Tiroid Maligniteleri

TİROİD MALİGNİTELERİ
KTÜ AİLE HEKİMLİĞİ AD
Arş. Gör. Dr. Hatice ÇAVUŞ
13.06.2017
Amaç
Tiroid maligniteleri hakkında bilgi vermek
Öğrenim hedefleri
 Malignite şüphesi olan tiroid nodüllerinin özelliklerini sayabilmek
 Tiroid nodülünde İİAB endikasyonlarını sayabilmek
 Tiroid kanseri risk faktörlerini ve tanısı için gerekli olan adımları sayabilmek
 Tiroid malignitelerini sınıflayabilmek
Epidemiyoloji
 Tiroid kanserleri en sık görülen endokrin malignitelerdir.
 Tiroid kanser prevalansı genel populasyonda % 0.01’dir.
 Tüm kanserler içinde yaklaşık % 1 oranında görülür ve kansere bağlı ölümlerin
% 0.2’sinden sorumludur.
 K / E : 4/1
 Son yıllarda insidansı giderek artmakta ancak buna bağlı ölümler azalmaktadır.
Tiroid kanserleri - Sınıflandırma
İyi diferansiye

Papiller tiroid kanserleri  %85

Folliküler tiroid kanserleri %12
Kötü diferansiye

Medüller tiroid kanserleri  % 3-5

Anaplastik tiroid kanserleri  %1
Diğer

Lenfoma  <%1

Metastatik (böbrek, meme, akciğer, melanom)
Etiyoloji
Risk faktörleri
İyonizan radyasyon
 Düşük dozlarda maruziyetten 6-55 (ortalama 25) yıl sonra kanser gelişebilir.
 RT sonrası %90 papiller karsinom gelişmekte, genellikle multisentrik olmakta ve
lenfatik metastaz riski yüksektir.
Cinsiyet
 Kadınlarda daha sık görülür.
Etiyoloji
Risk faktörleri
Çevresel faktörler
 Endemik guatr bölgeleri
 İyot eksikliği (Folliküler, Anaplastik)
 Benign nodüller, otoimmün tiroiditler, Graves
Genetik
 Medüller (MEN- RET)
 Papiller (FAP- APC)
 Folliküler (Cowden- PTEN)
Klinik bulgular
 Ses kısıklığı
Tiroid nodülü
 Boyun ağrısı
 Dispne
 Disfaji
 Halsizlik
 Kilo kaybı
Boyunda LAP
Tanı - Anamnez
 Cinsiyet /// Yaş
 Ailede tiroid kanser öyküsü
 Baş-boyun bölgesine radyoterapi öyküsü
 İyonize radyasyona maruz kalma (nükleer kazalar)
 Bası bulguları ses kısıklığı, nefes darlığı, yutma güçlüğü ve öksürük
Tanı - Fizik Muayene
 Tiroid bezi + Servikal lenf nodları
 Nodül ya da nodüllerin kıvamı, yeri, boyutları , çevre dokulara fikse olup olmadığı
 Nodül veya tiroidde ağrı
 Fizik incelemede mukozal nörinomlar ve marfanoid yapı gibi bulgular MEN 2B’yi akla
getirmelidir.
Tanı - Laboratuvar
 TSH , sT4
 TSH düşük veya normal düşükseSintigrafi
 Yüksek TSH ve Anti-Tg malignite ile ilişkili
 Tiroid nodüllerinin takibinde en az bir kez kalsitonin ölçümü değerli olabilir.
 Cerrahi öncesi yararlı
 MTK ve MEN-2şüphesi varsa şart
 Kalsitonin düzeyinin >100 pg/ml olması medüller kanser
Tanı - Görüntüleme
 Ultrasonografi (Ekojenik yapı ,yerleşim, şekil, boyut, sınırlar, içerik, kanlanma özellikleri)
 Sintigrafi
Tanı
 TİİAB
 Cerrahi materyal
Tiroid Nodülü
 Palpe edilebilen nodül sıklığı %3 -7
 Klinikte saptanamayıp USG’de tespit edilen nodül  %20-76
 Nodüllerde malignite riski %5
 Klinik pratikte tiroidde bir nodül saptandığında en çok korkulan bunun malign olabileceğidir.
Ancak bu lezyonların çoğunun benign olduğu ve iyi bir değerlendirmeden sonra hastanın
takip edilebileceği de unutulmamalıdır.
Tiroid Nodülünde Malignite Riski
Klinik
Ailede tiroid kanser
hikayesi(özellikle
medüller Ca)
Baş-boyun
radyasyon hikayesi
Hızlı büyüyen kitle
Fizik Muayene
Sonografik Özellikler
Sert kıvam
Büyük nodül (>4 cm)
Çevre dokulara fiksasyon
Mikrokalsifikasyon
Bölgesel LAP
İntranodüler hipervaskularite (Doppler
Ses kısıklığı(vokal kord
paralizisi)
Bası bulguları (disfaji,
dispne, öksürük)
ile değerlendirmede)
Hipoekojenite
Düzensiz sınır
Halo olmaması
Bölgesel LAP
Biyopsi yapılması gereken tiroid nodülleri:
Solid: Hipoekoik > 1 cm veya > 5 mm risk grubunda hasta veya şüpheli
USG bulguları
İzo-hiperekoik: 1–1,5 cm
Karışık veya süngerimsi: > 1,5–2 cm
Multinodüler: En büyük nodül ve USG olarak şüpheli diğer nodüller
Saf kistik: Biopsi gereksiz, büyükse boşaltılmalı
PAPİLLER TİROİD KARSİNOMU (PTC )
 İyi diferansiye tiroid kanseridir.
 Tüm tiroid malignitelerinin %85’ ini oluşturur.
 K / E 2.5 / 1, en sık 30-40 yaş arasında görülür.
 En sık uzak metastaz akciğer, kemik, karaciğer ve beyine olur.(uzak metastaz % 20)
 10 yıllık sağkalım %95’ tir.
PTC - Tanı ve tedavi
 Tanı  TİAB veya cerrahi materyali ile konur.
 Tedavi  Cerrrahi + RAİ (Gerekli olgularda)+Levotiroksin supresyon tedavisi
PTC - Takip
 Cerrahi sonrası hastalara supresyon dozunda levotiroksin tedavisi başlanır.
 Düşük riskli ve remisyonda olan grupta ;
ilk yıl TSH hedef değer < 0.1 mIU/L
>1 yıl TSH 0,5–1,0 mIU/L arasında tutulmalıdır.
 Yüksek riskli hastalarda ve remisyonda ;
TSH 3–5 yıl süre ile <0,1 tutulmalıdır.
>5 yıl TSH 0,1–0,5 mIU/L arasında tutulmalıdır.
Cerrahi Sonrası Risk Değerlendirmesi
Düşük riskli:
Cerrahi tam rezeksiyon,
 İyi prognoza işaret eden histolojik alt grup
 T <1 cm N0M0 (unifokal/multifokal), tiroid dışına mikroskopik ya da makroskopik
yayılım yok
 Ailevi tiroid kanseri olmayan
Yüksek riskli:
 T >1 cm
 Uzak metastaz,
 İnkomplet tümör rezeksiyonu
Lenf ganglionu metastazı/ kötü prognozlu histolojik alt grupların varlığı
Ailevi tiroid kanseri öyküsü
PTC - Takip
 Uzun dönem takipte ;
Yıllık fizik muayene,
Levotiroksin tedavisi altında TSH, Tg ve anti-Tg ölçümleri
Boyun USG
Folliküler Tiroid Karsinomu (FTC)
 İyi diferansiye tiroid kanseri
 Tiroid kanserlerinin %12’unu oluşturur.
 K/E: 3/1,
 En sık 30-50 yaş civarında görülür.
 İyot eksikliği olan bölgelerde daha sık görülür.
 10 yıllık mortalite  < 40 yaş %95 /// > 40 yaş %65
FTC - Tanı ve Tedavi :
 İİAB ile benign folliküler lezyonlardan ayrımı güçtür.
 Çoğunlukla soliter lezyonlar olup kapsül ile çevrilidir.
 Malignite tanısı kapsüler veya vasküler invazyon varlığında konulur.
 Tedavi  Cerrahi // RAİ // RT // TSH supresyon
Medüller Tiroid Karsinomu (MTC)
 Tüm tiroid malignitelerinin yaklaşık % 3-5’ idir.
 Parafolliküler C hücrelerinden kaynaklanır.
 Çoğu olgu sporadiktir (%75) ancak %25 olgu MEN 2A, MEN 2B ve ailesel
MTC gibi kalıtsal özellik gösterebilir (RET germline mutasyonu sonucu).
 CEA ve kalsitonin artışı görülür.
 10 yıllık sağkalım yaklaşık %80, lenf nodu tutulumu varsa %45’ tir.
MTC - Tanı ve Tedavi:
 Tanı  İİAB ile konulur.
 Tedavi  Cerrahi // RT // KT
 Takip  Postoperatif dönemde CEA ve kalsitonin düzeyleri önemli
Anaplastik tiroid karsinomu (ATC)
 Tüm tiroid malignitelerinin %1’ dir.
 K / E: 3/2 7. ve 8. dekadda daha sık görülür.
 Tanı için sıklıkla insizyonel biopsi gerekir.
 Tedavide hava yolu açıklığını sağlamaya yönelik palyatif cerrahi girişim uygulanır.
 Kombine RT ve KT sağkalıma etkili olabilir.
 Tanı sonrası yaklaşık 6 ay yaşam süresi vardır.
Tiroid lenfoması
 Tüm tiroid malignitelerinin <%1’ini oluşturur.
 K / E 3/1
>60 yaş daha sık
 Genellikle kronik tiroidit zemininde gelişir.
 Klinik başvuru genellikle hızlı büyüyen boyun kitlesidir.
 Tanı  İİAB ya da cerrahi
 Tedavi  Cerrahi // RT // KT
Kaynak
 Tiroid hastalıkları tanı ve tedavi kılavuzu (TEMD)
 Dr. Alper AKCAN Erciyes Üniveritesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı Meme
ve Endokrin Cerrahi Grubu
 Tiroid kanserleri ,Okmeydanı Tıp Dergisi 28(Ek sayı 1):26-34, 2012 Gökhan Adaş*, Mine
Adaş**, Filiz Özülker***, Adem Akçakaya*
 Up to date
Teşekkürler …