YAŞLIDA ANAMNEZ VE FİZİK MUAYENE Prof. Dr. TANJU BEĞER 1 Yaşlanma Önüne geçilmesi mümkün olmayan biyolojik, kronolojik ve sosyal bir olgudur. Kronolojik olarak yaş sınırı 65’tir. 2 Yaşlanan dünya ve Türkiye • TÜRKİYE > 65 YAŞ • 1985 %4,2 • 1995 %4,7 • 2000 %5,6 • 2005 %6,3 • 2010 %7,1 3 Yaşlanmayla meydana gelen değişimler 1- Morfolojik 2- Fonksiyonel Yaşlanma ile oluşan bu değişimlerle hastalıklara bağlı değişimler çoğu kez karışmaktadır. (Ör: Pnömoni – Hipertiroidi) 4 Yaşlıda anamnez almanın güçlükleri 5 Bireysel farklılıklar Yaşama bakış tarzları Alışkanlıkları İlaç kullanımları Düşme İnkontinans Beslenme tarzları 6 Yaşlıda özgeçmiş öğrenmek eski sağlık durumlarından fikir sahibi olmayı sağlar. Soy geçmişini öğrenmek ise, kronik dejeneratif ve progresif hastalıklarının genetik zemine dayanıp dayanmadığının göstergesidir. 7 Fizik Muayene 8 Genel durum muayenesi 9 Sistem Muayeneleri Solunum Sistemi İnspeksiyon: Palpasyon: Perküsyon: Öskültasyon: 10 Sistem Muayeneleri Dolaşım Sistemi İnspeksiyon: Kalp tepe vurumu görülmez Boyun venleri dolgundur Arter pülsasyonu aritmiktir Palpasyon: Nabızlar bradiaritmik - aritmik veya taşikardiktir Abdominal aort palpe edilebilir Defisit sıktır Öskültasyon: Carotis, abdominal aort, femoral arterler ve üfürüm duyulabilir Kalp sesleri şiddetli veya hafiflemiştir Fonksiyonel üfürümlere sıklıkla rastlanır 11 Sistem Muayeneleri Sindirim Sistemi İnspeksiyon: Ağız içi, dil, diş etleri, yumuşak ve sert damakta ülserasyonlar, infeksiyon, malignite veya fungal yönden değerlendirilmelidir Batında aort pülsasyonu, venler ve kitle görülebilir Öskültasyon : Aort anevrizması veya renal arter stenozuna bağlı üfürüm Barsak paralizi veya ileusta sessizlik saptanabilir Palpasyon : Kifoza bağlı olarak karaciğer 1-1,5 cm kosta kavsini aşabilir Batında kitle palpe edilebilir (fekalom, tümör veya divertiküloz) Perküsyon : Timpanizm veya matitede: asit, mesane veya kadınlarda over kisti Rektal tuşe: Prostat büyüklüğü, rektal kitle, sfinkter tonusu veya fekalom 12 Sistem Muayeneleri Üriner Sistemi Palpasyon : Hidronefroz, böbrek tümörü Öskültasyon : Üfürüm duyulması: Renal arter stenozu 13 Sistem Muayeneleri Lokomotor Sistemi Büyük mafsallardaki krepitasyon, küçük mafsallarda ise deformasyon ve nodüller aranmalıdır. 14 Sistem Muayeneleri Sinir Sistemi Pupillalarda akomadasyon azalmıştır. Kemik veter ve tendon refleksleri azalmıştır. Babinski aranmalıdır. Ellerde ince tremor mevcuttur. Sıcak, soğuk, ağrı ve derin his duyusu azalmıştır. Mental fonksiyonlarında gerileme saptanabilir. 15 Boy, duruş, yürüyüş 16 Cilt 17 İkter 18 Ödem 19 Siyanoz 20 Lenfadenomegali 21 Saçlar ve tırnaklar 22 Nevüs 23 Arcus senilis 24 Katarakt 25