Slayt 1

YENİ NESİL
WEB TEKNOLOJİLERİ
Nurcan ARSLAN
Vural ZENGİN
İnternetin Doğuşu
İnternet’in ortaya çıkışı Amerikan Federal Savunma
Bakanlığı’nın araştırma ve geliştirme kolu olan Savunma
İleri Araştırma Projeleri Kurumu’na (DARPA: Defence
Advanced Research Project Agency) dayanır.
1969’da Savunma Bakanlığı tarafından oluşturulan
ARPANET adındaki bu ağ, California Üniversitesi tarafından
geliştirilen BSD Unix işletim sistemiyle herkesin
kullanımına açıldı ve ABD’deki üniversite ve araştırma
kuruluşlarının değişik tipteki bilgisayarlarını da içererek
büyüdü. 1973 yılında ağ için bir protokol seti geliştirmek
amacıyla Stanford Üniversitesi’nde, daha sonra BBN’nin ve
University College London’ın da dahil olduğu bir
internetworking projesi başlatıldı.
İnternetin Doğuşu
1983’te tüm kullanıcılar Aktarım Denetim
Protokolü/Internet Protokolü (TCP/IP: Transmission
Control Protocol/Internet Protocol) olarak bilinen
yeni protokole geçiş yaptılar. O yıl TCP/IP
standartlaştırıldı. 1990 Haziran’ında ABD, Avrupa,
Japonya ve Pasifik ülkelerinde ticari ve hükümet
işletimindeki omurgalar (backbone) oluştu.
Buna rağmen TCP/IP protokolü kullanılmaya
devam etti ve gelişti. 1989 yılında hizmete giren ve
birbirine bağlı bilgi sayfalarından oluşan Internet
tabanlı bir sistem olan World Wide Web’in
doğuşunun ardından 1990’larda e-posta, Web ve
online sohbet kombinasyonu İnternet’i ulusal ve
uluslararası nitelikte bir konuma getirdi.
Yeni Nesil
WEB’in
Doğuşu
HTTP ve HTML, CERN’in (Avrupa Nükleer Araştırma
Merkezi) direktifleri doğrultusunda, çeşitli ülkelerde
bulunan ve farklı ağ yapısına sahip CERN
temsilciliklerinde çalışan bilim insanlarının birbirleriyle
problemsizce bilgi alışverişinde bulunabilmesi için Tim
Berners Lee tarafından 90’lı yılların başında geliştirildi.
HTML (Hyper Text Markup Language) internetin temel
dilini
oluşturmaktadır.
Son
sürümü
HTML5‘in
yenilenmesi hala sürmektedir.
Yeni Nesil WEB’in
Doğuşu
CSS (Cascading Style Sheets) stil şablonları web
sayfalarının
temel
biçim
dosyalarını
oluşturmaktadır. Son sürüm CSS3’dür.
Chrome, Firefox, Safari, Opera ve Internet
Explorer gibi yaygın kullanılan web tarayıcılarının
son sürümlerinde HTML5 ve CSS3’ün pek çok
özelliğini kullanma şansına sahibiz.
Yeni Nesil WEB’in Amacı
Tüm gelişme ve geliştirmelere paralel olarak daha
anlamlı kod yazılması, fazladan kod yazımının
minimum seviyelere indirilmesi, kullanıcılara daha
kullanışlı ve esnek web deneyimi sağlaması olarak
amaçlanmaktadır.
Yeni Web Kavramları
 Web 1.0 ( monolog )
1995-2000
 Web 2.0 ( interaktif web ) 2000-2010
 Web 3.0 ( semantic web ) 2010-2020
Yeni Web Kavramları
•Web 1.0 ( monolog ): Belge Odaklı
Web 1.0 sadece yayıncılar ve okuyuculardan
ibaretti. Bu web anlayışının temelinde bir içerik
yayınlayıcı, bir de içerik okuyucu vardı. Bize hiçbir
işlem hakkı tanımadan eldeki sunucu ile komutlarla
“sadece”
arama
yapabiliyorduk.
İnternet
uygulamalarına hiçbir şekilde katılım söz konusu
değildi. Web 1.0′ı monolog olarak adlandırmak yanlış
olmayacaktır.
Yeni Web Kavramları
•Web 2.0 ( interaktif web ) : Etkileşimli ve İnsan Odaklı
Web sitelerini ziyaret eden kişilerin sadece
tüketen değil, hem üreten hem tüketen kişiler olmaya
başlamasını açıklayan, ziyaretçiler odak noktası
olmuş, tüm tasarım ve kullanılabilirlik altyapısı
ziyaretçilere göre yapılandırılmıştır. Hayatımıza sosyal
medya’nın önemi ve etkileri Web 2.0 kavramı ile
girmiştir.
Yeni Web Kavramları
•Web 3.0 ( semantic web ) : Bilgi ve Bilgisayar Odaklı
Web 3.0 ile internet akıllanacak. Önümüzdeki
yakın zamanlarda kimin kimi tanıdığı bilgisi ve bunun
anlamlandırılması büyük önem kazanacak. Uygulama
seviyesinde açıklık, sosyal grafik uygulamaları ve
kullanıcıyı tanıma ve kişiselleştirme konuları önem
kazanacak.
Web 1.0 , Web 2.0 , Web 3.0
aralarındaki farklılıklar
Web 1.0
Web 1.0 da kullanıcılar sadece okuyucuydu ve
sadece bilgiyi alabilen konumdaydı. Bilgileri elde
etmek, çoğunlukla onlara çeşitli web sunucuları
tarafından sağlanan içeriği okumak, program ve dosya
indirmek için kullanmaktaydılar. İnsan etkileşimi yoktu.
Bireysel web sayfaları ise tasarım ve teknik bilgi
yetersizlikten dolayı genellikle çok kötüydü. Bilgi
almak, deneyimleri paylaşmak, birşeylere katkı
sağlamak, kendini bir grubun üyesi olarak görmek,
sosyal statü kazanmak gibi doğal gereksinimleri de
vardı fakat Web 1.0 bunu sağlayamıyordu. Kısaca Web
1.0 internette yayınlanmış olan bilgilerin pasif bir
şekilde alınması demekti.
Web 1.0 , Web 2.0 , Web 3.0
aralarındaki farklılıklar
WEB 2.0
Web 1.0 yetersizliğinden dolayı Web 2.0
doğmuştur. Yani İnternet kullanıcılarının ortaklaşa ve
paylaşarak
yarattığı
sistemi
tanımlar.
İnternet
kullanıcılarına sunulan içeriğin kullanıcılar tarafından
oluşturulmasına ve bu içeriklerin başkaları ile
paylaşılabilmesine olanak vardır. Sosyal ağ siteleri, web
tabanlı özgür ansiklopediler, iletişim araçları gibi
çevrimiçi araçlarla etkileşim ve paylaşıma olanak
gerçekleşiyor. Bu gereksinimlerin karşılanmasına
yönelik çabaların bir sonucu olarak, blog, wiki, podcast,
RSS, API AJAX, XML vb. teknolojiler ve uygulamalar
ortaya çıkmış ve yaygınlaşmıştır.
Web 1.0 , Web 2.0 , Web 3.0
aralarındaki farklılıklar
WEB 2.0
Web 2.0 gelmesiyle tasarım alanında gelişmelerde
sağlandı.
Blog
ve
benzeri
kişisel
sitelerin
oluşturulabilmesiyle birlikte tasarımdaki estetiklikte
arttı. Web tarayıcıları geliştirildi, tasarımları sade ve
göze hitap eden şekillere getirildi, buna en güzel örnek
olarak Google verilebilir. Ayrıca google.com web
tarayıcısı o anda aradığımız özelliklere sahip bilgiler
için anahtar kelimeleri tarayacıya yazmadığımız halde
bize sunabiliyor. İnsanlar artık 5 dakika içinde hiç
teknik bilgi sahibi olmasalar bile kendilerine ait bir web
alanına sahip olabiliyor. Çoklu ortamda resim, ses,
video paylaşılabiliyor. Buna verebileceğimiz örnekte
facebook.com
Web 1.0 , Web 2.0 , Web 3.0
aralarındaki farklılıklar
WEB 3.0
Web 3.0; internet kontrolünün insanın elinden
çıktığı web dünyasıdır diyebiliriz. Web 3.0 cihazlar arası
etkileşimle internetin kendi kendini yaratacağı bir web
dünyası olacak. İnternet üzerindeki tüm bilgilerin ve
bunların birbirleriyle ilişkilerini yalnızca insanlar
tarafından
değil,
makineler
tarafından
da
anlaşılabilecek. Makineler insan beyni gibi bilgileri
hafızaya alacak ve bir çok alanda size en uygun
olanlarını size sunacak. Yani kontrol yapay zekalı
teknolojilere bırakılacak, üretilen girdileri işleyip
anlamlı çıkarımlar yaparak, aynı zamanda bağımsız
uygulama ve database’leri birbiriyle konuşturan
uygulamalar bütününü algılayabilecek.
Web 1.0 , Web 2.0 , Web 3.0
aralarındaki farklılıklar
WEB 3.0
Semantik veya ontolojik web (anlamsal web) de
denen web 3.0 uygulamalarının ulaşacağı ideal nokta
kişiye özel öğrenen akıllı robot olması anlamına
gelebilecek düzeyde olacak. Çünkü bu robotlar önce
okuyor, sonra okuduğunu anlıyor, en sonra da
yorumluyor
ve
tüm
bunlar
saliseler
içinde
gerçekleşiyor. Yani bu akıllı robot, kullanıcıların kişi
veya üye olunan grup bazında webdeki davranışlarına
göre, kendi kendine öğreniyor ve mantıksal
çıkarsamalar yaparak önünüze koyuyor. Üstelik
öğrenme eğrisi, sizden ve internet gezintilerinizden
bilgi aldıkça çok dik şekilde ivmelenerek artıyor.
Son 10 yılda Hayatımızı Değiştiren 10
Web Teknolojisi
 Wi-Fi
 Web Tarayıcıları
 Web Arama Motorları
 VoIP
 Web 2.0
 Sosyal Medya
 e-bankacılık ve e-ticaret
 Akıllı Telefonlar
 Mobil İnternet
 Tablet

TEŞEKKÜRLER…