoğu masaüstü sistemde özel bir genişleme yuvasına takılan
bir genişleme kartı şeklindedir
 Taşınabilir cihazlarda ve bazı masaüstü sistemlerde ise anakart
üzerine entegre edilmiş şekildedir
 Çok farklı isimlerle anılsa da hepsi aynı kavramı ifade eder
 Grafik, görüntü veya video…
 Kart, bağdaştırıcı, adaptör
veya birimi…
A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Ekran Kartları ve Grafik
Ekran Kartlarının Bileşenleri
 Ekran kartları 4 temel parçadan oluşur; görüntü RAM'i,




görüntü işlemci devresi, bağlayıcılar ve soğutucular
Görüntü RAM'i video görüntüsünü depolar
GPU, yani görüntü işleme devresi görüntü RAM'inden bilgiyi
alır ve onu bağlayıcılar aracılığı ile monitöre gönderir
Modern ekran
kartlarında bulunan
GPU ve bellekler,
ana sistem işlemcileri
ve belleklerinden
çok daha güçlüdür
GPU’lar özel soğutma
birimlerine ihtiyaç duyar
A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Ekran Kartları ve Grafik
Ekran Kartı Yapısı
SLI / CrossFire
Köprüsü Arayüzü
GPU Soğutucusu ve Altında GPU
HDMI Bağlayıcı
Eski nesil kartlarda S Video
veya Composite Bağlayıcı
VGA Bağlayıcı
DVI Bağlayıcı
PCI Express Arayüz
A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Ekran Kartları ve Grafik
Video Belleği
Anakart Bağlantı Arayüzleri
 Ekran kartları 3 farklı bağlantı arayüzü kullanır
 PCI
 AGP (Özelleşmiş PCI)
 PCI Express
 PCI veri yolları bir çok aygıt için yeterli hız imkanı sunuyor olsa
bile, güncel ekran kartları için yeterli değildir
 AGP, ekran kartları için özelleşmiş bir PCI türevidir
 PCI Express ise PCI’ın yerini alan yeni nesil genişleme yoludur
A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Ekran Kartları ve Grafik
AGP: Accelerated Graphics Port
 PCI hızlarının ekran kartları için yetersiz kalması karşısında Intel
tarafından geliştirilmiştir ve PCI yuvasına benzer bir yapıdadır
 66 MHz, 32 bitlik PCI 2.1 teknik özelliğinden üretilmiştir
 Tek ve özel bir yuva olup, sadece görüntü için tasarlanmıştır
 Tek avantajı PCI’dan daha hızlı olması değildir
 Kuzey köprüsüne bağlı
olan kendi özel veri
yolunu kullanır
 Pipelining ve
sidebanding desteği
sunar
 Sistem belleğinden
bellek adresi çalabilir
A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Ekran Kartları ve Grafik
AGP Hızları ve Türevleri
 AGP1.0, AGP2.0 ve AGP3.0 olmak üzere 3 sürümü vardır
 Ancak daha çok 1x, 2x, 4x ve 8x şeklinde darbe çarpanları ile





tanımlanırlar
AGP 1x hızı 66 MHz’dir ve 254 MB/s aktarım hızına sahiptir
2x, 4x ve 8x modlarında aktarım hız 2, 4 ve 8 kat olmaktadır
Birçok AGP kart, eski AGP anakartlar üzerine takılabilir
Ancak bazı eski kartlar
daha yeni AGP slotlara
takılamayabilir
Eski kartlar yeni kartlardan
farklı fiziksel bağlantılar
gerektirir
A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Ekran Kartları ve Grafik
PCI Express
 PCI Express, PCI slotlarına alternatif olarak çıkmıştır
 PCI Express geliştirilme sürecinde AGP’nin iyi yanlarını da




dikkate alarak geliştirilmiştir
AGP’nin özelleşmiş bir yuva olmasına karşın teknik olarak PCI
Express’in ekran kartları için özel geliştirilmiş bir formatı yoktur
Sadece ekran kartları PCI Express x16 ve x32 modunu kullanır
PCI Express’in seri iletişim
metodunu kullanarak mükemmel
bir hıza sahip olması, doğal olarak
AGP’nin yerini almasını sağlar
PCI Express AGP’nin ekstra
özelliklerinin çoğunu standart
olarak sunar
A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Ekran Kartları ve Grafik
PCI Express Hızları ve Türevleri
 PCI x1 modu 2.5 GHz’dir ve 500 MB/s aktarım hızına sahiptir
 x2, x4, x8, x16 ve x32 modlarında aktarım hızı belirtilen çarpan
hızı kadar artmaktadır
 PCI Express genel bir port olmasına rağmen, x16 ve x32
slotlarını kullanan başka bir aygıt yoktur
 Ekran kartları dışında bu seviyede hıza ihtiyaç duyan donanım yoktur
 Bu yüzden x16 ve x32 yuvalar
direkt kuzey köprüsüne
bağlıdır ve sadece ekran
kartları tarafından kullanılır
A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Ekran Kartları ve Grafik
GPU: Grafik İşlemci
 Piyasada 2 tane büyük GPU üreticisi vardır; ATI ve NVIDIA
 NVIDIA ve ATI GPU’ları yapar ve ekran kartı üreticilerine satar
 Bir ekran kartı alınırken karar verilmesi gereken en önemli ve
tek şey grafik işlemci seçimidir
 Düşük grafik işlemciler standart
işlevler için yeterlidir
 Yüksek grafik işlemciler ise 3
boyutlu oyunlar ve bazı özel
tasarım yazılımları için özel
olarak geliştirilirler
 GPU performans farkları gerçek
anlamda 3D oyunlarda anlaşılır
A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Ekran Kartları ve Grafik
Ekran Kartı Belleği
 Ekran belleği, ekranda gerçekleşen her bir değişikliğe tepki
vermek için neredeyse sürekli güncellenir
 Ekran belleklerinin performansını etkileyen 3 kriter vardır
 Ekran belleği ile GPU arasındaki veri yolunun genişliği
 RAM türü ve hızı
 Toplam RAM seviyesi
 Ekran kartının, üzerindeki RAM‘e
ulaşması, PCI Express veri yolunda bile
sistem belleğine ulaşmasından daha
çabuk olur
 Birçok render (grafik oluşturma) ve işleme
işlemi, CPU yerine kart üzerindeki GPU tarafından yapılır
A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Ekran Kartları ve Grafik
GDDR Bellekler
 Ekran kartı bellekleri her zaman sistem belleklerinden daha
ileri teknolojiye sahip olmuşlardır
 PC’lerde DDR2 kullanımda iken ekran kartları GDDR3 kullanıyorlardı
 Bugün yeni nesil ekran kartları GDDR4 ve GDDR5 kullanıyorlar
 GDDR, Graphics DDR bellekleri ifade eder
 GPU ve ekran belleği arasındaki veri yolu 32, 64, 128 veya 256
bit genişliğe sahip olabilmektedir
A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Ekran Kartları ve Grafik
3D Grafikleri Anlamak
 Bilgisayar dünyasındaki gelişmelerin öncülüğü genellikle




oyunlar ve 3D uygulamaları yapmıştır
3D uygulamaları 1990 öncesinde özelleşmiş Unix sistemler
üzerinde idi; pahalı ve kullanımı zor sistemlerdi
PC açısından ilk devrim Wolfenstein oyunu olmuştur
Bu oyun sağlam RAM ve
CPU gücü desteği ile
ekranda 3 boyutlu bir
dünya oluşturuyordu
3D objeler sabit
görüntü nesnelerinden
oluşturuluyordu
(sprite)
A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Ekran Kartları ve Grafik
3D Nesneler
 İkinci nesil 3D, "sprite"ların yerine gerçek 3D objeleri getirdi
 Bunlar çok daha kompleks yapıdadır ve milyonlarca noktanın
birleşiminden oluşmuştur
 Bu yapıya “vertices” veya vektör denir ve X,Y,Z olarak
tanımlanmış pozisyona sahiptir
 Bu vektörel noktaların hareketlerinin hesaplanması yoğun CPU
ve RAM gücü gerektirir
A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Ekran Kartları ve Grafik
Rendering
 Render işlemi, vektörel noktaların yoğun hesaplamalar ile
nesnelere çevrilmesidir
 Bu sadece noktaların birleştirilmesini değil, dolgu, gölge ve
renk gibi özelliklerin ayarlanmasını da kapsar
 Vektörel noktalar çizgilerle birbirine bağlanırlar ve kenarlar oluşur
 Kenarların içleri üçgenlerle doldurulur ve poligonlar elde edilir
 Sonraki adımda poligonlar desenlerle kaplanır (texturing)
A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Ekran Kartları ve Grafik
GPU İle Konuşmak
 Ekran kartları çok güçlü işleme birimi ve bellekler bulundurur
 Yazılımların CPU ile konuşmasını işletim sisteminin sağladığı
gibi, GPU ile olan etkileşimi yöneten arabirimler vardır
 API (application programming interfaces) adı verilen bu yazılım
katmanları, 3D uygulamalarının doğru ve hızlı şekilde GPU ile
iletişimde olabilmeleri için geliştirilmiştir
 OpenGL
 DirectX
A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Ekran Kartları ve Grafik
Ekran Kartları ve DirectX
 Eskiden uygulamalar işlemler için donanıma direkt erişirlerdi
 Yeterince iyi olmayan yazılımlar sistem çökmelerine sebep oluyordu
 Bunu engellemek için Microsoft DirectX API’sini çıkarttı
 Amacı özellikle grafik uygulamalarında donanıma olan
erişimleri doğru şekilde yönetmek ve kolaylaştırmaktır
 Grafiklerin dışında ses, ağ bağlantıları
ve giriş aygıtları gibi çok geniş bir
donanım yelpazesini destekler
 DirectX sadece Windows içindir
 Unix ortamlar için DirectX alternatifi
OpenGL’dir ve hem Windows hem de
Mac sürümleri bulunmaktadır
A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Ekran Kartları ve Grafik
Çoklu Bağlantı Arayüzü
 Ekran kartlarının anakart bağlantı arayüzü dışında, birbirlerine
bağlanabilmelerini sağlayan ikinci bir bağlantı arayüzü vardır
 Bu sayede bir sistemde çift ekran kartının gücünün kullanılması
ve bunların tek bir ekran kartı gibi çalışması sağlanmaktadır
 ATI ve NVIDIA bu teknolojilerini farklı isimlendirmiştir
 NVIDIA: SLI (Scalable Link Interface)
 ATI: CrossFire
 İki veya daha fazla ekran
kartı bir köprüleme kartı
ile birbirine bağlanır
 Asıl amaç GPU gücünü
artırmaktır
A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Ekran Kartları ve Grafik
Görüntü Çıkışları & Monitör Bağlayıcıları
 Ekran kartlarında 6 farklı görüntü çıkış vardır
 VGA, DVI, HDMI, Component, S Video ve Composite
 Bunlar, bağlayıcı türü değişikliğinden fazlasını ifade ederler
 Görüntü özellikleri bağlayıcı türüne göre ciddi farklar gösterir
 Harici dönüştürücülerle bir türü başka bir bağlayıcıya çevirmek,
görüntü özelliklerini olumlu yönde değiştirmez
 VGA bir çıkışı DVI’a dönüştürmek, DVI kalitesine ulaşmayı sağlamaz
 Ekran kartları dijital
olmayan çıkışlara
görüntü vermek için
özel dönüştürücü
birimler kullanır
A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Ekran Kartları ve Grafik
VGA Bağlayıcı
 VGA en eski analog görüntü standardıdır
 En fazla 1280x1024 çözünürlüğe izin verir
 15 pin D-Sub tipi bağlayıcı kullanır
 Bu bağlantıda dijital sinyaller bir devre
yardımı ile analoga çevrilir
A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Ekran Kartları ve Grafik
ADC - DAC Kavramı
 Bilgisayarlar analog sinyaller üzerinde direkt işlem yapamazlar
 Analog sinyaller üzerinde işlem yapmak gerektiğinde öncelikle
bu sinyallerin dijital karşılıkları elde edilmelidir
 Aynı şekilde bilgisayar tarafından üretilen dijital sinyallerin
analog cihazlarda kullanılması için tersi yönde çevrilmesi gerekir
 Bu işlem için kullanılan 2 tip dönüştürücü vardır
 ADC: Analog Digital Converter
 DAC: Digital Analog Converter
 Ekran kartları analog
bağlantı türleri için
RAMDAC olarak bilinen
dönüştürücü kullanırlar
A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Ekran Kartları ve Grafik
Analog Dijital Dönüşüm İşlemleri
 Bir analog sinyalin dijital karşılığının alınmasında iki önemli
kriter vardır; örnekleme ve her örnek için kaç bit kullanılacağı
 Örnekleme ne kadar
sık olursa kayıp o
kadar az, dosya
boyutu da o kadar
büyük olur
 Dijital sinyal
üretilirken alınan
örnek noktaları
geri birleştirilerek
dijitalden analog
sinyal üretilir
A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Ekran Kartları ve Grafik
DVI: Digital Visual Interface
 DVI hem analog hem de dijital video sinyallerini iletebilir
 DVI girişi olan bir monitör ile kullanılması




durumunda ekran kartının verileri analog
olarak dönüştürmesi gerekmez
Analog dönüştürme işlemi olmadığından
daha net bir görüntü elde edilir
2560x1600 çözünürlüğe kadar destekler
Pin sayısı ve dizilimine göre 5 türü vardır
Pin sayıları desteklenen maksimum
çözünürlük ve yenileme oranlarını etkiler
A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Ekran Kartları ve Grafik
HDMI: High Definitions Multimedia Interface
 Dijital ses ve video aktarımı için geliştirilen en güncel arayüzdür
 Herhangi bir ses veya görüntü kaynağından gelen çoklu veriyi




tek kablo üzerinden aktarır
PC monitörlerin yanı sıra yeni nesil TV türlerinin çoğunda HDMI
desteği yer almaktadır
3200x2048 çözünürlüğe kadar destekler
HDMI’dan DVI dönüşücülerle
görüntü alınabilir, ancak ses için
orijinal HDMI kablo gerekir
Ekran kartından HDMI bağlantısı
ile görüntü ve ses aktarımı için
özel sürücüler yüklenmesi gerekebilir
A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Ekran Kartları ve Grafik
Component, S Video ve Composite Bağlayıcılar
 Bu bağlayıcı türleri HDMI bağlantısının yaygınlaşması ile birlikte
tarihe karışmaktadır
 VGA bağlantısında olduğu gibi analog sinyal gerektirdiklerinden
RAMDAC tarafından dönüştürülen sinyali iletirler
 Component 1080i HD kalitesinde görüntü verebilir
 Kalite sıralaması; Component > S Video > Composite şeklindedir
A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Ekran Kartları ve Grafik
Fiziksel Kurulum
 Ekran kartının fiziksel kurulumu sırasında, iki önemli nokta vardır
 Uzun PCB’ye sahip ekran kartları
 Yakın PCI kartları ve büyük ekran kartı soğutucuları
 Bazı gelişmiş ekran kartları fiziksel olarak kasanıza uymaz
 Yeni nesil ekran kartları ciddi şekilde ısındığından çok yakınında
bir PCI kart bulunması ideal değildir
 Kurulum sonrasında kasa içinde
hava dolaşımı için yeterli alan
kalıyor olmasına dikkat edilmelidir
 Kurulum işlemleri genel PCI
genişleme kartı montajı
prosedürüne göre yapılmalıdır
A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Ekran Kartları ve Grafik
Ekran Kartı Sürücüleri
 Ekran kartları üzerlerindeki BIOS sayesinde sürücü yüklemesi
yapılmadan, sadece görüntü vermesi için kullanılabilirler
 İşletim sistemi altında ekran kartının tüm özelliklerinden
faydalanılması için ise uygun sürücülerin yüklenmesi gerekir
 Windows’un yerleşik sürücüleri
sağlıklı olsalar da, özellikle 3D
fonksiyonlarının tam kullanımı için
en yeni sürücüleri edinin
 Ekran kartı sürücüleri sürekli olarak
güncellenmektedir; en az ayda bir
sürücü güncellemesi yapmalısınız
A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Ekran Kartları ve Grafik
Standart Ekran Ayarları
 Görüntü özellikleri uygulamasındaki en önemli araç budur
 Ekran çözünürlüğü ve renk derinliği buradan ayarlanabilir
 Windows sadece ekran kartı ve monitörlerin kabul ettiği
çözünürlük ve renk derinliği kombinasyonlarını listeler
 Hangi çözünürlüğün kullanılacağı
kullanıcı seçimi olsa da, her ekranın
daha keskin görüntü vereceği ideal
çözünürlüğü vardır
 Bu kısımdan birden fazla monitör
kullanımı da yapılandırılabilir
A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Ekran Kartları ve Grafik
Çoklu Monitör Yapılandırılması
 Tek bir kart üzerinden çift çıkış veya iki ayrı ekran kartı olması




durumu aynı şekilde yapılandırılabilir
Varsayılan olarak, ikinci monitör etkinleştirilmemiştir
Ayarlar sekmesi sadece görüntüyü basit şekilde diğer ekrana
uzatır; yani masaüstünü 2 ekrana yayar
Gelişmiş ayarlar sekmesinden
veya sürücünün özel
yapılandırma yazılımından
uzatma yerine klonlama
şeklinde de yapılandırılabilir
Uzatma durumunda her bir
ekran için farklı çözünürlük
düzeyleri ayarlanabilir
A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Ekran Kartları ve Grafik
Gelişmiş Görüntü Ayarları
 Monitör sekmesinden ekran yenileme sıklığı değiştirilebilir ve
bu CRT ekranlar için çok önemli bir ayardır
 Göz sağlığı için 75 Hz ve üzeri bir değeri tercih edin
 Renk yönetimi sekmesi,
özellikle baskı ürünleri
hazırlayan kişilerin ekranda
gerçek baskı renklerini
görebilmeleri için ileri düzey
ayarlamalar gerektirir
 Ayrıca bu ekranda çoğunlukla
ekran kartı sürücüsüne ait
özel bir sekme de yer alır
A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Ekran Kartları ve Grafik
Sürücülerle Çalışmak
 Ekran kartı sürücüleri genellikle kurulum yazılımı ile birlikte
yüklenir ve bu yazılım bir çok işlemi otomatik olarak yapar
 Ancak bazı sorunlu veya özel
durumlarda elle sürücüyü
kurmanız gerekirse, mutlaka
eski sürücü versiyonlarının
kaldırılması gerekir
 Bunun dışında sürücü özellikleri
kısmında yapmanız gereken bir
müdahale bulunmamaktadır
A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Ekran Kartları ve Grafik
Ekran Kartında Problem Gidermek
 Ekran kartı problem belirtileri, her zaman için iki donanımdaki
arızaya işaret ediyor olabilir; ekran kartı ve monitör
 Bu eğitimde monitörümüzün kesin olarak sağlam olduğunu
varsayıyoruz; monitör sorunları bir sonraki eğitimin konusudur
 Ekran kartında karşılaşılan yaygın donanım sorunları 2 tiptir
 GPU soğutucu fanının bozulması veya yeteri derecede soğutmaması
 Ekran belleğinin bozulması
 Ancak çoğu sorunun temeli yazılım
ve sürücü problemleridir
A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Ekran Kartları ve Grafik
Hata Belirtileri
 Ekranda hiç görüntü olmaması
 Görüntü kablosu takılmamış veya problemli
 Birden fazla görüntü birimi var ise aktif olmayan bir çıkışa bağlanmış
 Ekran kartı arızalı
 Ekranda titremeler, hareket eden çizgiler, vb. şeyler olması
 Görüntü tazeleme oranı desteklenen miktarda değil
 Kablo kısmi olarak arızalı
 Ekrandaki görüntünün kalitesiz
ve gözü rahatsız ediyor olması
 Doğru aygıt sürücüleri yüklenmemiş
 Donanımla uyumlu olmayan
ayarlar seçilmiş
A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Ekran Kartları ve Grafik
Yazılımsal Problemlerin Giderilmesi
 Görüntünün ekrana tam olarak yerleşmemesi söz konusu ise
monitör veya yazılım aracılığı ile uygun ayarlara ulaşabilirsiniz
 Eğer 640x480 ve 16 renk VGA bir ekran ile karşılaşıyorsanız
ekran kartı sürücülerini kontrol edin ve yeniden kurun
 Eğer monitörünüz uyumsuz
sinyal veya yenileme oranı gibi
bir uyarı veriyorsa bilgisayarı
güvenli veya VGA modda açın
 Mümkünse sürücüleri kaldırın
ve yeniden başlatarak kurulumu
baştan yapın
A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Ekran Kartları ve Grafik
Ekran Kartı Bağlayıcıları Özet
Tür
Bağlayıcı
VGA
Video Graphics Array
15 Pin D Sub
DVI
Digital Visual Interface
DVI-D (Digital), DVI-A (Analog), DVI-I (Digital + Analog),
M1-DA (Digital + Analog + USB), DVI-DL (Double)
HDMI
High Definition Multimedia Interface
Type A (HD), Type B (Çift Video Bant Genişliği + HD),
Type C ve D (Taşınabilir Aygıtlar)
S-Video
Separate Video
4 veya 7 Pin Mini DIN
RGB
Component Video
RCA ile sonlandırılan kırmızı, yeşil ve mavi renk kabloları
A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Ekran Kartları ve Grafik
Yeni Eklendi
TV ve Video Yakalama Kartları
 TV kartı bilgisayarda TV sinyallerini kullanabilmenizi sağlarken,
video yakalama (capture) kartları ise herhangi bir dış görüntü
kaynağındaki sinyalleri bilgisayarda kullanmanızı sağlar
 Bu iki kart işlevi de ekran kartlarına entegre durumda olabilir
 TV kartı takılı olan bir bilgisayar normal bir televizyondaki
özelliklerin hemen hemen tümüne sahip olurken, eğer kartınız
DVB-S uyumlu ise bilgisayarı uydu alıcısı olarak kullanabilirsiniz
A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Ekran Kartları ve Grafik
Yeni Eklendi