ÇOK ALELLİLİK ÖSYM SORULARI SORU 1. (2016-LYS2/BİY) Tabloda dört çiftin kan grubu fenotipleri belirtilmiştir. Bu çiftlerle ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) "Zekiye-Ömer" çiftinin çocuklarının kan grubu fenotipleri ya annelerinin ya da babalarının kan grubu fenotipinde olacaktır. B) "Funda-Enes" çiftinin, O kan grubuna sahip çocukları olamaz. C) "Ceren-Ali" çiftinin, AB kan grubuna sahip çocukları olamaz. D) "Ayşe-Yakup" çiftinin, O kan grubuna sahip çocuklarının olması beklenebilir. E) "Funda-Enes" çifti ile "Ceren-Ali" çiftinin A kan grubuna sahip bir çocuklarının olma olasılıkları aynıdır. SORU 2. (2016-LYS2/BİY) Eşeyli üremenin görüldüğü bir popülasyonda, A ve B genleri farklı özellikleri kontrol etmektedir. Bu genlerin her birinin üçer aleli (A1 , A2 , A3 ve B1 , B2 , B3 ) mevcut ise bu popülasyonda bu iki genin oluşturacağı kaç farklı genotipe rastlanabilir? A) 9 B) 16 C) 27 D) 36 E) 81 SORU 3. (2015-LYS2/BİY) Tavşanlarda kürk rengi, bir genin dört farklı aleli (R1, R2, R3, R4) tarafından kalıtılır. Bunlardan R1: Renkli, R2: Şinşilla, R3: Himalaya ve R4: Albino özelliklerinden sorumludur. Bu aleller arasındaki baskınlık sıralaması R1>R2>R3>R4 şeklindedir. Buna göre aşağıdaki çaprazlamaların hangisinden normal olarak renkli, şinşilla ve himalaya fenotipine sahip yavruların her üçünün de doğması beklenebilir? A) R1R1 x R4R4 B) R1R2 x R3R4 C) R1R4 x R2R3 D) R1R4 x R1R4 E) R2R3 x R2R3 SORU 4. (2015-LYS2/BİY) Bir anne babanın dört çocuğunun her birinin ABO sistemine göre kan grubu birbirinden farklıdır ve çocuklardan sadece biri Rh (-) kan grubuna sahiptir. Buna göre anne ve babanın kan gruplarının fenotipi aşağıdakilerden hangisidir? Anne Baba A) O Rh (+) AB Rh (-) B) A Rh (+) B Rh (+) C) AB Rh (+) 0 Rh (-) D) B Rh (-) A Rh (-) E) AB Rh (+) 0 Rh (+) SORU 5. (SORU (2011- YGS / FEN) Aşağıdaki soy ağacında bir ailedeki bireylerin kan grubu fenotipleri verilmiştir. Bu soy ağacında numaralandırılmış bireylerden hangisinin kan grubu genotipi aşağıdaki gibi olamaz? A) 4. bireyin genotipi: BO Rr B) 5. bireyin genotipi: AO Rr C) 3. bireyin genotipi: AA rr D) 2. bireyin genotipi: AO rr E) 1. bireyin genotipi: OO Rr SORU 6. (2010 – LYS2 / BİYO) Aşağıdaki soy ağacında, numaralandırılmış bireylerin kan gruplarının fenotipleri verilmiştir. Bu soy ağacındaki bireylerden hangilerinin kan gruplarının genotiplerinin homozigot olma olasılığı vardır? A) Yalnız 1. D) 4. ve 7. B) 1. ve 5. E) 5. ve 6. C) 2. ve 5. SORU 7. (2007-Fen–2) Annenin AB, babanın O kan grubundan olduğu bir ailede 3 çocuk vardır. Bu çocukların kan gruplarının fenotipleri aşağıdakilerin hangisinde verilenler gibiyse üçünün de öz kardeş olduğu söylenebilir? A) B) C) D) E) 1.çocuğun kan grubu fenotipi B AB A B B 2.çocuğun kan grubu fenotipi A 0 0 AB A 3.çocuğun kan grubu fenotipi A AB B B AB SORU 8. (2002 ÖSS) Yandaki soy ağacında, bireylerin kan gruplarının fenotipleri verilmiştir. Bu soy ağacında numaralarla gösterilen bireylerden hangilerinin kan gruplarının homozigot olma olasılığı vardır? A) Yalnız 1 B) Yalnız 2 C) 1 ve 4 D) 2 ve 5 E) 3 ve 6 EŞEYE BAĞLI KALITIM SORU 1. (2018-TYT/Fen Bilimleri) Meyve sineklerinde eşey kromozomları dişilerde XX, erkeklerde XY'dir. Göz renginden sorumlu gen, X kromozomu üzerinde yer alır. Kırmızı göz renginden sorumlu alel (R), beyaz göz renginden sorumlu alele (r) baskındır. -Laboratuvarda yapılan bir deneyde kırmızı gözlü bir dişi, beyaz gözlü bir erkekle çaprazlanarak F1 dölü (kırmızı gözlü erkek ve dişi, beyaz gözlü erkek ve dişi bireyler) elde edilmiştir. -Deneyin ikinci aşamasında ise F1 dölünden alınan kırmızı gözlü erkek ve dişi birey çaprazlanarak F2 dölü elde edilmiştir. Bu deneye göre, I. F1 dölündeki beyaz gözlü erkek ve dişi bireylerin oranı yaklaşık birbirine eşittir. II. F2 dölünde beyaz gözlü bireylerin ortaya çıkması beklenmez. III. F2 dölünde göz rengi fenotipinin cinsiyetler arasında dağılım oranı bakımından farklılığın olması beklenir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) I, II ve III SORU 2. (2016-YGS/Fen Bilimleri) İnsanlarda X kromozomu üzerindeki baskın bir genle kalıtılan bir özellikle ilgili, I. Bu özellik yavrulara sadece anneleri tarafından aktarılır. II. Bu özelliği gösteren dişi bireyler iki farklı genotipe sahip olabilir. III. Bu özelliğe sahip bir dişi bireyin, çekinik özelliği gösteren bir çocuğunun olma olasılığı yoktur. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III SORU 3. (2013- YGS / FEN) Aşağıdaki soyağaçlarının hangisinde kalıtılan çekinik özellik, X kromozomu üzerinde taşınıyor olamaz? SORU 4. (2012 – LYS2 / BİY) Aşağıdaki soyağacı, bir ailedeki bireylerin, X kromozomu üzerindeki çekinik bir alelle kalıtılan renk körlüğü hastalığıyla ilgili fenotiplerini göstermektedir. Buna göre, numaralanmış bireyler ve bu bireylerin sağlam fenotipteki bireylerden olacak çocuklarıyla ilgili olarak aşağıdaki yorumlardan hangisinin doğruluğu kesin değildir? (Mutasyon oluşmadığı kabul edilecektir.) A) 1. bireyin kız çocukları renk körü olmaz. B) 2. bireyin normal fenotipteki kız çocuklarının tümü taşıyıcıdır. C) 2. bireyin annesi bu özellik yönünden taşıyıcıdır. D) 3. bireyin normal olmasını sağlayan gen, annesinden geçmiştir. E) 3. bireyin erkek çocuklarının hiçbirinde renk körlüğü görülmez. SORU 5. (2011-LYS2/BİY) Aşağıdaki soy ağacı, otozomal çekinik olarak kalıtılan bir özelliği göstermektedir. Bu soy ağacında, numaralandırılmış bireylerden hangisinin taşıyıcı olup olmadığı konusunda kesin yargıya varılamaz? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 SORU 6. (ÖSS FEN-2 / 2008) Aşağıdaki soy ağacında X e bağlı çekinik bir özelliğin kalıtımı gösterilmiştir. Buna göre, soy ağacındaki bireylerden hangilerinin bu özellik bakımından genotipi kesin olarak söylenemez? A) 1. ve 3. B) 2. ve 4. C) 3. ve 4. D) 4. ve 6. E) 6. ve 7. SORU 7. (2005 ÖSS BASIN KOPYASI) Yukarıdaki soyağacında, 1. ve 2. bireyler aynı yumurta ikizi, 3. ve 4. bireyler ayrı yumurta ikizidir. Bu soyağacına göre, I. 1. ve 2. bireylerin doku grupları aynıdır. II. 3. ve 4. bireylerin kan grupları aynıdır. III. 5. ve 6. bireylerin cinsiyetleri aynıdır. IV. 1. bireydeki homozigot baskın özellikler 6. bireyin fenotipinde görülür. yargılarından hangileri kesin olarak doğrudur? A) I ve II B) I ve IV C) II ve III D) I, III ve IV E) II, III ve IV GENETİK VARYASYONLAR SORU 1. Aşağıda bir hücrenin kromozom durumu verilmiştir. Bu hücrede sadece mayoz bölünmede homolog kromozomların rastgele ayrılmasına bağlı olarak ortaya çıkabilecek kombinasyon sayısı kaçtır? A) 4 B) 6 C) 8 D)16 E) 32 SORU 2. Aşağıda bir hücrenin mayozu sırasında oluşan hücreler gösterilmiştir. Bu mayoz sırasında krosing over olmadığı bilindiğine göre; I. 2 ve 3 II. 2, 4 ve 5 III. 3, 6 ve 7 numaralı hücrelerden hangilerinin genetik olarak aynı olduğu söylenebilir? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III SORU 3. Canlılarda görülen; I. Transformasyon II. Transdüksiyon III. Genlerin işleyişindeki değişiklik. IV. Konjugasyon durumlarından hangileri rekombinasyona neden olabilir? A) I ve III B) II ve III C) III ve IV D) I, III ve IV E) I, II ve IV SORU 4. Mutasyonlar, kromozomların yapı veya sayısında değişikliklere neden olur. Aşağıdakilerden hangisi mutasyona neden olacak olaylardan biri değildir? A) Kromatitlerin anafaz II de birbirinden ayrılmaması B) Kromozomdan kopan parçanın aynı kromozoma ters dönerek yapışması C) Bir kromozom parçasının hücre bölünmesi sırasında kaybolması D) Mayoz bölünmenin profaz I evresinde homolog kromozomların bir arada bulunması E) Döllenmiş yumurtada bir kromozom çeşidinden üç tane bulunması SORU 5. Yapay mutasyonlar, çevresel faktörlerin etkisiyle ortaya çıkar. Buna göre, I. yüksek enerjili ışınlar, II. ani sıcaklık değişimleri, III. bazı kimyasal maddeler, IV. pH derecesi değişimleri faktörlerinden hangileri yapay mutasyona neden olabilir? A) I ve II B) I ve IV C) III ve IV D) I, II ve III E) I, II, III ve IV SORU 6. Mutasyon sonucunda bir canlının, I. genotip, II. fenotip, III. kromozom yapısı, IV. kromozom sayısı özelliklerinden hangileri değişebilir? A) I ve II B) II ve IV C) III ve IV D) I, II ve III E) I, II, III ve IV SORU 7. Modifikasyon bir insanın aşağıdaki özelliklerinin hangisinde değişim meydana getiremez? A) Boy uzunluğu B) DNA dizilişi C) Vücut ağırlığı D) Zeka seviyesi E) Genlerinin işleyişi
