Temel Bilgi Teknolojileri

Temel Bilgi Teknolojileri
Yrd. Doç. Dr. Doğan Aydoğan
ÖZEL UYGULAMA YAZILIMLARI

ÇOKLU ORTAM (MULTIMEDIA)

BİLGİ YÖNETİM SİSTEMLERİ

UZMAN SİSTEMLER

WEB TASARIMI

SANAL GERÇEKLİK

ROBOTLAR
ÇOKLU ORTAM NEDİR?

Metin, grafik, ses, animasyon içerikli bilgini bilgisayar ortamına işlenmesi ve
gönderilmesi «çoklu ortam» anlamına gelmektedir.

Multi – ÇOK Media – ARAÇ

Televizyon, radyo veya gazeteden farklı olarak internet içeriği sayısal veriye
dönüştürür ve gönderir.

Lineer çoklu ortam uygulamalarında seyircinin etkileme şansı yoktur. Örn: film

Non-lineer çoklu ortam uygulamalarında seyirci içeriğe etki edebilir. Örn:
Oyun
ÇOKLU ORTAM TARİHİ

1960 yılında Microsoft Video for Windows çoklu ortam desteğini duyurmuştur.

Aynı dönemde Apple «Quicktime» uygulamasını duyurdu.

1990 yılı itibari ile kişisel bilgisayarlar yaygınlaştı ve multimedia içerik daha
ulaşılabilir hale geldi. Bu bilgisayarlar Cd ve ses kartı aracılığı ile multimedia
içeriğie ulaşılmasının önünü açmıştır.

2000 yılından sonra telefonlar akıllı hale gelmiş ve multimedia içeriği
oynatabilir hale gelmiştir.
ÇOKLU ORTAM OYNATICILARI

Çoklu ortam dosyaları için bir çok program mevcuttur. Önemli ve yaygın
olanlar:

Windows Media Player – Windowsla birlikte gelen ve yaygın bir oynatıcıdır.

Media Player Classic – Windows Media Player’ın geliştirilmiş halidir. DVD,
altyazı ve codec desteği vardır.

i-Tunes : Apple firmasının ürettiği İ-tunes windoes işletim sistemlerinde de
kullanılabilmektedir.

ÇÖZÜCÜLER (CODEC)

Ses veya görüntüyü olduğu şekli ile kodlayarak dijitalleştirdiğimizde fazla yer
kaplamaktadır. Örn bir şarkı ortalama 100 mb yer kaplar.

Bu nedenle insan gözünün ve kulağının fark edemeyeceği şekilde ses veya
görüntü sıkıştırılarak, kapladığı yer azaltılır.

Bu sıkıştırma esnasında bir formül, yöntem uygulanır. Buna codec diyoruz.

Bir oynatıcı sıkıştırılmış dosyayı oynatırken bu codecten yararlanarak içerği
kullanıcıya sunar.

Çözücü (Codec) Compression/DECompression (sıkıştırma ve çözme)

Codec iki şekilde olabilir Encoder ve Decoder

Encoder veriyi dijital biçime dönüştürür.

Decoder dijital veriyi çözümler.
ÇÖZÜCÜLER (CODEC)

Dünyada değişik dosya biçimleri için değişik firmalar tarafından üretilmiş
yüzlerce codec olabilir.

Ancak genel olarak kullanılan yaygın codecler mevcuttur.

K-Lite Pack, ACE Mega Codecs Pack gibi derlemeleri kurarak yaygın codecleri
bilgisayarınıza kurabilirsiniz.
VİDEO SIKIŞTIRMA- ENCODİNG

Bazı yaygın şifreleme formatları vardır. Bu formatların dosyayı taşıma biçimi
farklıdır. Çözücü codec bu dosya türüne bakarak, içerikteki veriye ulaşır ve
sunar.

MPEG-4 – Apple firması tarafından üretilmiş bir video sıkıştırma formatıdır.

ASF (.Asf ya da .wmv) Microsoft tarafından üretilmiş video sıkıştırma formatlarıdır.

Flash video (.flv) Adobe firması tarafından geliştirilmiştir. İnternet ortamında video
sunumu için kullanılır. Flash Player 9 ve sonraki versiyonları mpeg-4 dosyalarını da
oynatmaktadır.

AVI (.avi) – En eski ve gittikçe kullanımı azalan bir formattır.
VIDEO ÇÖZÜCÜLER - DECODING

Video görüntüsünü çözümleyerek ekrana gönderen video çözücüler bazı
algoritmalar kullanarak bunu çözer. Bu çözücülerin basıları şunlardır.

MPEG – 4 - 2001 yılında standartlaşmıştır. Ve bir çok encode formatını çözmektedir.

H.264 – Telefonlardan, yüksek çözünürlüklü videolara kadar geniş bir hedefi olan
yaygın bir çözücüdür.

DivX – En yaygın MPEG – 4 formatıdır. Bir DVD filmi hiç kayıpsız 10 kat daha küçük
bir alana sıkıştırabilir.

Xvid – Divx bir firma tarafından üretilirken, Xvid açık kaynak üretilen ve ücretsiz
dağıtılan bir çözücüdür.

VC-I – H.264 çözücüsüne karşın Microsoft tarafından geliştirilen ve H.264 gibi
telefondan, sinema görüntüsüne kadar geniş bir yelpazeyi destekleyen bir
çözücüdür.
PLATFORMDAN BAĞIMSIZ DOSYA FORMATI

Bir dosya aynı bilgisayarda, aynı programda sorunsuz çalışır. Ancak başka bir
bilgisayara, işletim sistemine ve programa geçildiğinde sorun yaşanacaktır.

Aynı şekilde bir dosya Chrome üzerinden sorunsuz çalışırken, Safari ya da
Internet Explorer’da çalışmayabilir.

Bu nedenle platformdan bağımsız dosya türlerine ihtiyaç vardır.

PDF en yaygın dosya türüdür.
PDF NEDİR?

Adobe firması tarafından geliştirilen ve taşınabilir metin formatı (PDF) adını
alan bir dosya türüdür.

PDF dosyaları, yazı, ses, animasyon, video barındırabilir.

Ücretsiz PDF okuyucu programlar rahatlıkla tüm PDF dosyalarını okur.

PDF NASIL OLUŞTURULUR

Adobe ACROBAT programını kullanarak bilgisayarınızdaki değişik verileri (ses,
görüntü, yazı) bir araya getirebilir ve PDF olarak kaydedilmesini
sağlayabilrsiniz.

Adobe Distiller uygulamasını kurarak, yazı ve sunumlarınızı PDF olarak
kaydedebilirsiniz. Bunun için herhangi bir programda yazdırma anında yazıcı
olarak ADOBE DISTILLER seçilmelidir.
PDF dosyaları

Windows, Linux, Macintosh ya da Android farketmez tüm işletim sistemlerinde
çalışır ve bütünlüğünü korur.

Yazı, resim, 3 boyutlu tasarımlar sıkıştırma kaybı yaşamaz.

Adobe Acrobat ile hazırlanan dosyaları e-imza ile imzalayabilir ya da şifre
koruması koyabilirsiniz. Sadece çıktı alınmasını şifrelemekte mümkündür.
EndNote

EndNote programı ile kişisel bir veritabanı oluşturabilir ve yazı, resim,
grafiklerinizi bu şekilde kullanabilirsiniz.

EndNote programı yaygın akademik stilleri destekler ve yazı yazım sürecini
hızlandırır.

Programın 3 temel özelliği vardır.

Online arama aracıdır. İçeriğinde bulunan bağlantı özellikleri kullanılarak online
veritabanlarına ulaşabilir ve aradığınız içeriği bilgisayara indirebilirsiniz.

Bilgisayarda bulunan yazı, PDF, resim ve ses dosyalarını veritabanı mantığıyle
düzenleyebilir ve arama yapabilir. Böylece yazı yazarken bu unsurlara kolayca
ulaşılabilir.

Akademik stilleri korur. Word ya da Open Office de hazırlanan yazıları belirlenen
stillere dönüştürebilir.
EndNote’u kimler kullanıyor.

Akademik çalışma yapan herkes için uygun bir yazılımdır.

Online veritabanlarında makale arama

Erişiminize açık veritabanlarında makale arama

Tam metin PDF dosylarına referans numarası atama

Veri tabanlarından içerik import özelliği

Herhangi bir alana göre yazar,anahtar kelime konu bibliyografyası oluşturmak. Pdf
dosyalarından yazıların altını çizebilme

Çift kayıtlı dosyları görme ve karşılaştırma

Gruplama özelliği ile akıllı ve karma dosya grupları oluşturmak
GÖRÜŞMEK ÜZERE