PAZARLAMA YÖNETİMİ Pazarlamanın Tanımı ve Pazarlama Anlayışı Prof. Dr. Zeliha Eser Öğrenim Kazanımları • Bu bölümün amaçları.. o Pazarlama kavramının öğrenilmesini sağlamak, o Pazarlamanın konusu ve faaliyet alanını belirlemek, o Temel pazarlama kavramları, eğilimleri ve görevlerini tanımlamak, o Tarihsel süreç içerisinde pazarlama anlayışında yaşanan gelişmeleri ortaya koymaktır. Pazarlama Fonksiyonu • İşletme Fonksiyonları o Üretim o Yönetim oPazarlama o Finans o İnsan Kaynakları Pazarlama Fonksiyonu (2) • Pazarlama fonksiyonu, insani ve sosyal ihtiyaçların belirlenip karşılanması ile ilgilidir. • Pazarlama fonksiyonu yardımı ile insanlar, kurum ve kuruluşlar sunularını piyasaların veya başka insanların sürekli değişen istek ve gereksinimlerine uydururlar. • Çağdaş pazarlama anlayışı, işletmenin bugünkü karını maksimize etme yerine, uzun dönemde elde edebileceği karlar toplamının net bugünkü değerini maksimize etmeyi amaçlamaktadır. Dünyadaki Değişimlerin Pazarlamaya Etkisi • Dünyada yaşanan değişimlere paralel olarak günümüz pazarları da yeni davranışlar, fırsatlar ve sorunlar yaratan bazı toplumsal güçler nedeniyle değişmiştir. • Bu güçlerin başında: o o Değişen teknoloji Küreselleşme eğilimleri Ayrıca: o o o o o o Ekonomik yapıyı kısıtlayıcı koşulların kaldırılması, Özelleştirme sürecinin hızlanması, Müşterilerin güçlenmesi, Ürün bazında kişiselleştirilmelerin mümkün olması, Artan rekabet, Sektörler arasında uyum ve kaynak paylaşımının artması PAZARLAMANIN TANIMI Pazarlamanın sosyal ve yönetsel olmak üzere iki farklı tanımını yapmak mümkündür. • Sosyal açıdan pazarlama, başkaları için değeri olan mal ve hizmetlerin, yaratılması, sunulması ve özgürce değiştirilmesi yoluyla, insanların ve grupların istek ve ihtiyaç duydukları şeyleri elde ettikleri toplumsal bir süreçtir. • Yönetsel açıdan ise pazarlama, mal ve hizmetlerin satılma sanatı olarak tanımlanmaktadır . Günümüzde pazarlama; • karşılanmamış gereksinim ve talepleri saptayan, • bunların büyüklüğünü ve olası karlılığını tanımlayıp ölçen, • işletmenin hangi hedef pazarlara en iyi şekilde hizmet verebileceğini belirleyen, • hedef pazarlara uygun mal, hizmet ve programlara karar veren, • işletmedeki herkesin müşteriyi düşünüp ona hizmet etmesini isteyen temel işletme fonksiyonudur. Bu Durumda Satış Pazarlama Anlamına Gelir mi? • Satış Öncesi • Satış • Satış Sonrası PAZARLAMANIN GÖREVİ • Pazarlamanın temel görevi, üstün öneriler sunarak, alıcının araştırma ve ticari işlem zamanından ve çabasından tasarruf etmesini sağlamak ve tüm topluma daha yüksek bir yaşam standardı sunarak değer yaratmaktır. PAZARLAMANIN KONUSU VE FAALİYET ALANI • Pazarlama fonksiyonunun temelini oluşturan kavram değişimdir. Değişimin gerçekleşmesi aşağıda belirtilen 5 koşulun sağlanması ile mümkündür. En az iki taraf olmalı, Her bir taraf, diğerinin isteyebileceği bir şeylere sahip olmalı, İletişim ve ürün teslimi mümkün olmalı, Her bir taraf, değişim teklifini kabul veya reddedebilmeli, Her bir taraf diğer tarafla iş yapmanın uygun veya arzu edilir bir durum olduğuna inanmalıdır. PAZARLAMA YÖNETİMİ • Pazarlama Yönetimi; karşılıklı ya da kişisel kazanç sağlamak amacıyla hedef müşteriler ile arzulanan değişimleri yapmaya yönelen programların o o o o çözümlenmesi, planlanması, uygulanması denetimidir • Pazarlama Yönetimi; o hedef pazarları seçmek, o üstün bir müşteri değeri yaratmak, sunmak ve iletmek suretiyle müşterileri bulma, elde tutma ve sayılarını arttırma sanatı ve bilimidir. TEMEL PAZARLAMA KAVRAMLARI, EĞİLİMLERİ VE GÖREVLERİ (1) • İhtiyaç, herhangi bir şeyin yokluğunun yarattığı gerilim halidir. • İstekler, insan ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla belli bazı objelere yönlendirilmesidir. • Talep, ödeme imkânı ile desteklenen istekledir. TEMEL PAZARLAMA KAVRAMLARI, EĞİLİMLERİ VE GÖREVLERİ (2) • Pazar bölümlendirme, heterojen yapıdaki bir pazarın çeşitli sayıda daha küçük homojen alt-pazar bölümlerine ayrılması sürecidir. • Hedef pazar, “işletmenin hitap etmek istediği ve çekmek istediği müşteri grup ya da gruplarıdır. • Konumlandırma, hedef pazarın zihninde oluşan algıdır. TEMEL PAZARLAMA KAVRAMLARI, EĞİLİMLERİ VE GÖREVLERİ (3) • Sunum, ihtiyaçları tatmin edebilecek bir grup faydayı içeren değerlerin tüketicilere teklif edilmesidir. • Marka , tanınan bir kaynaktan gelen sunumdur. • Değer, tüketici tarafından algılanan somut ve soyut faydaları ve maliyetler ya da kalite, hizmet ve fiyattan oluşan tüketici değer takımıdır. • Tatmin, bir kişinin beklentileri ve ürüne ilişkin algılanan performans değerlendirmeleri arasında yapılan karşılaştırmanın yansımasıdır. TEMEL PAZARLAMA KAVRAMLARI, EĞİLİMLERİ VE GÖREVLERİ (4) • İletişim kanalı, hedef pazara mesajları iletir ve onlardan gelen mesajları alan kanallardır. • Dağıtım kanalı, alıcı/kullanıcılara fiziki mal veya hizmetleri sunmak, satmak veya iletmek için kullanılır. • Hizmet kanalları, olası işlemlerin yürütüldüğü, depoları, taşımacılık işletmelerini, banka ve sigorta işletmelerini içerir. TEMEL PAZARLAMA KAVRAMLARI, EĞİLİMLERİ VE GÖREVLERİ (5) • Tedarik zinciri, hammadde tedarikçisinden tamamlanmış ürünün tüketimi arasındaki tedarikçi–kullanıcı işletmelere kadar uzanan bir zincirdir. • Bir diğer tanıma göre tedarik zinciri, materyal akışını gerçekleştiren birimlerin oluşturduğu şebekedir. TEMEL PAZARLAMA KAVRAMLARI, EĞİLİMLERİ VE GÖREVLERİ (6) • Görev çevresi, sunumun üretilmesinde, dağıtılıp tutundurulmasında yer alan etmenlerdir. Görev çevresi içerisinde yer alan temel çevre bileşenleri; işletmeler, tedarikçiler, dağıtıcılar, satıcılar ve hedef müşterilerdir. • Genel çevre ise altı bileşenden oluşmaktadır. Bu bileşenler, demografik, ekonomik, fiziki, teknolojik, politik-yasal ve sosyo-kültürel çevre bileşenleridir. TEMEL PAZARLAMA KAVRAMLARI, EĞİLİMLERİ VE GÖREVLERİ (7) Pazarlama Planlaması • Pazarlama bir süreci izlemelidir. • Pazarlama planlama süreci, pazarlama fırsatlarının incelenmesi, • hedef pazarların seçilmesi, pazarlama stratejilerinin tasarlanması, pazarlama programlarının geliştirilmesi ve pazarlama çabalarının yönetilmesi aşamalarından oluşur. İşletme Pazarlama Stratejisini Etkileyen Faktörler Demografik Ekonomik Çevre a m rla lu za tro Pa on K Politik Hukuki Çevre Hedef Tüketici Tutundurma Rakipler Fiyat Halk Eş gü d Yü v üm rü e lem tm e e P An az al ar iz i Dağıtım Ürün a m sı rla a za lam Pa lan P Tedarikçiler Teknolojik Doğal Çevre Pazarlama Araçları Sosyal Kültürel Çevre PAZARLAMA ANLAYIŞINDAKİ GELİŞMELER Üretim Anlayışı Aşaması Ürün Anlayışı Aşaması Satış Anlayışı Aşaması Pazarlama veya Modern Pazarlama Anlayışı Aşaması Bütünsel (Holistic) Pazarlama Anlayışı Aşaması Bütünsel (Holistic) Pazarlama Anlayışı Aşaması İlişkisel Pazarlama Bütünleşik Pazarlama İçsel Pazarlama Sosyal Sorumluluk Pazarlaması Pazarlama Üst Düzey Diğer Departmanı Yönetim Departmanlar İletişim İçsel Pazarlama Mamul ve Hizmet Kanallar Bütünleşik Pazarlama Holistic Pazarlama Sosyal Sorumluluk Pazarlaması Etik Çevre Hukuk Toplum İlişki Pazarlaması Müşteriler Kanallar Ortaklar Bütünsel (Holistic) Pazarlama Anlayışının Boyutları Pazarlama Karması Ürün Dağıtım Ürün çeşidi Kalite Tasarım Özellikler Marka ismi Paketleme Ebat Hizmetler Teminat İadeler Fiyat Liste fiyatı İndirimler Karşılıklar Ödeme dönemi Kredi şartları Hedef Pazar Tutundurma Kanallar Sigorta Tasnif Konumlar Stok Taşıma Satış tutundurma Reklam Satış gücü Halkla ilişkiler Doğrudan Pazarlama Pazarlama Karmasının 4 P’si 4P 4C Ürün (Product) Müşteri değeri (Customer Value) Fiyat (Price) Maliyet (Cost) Dağıtım (Place) Kolaylık (Convenience to Buy) Tutundurma (Promotion) İletişim (Communication) 4P’den 4C’ye Geçiş