FİZİK TEDAVİ YÖNTEMLERİ Prof Dr HALİL KOYUNCU FİZİK TEDAVİ Fizik vasıtalarla yapılan tedavidir. FİZİKSEL TIP Fizik vasıtaların tanı ve tedavide kullanılmasıdır. Rehabilitasyon yöntemlerinden biridir. Fizik Tedavi yöntemleri: • 1- Pasif Tedavi • 2- Aktif Tedavi (egzersiz) Fizik Tedavi Yöntemleri 1 • 1. Isı tedavisi Lokal ve genel sıcak (Termoterapi) Lokal soğuk (Kriyoterapi) Fizik Tedavi Yöntemleri 2 • 2. Elektrik akımlarıyla tedavi (Alçak ve orta frekanslı akımlar) Fizik Tedavi Yöntemleri 3 • 3. Işık dalgalarıyla tedavi (Fototerapi, ışınlar) Fizik Tedavi Yöntemleri 4 • 4. Mekanik vasıtalarla tedavi Egzersiz Masaj Traksiyon Pnömatik kompresyon Manipülasyon Fizik Tedavi Yöntemleri 5 • 5. Hidroterapi ve balneoterapi (Normal su ve kaplıca suyu tedavisi) Fizik Tedavi Yöntemleri 6 • 6.Diğer Tedaviler • Akupunktur • Biofeedback Fizik Tedavi Yöntemleri • Doğal olanlar (Güneş, kaplıca, torpido balığı) • Yapay olanlar (IR, Ultraviyole, radar, ultrason) Fizik Tedavi Yöntemleri Uygulama Yeri • Cilt (genellikle) • Diğer yollarla (solunum, vajinal, rektal, gastrointestinal yollarla) FT Uygulama Alanları • Nörolojik hastalıkların sekelleri • Romatizmal hastalıkların sekelleri • Ortopedik ve travmatolojik hastalıkların sekelleri • Diğerleri (yanık ,akciğer ,ağrı ) Sıcağın Vücutta YayılmasıDokulara Aktarımı • 1. Radyasyon (ışınlama) • Infraruj(1 cm -Yayılma şeklinde- Sabit uygulama 2. Kondüksiyon (iletimtemasla) • Hot pack(Sabit uygulama) 3. Konveksiyon (Dolanımla) • Fluidoterapi, sauna, çalkantılı banyo • Hareketli uygulama 4. Konversiyon (Dönüşümle) • Foton, elektrik veya mekanik kaynaktan enerji deriden emilerek ısı enerjisine dönüşür • Radar, US, KDD Termoterapiyi Etkileyen Faktörler • • • 1. Isı kaynağı ile ilgili faktörler 2. Çevresel Faktörler 3. Kişisel Faktörler TERMOTERAPİNİN FİZYOLOJİK ETKİLERİ • 1- Direkt yolla ( Lokal etkiler) • 2- Refleks yolla ( Nöroendokrin sistem) (genel etkiler) SICAĞIN GENEL ETKİLERİ • • • Metabolik değişimler Vasküler değişimler Nöromusküler değişimler • Konnektif doku etkileri Sıcağın Lokal Etkileri • Vazodilatasyon • Metabolizma hızlanması • Bağ dokusu esnekliği ve viskozite artması (kas, tendon, kapsül, ligaman) • Kas spazmı çözülmesi • Ağrı azalması TERMOTERAPİ YÖNTEMLERİ 1.Yüzeyel sıcaklık verenler .Sıcak paketler-Hot pack .Sıcak su torbası .Sıcak kompresler .Sıcak sıvı ve katı maddeler .Parafin . IR TERMOTERAPİ YÖNTEMLERİ-2 2.Derin sıcaklık verenler .Ultrason .Radar .Kısa dalga diatermi Kısa dalga diatermi *Disk elektrodlarla ve kablo ile uygulanır.. *Tüm dokularda geçer *5-30 dk. Uygulanır. . Ultrason *5-10 cm derine iner. *0.5-3 W/cm2 ile 5-15 dk * Sabit ve hareketli uygulama Termoterapi Endikasyonları 1. Kontraktür- sertlikler 2. Ağrılı durumlar 3.Kas spazmı 4. Kronik inflamasyon 5. Periferik dolaşım boz. 6. Diğer organ hastalıkları Termoterapi Kontrendikasyonları-1 • • • • • • • 1. Akut inflamatuar durumlar (RA) 2. Kalp ve solunum yetmezliği 3. Periferik dolaşım bozukluğu 4.Kanamalı bölgeler 5.Malignite durumlarında 6.MS, Lupus ve adrenal yetersizlikte 7. Küçük çocuklar ve yaşlılar Termoterapi Kontrendikasyonları-2 • • • • • • • 8.Mental ve psikolojik hastalar 9. Gebelerde ilk 3 ayda 10.Açık yaralar 11. Metal implantlarda (Radar ve KDD) 12. İçi sıvı dokulara derin ısı verilmemeli(US) 13. Bakırlı rahimiçi araç kullananlar (KDD) 14. Duyarlılığı olanlar KRİYOTERAPİ (LOKAL SOĞUK UYGULAMASI) Organizmaya tedavi amacıyla lokal soğuk uygulanmasıdır. 18 0C’nin altı soğuk tedavisidir. Kriyoterapide Isı İletimi • • • Kondüksiyon (temel) Evaporasyon (buharlaşma) Konveksiyon (dolanım): sıvı/hava Kriyoterapi ve Lokal Fizyolojik Etkileri 1- Dolaşıma etkileri(İnflamasyonu önleme-vazokonstrüksiyon) 2- Sinir ve kasa etkileri(Spazm-spastisite azalması, Sinir ileti hızı yavaşlaması) 3- Eklem ve bağ dokusu etkileri(Doku esnekliği azalması,sertlik ve viskosite artması,tendon uzunluğu azalması). 4- Diğer etkileri(Ağrı azalması (inflamasyonun azalması, spazm çözülmesi, sinir ileti bloku, kapı kontrolü ve endorfin salınması) Kriyoterapi Endikasyonları • Kas spazmları • Nörolojik hastalıklardaki spastisite durumları • Kas iskelet sistemi akut travmatik durumları • Akut romatizmal hast (OA, RAİ AS) • MAS ve diğer yumuşak doku romatizmaları • Termal yanıklar Kriyoterapi Kontrendikasyonları • Soğuk intoleransı olanlarda • Soğuğa duyarlılık durumlarında (vaskülit, Lupus) • Yüzeyel sinirlere (ulnar, peroneal) • Tıkayıcı arter hastalıkları ve kan hastalıkları • Duyu bozuklukları • Yaşlı, çocuk ve kaşekside • Kalp hastalıkları Kriyoterapi Yöntemleri ve Türleri • • • • • • Soğuk paketler (anestezi hissedilene kadar) Vapokoolan spreyler (kontirritasyonlu) Soğuk su Buz masajı Daldırma yöntemi Soğuk kompresler Kriyoterapide Etkili Faktörler1 • • • 1. Isı kaynağı ile ilgili 2. Kişisel faktörler 3-Çevre ile ilgili faktörler ELEKTROTERAPİ Alçak ve orta frekanslı elektrik akımları ile yapılan tedavi şeklidir ELEKTRİK AKIMLARI 1. Galvani Akımı ( Doğru akım ) 2. Alçak frekanslı akımlar 3. Orta frekanslı akımlar 4. Yüksek frekanslı akımlar Galvanik Akım • Jeneratör, pil, batarya ve aküdeki akım • Yön ve şiddeti değişmez • Elektroliz, elektroforez, elektroosmoz ve iyontoforez etkili • 20-40 dk süreli • Kas sinir uyarımı ALÇAK FREKANSLI AKIMLAR .. Uyarı-impuls akımlarıdır. . <1000 Hz . Tedavide 1-200 Hz kullanılır. . 1. Faradik Akım 2. Kesikli Galvani 3. Progresif Akımlar *Sinuzoidal Akımlar • *Diadinamik Akımlar • *TENS (Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation) ORTA FREKANSLI AKIMLAR • 1-100 KHz arası akımlar • Uyarı zayıftır İnterferans Akımları • Vakumla uygulanır YÜKSEK FREKANSLI AKIMLAR Frekans > 1 MHz Kısa dalga, Mikrodalga ve Uzun dalga diatermilerdir. Isı verirler Elektroterapi Etkileri • Analjezik (ağrı azalması) • Eksitasyon (kas kuvvetlenmesi ve eğitimi) Sinirsel Kassal • Trofik etki ve atrofi önlenmesi • Sempatik inhibisyon • Kas spazmını çözmek • Molekül, ilaç ve iyonların ciltten penetrasyonu • Tümoral oluşumların elektrolizle ortadan kaldırılması ELEKTROTERAPİ ENDİKASYONLARI . Romatizmal ağrılı durumlar (Artrit, artroz, FMS, MAS) . Nöropati ve miyopatiler ( Nevralji , motor nöron hast) . Dolaşım bozukluklarında ( Raynaud, Sudeck venöz, lenfatik drenaj) . Eklem ve eklem çevresi travmalarında . Postop. durumlar . İmmobilizasyona bağlı kontraktürlerde ve sertliklerde . İnaktiviteye bağlı kas atrofileri ve atonilerde Kas spazmı ve spastisitede ELEKTROTERAPİ KONTRENDİKASYONLARI . Kalp pili olanlar . Uygulanan yerin duyarlılık kaybında . Kooperasyon bozukluğu olanlarda . Tm . Tbc . Ateşli durumlar . Kanamalar . Gebelik . Tromboflebit ve derin ven trombozlarında . Epilepsi . Metalik implantlar FOTOTERAPİ ( IŞIN TEDAVİSİ ) Elektromagnetik spektrumdaki çeşitli ışınların tedavi amacıyla kullanılmasıdır. ELEKTROMAGNETİK SPEKTRUM Dalga boylarına göre; . Kozmik ışınlar 0.0001-0.001 A . Ultraviole ışınları 1800-3900 A . Görünen ışık 3900-7600 A . İnfraruj 7600-150000 A . Uzun dalga diatermi 10 m-75 m IŞIN TEDAVİSİ . Güneş tedavisi . Ultraviole . Lazer GÜNEŞ TEDAVİSİ . Görünen ışık (Aydınlatır) . İnfraruj ışınları ( %40 yüzeyel ısı verir ) . Ultraviole ışınları (%8) ULTRAVİOLE IŞINLARI (UV) Radyasyon şeklinde yayılır . Floresans oluşturur . A, B, C tipleri vardır (Uzun, orta, kısa dalga boylu) . Karbon, Civa, Ksenon gibi cisimler ve güneşten elde edilir. . Dermise kadar penetre olur. UV ETKİLERİ . Direkt ( deri ile ilgili – fotokimyasal yolla) . Pigment artışı . Epitelizasyon artışı . Deri renk artışı (bronzlaşma, eritem, yanık) . Bakterisidal etki . Vit D sentezi . İndirekt nörohumoral etki ( nörolojik yolla ) (Fotoreseptörlerle-enerji transdüksiyon) UV ENDİKASYONLARI . Fiziksel Tıp ve Reh. . Bası yaraları - Açık yaralar . Protez öncesi ampute alana . Osteoporoz.osteomalazi,raşitizm . Dermatoloji ( PUVA şeklinde ) . Pediatri . Ameliyathane sterilazyonu (Bakterisid) UV KONTRENDİKASYONLARI . Aşırı duyarlılık . Aşırı eritemli durumlar . Çeşitli infekte cilt hastalıkları . Kalp, böbrek ve KC hastalıkları . Haricen sürülen veya sistemik ilaçlar . SLE . Albinizm *Fotoallerji, fototoksisite, yanık, deri yaşlanması, kanser artışı istenmeyen etkiler. LAZER (LASER) ( Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation) Yoğunlaştırılmış ışık Foton enerjisi verir Yapay ışıktır Epidermiste %99 emilir. Düşük güçlü ( Tıpta ) ( Yumuşak): 1 mvolt ( soğuk ) Görünen ışık -IR dalga boyund LAZER’İN FİZİK ÖZELLİKLERİ • 1.Monokromatik (tek renk, tek dalga boylu) • 2.Kohorens(uyumluluk, dağılmazlık, dalgalar aynı anda, aynı fazda ve paraleldir) • 3.Küçük diverjans (hızlı ve uzak mesafelere tek çizgi olarak gider) • 4.Yoğun enerji taşır Lazer Etkileri • Termal • Nontermal - Ağrı giderici - Biostimülan - Yara iyileştirici -Spazm çözülmesi ( arterioller ) - Mikrosirkülasyonun düzenlenmesi - Metabolizmayı hızlandırması Lazer Uygulama Şekilleri ( Sürekli ve Kesikli) 1-Bölgesel ışınlanma 2- Nokta stimulasyonu şeklinde LAZER ENDİKASYONLARI 1. Lokomotor sistem hastalıkları (OA, RA, YDR, Kırık) 2.Diğer (Diş , göz , KBB ,sinir ,deri ) LAZER KONTRENDİKASYONLARI . Gebelik . Çocukluk dönemi . Fotosensitif ilaçlar ile . Sebebi belli olmayan ağrı . Epilepsi . Kardiyak pace-maker . Tiroid bezi ve göz üzerine . Akut enflamatuar romatizmal hastalıklar . Enfekte bölgeler ve variköz venler üzerine . Fetüs, gonadlar ve malign tümörler üzerine MEKANOTERAPİ Mekanik fizik tedavi vasıtaları ile yapılan tedavidir MEKANOTERAPİ VASITALARI Egzersiz Masaj Spinal traksiyon Pnömatik Kompresyon Manipülasyon MASAJ El veya cihazla vücuda ritmik hareketlerle basınç uygulanmasıdır.(Yoğurma-yunanca) Basınç reseptörlerine etkin Damarlarda (lenf, arter, venöz) dolaşımı değiştirir. MASAJ TİPLERİ Presyon Perküsyon (vurma) Vibrasyon Diğer:Bağ dokusu. Buz masajı MASAJIN ETKİLERİ . Mekanik etkiler:Damar-Deri-Bağ dokusu yapışıklığını giderme-Kasları uyarma . Refleks etkiler: Sinirsel aktivasyon Kalp hızı artışı Genel relaksasyon ve sedasyon MASAJDA DİKKAT EDİLECEK PRENSİPLER 1- Kişiye ait 2- Uygulayana ait 3- Çevreye ait MASAJIN ENDİKASYONLARI . Ağrılı durumlar . Yumuşak doku yaralanmaları . Kas spazmları ve atrofileri . Eklem sıvı artışı ve ödemler . Yumuşak doku yapışıklıkları ve sertlikleri . Fibromiyalji sendromu ve MAS . Vasküler bozukluklar . Genel relaksasyon . Psikolojik destek MASAJIN KONTRENDİKASYONLARI . Yumuşak doku infeksiyonları . Over Tm’leri . Kanama bozuklukları . Gebelik . Deri greftleri . Tromboflebit . Yanıklar . Kırıklar . İlk 48-72 saat içinde spor yaralanmaları . Açık yaralar SPİNAL TRAKSİYON Servikal-lomber vertebral eklemleri açma ve yumuşak dokuları germek için uygulanan bir çekme yöntemidir. *Manuel *Mekanik *Elektrik-Elektronik TRAKSİYON ETKİLERİ . Ağrının azalması . Spazmın çözülmesi . Eklem aralığının artması . Foramenlerin genişlemesi . Yumuşak dokuların gerilmesi . Postürün düzelmesi . Yapışıklıkların giderilmesi . Sinir basılarının azalması . Lokal dolaşımın düzenlenmesi TRAKSİYON TİPLERİ • 1. Süreye göre: a) Sürekli(continue): Az ağırlık, birkaç saat b) Statik(sabit): Fazla ağırlık, 20-60 dk c) İntermittant(aralıklı):Birkaç saniye veya dakika çekim, sonra gevşeme,20-30 dk, yüksek ağırlık, aralıklı TRAKSİYON TİPLERİ • 2. Kuvvete göre a) Ototraksiyon (hastanın el ve bacaklarıyla kendi kendini çekmesi) b) Yer çekimi (L3 altı ağırlığın %50’si) c) Manuel (birkaç sn’lik pasif çekme) d) Mekanik (ağırlık-makara ile) e) Elektrik-Elektronik (ayarlı- programlı TRAKSİYON ENDİKASYONLARI . Sinir kökü sendromları ( disk hernisi ) . Dejeneratif eklem hastalığı (spondiloz) . Eklem hipomobilitesi . Kas spazmları . Yumuşak doku romatizmaları . LDH’de postop rekurran ağrı TRAKSİYONDA PRENSİPLER • Hasta pozisyonu (yatarak, oturarak) • Yöntem çeşidi (elle, ağırlıkla, motorlu aygıtla) • Kuvvet miktarı (boyunda en az 11.5 kg, belde 20-40 kg) • Süre (boyunda 3-4 kg. 24 saat, 3-4 hafta,belde 15-30 dk.) •TRAKSİYON KONTRENDİKASYONLARI . Spinal enfeksiyonlar . Osteoporoz, osteomalasi . Kardiovasküler hast (aort anevrizması, ateroskleroz, HT) . Restriktif-obstrüktif akciğer hast . Mide barsak hast. (peptik ülser ,hiatal ve inguinal herni ) . Gebelik . Belirgin anksiete . Tümörler, spinal kord basısı, RA’te boyun tutulumu *Boynun yumuşak doku yaralanmalarında PÖNOMATİK KOMPRESYON Vasküler hastalıklarda devamlı ve/veya aralıklı hava basıncı ile yapılan uygulamadır UYGULAMA ŞEKİLLERİ • Arteryel hast.da 70100 mm Hg basınç • Venöz hast.da 35-70 mm Hg basınç • Günde 1-2 saat uygulanır • Lenf drenajı içinde faydalıdır • Kol ve bacaklara uygulanır ENDİKASYONLAR 1. Travmatik ödem 2. Venöz yetersizlik 3. Lenfödem 4. Selülitler 5. Arteryel yetersizlik KONTRENDİKASYONLARI 1. İnfeksiyonlar 2. Tromboflebit 3. Lenf tıkanıklığı Manipülasyon • Elle yapılan, ağrısız maksimal eklem hareketini sağlayan pasif bir uygulamadır. • Germe işlemi Manipülasyon Tipleri • • • • 1.Yeri( Genel-özel spinal) 2. Yönü (Direkt/İndirekt ) 3. Bası (temaslı, temassız 4.Eklem- kas hareketi Manipülasyon Etkileri • Mekanik • Nörofizyolojik: - Ağrı azalması - Propriosepsiyon kontrolü - Tonus azalması - Kraniosakral sıvı düzenlenmesi • Psikolojik MANİPÜLASYONDA PRENSİPLER • • • • • • Hasta tamamen gevşemiş olmalıdır. Zorlayıcı olmamalı Normal eklem hareketi üzerinde hareket gerektirir. Bir yada birkaç defa yapılabilir. Otonomik yan etkiler olabilir.(6-72 saat sürer.) Hastaya uygun pozisyon verilmelidir. Manipülasyon Endikasyonları • Spinal ağrılar - Disk hernileri - Faset sendromları - Spondiloz - Yumuşak doku rom - İnterkostal nevralji • Omuz ağrıları Manipülasyon Kontrendikasyonları • • • • • • • Tümörler İnfeksiyonlar Kauda ekina sendromu Miyelopati Çok seviyeli herniler Kırıklar RA Spinal deformiteler VBY sendromu Seronegatif spondilartritler Osteoporoz Gebelik Diğer HİDROTERAPİ • Su ile yapılan tedavidir SUYUN GENEL ETKİLERİ • • • • • Kaldırma kuvveti Hidrostatik basıncı Sıcaklığı Hareketi İçindeki mineralleri HİDROTERAPİ UYGULAMALARI Genel su banyoları Hidroterapi havuzları Hubbard tank banyoları Benuar banyoları Lokal su banyoları Girdap banyosu Kontrast banyo Oturma banyoları Duşlar Islak kompresler SU İÇİ TEDAVİ EGZERSİZLERİ • Su içinde yapılan hareketler suyun kaldırma gücü ile kasların ekonomik şekilde çalışmasını • Eklemlerin daha rahat hareket etmesini • Yardımlı, dirençli ve destekli egzersizler • Ortopedik,nörolojik ve romatizmal hastalıkların rehabilitasyonunda kullanılabilir. Kaplıca tedavisi • Kaplıca tedavisi doğal su enerji kaynaklarının kür şeklinde uygulandığı bir tedavi şeklidir. • Kaplıca suları kaynağın bulunduğu yöreye özgü su, toprak, iklim ve tabiat koşullarına göre değişik özellikler gösteriri. • Suyun sıcaklığına göre 20 C üstünde termal sular olarak adlandırılır. Kaplıca suyu sıcaklıklarına göre • 20-34 C hipotermal 34-38 C izotermal 38-45 C hipertermal Kaplıca tedavi şekilleri • • • • • Tabii maden suyu (balneoterapi) Çamur tedavisi (peloidoterapi) İklim tedavisi (klimaterapi) Mağara tedavisi (speoterapi) Güneş ve kum tedavisi (talasoterapi) Kaplıca su tedavisi etkileri • Stres - uyum • Kaplıca suyu çevresi tabiat ve iklim koşullarının psikolojik etkisi • Kaplıca suyunun spesifik etkileri • Suyun sıcaklığı, ağrı kesme ve kas gevşetme, yumuşak dokuları uzatma • Hidrostatik basınç: yumuşak dokulara masaj, basınç ve uyarı Kaplıca su tedavisi etkileri-2 • Suyun kaldırma kuvveti vücudu yer çekimi etkisinden kurtarma, egzersizleri rahat yapma imkanı • Biokimyasal etki ; kimyasal iyonların deriden penetrasyon, solunumdan inhalasyon, içme kürlerinin mide mulkazasından vücuda girmesi • Kükürtlü suların adrenal korteksi uyarması • Suyun sıcaklığının hipotalamus ısı kontrol merkezlerinin uyarılması Kaplıca su tedavisi şekilleri • Ekstarnal uygulamalar: banyo kürleri 1015 dakika /günde 1 defa sabah aç karına ve toplam 21 seans • Hastaya ayrıca tedavi egzersizi, fizik tedavi, masaj ve spor faaliyetleri yaptırılır. • İnternal uygulamalar: 1. İçmeler 2. Solunum inhalasyonu Kaplıca su tedavisi endikasyonları 1. Sinir sistemi hastalıkları: psikonevrozlar, nevralji, periferik sinir felçleri, kas hastalıkları, nevrit, poliomyelit ve sekel hemipleji 2. Üst ve alt solunum yolu hastalıkları: allerjik rinitler, sinüsit, farenjit, larengit, bronşit Kaplıca su tedavisi endikasyonları-2 • 3.Dolaşım sistemi hastalıkları , CO2 li sular kullanılır. Kronik koronel yetersizlik , labil hipertansiyon, Burger hastalığı, Raynoud hastalığı, RSD • 4.Hareket sistemi hastalıkları; romatizmal ve ortopedik nedenlere bağlı sırasıyla: AS, OA, Kronik RA, yumuşak doku romatizmaları Kaplıca su tedavisi endikasyonları-3 • 5. Gastrointestinal sistem hastalıkları; diş eti hastalıkları, gastrit, ülser, dispepsi, bilier diskinezi ve fonksiyonel kabızlıklarda • 6. Ürogenital sistem; idraryolu taşları, kumları,kronik glomerulonefrit, sistit, adnekstit, fonksiyone kısırlık • 7. Deri hastalıkları ; seboraid dermatit, ekzema, ürtiker, nörodermit, psöriasis, liken planus Kaplıca su tedavisi kontrendikasyonları 1. Mutlak KE: Tüm akut iltihabi, ateşli hastalıklar, tbc, kanser, dekompanse organ yetersizliği olanlar, kanama ve tıkanmalar 2. Nisbi KE: Myokard enfaktüsü, varis, regüle olmamış diabet, gebelik, erken dönemdeki menapoz, çocuk ve ileri yaş. AKUPUNKTUR • • • • İğne batırma işlemi(Kulak akupunkturu) Akupressör basınç uygulanması Bozulmuş dengeyi sağlama Akupunktur noktaları- motor nokta-tetik nokta aynı • Analjezik etkili • İğne, lazer, bası şeklinde BİOFEEDBACK Vucuttaki normal veya anormal, irademiz dışında gelişen ve hissedilmeyen olayların elektronik cihazlar vasıtasıyla ses ve ışıkla uyarılarak kontrol edilmesidir. Bir alet yardımıyla kas aktivitesini görsel ve işitsel hale getirilmesidir. BİOFEEDBACK - Sinir sisteminin motor, somatik ve otonom kısımlarının istemli kontrolüdür. - Farklı tipleri vardır.(pozisyonel, basınç, termal, kan basıncı, solunum, EMG) - Nörolojik, romatizmal, üriner, vasküler, respiratuar, muskuler, intestinal, psikolojik hast.) SONUÇLAR !!! • Fizik vasıtalar sıcak,soğuk,elektrik,ışık,mekanik • Fizyolojik etkileri –genel-lokal • Uygulama teknikleri • Endikasyonları • Kontrendikasyonları