Ani Görme Kaybı

Ani Görme Kaybı
Elif Ertan
Görme azlığı ile gelen bir hastada, hastanın hikayesinden
görme kaybının tek gözde mi her iki gözde birden mi olduğu, akut mu progresif mi gelişim gösterdiği, geçici mi
kalıcı mı olduğu sorgulanmalıdır.
Bu bölümde retina damar tıkanıklıklarına bağlı olan görme azlığı anlatılacaktır. Ani görme azlığı olan hastalarda
ayırıcı tanı için mutlaka gözdibi incelenmelidir. Damar tıkanıklığına bağlı görme azalmasının ayırıcı tanısı mutlaka göz hekimi tarafından yapılmalı ve erken dönemde tedavi başlanmalıdır.
Hastanın Tek Gözde Akut Görme kaybı şikayeti varsa
- Retinal Arter Oklüzyonu
- Retinal Ven Oklüzyonu
- Geçici İskemik Atak (Amorozis fugaks) akla gelmelidir.
DOI: 10.4328/DERMAN.4652
Received: 25.05.2016
Accepted: 30.05.2016
Published Online: 06.06.2016
Corresponding Author: Elif Ertan, Göz Hastalıkları, Afyon Kocatepe Üniversitesi Tıp
Fakültesi, Afyonkarahisar, Türkiye.
DERMAN
MEDICAL PUBLISHING
2
Acil Göz Hastalıkları
9
1) Santral Retinal Arter Tıkanması
Retinal arter tıkanıklıkları göz acilleri içinde yer almaktadır. Serebral inmenin gözdeki analoğu olarak da tanımlanabilir. Retinal arter tıkanıklıkları 4 klinik tablo ile meydana gelebilir; Santral Retina Arter Tıkanıklığı, Retina Arter Dal Tıkanıklığı, Silioretinal Arter Tıkanıklığı ve Oftalmik Arter Tıkanıklığı.
Şikayetleri
Tek taraflı, ani, ağrısız görme kaybı
Muayene Bulguları
- Görme keskinliğinda azalma (genellikle ışık hissi veya
ışık hissininde kaybı düzeyindedir.)
- Afferent pupilla defekti
- Oftalmoskopide; Retinanın beyazlaşması, makula merkezinde kiraz kırmızısı nokta
Etiyoloji
1)Tromboz
Santral retinal arter tıkanıklığının en sık nedenidir.
Risk altındaki kişiler ileri yaş, hipertansiyon, hiperlipidemi,
diabet, oral kontraseptif kullanımı, obezite, sigara kullanımı, sedanter yaşam.
2)Emboli
Embolinin en sık sebebi karotis bifurkasyondaki aterom
plağıdır. (Kardiyak emboli diğer bir neden) Daha nadir nedenler; dev hücreli arterit(temporal arterit), trombofilik
hastalıklar, orak hücreli anemi vb..
Sistemik İnceleme
1) Tam kan, kan glukozu, lipit değerleri, kan elektrolit düzeyi, protrombin zamanı, aktive parsiyel tromboplastin
zamanına bakılmalı.
2) EKG, kan basıncı, kardiyak muayne yapılmalı.
3) Karotis dopler yapılmalı.
4) Dev hücreli arterit semptomları sorgulanmalı ve mutlaka SEDİM, CRP düzeyi bakılmalıdır.
3
10
Acil Göz Hastalıkları
Tedavi
- Retinal arter tıkanıklığının tedavisi acildir.
- Yapılan çalışmalarda ilk 90 dk da geridönüşümsüz hasar
oluştuğu gösterilse bile ilk 24 içinde gelen vakalar mutlaka tedavi edilmeli.
1) Sırtüstü pozisyon oküler kan akımı arttırabilir.
2) 5 sn ara verip 10 sn süren oküler masaj yapmak (fundus kontakt lensi veya hastanın kendisi tarafından kapalı olan göz kapakları üzerinden göze parmak ucuyla masaj yapmak)
3) Kese kağıdına soluma (respiratuar asizdoz yaparak vasodilatasyonu uyarmak için)
4) %95 oksijen %5 karbondioksit solutmak (respiratuar
asizdoz yaparak vasodilatasyonu uyarmak için)
5) Göz içi basıncı düşürmek için asetazolomid 500mg ıv
veya 500mg oral verilebilir.
6) Topikal aproklonidin %1 lik ve timolol %0,5 lik göz içi
basıncını düşürmek için kullanılır.
7) Ön kamara parasentezi
8) Dil altı isosorbit dinitrat
8) Hiperbarik oksijen tedavisi
9) Trombolitik kullanamı (intravenöz infüzon veya lokal
arteriyal):Görme prognozunu olumlu etkilediğini gösteren
yayınlar olmakla birlikte etkisi tam kanıtlanmamış.
10) Nd:YAG lazer embolektomi
Dev hücreli arterit tanısı konulursa IV streoid tedavisi
başlanmalı. (Sedim, CRP yüksekliği ayrıcı tanıda önemli)
Bu hastalarda iskemik kalp hastalığı ve inme riski artmıştır. Hastalar mutlaka ileri inceleme için kardiyoloji ve nörolojiye yönlendirilmelidir.
Optik disk ve iris neovaskülarizasyonu riski açısından 4
hafta sonra oftalmolojik muayene tekrarlanmalıdır.
2) RETİNAL VEN TIKANIKLIĞI
Şikayetleri
Tek taraflı, ağrısız görme kaybı.
İskemik ve non- iskemik olmak üzere ikiye ayrılır. Non is-
DERMAN
MEDICAL PUBLISHING
4
Acil Göz Hastalıkları
11
kemik tipte relatif afferent pupil defekti yoktur veya hafiftir.
Muayene Bulguları
Oftalmoskopide; Retinanın 4 kadranında retinal hemorajiler, retinal venlerde kıvrımlanma artışı ve dilatasyon izlenir.
Risk Faktörleri
Yaş (65 yaş üstü), Hipertansiyon, Hiperlipidemi, Diabetes
Mellitus, Oral Kontraseptif Kullanımı, Yüksek Göz içi basıncı, Sigara kullanımı, Hiperkoagülasyon yapan hastalıklar, Miyeloproliferatif hastalıklar, Dehidratasyon ( özellikle sıcak ülkelerde genç bireylerde).
Sistemik İnceleme
Kan basıncı, EKG, tam kan düzeyi, kan glukoz düzeyi, kan
lipitleri, böbrek fonksiyon testleri, tiroid fonksiyon testleri yapılmalı.
Aylık oftalmolojik muayne mutlaka tekrarlanmalı neovasküler glokom, makula ödemi riski açısından 4 hafta sonra tekrarlanmalı
Tedavi
Altta yatan tıbbı sorunların tedavisi
Lazer tedavisi (İris neovaskülarizasyon gelişirse)
İntravitreal anti-VEGF tedavisi (makuler ödem varlığında)
3)AMOROZİS FUGAKS
Karotis arter bifurkasyosundan köken alan emboliye bağlı görme kaybını ifade eder.
Şikayetleri
- Tek gözde geçici görme azlığı
- Tek gözde yukarıdan aşağı gölge veya perde inmesi şeklinde tanımlanır.
Tüm alanı etkileyebileceği gibi, sadece üst veya alt yarıyı etkileyebilir.
5
12
Acil Göz Hastalıkları
Saniyeler veya birkaç dakika sürebilir.
Kalıcı belirti olmaksızın aynı şekilde düzelir.
Bu ataklar oftalmik arterde kan akımının azalmasına bağlıdır. Hastaların bir bölümü birkaç atak geçirirken, bir bölümü de çok sık ataklar geçirebilir.
Muayene Bulguları
Göz muayenesi normal olabilir
Sistemik İnceleme
Kardiyak değerlendirme, karotis arter incelemesi (doppler
ultrasonografi gerekirse karotid anjiografi) yapılmalıdır.
Bu hastalarda miyokard enfarktüsü ve inme riski açısından dikkatli olunmalıdır.
Ne zaman göz doktoruna sevk edilmeli
Bir hasta tek göz veya iki gözde görme seviyesinde azalmadan bahsediyorsa, oftalmoskopik muayenede retinada
kanama odakları yada japon bayrağı görünümü var ise,
hemen göz hekimine sevk edilmelidir.
Kaynaklar
1. Natural History and Clinical Management of Central Retinal Vein Occlusion Arch
Ophthalmol. 1997;115(4):486-491.
2. A review of central retinal artery occlusion: clinical presentation and management. Eye (2013) 27, 688–697; doi:10.1038/eye.2013.25; published online 8
March 2013.
3. Kanski JJ, Bowling B, editörs. Clinical Ophthalmology. China: Elsevier. 7th edition Clinical Ophthalmology: A Systematic Approach; 2011.
4. Shahsuvaryan ML, Melkonyan AK. Central retinal vein occlusion risk profile: a
case-control study. Eur J Ophthalmol 2003;13:445-52.