ÇOCUKLARDA İLERİ YAŞAM DESTEĞİ KURSU İLAÇLAR ÇOCUK ACİL TIP VE YOĞUN BAKIM DERNEĞİ AMAÇ • 1. Kardiyak arrest durumunda kullanılan ilaçların farmakolojisi ve kullanım alanlarını öğrenmek • 2. Şoktaki bir hastayı kardiyak arrestten korumak için gerekli ilaçların doz ve özelliklerini öğrenmek • 3. Resüsitasyon sonrasında gelişen miyokardiyal disfonksiyonu tedavi edebilmek ÇOCUK ACİL TIP VE YOĞUN BAKIM DERNEĞİ • VOLÜM • IV SIVI • SERUM FİZYOLOJİK • RİNGER LAKTAT • ERİTROSİT TRANSFÜZYONU Kolloid ya da Kristalloid Sıvıların Kullanımı • Şoktaki bebek ve çocuklarda, şokun tipi ne olursa olsun ilk sıvı resusitasyonunda izotonik kristalloidlerin kullanımı önerilmektedir. • Bu amaçla herhangi bir izotonik kristalloid sıvı kullanılabilir, izotonik kristalloid sıvılardan birinin diğerine karşı üstün olduğu konusunda yeterince kanıt bulunmamaktadır. VASKÜLER YOL VE İLAÇLARIN VERİLMESİ • Erken vasküler yol açılması için kemik iliğinin kullanılması önerilmektedir. • İlaçların etkinliği olmayabilen trakeal bakımından yolun bu kullanımı geri planda bırakılmalıdır. güvenli amaçla İlaç Doz Hesaplaması • Obez olmayan çocuk hastalarda resusitasyonda kullanılan ilaç dozları gerçek vücut ağırlığına göre (ideal vücut ağırlığına hemen hemen eşittir) hesaplanmalıdır. • Obez çocuk hastalarda resusitasyon ilaçları boy dikkate alınarak tahmin edilebilen ideal vücut ağırlığına göre hesaplanmalıdır. • Obez çocuklarda ilaç dozlarının gerçek vücut ağırlığına göre hesaplanması ilaç toksisitesine neden olabilir. • Hem obez, hem de obez olmayan hastalarda resusitasyon ilaçlarının sonraki dozları, gözlenen klinik etkiler ve toksisite bulguları dikkate alınarak hesaplanmalıdır. • Dozlar istenen etkiye göre ayarlanabilir ancak erişkin dozları aşılmamalıdır. KARDİYAK ARRESTTE VE RESÜSİTASYONDA KULLANILAN İLAÇLAR • • • • • • Epinefrin Atropin Dopamin Dobutamin Glukoz Sodyum Bikarbonat • Magnezyum • Sodyum Nitroprussid • • • • • • • • • • Amiodaron Lidokain Vazopressin Nalokson Norepinefrin PGE2 Milrinon Bretilyum Prokainamid Sotalol ÇOCUK ACİL TIP VE YOĞUN BAKIM DERNEĞİ KARDİYAK ARREST • Kalp kasılmıyor • Vital organlara kan akımı sağlanamıyor, oksijen sunulamıyor • Kalp masajı • İleri yaşam desteği: Ne yapılmalı? • • • • • • • Kalbin kasılması uyarılmalı Kalbin kasılma süresi uzatılmalı, Kan basıncı yükseltilmeli Koronerlerin kanlanması sağlanmalı Aortik diastolik basınç artışı Vazokonstruksiyon Koronerlerin kanlanması sağlanır. EPİNEFRİN (ADRENALİN) - ve -adrenerjik uyarı -adrenerjik etki ile vazokonstrüksiyon Aortik diastolik basınç artar Koroner perfüzyon basıncı artar Göğüs masajı boyunca koronere daha fazla oksijen gider. •Kalbin kasılma süresini uzatmakta, kendiliğinden olan kasılmaları uyarmakta ve defibrilasyonun başarı şansını artırmaktadır. ÇOCUK ACİL TIP VE YOĞUN BAKIM DERNEĞİ EPİNEFRİN: Preparatları: 1 ml hacminde ampülleri mevcuttur 0,25 mg/ml (1/4’lük) 0,5 mg/ml (1/2'lik) 1 mg/ml.lik (1/1'lik) Cilt altı veya endotrakeal yoldan kullanıldığında 1/1000'lik ampulleri tercih edilmelidir. IV olarak kullanıldığında 1/10.000'lik solusyonlar haline getirildikten sonra uygulanmalıdır. Bunun için: •1/4'lük (0,25 mg/ml) ampül için 1 ml ampul + 1,5 ml serum fizyolojik ile sulandırılmalıdır. •1/2'lük (0,5 mg/ml) ampül için 1 ml ampul + 4 ml serum fizyolojik ile sulandırılmalıdır. •1/1'lük (1 mg/ml) ampül için 1 ml ampul + 9 ml serum fizyolojik ile sulandırılmalıdır. ÇOCUK ACİL TIP VE YOĞUN BAKIM DERNEĞİ EPİNEFRİN: DİKKAT! • Kullanmadan önce direkt ışıktan korunmalıdır. • İnfüzyon sıvısı olarak serum fizyolojik kullanılmalıdır. Zorunlu kalınırsa %5 dekstroz ve Ringer Laktat da kullanılabilir. • Yüksek ısıya maruz bırakılmamalıdır. • Rengi değişmiş solusyonlar kullanılmamalıdır. ÇOCUK ACİL TIP VE YOĞUN BAKIM DERNEĞİ EPİNEFRİN: Endikasyonları: Kardiyak arrest Nabızsız elektriksel aktivite Ventriküler fibrilasyon ve ventriküler taşikardilerde defibrilasyon işlemleri arasında Semptomatik bradikardi (Yeterli O2 ve ventilasyona yanıt vermeyen) Hipotansiyon Hipovolemiye bağlı olmayan şok durumları (Kardiyojenik, Distribütif) Anafilaktik şok Akut astım atakları ÇOCUK ACİL TIP VE YOĞUN BAKIM DERNEĞİ Bradikardide Epinefrin Kullanımı: Oksijenasyon ve ventilasyona yanıt vermeyen ve perfüzyonun bozuk olduğu bradikardisi olan bebek ve çocuklarda epinefrin kullanılabilir. EPİNEFRİN: ÖZELLİKLERİ : •IV verildiğinde etkisi hızla başlar. •Etkisi 5-15 dk. gibi kısa sürelidir. •Yarılanma ömrü 3 dk.dır. •Alkalen solusyonlarla geçimsizdir. ÇOCUK ACİL TIP VE YOĞUN BAKIM DERNEĞİ EPİNEFRİN: UYGULAMA •IV veya IO yolla 0,01 mg/kg (1/10.000’likten 1 dzm/kg) •ET ve SC yolla 0,1 mg/kg (1/1.000’likten 1 dzm/kg) Tedaviye dirençli bradikardi olgularında 0,1-0,3 g/kg/dk hızında devamlı epinefrin uygulaması düşünülebilir. •Yanıt alınamazsa aynı doz 3-5 dk.da bir tekrar edilebilir. ***Yüksek doz epinefrin uygulaması önerilmemektedir (Beta bloker doz aşımı gibi özel durumlar dışında…).*** ÇOCUK ACİL TIP VE YOĞUN BAKIM DERNEĞİ Bebek ve çocuklarda hastane içi ya da dışındaki kardiyak arrestlerde epinefrin için önerilen ilk ve sonraki dozlar 10 µgr/kg/doz (0.01 mg/kg/doz) Epinefrin için maksimum tek doz: 1 mg Pediyatrik arrestte yıllardır kullanılan ve halen kullanılması önerilen vazopressör epinefrin olmasına rağmen, henüz pediyatrik arreste herhangi bir vasopressörün (epinefrin ya da vazopressin) etkinliğini gösteren yüksek kalitede bir pediyatrik çalışma bulunmaması nedeniyle, epinefrin kullanımı konusundaki önerinin sınıflamadaki derecesi düşürülmüştür (1). Pediyatrik arrest olgularında epinefrin ya da başka bir vazopressörün kullanımının getireceği sonuçlar bakımından daha kesin kanıtların elde edilmesi için, mevcut çalışmaların sağladıklarından daha kesin verilerin elde edileceği, daha yüksek kalitede çalışmalara gereksinim bulunmaktadır. de Caen AR, Maconochie IK, Aickin R, Atkins DL, Biarent D, et al; Pediatric Basic Life Support and Pediatric Advanced Life Support Chapter Collaborators. Part 6: Pediatric Basic Life Support and Pediatric Advanced Life Support: 2015 International Consensus on Cardiopulmonary Resuscitation and Emergency Cardiovascular Care Science With Treatment Recommendations. Circulation 2015;132(16Suppl1):177-203. EPİNEFRİN: Kontrendikasyonları: Hipovolemik şok Hipertansiyon Sol ventrikül çıkım yolu darlıkları ÇOCUK ACİL TIP VE YOĞUN BAKIM DERNEĞİ EPİNEFRİN-YAN ETKİLERİ: •Damar dışına kaçarsa yerel iskemi, doku hasarı ve ülserasyona neden olabilir. •Taşikardiye, nabız basıncında artışa ve ektopik atımlara neden olabilir. •Yüksek infüzyon dozları; aşırı vazokonstrüksiyona ekstremitelerin, mezenterik ve renal kan akımının bozulmasına, şiddetli hipertansiyona ve taşiaritmilere neden olabilir. ÇOCUK ACİL TIP VE YOĞUN BAKIM DERNEĞİ ATROPİN • AV blok • Sinoatriyal nod ve atriyoventriküler noddan ileti geçiş hızlarını artırmak gerekli ATROPİN Entübasyon sırasında vagal uyarıya bağlı bradikardinin önlenmesi ya da giderilmesi amacıyla kullanım: 2015: Entübasyon öncesi premedikasyonda atropin, bradikardi için artmış risk varsa kullanılabilir. Entübasyon öncesi premedikasyonda atropinin gerekliliğini, etkinliğini ve uygun dozların ne olacağını gösteren kanıt düzeyi yüksek verilerin elde edileceği çalışmalara gereksinim bulunmaktadır. Bradikardide Atropin Kullanımı Atropin, vagal tonus artışı ya da kolinerjik ilaç zehirlenmesi olan hastalarda kullanılabilir. Pediatrik kardiyak arrestte atropinin rutin kullanımını destekleyen ya da reddettiren yeterince kanıt bulunmamaktadır. ATROPİN: 0,25 mg/ml, 0,5 mg/ml ve 1 mg/ml.lik ampüller şeklinde •SAN ve AVN hızlarını arttırır, AV iletimi kolaylaştırır. •AV blokta veya vagal uyarı nedeniyle oluşan semptomatik bradikardi tedavisi için önerilmektedir. •Perfüzyonun yeterli olmadığı ve hipotansiyonun eşlik ettiği bradikardilerin tedavisinde de kullanılabilir, ancak bu durumlarda epinefrin daha etkilidir. •Asistol ve 60/dk altındaki NEA durumlarında da gözönüne alınabilir. ÇOCUK ACİL TIP VE YOĞUN BAKIM DERNEĞİ ATROPİN-DOZ: • 0,02 mg/kg IV/IO, 0,03 mg/kg ET • Her doz en az 0,1 mg olmalı. Daha az olursa paradoksal bradikardi ? • Her doz çocuklarda en fazla 0,5 mg, adolesanda 1 mg olabilir, • Günlük toplam doz çocuklarda 1 mg, adolesanda 2 mg’ı aşmamalıdır (organofosfor zehirlenmeleri hariç) ÇOCUK ACİL TIP VE YOĞUN BAKIM DERNEĞİ Paradoksal bradikardi ve ATROPİN: Atropin kullanırken bir alt doz sınırı yeni rehberde olmayıp, 0.02 mg/kg/dozda kullanılabileceği belirtilmekle beraber, <0.1 mg dozlarda paradoksal bradikardi ortaya çıkmayacağını destekleyen kanıt düzeyi yüksek veriler henüz olmadığı için, <5 kg’luk bebeklerde atropin 0.1 mg/dozda uygulanırsa, toksisiteye yol açmamak için bu dozun tekrar edilmemesi uygun bir yaklaşım olabilir. • • • • • Hasta hala hipotansif, hipovolemik Serebral perfüzyonu bozuk Nabızları hala filiform. Kan basıncının daha fazla artmasını ve Kalp ve beyine daha fazla kan gitmesini istiyoruz. Ne yapalım? • Vücutta daha fazla su tutalım, • Daha çok vazokonstruksiyon olsun, • Koroner, serebral ve renal arterlerde ise vazokonstruksiyon artmasın. • Diğer kısımlarda (cilt, iskelet kasları, barsaklar, yağ dokusu vb) vazokonstruksiyon VAZOPRESSİN • V1 reseptörleri etkileyerek sistemik vazokonstrüksiyona ve • V2 reseptörleri etkileyerek renal tübüllerden su reabsorbsiyonuna neden olur. • Cilt, iskelet kasları, barsaklar ve yağ dokusunda vazokonstrüksiyon yaparken; • Serebral , koroner ve renal bölgede nispeten daha az vazokonstrüksiyon yapmaktadır Bu durum kalbe ve beyne, böbreklere daha fazla kan gitmesine neden olmaktadır. ÇOCUK ACİL TIP VE YOĞUN BAKIM DERNEĞİ VAZOPRESSİN • Deneysel çalışmalarda vazopressin kullanımı epinefrine göre uzun dönem sağ kalım süresini uzatmaktadır. • 2000 yılı resüsitasyon rehberinde erişkinlerde şoka dirençli VF’de alternatif bir vazopressör (40 U, tekrarı önerilmiyor) olarak kabul edilmiştir. • Ancak bebek ve çocuklarda yeterli kanıt olmadığı için henüz öneride bulunulmamıştır. • Pediatrik kardiyak arrestte vazopressin ya da uzun etkili analoğu olan terlipressinin kullanımına yönelik yeterince kanıt bulunmamaktadır. ÇOCUK ACİL TIP VE YOĞUN BAKIM DERNEĞİ Vazoaktif ilaçlar • Kardiyak arrest sonrasında kardiyovasküler disfonksiyonu saptanan ya da olduğu düşünülen bebek ve çocuklara vazoaktif ilaçlar uygulanabilir. • Bu ilaçlar, yan etkilerinin imkan verdiği ölçüde miyokardiyal disfonksiyonun ve/veya organ perfüzyonunun düzeltilmesine yönelik olarak seçilmeli ve dozları ayarlanmalıdır. DOPAMİN • Hipovolemi düzeltildiği halde hipotansif • Dolaşımı bozuk, vital organlar iyi kanlanmıyor • Kalp atım hacmi artsın • Kalp debisi artsın • Pozitif inotrop etki-- 1-adrenerjik uyarı • İskelet kaslarında vazokonstruksiyon-- adrenerjik etki DOPAMİN-Preparatları: 200 mg/5 ml ampul (DOPMİN) 50 mg/5ml (GILUDOP) 200 mg/10 ml ampul (GILUDOP) Dopaminerjik ve - adrenerjik özelliklere sahip doğal bir sempatomimetik ajandır. Norepinefrinin prekürsörüdür. ÇOCUK ACİL TIP VE YOĞUN BAKIM DERNEĞİ DOPAMİN Farmakolojik Etkileri: 1. 1-adrenerjik etki ile kalp kasının kasılabilirliğini artırır. 2. -adrenerjik etki ile iskelet kaslarında vazokonstruksiyona neden olur. 3. Pozitif inotropik etkiyle kalp atım hacmini ve kalp debisini artırır. ÇOCUK ACİL TIP VE YOĞUN BAKIM DERNEĞİ DOPAMİN Endikasyonları: ●Hipovolemik olmayan dekompanse şokta, Miyokard fonksiyonları bozulmuşsa ●Kardiyojenik şokta ●Septik şokta ÇOCUK ACİL TIP VE YOĞUN BAKIM DERNEĞİ DOPAMİN Özellikleri IV yolla verildiğinde etkisi 5 dk içinde başlar. Yarılanma ömrü 2 dk.dır. Etki süresi 10 dk.dan azdır. ÇOCUK ACİL TIP VE YOĞUN BAKIM DERNEĞİ DOPAMİN Doz ve Uygulanış Şekli: •2-20 g/kg/dk hızında IV infüzyon şeklinde verilir. •Etkisi tamamen doza bağımlıdır. •20 g/kg/dk'nın üzerinde verilmemelidir. •Alkalen solusyonlarla birlikte verildiğinde veya bir arada karıştırıldığında inaktive olur. ÇOCUK ACİL TIP VE YOĞUN BAKIM DERNEĞİ DOPAMİN Tablo: Dopaminin Doza Bağımlı Etkisi İnfüzyon Hızı Reseptör Etkisi Doku Özgüllüğü Etkisi 1-3 Dopaminerji k Renal Doz Renal ve mezenterik perfüzyonu artırır. Kalp hızına ve kan basıncına etkisi yoktur. RENAL DOZ artık önerilmiyor. 4-10 1-adrenerjik Kardiyak Doz Kardiyak atım hacmini artırır. Genellikle kalp hızına ve kan basıncına etkisi yoktur. 10-20 -adrenerjik Vazopressor Doz Periferal vazokonstriksiyon ve pulmoner okluzif basıncı ve sistemik basıncı artırır. 20 üzeri -adrenerjik Tehlikeli Doz Renal ve mezenterik damarlardaki dilatasyonu tersine çevirir ve bu bölgelerin kan akımını azaltır. Miyokardiyal kan akımını da azaltabilir. (g/kg/dk) ÇOCUK ACİL TIP VE YOĞUN BAKIM DERNEĞİ DOPAMİN İnfüzyon sıvısı hazırlanırken dopamin %5 Dekstroz veya serum fizyolojik içinde hazırlanabilir. Damla infüzyon hesabı şu şekilde kolaylıkla yapılabilir: A r z u l a n a n İ n f ü z y o n D o z u ( g / k g / d k ) x A ğ ı r l ı k ( k g ) x S ı v ı H a c m i ( m l ) = İ n f ü z y o n H ı z ı ( d a m l a / d k ) D o p a m i n M i k t a r ı ( m g ) x 5 0 A r z u l a n a n İ n f ü z y o n D o z u ( g / k g / d k ) x A ğ ı r l ı k ( k g ) = İ n f ü z y o n H ı z ı ( d a m l a / d k ) İ n f ü z y o n S ı v ı s ı n ı n K o n s a n t r a s y o n u ( g / d a m l a ) A r z u l a n a n İ n f ü z y o n D o z u ( g / k g / d k ) x A ğ ı r l ı k ( k g ) x S ı v ı H a c m i ( m l ) = İ n f ü z y o n H ı z ı ( m l / d k ) D o p a m i n M i k t a r ı ( g ) ÇOCUK ACİL TIP VE YOĞUN BAKIM DERNEĞİ 6’LAR KURALI • Gereken dopamin miktarı (mg) = • 6 x kg • Bulduğumuz dopamin miktarını (mg) 100 ml sıvı içine koyduğumuzda: • 1 ml / saat 1 µgr / kg / dk • 10 ml / saat 10 µgr / kg / dk 10 kg çocuk • Dopamin (mg) = 6 x 10 = 60 mg • 100 ml SF içine 60 mg koyup, • 10 µgr / kg / dk 10 ml / saat • 5 µgr / kg / dk 5 ml / saat 25 kg çocuk • 6 x 25 = 150 mg dopamin • 100 ml % 5 dekstroz içine • 8 µgr / kg / dk 8 ml / saat DOPAMİN Kontrendikasyonlar: Hipovolemik durumlar Ventriküler fibrilasyon Düzeltilmemiş taşiaritmiler Sol ventrikül çıkım yolu darlıkları ÇOCUK ACİL TIP VE YOĞUN BAKIM DERNEĞİ DOBUTAMİN • Şoktaki hasta • İkinci sıvı yüklemesinde dispnesi ve taşipnesi, yaş ralleri gelişti, • Taşikardisi arttı. • Kardiyojenik şok • Konjestif kalp yetersizliği DOBUTAMİN Preparatları: 10 ml.lik sulandırıcısı ile birlikte 250 mg.lık flakonlar halinde (DOBUTREX) ÇOCUK ACİL TIP VE YOĞUN BAKIM DERNEĞİ DOBUTAMİN Sentetik 1-adrenerjik agonisttir. Bu nedenle kalbin kasılabilirliğini artırırken kalp hızının da artmasına neden olur. Ayrıca zayıf 2-adrenerjik etkisi ile hafif vazodilatasyona da neden olabilir. ÇOCUK ACİL TIP VE YOĞUN BAKIM DERNEĞİ DOBUTAMİN Pozitif inotropik, hafif pozitif kronotropik etkiye sahiptir. Kalp atım hacmini ve koroner arter perfüzyonunu artırır. Dopaminden farklı olarak endojen norepinefrin salınımına aracılık etmez. Periferik damar direncini azaltır. Sistemik vazodilatasyona neden olabilir. ÇOCUK ACİL TIP VE YOĞUN BAKIM DERNEĞİ DOBUTAMİN Endikasyonları: Konjestif kalp yetmezliği Kardiyojenik şok ÇOCUK ACİL TIP VE YOĞUN BAKIM DERNEĞİ DOBUTAMİN Etkisi 2 dk içinde başlar. Pik etkisi 10 dk. sonunda ortaya çıkar. Plazma yarılanma ömrü 2 dk.dır. Bu nedenle devamlı infüzyonla verilmesi gerekir. ÇOCUK ACİL TIP VE YOĞUN BAKIM DERNEĞİ DOBUTAMİN Doz ve Uygulanış Şekli: 2-20 g/kg/dk dozunda verilir. %5 dekstroz veya serum fizyolojik içinde verilebilir. Özellikler Taşikardi ve aritmi yan etkisi dopamine göre daha azdır. Alkalen solusyonlarla birlikte verildiğinde veya bir arada karıştırıldığında inaktive olur. ÇOCUK ACİL TIP VE YOĞUN BAKIM DERNEĞİ DOBUTAMİN Kontrendikasyonları: Sol ventrikül çıkım yolu darlıkları Aritmiler Hipertansiyon Trisiklik antidepresan zehirlenmesi Hipovolemik şok ÇOCUK ACİL TIP VE YOĞUN BAKIM DERNEĞİ Etkileşimleri • Beta-blokerler • Siklopropan, halotan • Kalsiyum glukonat • Magnezyum sülfat • KCl • Furosemid • • • • • • • Heparin Fenitoin Diazepam Digoksin Adrenalin Aminofilin Trisiklik antidepresanlar Spontan dolaşıma geri dönmüş olan pediyatrik hastalarda kullanılabilecek spesifik bir vazoaktif ajanı tanımlayan bir çalışma yoktur. Son zamanlarda yapılan gözlemsel çalışmalarda, spontan dolaşıma geri dönmüş olan hastalarda görülen hipotansiyonun kötü sağ kalımla ve kötü nörolojik sonuçlarla ilişkili olduğu gösterilmiştir.1,2 Yeni rehberde spontan dolaşıma geri dönüş sonrası, sistolik kan basıncını yaşa göre 5. persentilin üstünde tutmak için sıvılar ve inotroplar ve/veya vazopressörlerin kullanılması gerektiği belirtilmektedir. Kan basıncını devamlı izlemek ve hipotansiyonu tanıyıp tedavi etmek için invazif arteryel basınç izlemi yapılması gerektiği vurgulanmaktadır. Sonuç: Arrest sonrası spontan dolaşıma geri dönüş sağlanan olgularda kan basıncını normotansif düzeylerde tutmak önemlidir ve bu amaçla herhangi bir vazoaktif ajan ya da ajanlar kullanılabilir. 1. 2. 1- Kleinman ME, et al; Pediatric Basic and Advanced Life Support Chapter Collaborators. Part 10: Pediatric basic and advanced life support: 2010 International Consensus on Cardiopulmonary Resuscitation and Emergency Cardiovascular Care Science With Treatment Recommendations. See comment in PubMed Commons belowCirculation. 2010 19;122(16 Suppl 2):S466-515. 2- Valente C. Emergency Management. In: Harriet Lane Handbbok, Tschudy MM, Arcara KM, eds. 19th edition. Elsevier Mosby Philadelphia, 2012: pages: 5-6. GLUKOZ • Uzamış resusitasyon • Süt çocuğunda glikojen depoları yetersiz olabilir. • Serebral iskemi durumunda hiperglisemiden kaçınmak gerekir. • Hipoglisemi varlığında kullanılabilir. GLUKOZ %5, %10, %20, %30 Resüsitasyon sırasında ve sonrasında glukoz solusyonu kullanmak yararlı olmadığı gibi zararlı olabilir. Sadece hipoglisemi durumunda kullanılmalıdır. DOZ: •0,5-1 gr/kg %10 dekstroz (5-10 ml/kg) veya %25 dekstroz (2-4 ml/kg) ÇOCUK ACİL TIP VE YOĞUN BAKIM DERNEĞİ Kardiyak arrest sonrasında hipoglisemiyi ve hiperglisemiyi önlemek amacıyla kan glukoz düzeyleri izlenmelidir. Bebek ve çocuklarda kardiyak arrest sonrasında hiperglisemi yönetiminde uygulanacak spesifik bir stratejinin önerilmesi için yeterince kanıt bulunmamaktadır. Çocuklarda spontan dolaşıma dönüş sonrasında hiperglisemi tedavi edilirken, hipoglisemi ataklarının önlenmesi için kan glukoz konsantrasyonları dikkatle izlenmelidir. SODYUM BİKARBONAT • Uzamış resusitasyon • Uygun sıvı ve solunum desteği sağlanıyor, • Adrenalin dozları uygulanmış, • Şok durumu devam ediyor, • Hipotansif, • Metaboliz asidozda SODYUM BİKARBONAT Her resüsitasyon girişiminde sodyum bikarbonat yapmak yararlı değildir, hatta zararlı olabilir. ENDİKASYONLARI: 1- Uzamış kardiyak arrest (eğer kan gazı ölçümü yapılamıyorsa her 10 dk.da bir yapılması düşünülebilir) 2- Şiddetli metabolik asidozun olduğu şok durumları (Yeterli solunum desteğine rağmen) 3- Hiperkalemide 4- Hipermagnezemi 5- Trisiklik antidepresanlarla olan zehirlenmelerde 6- Sodyum kanal blokerleri ile zehirlenmelerde ÇOCUK ACİL TIP VE YOĞUN BAKIM DERNEĞİ SODYUM BİKARBONAT Doz: •IV / IO yoldan 1 mEq/kg’dır (%8,4’lük solusyonundan 1 ml/kg). •Yenidoğanda osmotik yüklenmeden kaçınmak için sodyum bikarbonat yarı yarıya sulandırılmalıdır (%4,2’lik solusyon haline getirilmelidir). ÇOCUK ACİL TIP VE YOĞUN BAKIM DERNEĞİ SODYUM BİKARBONAT YAN ETKİLERİ: 1- Metabolik alkaloz 2- Dokulara O2 salınımı azalır. 3- Hipokalemi 4- Hipokalsemi 5- Hipernatremi 6- Hiperosmolarite 7- VF eşik düzeyinin düşmesi ÇOCUK ACİL TIP VE YOĞUN BAKIM DERNEĞİ KALSİYUM • Kalbin eksitasyon-kontraksiyon işlevi • Hücre ölümünün son basamağı, reperfüzyon hasarı • 5-7 mg/kg elementer kalsiyum • Kalsiyum klorür tercih nedeni • Kalsiyum glukonat • 10-20 sn • 5-10 dk yavaş KALSİYUM Resüsitasyon sırasında kalsiyum verilmesi gerekli değildir. Sadece aşağıdaki durumlarda verilmelidir: •Hipokalsemi •Hiperkalemi •Hipermagnezemi •Kalsiyum kanal blokerleri ile zehirlenmeler ÇOCUK ACİL TIP VE YOĞUN BAKIM DERNEĞİ Pediatrik kardiyak arrestte hipokalsemi, kalsiyum kanal blokeri zehirlenmesi, hipermagnezemi ya da hiperkalemi yoksa kalsiyumun kullanımı önerilmemektedir. MAGNEZYUM • Kalsiyum kanallarının inhibisyonu • Hücre içi kalsiyum konsantrasyonu düşerDüz kaslar gevşer • Akut şiddetli astım • Torsades de pointes MAGNEZYUM Endikasyonları: •Hipomagnezemi •Torsades de pointes Torsades de pointes olgularında 2550 mg/kg (maksimum 2 gr) bir kaç dakika içinde IV infüzyonla verilmektedir. ÇOCUK ACİL TIP VE YOĞUN BAKIM DERNEĞİ SODYUM NİTROPRUSSİD • • • • • • Şoktaki hasta Kalp debisi düşük Perfüzyonu düzelmedi Sistemik damar direnci artmış Ön yük artmış Hipotansif değil / Hipertansif Sodyum Nitroprussid • Tüm damar yataklarında bölgesel nitrik oksit üretimini artırarak damar tonusunu azaltırVazodilatasyon • Sistemik ve pulmoner damar direncini azaltırKalp debisini artırır • Venleri de genişletirÖn yükü azaltır SODYUM NİTROPRUSSİD Endikasyonları: •Hipertansif Aciller •Kardiyojenik şok Başlangıç olarak 0,1-1 μg/kg/dk hızında ayarlanır. Gerektikçe artırılarak 8 μg/kg/dk dozuna kadar çıkılabilir. ÇOCUK ACİL TIP VE YOĞUN BAKIM DERNEĞİ SODYUM NİTROPRUSSİD DİKKAT! •Sadece dekstroz içeren solusyonlarla hazırlanmalı •ASLA! NaCl içeren solusyonlarla hazırlanmamalı •Işıktan korunmalı •Solusyon hafifçe soluk kahverengimsi renk alabilir. •Solusyonun dibinde renkli çöküntüler olursa yeniden hazırla ÇOCUK ACİL TIP VE YOĞUN BAKIM DERNEĞİ ANTİARİTMİK TEDAVİ Sodyum kanalları blokajı Potasyum kanalları blokajı Lidokain Amiodaron Şoka dirençli VF ve/veya nabızsız VT tedavisinde lidokain ya da amiodaron tercih edilebilir. de Caen AR, Maconochie IK, Aickin R, Atkins DL, Biarent D, et al; Pediatric Basic Life Support and Pediatric Advanced Life Support Chapter Collaborators. Part 6: Pediatric Basic Life Support and Pediatric Advanced Life Support: 2015 International Consensus on Cardiopulmonary Resuscitation and Emergency Cardiovascular Care Science With Treatment Recommendations. Circulation 2015;132(16Suppl1):177-203. AMİODARON •Hem supraventriküler hem de ventriküler aritmilerin tedavisinde başlangıç dozu; •5 mg/kg bir kaç dk. ile bir saatlik süre içinde infüzyon şeklinde verilir. Bu süre VF/Nabızsız VT için hızlı bolus (3 dk.dan az olmamak üzere) şeklinde iken, nabızlı taşikardilerde yavaş infüzyon şeklinde verilmesine dikkat edilmelidir. •Tekrar dozları 5 mg/kg.dır. •Günde en fazla 15 mg/kg. yapılabilir. IV uygulamadan sonra en erken yan etkilerinden biri HİPOTANSİYON ve BRADİKARDİ’dir. ÇOCUK ACİL TIP VE YOĞUN BAKIM DERNEĞİ LİDOKAİN •Sodyum kanal blokeridir. •Defibrilasyona dirençli VF veya nabızsız VT tedavisinde kullanılması düşünülebilir. •Önerilen doz; 1 mg/kg hızlı IV enjeksiyon ve hemen ardından 20-50 g/kg/dk hızında infüzyon şeklindedir. •Eğer IV bolus ile infüzyon arasındaki süre 15 dk.yı geçerse yükleme dozu tekrar edilmelidir. ÇOCUK ACİL TIP VE YOĞUN BAKIM DERNEĞİ ÖRNEK-OLGU SENARYOSU 4 yaşında bir kız çocuğunda letarji ve ateş yakınmaları var. 5 gündür suçiçeği olduğunu, son 18 saattir ise karın bölgesinde bir çok lezyonun kırmızılaştığı, hassas ve şiş hale geldiğini öğreniyorsunuz. Fizik muayenesinde çok hasta görünümü mevcut. Sorulara yanıt vermiyor, ağrılı uyaranlara anlamsız yanıt veriyor. Nabız 175/dk, solunum sayısı 60/dk ve solunum derin, vücut sıcaklığı 39,4 oC, kan basıncı 70/29 mmHg. Ekstremite uçları soğuk ve cilt benekli görünümde, periferik nabızlar zorlukla palpe ediliyor. Kapiller geri dolum zamanı 6-8 sn. ÇOCUK ACİL TIP VE YOĞUN BAKIM DERNEĞİ Hastayı inceledikten sonra ilk değerlendirmeleriniz nelerdir? •Hastanın bilinç değişikliği var. • Kapiller dolum zamanı 6-8 sn. •Yaşına göre kan Düşük. 70 + (2 x 4 yaş) = 78 mmHg basıncı •Periferik nabızları neredeyse palpe edilemiyor. •Solunumu zorlu olmamakla birlikte taşipneik. BU HASTA DEKOMPANSE ŞOKTA ÇOCUK ACİL TIP VE YOĞUN BAKIM DERNEĞİ Hastayı tedavi ederken ilk aşamada neler yapılmalıdır? •Havayolu açıklığı garanti altına alınır ve %100 O2 verilir •Hemen ardından solunum değerlendirilir. •Devamlı EKG monitorizasyonu ve nabız oksimetresi ile yakın izleme alınır. •Damar yolu açılır ve bolus şeklinde sıvı verilir ÇOCUK ACİL TIP VE YOĞUN BAKIM DERNEĞİ Hangi tip, ne kadar sıvı verilmeli ve süresi ne olmalıdır? •20 ml/kg SF veya RL solusyonunu bolus şeklinde ver ve perfüzyon bulgularını yeniden değerlendir. •Konjestif kalp yetmezliği bulguları yönünden karaciğer muayenesi yap. •Sistemik perfüzyonu ve kan basıncını normale döndürebilmek için gerektikçe bolus sıvı tedavisini yenile. •Bu sırada solunum sıkıntısı yönünden de yakın takip et. ÇOCUK ACİL TIP VE YOĞUN BAKIM DERNEĞİ Kan basıncını ve kalp debisini normale getirmek için ve kardiyak arrestten korumak için hangi ilaçları kullanmayı düşünürsünüz? •Hipovolemik bir çocuğa sıvı verdikten sonra kan basıncı yükselirse, bu durum sıvı açığının kapatıldığını gösterebilir. •Ayrıca aşağıdaki seçeneklerden herhangi biri veya ikisinin kullanılması gerekebilir. •Sıvı açığı kapatıldıktan sonra eğer kan basıncı bir miktar düzelmiş ancak hala düşükse dopamin orta düzeydeki dozlarda yararlı olabilir. •Sıvı açığı kapatıldıktan sonra eğer kan basıncı düzelmiş ancak hala düşükse dobutamin kullanılması sistemik damar direncini azaltarak kalp debisininin artmasına neden olabilir. •Eğer yeterli sıvı tedavisine rağmen tansiyonu düşük kalmaya devam ederse adrenalin önüne al. infüzyonunu göz