Çevre Bildirisi: Doğayı Tanı, Sev ve Koru - Diyanet İşleri Başkanlığı

T.C. Cumhurbaşkanlığı
Diyanet İşleri Başkanlığı
Din Hizmetleri Genel Müdürlüğü
Aile ve Dini Rehberlik Daire Başkanlığı
Her şey, etrafımızdaki her şey
bizim çevremizdir.
Çevremiz hem bu günümüz
hem de geleceğimizdir.
Çevre sana emanettir.
Çevrenle dost ol. Çevreni
gözet, koru.
Yeryüzü de gökyüzü de Allah'ındır. Allah
yaratmıştır. Evrenin tek sahibi O'dur.
Doğu da batı da Allah'ındır. Yani yüzünü
nereye dönsen, gözüne ne takılsa,
hepsinin sahibi Allah'tır. Bu Kainat
Allah'ın eseridir, O'na aittir. Dünyaya bu
gözle bak. Yunus Emre'mizin dediği gibi;
Yaratılanı sev, Yaratan'dan ötürü...
Toprak senin öz yurdundur;
toprağa sahip çık. Toprak
candır. Anadır. İnsanın can
özüdür. Onu tanı, ona saygı
duy, onu çok sev. Toprağa
dokun. İşle toprağı. Ekin ek,
fidan dik. Yeryüzü yemyeşil
olsun, çiçek açsın her yerde.
Toprak senin vatanındır; vatan
toprağını da unutma. Vatanını,
toprağını sev sevebildiğin
kadar!
Ağaçları sev, onlarla konuş bazen.
Ormanları koru. Resimlerinde yeşil
rengi hep kullan. Yeşilin olmadığı bir
dünyayı reddet. Ağaçların dallarında
dolaşan suyu, toprağa uzanan kökleri
hisset. Ağaçlar bizim nefesimizdir,
canımızdır. Ağaçların baş tacı edildiği
bir medeniyetin çocuklarıyız. Bunu
hatırla. Hatırlat.
Çiçekleri koklayarak sevmeyi öğren.
Çiçekler kokladıkça güzelleşir. Her
çiçekte Allah'ın muhteşem sanatını gör.
Renklerin, desenlerin, yaprakların
uyumunu dikkatle gözlemle.
Çiçeklerin bakımını asla ihmal etme.
Bütün kuşları kardeşin bil. Kuş kardeşleri
koru. Onları rengarenk Yaratan'a her
zaman teşekkür et. Ve onların aslında sana
birer emanet olduğunu hatırla. Atalarımız
kuşların korunması için «kuş evleri"
yapardı. Sen de bir kuş evi yap
arkadaşlarınla...
Çevremiz bizim en değerli
hazinemizdir. Sana "Çevreni
kirletme" demiyorum! Bunu
asla düşünmezsin bile.
Bahçeni, sokağını, parkını,
camini, Kur’an kursunu,
okulunu temiz tut. Yarının
çocuklarına kirli bir dünya
bırakmak sana yakışmaz.
Aslansın sen; aslan... Ne
demiş atalarımız: Aslan
yattığı yerden belli olur!
Tabiatın da bir dili var. Onun dilini
öğrenmeye çalış.
İnsanlara karşı nasıl iyi davranman
gerekiyorsa, tabiata da öyle iyi
davranman gerek. Tabiatı koru,
onunla sohbet et. Mesela geceleri
ay dede ile konuş, yıldızlarla
selamlaş. Sabah güneşe
"Merhaba" de. Nehrin derinlerinde
yüzen balıklar, toprağın altında
yürüyen karıncalar, gökyüzünde
süzülen martılar da konuşur.
İşitmeye çalış.
Tabiatın doğallığını koru.
İnsanlığın bugün felakete uğraması, tabiata
hükmetmeye çalışmasındandır. Sen sakın
yapma bunu!
Sen tabiatın efendisi değilsin! Sen sadece
emanetçisin. Tabiatın sahibi olan Allah, onu
sana bir süre kullanman için emanet verdi.
Tabiata saygı duy ve onu kendi doğal
güzelliğinde seyret. Onun güzelliğine güzellik
kat ve doyasıya yaşa. Onu yakma, yıkma,
yorma, dönüştürme, değiştirme, incitme. Ona
gülümse. Sadece gülümse...
Çevrendeki insanları iyilikle karşıla.
Kimseye kibirli davranma.
İnsanlara karşı kibirli davranmak da çevre
kirliliğidir bir bakıma.
Düşün bunu.
Kimsenin dedikodusunu yapma.
İş üret, fikir üret, bilgi üret,
bilim üret, sanat üret.
Üreten ol, hep tüketen olma.
Sağlıklı bir çevre için çalış. Mutlu bir
gelecek için çalış; çok çalış. Vatanını
ve milletini daha da ileriye taşımak
için geceni gündüzüne kat.
Sorumluluk üstlen. Bu yolda tek
başına kalma korkusunu üzerinden
at. Kalbini ve çevresini
güzelleştirenler asla yalnız kalmaz!
Yeryüzünü imar et. Bunun için en öne atıl.
"İmar etmek" ne demek? Düşün.
İmar etmek;
Evler, parklar, barajlar, çarşılar yapmak
kadar,
Okullar, camiler inşa etmek kadar,
"Gönüller yapmaya" da çağırır bizi.
İşini en sağlam ve en güzel biçimde yap!
Fakat kalpleri de böyle inşa etmeli, böyle
imar etmeliyiz.
Sen gönüllere gir böylece.
Çevreye karşı katı kalpli olma.
Dost ol.
Zarif ol.
Naif ol.
Güven ver etrafına.
Kurda kuşa güven ver,
insanlara güven ver.
Sevgili Peygamberimiz buyurmuş ki:
"İnsanlara merhamet etmeyene Allah da
merhamet etmez."
Sadece insanlar değil, yeryüzünde var olan
börtü böcek merhamet bekler.
Hayvanlar senden merhamet ister.
Bitkiler ve hatta cansız varlıklar bile senin
merhametine muhtaçtır.
Her şeye ve herkese karşı merhametli ol;
merhametini hiçbir şeyden esirgeme.
İşte o zaman Allah'ın yardımı, sevgisi ve
merhameti seninle olur.
Çevrendeki insanlara daima kolaylık
göster. Etrafına hayatı zorlaştırma.
Zorlaştıranları uyar. Bulunduğun yeri
kolaylıkla donat. Asla kaba davranma.
Kimsenin kalbini kırma. Etrafını kırıp
dökme. Kalp kırmak fena halde insanın
içini karartır.
Engel olma, engel çıkaran olma; iyiliğin yolunu
aç.
Yoldan bir taşı kenara kaldırmak, yoldan
geçecek yolcuyu düşünerek bir incelik
göstermek bile ibadettir.
Böyle güzel bir dinin var senin!
Onun güzelliğini hisset.
İslam'ı bir bahar havası gibi ruhuna doldur,
içine çek.
Çiçekli bir bahar sabahı, ciğerlerine mis gibi
havayı doldurur gibi...
Esenlik ve barış ellerini hiç bırakmasın.
Canlı, cansız hiçbir varlığa zarar verme.
Hele Sevgili Peygamberimizin deyişiyle,
zarara zararla hiç ama hiç karşılık verme.
Elinden ve dilinden kimse zarar görmesin.
Herkes sana güvensin. Güvenilir insan ol.
İnsanın da doğanın da bir dengesi var; bu
dengeyi bozma. Doğadaki muhteşem
dengeye sen de uyum sağla.
Zehirli atıklara karşı iyilik medeniyeti adına
mücadele et. Zehirli atıklarla insanların
geleceğini karartanları uyar. Kuşları,
balıkları ve hiçbir canlıyı ölüme
sürüklemelerine izin verme.
Tabiat bizim şifa kaynağımızdır. Billur gibi
akan derelerimiz, pınarlarımız, çaylarımız;
masmavi denizlerimiz, göllerimiz.
Zehirlenmeyi hiç hak etmiyor bu
güzelliklerimiz! Hem de hiç ...
Her atık çöp değildir.
İşimize yaramayan her eşya çöp olarak atılamaz.
Çöpleri atarken seçiyor musun?
Cam, karton, kağıt ve plastikler diye bunları birbirinden
ayırıyor musun?
Öyleyse üşenme, ayır.
Bunu yap, geleceğimiz için yap. Bu malzemelerin geri
dönüşüme girmelerini sağla.
"Sıfır Atık" kampanyasına sen de katıl.
Yiyecek artıkları çöp değildir mesela. Onları kuşlara,
kedilere veriyor musun?
Öyle yap bundan sonra; ne dersin?
Sıfır İsraf ilkesini sen de yaşat
Trafikte çok ama çok
dikkatli ol.
Sabırlı ol. Saygılı ol.
Anlayışlı ve affedici ol. En
büyük çevre sorunlarından
birisi nedir biliyor musun?
Trafikteki kargaşa ve
düzensizlik!
Trafikte de çevrene karşı
nazik davran.
Trafikte de kul hakkı vardır;
sakın kul hakkına girme.
Bir trafik kuralını çiğnemen,
senin ya da başkasının canına
mal olabilir.
Lütfen çok dikkatli ol.
Sıranı bekleyerek çevrendeki
herkesin hakkına saygılı ol.
Otobüs beklerken, metro beklerken
biniş sırasına uy.
Kantinde, yemekhanede sırayı
bozarak arkadaşlarının canını
sıkma.
Onların hakkına girme.
Başkalarının da senin hakkını
çiğnemesine izin verme.
Onları güzel bir dille, nazikçe uyar.
Haksız kazanç elde etme.
Başkalarının hakkı olan şeylere el
uzatmak da çevreye haksızlıktır. Haksız
kazancın bereketi olmaz! Hak etmediği
halde aldığı paradan insana hayır
gelmez. Kandırarak, aldatarak, yalan
dolanla iş yapanın kazancı helal olmaz.
Emek vererek, alın teri dökerek,
çalışarak kazan. Kendi kazandığın helal
paranla ye, iç ama israf etme.
İsraf etme, insaf et.
Ekmeği, suyu,
Elektriği, kağıdı,
Elindeki her türlü nimeti
israf etmekten kaçın.
İhtiyacın kadar al,
ihtiyacın kadar tüket.
Şükret. Teşekkür et .
İşte böyle kazanılır
bereket ...
Vakıf insanı ol, ömrünü iyiliğe
vakfet. Vakıf, karşılık
beklemeden bağış yapmaktır.
Atalarımızın çevreyi korumak
için vakıflar kurduğunu biliyor
musun?
Sen de bir gönüllü ol.
İnsan, hayvan, tabiat, yani canlı ve cansız her
varlıkla olan dostluğun senin çevrenle olan
dostluğun demektir.
Çevrenle dost ol; iyilik medeniyeti adına yap
bunları. Çevre ahlakının ilkelerini iyi öğren.
Gelecek nesillere de aktarma
konusunda bir an bile tereddüt etme.
Seni selamların en güzeliyle
selamlıyorum:
Es-selâmü aleyküm.
Teşekkürler…