Besinlerin Emilimi Emilim • İnce bağırsakta gerçekleşir. • Villüs ve mikrovillüs ile aşırı derecede genişlemiş ince bağırsak yüzeyinde emilim gerçekleşir. İnce bağırsak boşluğu Mukoza Tabakası Villüs Epitel Hücreleri Mikrovillüsler Bağ Doku Lenf kılcalları Kılcal Damarlar Microvillüs Kas Tabakası Villüs Kılcal Damarlar Lenf Kılcalları Epitel hücreleri Glikoz, Galaktoz, Früktoz Amino asitler Vitaminler Yağ Asitleri Kan Kılcalları Lenf Kılcalları Damarlar Emilim Olayı • Monosakkaritler, • amino asitler, • Ve suda çözünen vitaminler bağırsak epitel hücreleri tarafından aktif taşıma veya pasif taşıma ile hücre içine alınırlar ve oradan hemen alt katmanda bulunan kan damarlarına verilirler. YAĞ DAMLASI Safra tuzu ile Çevrilmiş yağ damlacıkları Yağ Asitleri ve Monogliserit damlacıkları Pasif Taşıma Tekrar yağa dönüştürme Şilomikron oluşumu Şilomikronun hücre dışına yollanması Şilomikronların Lenf Kılcallarına geçmesi Yağların Emilimi • Yağ asitleri çok küçük damlacıklar halinde hücre zarından pasif taşıma ile geçerler. • İçeri alınan yağ asitleri E.R.’de tekrar yağ olarak sentezlenir. • E.R.’den golgiye geçen yağlar, zar ile çevrelenerek şilomikron(kilomikron) adındaki yapıyı oluştururlar. • Kilomikronlar, lenf kılcallarına verilir. Şilomikron Kolesterol Çeşitli Proteinler Trigliseritler Fosfolipitler Yağda Çözünen Vitaminler • Yağda çözünen vitaminlerde, yağ asitleri gibi emilime uğradıktan sonra lenf kılcalları ile taşınır. Kapı Toplardamarı Bağırsak epitelinde emilen besinler, kılcallar yolu ile Kapı Toplardamarına iletilir. Kapı Toplardamarı ise besinleri karaciğere yollar. Sindirim Kanalı Ağız Yemek Borusu(özofagus) Mide İnce Bağırsak Kalın Bağırsak KALIN BAĞIRSAK Geçiş Kolonu Çıkan Kolon İnen kolon Çekum Rektum Anüs Sigmoid Kolon Kalın Bağırsak 3 kısımdan oluşur. 2 KOLON 1 ÇEKUM (KÖR BAĞIRSAK) 3 Rektum Çekum(Kör Bağırsak): İnce bağırsak ile bağlantının olduğu yerdir. Apandiks Kolon: • Kör bağırsaktan rektum’a uzanan kısımdır. Rektum: • Kalın bağırsağın son kısmıdır. • Dışkı(feces) buradan geçerek anüs yolu ile dışarı atılır. Kalın Bağırsağın İşlevi 1) EMİLİM : • Su ve mineraller • Safra tuzları • B7 ve K vitamini –EMİLİMİ 2) Artık Maddelerin dışarı atılması : • İşe yaramayan veya sindirime uğramamış maddeler dışkı olarak atılır. Normal bir insanda sindirim kanalının uzunluğu yaklaşık 9 metredir. OMURGALILARIN SİNDİRİM SİSTEMİNDEKİ FARKLILIKLAR Sindirim Organlarındaki Farklılıklar Omurgalı hayvanlar sahip oldukları beslenme çeşitine göre; • Farklı diş tiplerine • Farklı uzunluktaki sindirim kanallarına • Farklı simbiyotik bakterilere sahiptirler. Diş Çeşitleri • Beslenmeye göre hayvanlarda çeşitli diş takımları bulunabilir. Etcil Memelilerin, kesici ve köpek dişleri iyi gelişmiştir. Otçul Memelilerin, azı dişleri iyi gelişmiştir. KESİCİ DİŞLER KÖPEK DİŞİ KÜÇÜK AZILAR BÜYÜK AZILAR ETÇİL OTÇUL Hepçil Memelilerin, Dişleri fazla özelleşmemiştir. Sindirim Kanal Uzunluğu • Otçul hayvanların çok daha uzun bir sindirim kanalı vardır. • Etçil hayvanlarda ise sindirim kanalı daha kısadır. İnce bağırsak İnce bağırsak Mide Kör Bağırsak Kolon ETÇİL OTÇUL İşkembe Kırkbayır Ağız Bağırsak Yemek Borusu Şirden Börkenek Ağız ve Diş Sağlığı Dentin(Fildişi) Mine Tabakası Diş Eti TAÇ ve BOYUN Diş Özü Destekliyici Ligamen Kemik KÖK SİNDİRİM SİSTEMİ ORGANLARI İŞLEVLERİ Organ Ekzokrin Salgılar Ağız ve Yutak Tükrük Bezleri Özofagus (Yemek Borusu) Tuz ve Su Mukus Amilaz Mukus İşlevler Çiğneme ve Yutma refleksini oluşturur. Yiyeceği nemlendirir. Yiyeceği Kayganlaştırır. Polisakkarit Sindirir. Peristaltik Dalgalarla gıdayı mideyi indirir. Kayganlaştırır. Organ Mide Ekzokrin Salgılar HCl Pepsin Mukus İşlevler Yiyecekleri Depolar,karıştırır,Çözünmesini sağlar,Gıdanın ince bağırsağa boşalmasını sağlar. Yiyeceklerin çözünmesini sağlar. Mikropları öldürür. Pepsinojeni pepsin’e çevirir. Proteinleri sindirir. Epitel Yüzeyi kayganlaştırır,korur. Organ Ekzokrin Salgılar İşlevler Safra Salgılar,sindirim dışı pek çok görevi vardır. Safra Tuzları Suda Çözünmeyen Yağları Çözer. Bikarbonat İnce Bağırsağa mideden giren Karaciğer HCl’yi nötralize eder. Organik Dışkı ile uzaklaştırılır. Artıklar Organ Ekzokrin Salgılar İşlevler Safrayı öğünler arası depolar ve yoğunlaştırır. Safra Kesesi Enzimler Pankreas Bikarbonat Protein,Karbonhidrat, yağ ve nükleik asitleri sindirir. İnce Bağırsağa mideden giren HCl yi nötralize eder. Organ Ekzokrin Salgılar İnce Bağırsak Enzimler Tuz ve Su Mukus Kalın Bağırsak Mukus İşlevler Bir çok maddenin sindirimi ve emilimini ayrıca içeriğin karıştırılması ve ilerlemesini sağlar. Besinleri sindirir. İçeriğin akışkanlığını sağlar. Kayganlaştırır. Sindirilmemiş maddenin depolanması, su ve tuz emilimi,içeriğin karıştırılması ve ilerlemesini ayrıca sindirim artıklarının dışkı olarak atılmasını sağlar. Kayganlaştırır.