SPOR BİLİMLERİNE GİRİŞ Nuran KANDAZ GELEN TARİH TEMELLERİ Dünyada Spor İlk insandan sonra tarih sürecinin uzandığı en eski devirlerde spor faaliyetlerinin ilk olarak M.Ö. 5000 yıllarında Sümerlerde görüldüğü kabul edilmektedir. İlk ok ve atletizm yarışmaları M.Ö. 1000 Asurlularda başladığı kabul edilir. Eski Yunanda spor Cimnasyumlar ve Antik olimpiyat oyunları TARİH TEMELLERİ Türkiye'de Spor Cumhuriyet Öncesi Türk Sporu Tanzimat Sonrası Cumhuriyet Döneminde Spor TARİH TEMELLERİ Türkiye'de Spor Eğitimi Çapa Kız öğretmen okulu 1926 İstanbul Gazi Muallim Mektebi ve Terbiye Enstitüsü Beden Terbiyesi Şubesi 1932 Ankara Atatürk Eğitim Enstitüsü Beden Eğitimi Bölümü 1967-1968 İstanbul 1975 İzmir ve 1978 Diyarbakır Beden Eğitimi Yetiştiren Bölümler 1974 Ankara 19 Mayıs , 1975 İstanbul Anadolu Hisarı ve 1976 Manisa Gençlik ve Spor Akademileri spor adamı yetiştirmek üzere açılmıştır. 1978 yılında Enstitüler yüksek öğretmen okullarına dönüştürülmüştür. TARİH TEMELLERİ Türkiye'de Spor Eğitimi Yüksek okullara geçiş 1982 1992 yüksekokul süreci Günümüzde Spor Bilimleri Fakülteleri… TARİH TEMELLERİ Spor Bilimlerinde Temel Akımlar Beden Kültürü ve Hareket Alman Turnen Uygulaması Danimarka’da İlk Özel Cimnasyum İsveç Cimnastiği İngiliz Sporu Beden Eğitimi Hareket Eğitimi Eğitim Reformu ilkerleri Spor Eğitimi Felsefe Temelleri Neden Felsefe? Felsefenin Öğeleri Ontoloji Epistemoloji Aksiyoloji Mantık Felsefe Temelleri Felsefe Akımları 1. İdealizm (İdealistlik) 2. Realizm (gerçekcilik) 3. Pragmatizm (Yararcılık) 4. Natüralizm (Doğalcılık) 5. Existentialism (Varoluşçuluk) Felsefe Temelleri Spor Bilimleri ve Felsefe 1. İdealizm 2. Realizm 3. Pragmatizm 4. Natüralizm 5. Existentializm Felsefe Temelleri Spor Felsefesi Spor Felsefesinin Konuları ve Alanları Hareket oyun ve sporın Antropolojit Temelleri Hareket Felsefei Oyun Felasefesi Sportif Performans Felsefesi Spor ve estetik Spor ve etik Sporun Bireysel Felsefesi Felsefe Temelleri Spor felsefesi 1. Sporun Anlam ve Değerini İfade Eder. 2. Mesleki Çalışmaların Gelişimini Sağlar. 3. Mesleki Eğitim İçin Zorunluluktur. 4. Eğitimciye Yön Verir. 5. Mesleki ve Diğer Programlar İçinde Bütünlük İfade Eder. 6. Toplumu, Değerlerine Katkıda Bulunduğundan Haberdar Eder. 7. Mesleki Yakınlaşmayı Sağlar. 8. Spor Eğitimi ile Genel Eğitim Arasındaki İlişkiyi Açıklar. 9. Tüm Spor Eğitimcileri İçin Bir Temelldir. Bilim Temelleri Bilim; gerçeğin bir kısmıyla kanıtlamaya dayalı bağ kurma süreci ve bu sürecin sonunda elde edilen dirik bilgiler bütünü olarak tanımlanabilir. Spor ve Bilim; sporun bilim olabilmesi için bazı ölçütleri taşıyor olması gerekir, 1. Spor bilimlerinin özgü ve bilim yapısı ile özdeşleşmiş bir konusu olmalıdır. 2. Spor bilimlerinin kendine özgü bir tarihi ve alanyazını, kaynakları olmalıdır. 3. Spor bilimlerinin kendine özgü uygulamaya yönelik araşırtımalarla birlikte kendi kavramsal dizgesini oluşturmalıdır. 4. Spor bilimleri bütünlük oluşturucu bir yapıda, özel sorunları çözebilen ve bütün bilim dallarından yararlanan biçimde genelleyici olmalıdır. 5. Spor bilimleri genel ya da kendi alanlarına özgü yöntemleri geliştirmeli ve kullanmalıdır. 6. Spor bilimleri ortaya koyduğu sonuçlar ile de kabul görmelidir. 7. Spor bilimleri anlaşılır ve ortak duyulu bir dil üzerine kurulmalıdır. 8. Spor bilimlerinin dili evrensel kavramları ve bunların karşılıklarını içeren ulusal bilim dili üzerine kurulmalıdır. Bilim Temelleri Spor Bilimlerinin Yapısal Ve Tarihsel Gelişimi Ries ve Kries spor bilimlerinin gelişim evrelerini üç aşamada değerlendirmekltedir • Temel bilimlerden ayrılma evresi • Toplanma evres • Birleşme evresi Spor Bilimlerinin Terminolojisi Bilim Temelleri Temel Kavramlar • Beden Eğitimi-Spor • Beden Eğitimi • Spor Bilim Temelleri Spor Bilimlerinin Gelişimine Etki Eden Faktörler • Sporun ilgi merkezi olması • Endüstrileşme • Teknolojik gelişmeler • Performans sporlarındaki ilerleme • Siyasal etkenler • Sağlık • Profesyonellik ve yeni meslekler • Sponsorluk • Pasif katılımdaki artış • Sosyal ve psikolojik olgular Bilim Temelleri Spor Bilimlerinin Ülkemizdeki Gelişimi Türkiye’de Spor Bilimlerinin Yapılanması Spor bilimlerinin multi disipliner yapısına uygun olarak alt boyutları; • Spor bilimlerinin pedagojik-psikolojik- sosyal temelleri • Spor yönetimi ve organizasyonu • Spor bilimlerinin hareket, antrenman ve sağlık temelleri • rekreasyon Eğitim (Pedagoji) Temelleri Eğitim: Bireyin davranışlarında kendi yaşantısı yoluyla kasıtlı olarak istendik davranış değişikliği meydana getirme sürecidir. Kültür: Toplumu oluşturan insanın öğrendiği bilgi, sanat, gelenek, görenek ve benzeri yetenek, beceri ve alışkanlıkları içine alan karmaşık bir bütün. Hedef: Bireyde bulunması istediğimiz, eğitim yoluyla kazandırılabilir nitelikteki istendik özelliklerdir. Eğitim (Pedagoji) Temelleri Öğrenme: Bireyin çevresi ile etkileşimi sonucunda oluşan kalıcı davranış değişmesidir. Öğretme: Herhangi bir öğrenmeyi kılavuzlama veya sağlama faaliyetidir. Öğrenme-Öğretme süreci: Öğrenmelerin öğretme yoluyla oluşturulduğu sürece denir. Ölçme ve Değerlendirme: Ölçme, bir niteliğin gözlenip gözlem sonucunun sayılarla veya başka sembollerle ifade edilmesidir. Değerlendirme ise, gözlenen niteliğin, bir ölçüte vurularak bir değer yargısına varma işlemidir. Öğretmen: Devletin eğitim, öğretim ve bununla ilgili yönetim görevlerini üzerine alan özel bir ihtisas mesleğidir (1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu’nun 43. Maddesi). Eğitim (Pedagoji) Temelleri EĞİTİMİN KURAMSAL TEMELLERİ Eğitim Tarihi Eğitim Felsefesi Eğitim psikolojisi Eğitim Sosyolojisi Eğitim (Pedagoji) Temelleri Spor Pedagojisi (Spor Eğitimi) Spor pedagojisinin çalışma konuları Spor eğitiminin hedeflerinin belirlenmesi Spor eğitiminde kullanılacak içeriğin seçilmesi Spor eğitiminde kullanılan yaklaşım ve yöntemlerin belirlenmesi Spor eğitiminde kullanılacak teknolojik donanımın ve materyallerin geliştirilmesi Spor eğitimi için gerekli olan ortamın niteliğinin belirlenmesi Öğrenci kazanımlarının ölçülmesi ve değerlendirilmesi Eğitim (Pedagoji) Temelleri Beden Eğitiminin İnsan gelişim Üzerindeki Etkileri 1. Fiziksel Gelişimdeki Etkileri 2. Psiko-Motor (Devinişsel)Gelişimdeki Etkileri 3. Bilişsel Gelişimdeki Etkileri 4. Duyuşsal ve Toplumsal Gelişimdeki Etkileri Eğitim (Pedagoji) Temelleri Psikomotor Becerilerin Öğrenilmesi Beden Eğitiminde Ölçme ve değerlendirme • Öğrencilerin ilerlemelerini değerlendirme • Teşhis ve rehberlik yapma • Öğrencileri ve sporcuları gruplama • Motivasyonu sağlama • Öğretim metodolojisini sağlama • Öğreticilerin kullandıkları metot ve materyallerini değerlendirme • Araştırma ve inceleme yapma amacı ile kullanılır. Psikoloji Temelleri Spor Bilimlerinin Psikolojik Boyutları Spor ve egzersiz Psikolojisi Motor Gelişim Motor Kontrol ve Motor Öğrenme Psikoloji Temelleri Motor Gelişim Motor Davranış Motor Kontrol Motor Öğrenme Psikoloji Temelleri Spor ve egzersiz Psikoloğunun Rolleri Eğitimci Araştırmacı Uygulamacı Psikoloji Temelleri Spor ve Egzersiz Psikolojinin Ele Aldığı Temel Konular 1. Kişilik psikolojisi 2. Sosyal psikoloji 3. Bilişsel ve davranış psikolojisi 4. Klinik ve danışma psikolojisi 5. Sağlık psikolojisi 6. psiko fizyoloji ve gelişim psikolojisi Psikoloji Temelleri Motor Gelişim nedir? Motor gelişimi inceleme modeli Motor gelişim dönemleri 1. Refleks hareketler dönemi 2. İlkel hareketler dönemi 3. Temel hareketler dönemi 4. Spor ile ilişkili hareketler dönemi Psikoloji Temelleri Motor Öğrenme Beceri Öğrenme Performans Motor kontrol Sağlık Temelleri Spor Hekimliği Sporcu sağlık hizmetleri iki guruba ayrılır. 1. Birinci basamak sağlık hizmetleri 2. İkinci grup sağlık hizmetleri Yüksek verim sporunda sporcuların sağlık hizmetleri çoklu disipliner bir yaklaşımla verilmektedir. Sağlık Temelleri Sporcu Sağlığının Etkinlik Alanları 1. Araştırıcı Sporcu Sağlığı, Spor Hekimliği • Sporun organizma üzerine etkileri • Hareketsizliğin organizma üzerine etkileri 2. Koruyucu sporcu sağlığı- spor ve sağlık • Kitle sporu • Yaşlılar ve spor • Sağlık eğitimi • Okul sporu 3. Destekleyici sporcu sağlığı – Yüksek verim sporu 4. Antrenman yönlendirilmesi- verim tanısı • Takım doktorluğu • Doping • Kadın ve verim sporu 5. Tedavi edici sporcu sağlığı – Rehabiltasyon • Spor yaralanmalarında ilk yardım • Yaralanmaların önlenmesi • Fizyoterapi • Engellilerde spor ANTRENMAN TEMELLERİ