Genel İmalat Maliyetleri

Genel İmalat Maliyetleri:
•
•
•
•
•
•
Genel İmalat Maliyeti (GİM) ne demektir ?
GİM’ler nasıl sınıflandırılır ?
GİM’ler nasıl hesaplanır ?
GİM’ler mamullere nasıl yüklenir ?
GİM dağıtım yöntemleri nelerdir ?
GİM’ler nasıl bütçelenir ?
Genel İmalat Maliyetleri:
•
•
•
•
•
•
Endirekt’dirler
Heterojendirler
İstikrarsızdırlar
Tahmini Zordur
Sahipsizdirler
Davranışları Bozuktur
GİM’lerin sınıflandırılması
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Endirekt Malzeme Maliyetleri
Endirekt İşçilik Maliyetleri
Amortismanlar (Duran Varlıkları Kullanma Maliyetleri)
Kiralar
Elektrik, Su, Telefon, Yemek vb.(Dışarıdan Sağlanan Fayda ve
Hizmetler)
Sigortalar (Risk Maliyetleri)
Sosyal Maliyetler
Çevresel Maliyetler
Vergiler
MALİYETLERİN DAĞITIMI ve MAMULLERE YÜKLENMESİ
MAMULLER
DMM
DİM
GİM
Endirekt Malzeme
Endirekt İşçilik
Enerji
Su
Kira
Sigorta
Vergi
Direkt Yükleme
Direkt Yükleme
Dağıtım Yoluyla
Yükleme
A
B
C
X
X
X
X
X
X
?
?
?
GİDER
MERKEZLERİ
GİDERLERİN DAĞITIMI ve MAMULLERE YÜKLENMESİ
GİDER MERKEZİ
YGM
EGM
Tamirhane
Kesim
Yemekhane
Montaj
Kalite Kontrol
Boya
GENEL İMALAT MALİYETLERİNİN DAĞITIMI
(GİM’ lerin Mamullere Yüklenmesi)
Genel İmalat Maliyetlerinin mamullere yüklenmesi özetle
3 aşamada gerçekleşir:
I.Aşama: (I.Dağıtım olarak ifade edilir)
GİM’ lerin tüm Gider Merkezlerine Yüklenmesi
II.Aşama: (II.Dağıtım olarak ifade edilir)
Yardımcı Gider Merkezlerinde biriken GİM’ lerin Esas Gider
Merkezlerine yüklenmesi
III.Aşama: (III.Dağıtım olarak ifade edilir)
Esas Gider Merkezlerinde biriken GİM’lerin
mamullere yüklenmesi
üretime
ve
GİM DAĞITIM SÜRECİ
1. GİM
a) Kendiliğinden
GM
b) Dağıtım Anahtarlarıyla
2. YGM
a) Direkt Dağ.Yön.
EGM
b) Kademeli Dağ.Yön.
3. EGM
MAMUL
(Y.O.)
I.Dağıtım: GİM’ lerin tüm Gider Merkezlerine Yüklenmesi
GİM
TUTARI
DAĞITIM
KALEMLERİ
(TL)
ANAHTARI
Endirekt Malzeme 750.000.000
Endirekt İşçilik
900.000.000
Doğrudan
YARDIMCI GİDER MERKEZİ
Yemekhane
ESAS GİDER MERKEZİ
Tamirhane
Kesim
Montaj
direkt
direkt
direkt
direkt
100.000.000
50.000.000
250.000.000
350.000.000
İşçi Sayısı
6 işçi
4 işçi
35 işçi
45 işçi
90 işçi
? TL
? TL
? TL
? TL
-
Yemekhane : 900.000.000 TL / (6 + 4 + 35 + 45) işçi *
6 işçi =
60.000.000 TL
Tamirhane : 900.000.000 TL / (6 + 4 + 35 + 45) işçi *
4 işçi =
40.000.000 TL
Kesim
: 900.000.000 TL / (6 + 4 + 35 + 45) işçi * 35 işçi =
350.000.000 TL
Montaj
: 900.000.000 TL / (6 + 4 + 35 + 45) işçi * 45 işçi =
450.000.000 TL
900.000.000 TL
GİM
TUTARI
DAĞITIM
KALEMLERİ
(TL)
ANAHTARI
YARDIMCI GİDER MERKEZİ
Yemekhane
Tamirhane
ESAS GİDER MERKEZİ
Kesim
Montaj
Endirekt Malzeme
750.000.000
Doğrudan
100.000.000
50.000.000
250.000.000
350.000.000
Endirekt İşçilik
900.000.000
İşçi Sayısı
60.000.000
40.000.000
350.000.000
450.000.000
160.000.000
90.000.000
600.000.000
800.000.000
I. TOPLAM
1.650.000.000
II.Dağıtım: YGM’lerinde biriken GİM’ lerin EGM’lerine yüklenmesi
GİM
TUTARI
DAĞITIM
KALEMLERİ
(TL)
ANAHTARI
YARDIMCI GİDER MERKEZİ
Yemekhane
Tamirhane
ESAS GİDER MERKEZİ
Kesim
Montaj
Endirekt Malzeme
750.000.000
Doğrudan
100.000.000
50.000.000
250.000.000
350.000.000
Endirekt İşçilik
900.000.000
İşçi Sayısı
60.000.000
40.000.000
350.000.000
450.000.000
160.000.000
90.000.000
600.000.000
800.000.000
I. TOPLAM
1.650.000.000
İşçi
Sayısı
Bakım
Saati
Yemekhane
Tamirhane
II. TOPLAM
1.650.000.000
GİM DAĞITIM YÖNTEMLERİ
a) Direkt Dağıtım Yöntemi
b) Kademeli Dağıtım Yöntemi
c) Matematik Dağıtım Yöntemi
?
?
?
?
??
??
ÜRETİM
(Mamuller)
II.Dağıtım: Direkt Dağıtım Yöntemi
GİM
TUTARI
KALEMLERİ
(TL)
DAĞITIM
ANAHTARI
YARDIMCI GİDER MERKEZİ
ESAS GİDER MERKEZİ
Yemekhane
Kesim
Tamirhane
Montaj
Endirekt Malzeme
750.000.000
Doğrudan
100.000.000
50.000.000
250.000.000
350.000.000
Endirekt İşçilik
900.000.000
İşçi Sayısı
60.000.000
40.000.000
350.000.000
450.000.000
160.000.000
90.000.000
600.000.000
800.000.000
6 işçi
4 işçi
35 işçi
45 işçi
70.000.000
90.000.000
32 saat
48 saat
36.000.000
54.000.000
706.000.000
944.000.000
I. TOPLAM
Yemekhane
Tamirhane
II. TOPLAM
1.650.000.000
160.000.000
90.000.000
İşçi Sayısı
80 işçi
Bakım Saati
8 saat
2 saat
80 saat
1.650.000.000
Kesim
Montaj
Yemekhane (DA: İşçi Sayısı)
: 160.000.000 TL / (35 + 45) işçi * 35 işçi
: 160.000.000 TL / (35 + 45) işçi * 45 işçi
Kesim
Montaj
Tamirhane (DA: Bakım Saati - BAS)
: 90.000.000 TL / (32 + 48) bas * 32 işçi
: 90.000.000 TL / (32 + 48) bas * 48 işçi
= 70.000.000 TL
= 90.000.000 TL
160.000.000 TL
= 36.000.000 TL
= 54.000.000 TL
90.000.000 TL
II.Dağıtım: Kademeli Dağıtım Yöntemi
KURALLARI:
1.
YGM’ler bir kere dağıtılır. Dağıtılan oyundan çıkar. Bir daha ona geri dönülemez.
2.
Dağıtılan YGM’ye GİM’lerden pay verilmez. Yani bir YGM kendi GİM’inden pay
alamaz.
3.
Dağıtıma nereden (hangisinden) başlanacağını belirleyen iki kriter vardır:
•
•
I.Kriter
: Gider Merkezi Sayısı
II. Kriter : GİM Tutarı
GİM TUTARI
DAĞITIM
(TL)
ANAHTARI
YARDIMCI GİDER MERKEZİ
Yemekhane
ESAS GİDER MERKEZİ
Tamirhane
Kesim
Montaj
Yemekhane
160.000.000
İşçi Sayısı
6 işçi
4 işçi
35 işçi
45 işçi
Tamirhane
90.000.000
Bakım Saati
8 saat
2 saat
32 saat
48 saat
II.Kriter
I.Kriter
Dağıtım Yönü
II.Dağıtım: Kademeli Dağıtım Yöntemi
GİM
TUTARI
DAĞITIM
KALEMLERİ
(TL)
ANAHTARI
YARDIMCI GİDER MERKEZİ
Yemekhane
Tamirhane
ESAS GİDER MERKEZİ
Kesim
Montaj
Endirekt Malzeme
750.000.000
Doğrudan
100.000.000
50.000.000
250.000.000
350.000.000
Endirekt İşçilik
900.000.000
İşçi Sayısı
60.000.000
40.000.000
350.000.000
450.000.000
160.000.000
90.000.000
600.000.000
800.000.000
I. TOPLAM
1.650.000.000
İşçi
Sayısı
Bakım
Saati
Yemekhane
Tamirhane
II. TOPLAM
1.650.000.000
?
?
?
?
??
??
ÜRETİM
(Mamuller)
II.Dağıtım: Kademeli Dağıtım Yöntemi
Kendisine pay
vermiyordu!!!
Yemekhane (DA: İşçi Sayısı)
Yemekhane
Tamirhane
Kesim
Montaj
: 160.000.000 TL / (6 + 4 + 35 + 45) işçi * 6 işçi = 10.666.667 TL
: 160.000.000 TL / (6 + 4 + 35 + 45) işçi * 4 işçi = 7.619.048 TL
: 160.000.000 TL / (6 + 4 + 35 + 45) işçi * 35 işçi = 66.666.666 TL
: 160.000.000 TL / (6 + 4 + 35 + 45) işçi * 45 işçi = 85.714.286 TL
160.000.000 TL
Oyundan
çıktı!!!
Kendisine pay
vermiyordu!!!
Tamirhane (DA: Bakım Saati - BAS)
Yemekhane
Tamirhane
Kesim
Montaj
:
:
:
:
97.619.048 TL / (8 + 2 + 32 + 48) bas * 8 işçi
97.619.048 TL / (8 + 2 + 32 + 48) bas * 2 işçi
97.619.048 TL / (8 + 2 + 32 + 48) bas * 32 işçi
97.619.048 TL / (8 + 2 + 32 + 48) bas * 48 işçi
= 8.000.000 TL
= 2.000.000 TL
= 39.047.619 TL
= 58.571.429 TL
97.619.048 TL
II.Dağıtım: Kademeli Dağıtım Yöntemi
GİM
TUTARI
DAĞITIM
KALEMLERİ
(TL)
ANAHTARI
YARDIMCI GİDER MERKEZİ
Yemekhane
Tamirhane
ESAS GİDER MERKEZİ
Kesim
Montaj
Endirekt Malzeme
750.000.000
Doğrudan
100.000.000
50.000.000
250.000.000
350.000.000
Endirekt İşçilik
900.000.000
İşçi Sayısı
60.000.000
40.000.000
350.000.000
450.000.000
160.000.000
90.000.000
600.000.000
800.000.000
6 işçi
4 işçi
35 işçi
45 işçi
7.619.048
66.666.666
85.714.286
2 saat
32 saat
48 saat
39.047.619
58.571.429
705.714.285
944.285.715
I. TOPLAM
Yemekhane
1.650.000.000
160.000.000
İşçi Sayısı
84
Tamirhane
II. TOPLAM
90.000.000
Bakım Saati
+ 7.619.048
80
8 saat
1.650.000.000
Yemekhane (DA: İşçi Sayısı)
Tamirhane : 160.000.000 TL / (4 + 35 + 45) işçi * 4 işçi
Kesim
: 160.000.000 TL / (4 + 35 + 45) işçi * 35 işçi
Montaj
: 160.000.000 TL / (4 + 35 + 45) işçi * 45 işçi
Kesim
Montaj
= 7.619.048 TL
= 66.666.666 TL
= 85.714.286 TL
160.000.000 TL
Tamirhane (DA: Bakım Saati - BAS)
: 97.619.048 TL / (32 + 48) bas * 32 işçi
= 39.047.619 TL
: 97.619.048 TL / (32 + 48) bas * 48 işçi
= 58.571.429 TL
97.619.048 TL
III.Dağıtım: EGM’lerinde biriken GİM’lerin üretime/mamullere yüklenmesi
DİREKT DAĞITIM YÖNTEMİNE GÖRE
EGM
GİM Toplamı
Faaliyet Ölçüsü
Faaliyet Hacmi
Yükleme Oranı
1.000 MAS/Ay
706.000.000 TL/Ay = 706.000 TL/MAS
1.000 MAS/Ay
5.000 DİS/Ay
944.000.000 TL/Ay
= 188.800 TL/DİS
5.000 DİS/Ay
Makine
Kesim EGM
706.000.000 TL/Ay
Montaj EGM
944.000.000 TL/Ay
Saatleri (MAS)
Direkt İşçilik
Saatleri (DİS)
KADEMELİ DAĞITIM YÖNTEMİNE GÖRE
EGM
GİM Toplamı
Faaliyet Ölçüsü Faaliyet Hacmi
Makine
Kesim EGM
705.714.285 TL/Ay
Saatleri (MAS)
Montaj EGM 944.285.715 TL/Ay
Direkt İşçilik
Saatleri (DİS)
Yükleme Oranı
1.000 MAS/Ay
705.714.285 TL/Ay
1.000 MAS/Ay
= 705.714 TL/MAS
5.000 DİS/Ay
944.285.715 TL/Ay
5.000 DİS/Ay
= 188.857 TL/DİS
GİM Dağıtım Tablosu (Direkt Dağıtım Yöntemi)
GİM
TUTARI
KALEMLERİ
(TL)
DAĞITIM
ANAHTARI
YARDIMCI GİDER MERKEZİ
ESAS GİDER MERKEZİ
Yemekhane
Kesim
Tamirhane
Montaj
Endirekt Malzeme
750.000.000
Doğrudan
100.000.000
50.000.000
250.000.000
350.000.000
Endirekt İşçilik
900.000.000
İşçi Sayısı
60.000.000
40.000.000
350.000.000
450.000.000
160.000.000
90.000.000
600.000.000
800.000.000
6 işçi
4 işçi
35 işçi
45 işçi
70.000.000
90.000.000
32 saat
48 saat
36.000.000
54.000.000
706.000.000
944.000.000
I. TOPLAM
Yemekhane
Tamirhane
1.650.000.000
160.000.000
90.000.000
İşçi Sayısı
80 işçi
Bakım Saati
80 saat
II. TOPLAM
1.650.000.000
Kesim
706.000.000
Montaj
944.000.000
YÜKLEME ORANI
Makine
8 saat
2 saat
1.000 MAS
Saatleri
Direkt İşçilik
5.000 DİS
Saatleri
706.000,00
188.800,00
TL/MAS
TL/DİS
GİM Dağıtım Tablosu (Kademeli Dağıtım Yöntemi)
GİM
TUTARI
DAĞITIM
KALEMLERİ
(TL)
ANAHTARI
YARDIMCI GİDER MERKEZİ
Yemekhane
Tamirhane
ESAS GİDER MERKEZİ
Kesim
Montaj
Endirekt Malzeme
750.000.000
Doğrudan
100.000.000
50.000.000
250.000.000
350.000.000
Endirekt İşçilik
900.000.000
İşçi Sayısı
60.000.000
40.000.000
350.000.000
450.000.000
160.000.000
90.000.000
600.000.000
800.000.000
6 işçi
4 işçi
35 işçi
45 işçi
7.619.048
66.666.666
85.714.286
2 saat
32 saat
48 saat
39.047.619
58.571.429
705.714.285
944.285.715
I. TOPLAM
Yemekhane
1.650.000.000
160.000.000
İşçi Sayısı
84
Tamirhane
II. TOPLAM
90.000.000
Bakım Saati
+ 7.619.048
80
1.650.000.000
Kesim
705.714.285
Montaj
944.285.715
YÜKLEME ORANI
Makine
Saatleri
8 saat
1.000 MAS
Direkt İşçilik
5.000 DİS
Saatleri
705.714,29
188.857,14
TL/MAS
TL/DİS
Yükleme Oranı:
GİM / Faaliyet Hacmi (Kapasite) = Y.O.
Malzeme için fiyat ne ifade ediyorsa;
İşçilik için ücret ne ifade ediyorsa;
GİM için de Yükleme Oranı onu ifade eder:
Bir mamule yüklenecek bir birim GİM’i ifade eder...
III.Dağıtım: EGM’lerinde biriken GİM’lerin üretime/mamullere yüklenmesi
Mamuller
Kesim EGM
Montaj EGM
A
200 MAS/Ay
1.200 DİS/Ay
B
150 MAS/Ay
2.500 DİS/Ay
C
350 MAS/Ay
500 DİS/Ay
D
300 MAS/Ay
800 DİS/Ay
1.000 MAS/Ay
5.000 DİS/Ay
TOPLAM
Kesim EGM’ den mamullere dağıtılan (yüklenen) GİM:
Mamuller
Kesim EGM
Y.O.
Kesim GİM
A
200 MAS/Ay X 706.000 TL/MAS = 141.200.000 TL/Ay
B
150 MAS/Ay X 706.000 TL/MAS = 105.900.000 TL/Ay
C
350 MAS/Ay X 706.000 TL/MAS = 247.100.000 TL/Ay
D
300 MAS/Ay X 706.000 TL/MAS = 211.800.000 TL/Ay
TOPLAM 1.000 MAS/Ay X 706.000 TL/MAS = 706.000.000 TL/Ay
Montaj EGM’ den mamullere dağıtılan (yüklenen) GİM:
Mamuller Montaj EGM
Y.O.
Montaj GİM
A
1.200 DİS/Ay X 188.800 TL/DİS = 226.560.000 TL/Ay
B
2.500 DİS/Ay X 188.800 TL/DİS = 472.000.000 TL/Ay
C
500 DİS/Ay X 188.800 TL/DİS =
D
800 DİS/Ay X 188.800 TL/DİS = 151.040.000 TL/Ay
94.400.000 TL/Ay
TOPLAM 5.000 DİS/Ay X 188.800 TL/DİS = 944.000.000 TL/Ay
Her iki EGM’ den mamullere dağıtılan (yüklenen) GİM:
Mamuller
Kesim GİM
Montaj GİM
Mamullerin GİM
A
141.200.000 TL/Ay 226.560.000 TL/Ay
367.760.000 TL/Ay
B
105.900.000 TL/Ay 472.000.000 TL/Ay
577.900.000 TL/Ay
C
247.100.000 TL/Ay
94.400.000 TL/Ay
341.500.000 TL/Ay
D
211.800.000 TL/Ay 151.040.000 TL/Ay
362.840.000 TL/Ay
TOPLAM 706.000.000 TL/Ay 944.000.000 TL/Ay 1.650.000.000 TL/Ay
GİM DAĞITIM SÜRECİ
1. GİM
a) Kendiliğinden
GM
b) Dağıtım Anahtarlarıyla
2. YGM
a) Direkt Dağ.Yön.
EGM
b) Kademeli Dağ.Yön.
3. EGM
MAMUL
(Y.O.)
Haftaya Ödeviniz:
PROBLEM 2.1
PROBLEM 2.2
PROBLEM 2.1
PROBLEM - 2.1 :
1 YGM
20.000.000
2 YGM
30.000.000
A EGM
100.000.000
Direkt
11.000.000
11.250.000
122.250.000
B EGM
150.000.000
220
750
9.000.000
18.750.000
177.750.000
TOPLAM
300.000.000
180
1.250
20.000.000
30.000.000
300.000.000
400
2.000
1.000
122.250
2.000
88.875
1 YGM
20.000.000
2 YGM
30.000.000
4.000.000
34.000.000
Kademeli
A EGM
100.000.000
100
8.800.000
12.750.000
121.550.000
B EGM
150.000.000
220
750
7.200.000
21.250.000
178.450.000
TOPLAM
300.000.000
180
1.250
1.000
121.550
2.000
89.225
20.000.000
68.000.000
300.000.000
500
2.000
PROBLEM 2.2
PROBLEM - 2.2 :
End. Malzeme
End. İşçilik
Amortisman
Sigorta
I.Dağıtım
Aylık Tutar
Dağ.Ölçüsü
1.YGM
400.000.000 TL Fiş Sayısı
40.000.000 TL
200.000.000 TL İşçi Sayısı
24.000.000 TL
1.266.000.000 TL m.kare
148.000.000 TL
674.000.000 TL Doğrudan
28.000.000 TL
2.540.000.000 TL
240.000.000 TL
1.YGM
2.YGM
3.YGM
II.Dağıtım
m.küp
KW/S
Yüzdeler
A.EGM
B.EGM
III.Dağıtım
DİS
DİS
DİREKT DAĞITIM METODU
2.YGM
3.YGM
20.000.000 TL 60.000.000 TL
34.000.000 TL 18.000.000 TL
196.000.000 TL 98.000.000 TL
50.000.000 TL 24.000.000 TL
300.000.000 TL 200.000.000 TL
A.EGM
120.000.000 TL
72.000.000 TL
430.000.000 TL
378.000.000 TL
1.000.000.000 TL
B.EGM
160.000.000 TL
52.000.000 TL
394.000.000 TL
194.000.000 TL
800.000.000 TL
TOPLAM
400.000.000 TL
200.000.000 TL
1.266.000.000 TL
674.000.000 TL
2.540.000.000 TL
132.363.636 TL 107.636.364 TL
168.888.889 TL 131.111.111 TL
85.714.286 TL 114.285.714 TL
1.386.966.811 TL 1.153.033.189 TL
240.000.000 TL
300.000.000 TL
200.000.000 TL
2.540.000.000 TL
4100 DİS
(Yükleme Oranı)
338.285 TL
KADEMELİ DAĞITIM METODU
Aylık Tutar
Dağ.Ölçüsü
3.YGM
2.YGM
1.YGM
A.EGM
End. Malzeme
400.000.000 TL Fiş Sayısı
60.000.000 TL 20.000.000 TL
40.000.000 TL 120.000.000 TL
End. İşçilik
200.000.000 TL İşçi Sayısı
18.000.000 TL 34.000.000 TL
24.000.000 TL
72.000.000 TL
Amortisman
1.266.000.000 TL m.kare
98.000.000 TL 196.000.000 TL 148.000.000 TL 430.000.000 TL
Sigorta
674.000.000 TL Doğrudan
24.000.000 TL 50.000.000 TL
28.000.000 TL 378.000.000 TL
I.Dağıtım
2.540.000.000 TL
200.000.000 TL 300.000.000 TL 240.000.000 TL 1.000.000.000 TL
3.YGM
2.YGM
1.YGM
II.Dağıtım
m.küp
KW/S
Yüzdeler
A.EGM
B.EGM
III.Dağıtım
DİS
DİS
(Yükleme Oranı)
2865 DİS
402.455 TL
20.000.000 TL
320.000.000 TL
40.000.000 TL
50.000.000 TL
330.000.000 TL
B.EGM
160.000.000 TL
52.000.000 TL
394.000.000 TL
194.000.000 TL
800.000.000 TL
TOPLAM
400.000.000 TL
200.000.000 TL
1.266.000.000 TL
674.000.000 TL
2.540.000.000 TL
60.000.000 TL
80.000.000 TL
152.000.000 TL
118.000.000 TL
182.000.000 TL
148.000.000 TL
1.394.000.000 TL 1.146.000.000 TL
200.000.000 TL
320.000.000 TL
330.000.000 TL
2.540.000.000 TL
4100 DİS
340.000 TL
2865 DİS
400.000 TL