Suriye Is Yapma Rehberi

Suriye Arap Cumhuriyeti
Ülke adı
Başkent
Konumu
: Suriye Arap Cumhuriyeti
: Şam
: Akdenizin kuzey doğusunda, 32-37 kuzey ve GMT 35-42 doğu
paralleleri arasında yer almaktadır. Kıyı uzunluğu 183 km.`dir.
Yüzölöümü : 185,180 km2
Nüfus
: 19,880,000 (2009 yılı istatistiklerine göre)-Güçmenlerle birlikte fiili
nüfus, 23 Milyon civarındadır.
Dil
: Arapça, Fransızça, İngilizçe
Voltaj
: 220 V / 50 Hz.
Ölçümler
: Metre, Kilogram
Para
: Suriye para birimi Suriye Lirasıdır (1 Suriye Lirası = 100 kuruş)
Kullanılmakta olan kağıt paralar
: 50, 100, 200, 500, 1000
Kullanılmakta olan metal paralar : 5, 10, 25
Mesai Saatleri : Bakanlıklar ve Resmi Kuruluşlar : 08:30 – 15:30
Ticari mağazalar; -Kış sezonu, 10:00–14:00 16:00– 20:00
-Yaz sezonu, 10:00 –14:00 16:00 – 21:00
Resmi tatil günleri : Cuma, Cumartesi, Resmi Bayramlar
Zaman
: Kış saati; Kasım ayından Mart ayına kadar (GMT + 2 saat)
Yaz saati; Nisan ayından Ekim ayına kadar ( GMT + 3 saat)
İklim : Suriye, dört mevsimin yaşandığı ılımlı akdeniz iklim özelliğine sahip bir ülkedir.
Yaz aylarında ortalama sıcaklık 32, kışın 10, ilk ve son bahar mevsimlerinde ise 22
derecedir.
Telefon
: Uluslararası Kod; 00963, Şehirlerarası Kod: Şam ve Şam Kırsalı: 011,
Kunaytra: 014, Daraa: 015, Suveyda: 016, Halep: 021, Rakka: 022, Idlep: 023, Homs:
031, Hama: 033, Lazkiye: 041, Tartus: 043, Der Ezzor: 051, Hasake: 052
Hava Limanları :
- Uluslararası Şam Havalimanı başkentten uzaklığı 32 km. olup Taksi, Otobüs ve
freeshop imkanı mevcuttur.
- Uluslararası Halep Havaalanı
- Lazkiye'de Şehit Bassel Assad Havaalanı
Deniz Limanları :
Lazkiye Limanı, başkent Şam'dan uzaklığı 348 km, Tartus Limanı ise 258 km.dir.
Banias Limanı, Lazkiye'nin 55 km. güneyindedir.
SURİYE de İŞ ORTAMI
Doğrudan Yabancı Yatırımlar
Suriye’de gerçekleştirilen doğrudan yabancı yatırımlar son dönemde önemli artışlar
göstermektedir. Bunda devletin ekonomi üzerindeki etkisinin yeni yasalarla
azaltılmasının etkisi büyüktür. Ülkede serbest ekonomiye geçiş yolunda önemli
adımlar atılmaktadır, fakat gümrük düzenlemelerindeki sıkıntılar ile dövize ulaşmada
yaşanan zorluklar ülkeye yabancı yatırımların daha çok girmesine engel olmaktadır.
Suriye’ye yapılan yatırımların başında enerji sektörü gelmektedir. İmalat sektörü ve
tarım sektörü ülkenin yatırım yapılabilecek diğer önemli sektörleri olup, son dönemde
ülkenin uluslararası alanda gösterdiği faaliyetler ile turizm sektörünün de önemi
artmıştır. Suriye’ye en çok yatırım yapan ülkeler başta Katar, Suudi Arabistan ve
BAE olmak üzere bölge ülkeleridir. Son dönemde ülkeye daha fazla yatırım
çekebilmek amacıyla gerçekleştirilen önemli reformlar ve çeşitli ülkelerle işbirliği
anlaşmaları, önümüzdeki dönemde ülkeye daha çok yabancı yatırım gerçekleşeceği
beklentisini oluşturmuştur.
Yatırıma İlişkin Genel Düzenlemeler
Suriye’de yabancı yatırımlara ilişkin 27 Ocak 2007 tarihli ve 8 No’lu kanun uyarınca;


Yatırımcılar kira veya satın alma yoluyla gayrimenkul elde edebilmektedir,
Tüzel kişiliğin tasfiye edilmesi halinde yatırımcılar kanunda belirtilen miktar
üzerinde edindikleri mülkiyet hakkını Suriyelilere devretmekle yükümlüdür,
 Yatırımlar, kamu yararı gerektirmedikçe ve karşılıkları ödenmedikçe
kamulaştırılamamaktadır. Kamulaştırıldığı taktirde yatırımcıya projenin rayiç
bedeli üzerinden tazminatı döviz olarak ödenmektedir,
 Yabancı yatırımcıya projenin yürürlükte olduğu sürece çalışma belgesi,
kendisi ve ailesine de ikamet izni verilmektedir,
 Projede görev alacak yabancı işçilere yürürlükteki yasalar uyarınca çalışma ve
ikamet izni verilmektedir,
 Yabancı yatırımcılar elde ettikleri karı yurtdışına transfer edebilmektedir,
 Projede yer alan yerli ve yabancı çalışanların maaşlarının yüzde 50’si ve
sözleşme bitimindeki tazminatın tamamı yurt dışına transfer edilebilmektedir,
 Yabancı yatırımcılar ile kamu kurumları arasında oluşabilecek
uyuşmazlıkların 3 ay süresince çözülememesi gibi durumlarda tahkim, Suriye
mahkemeleri veya iki ülke arasında gerçekleştirilen yatırımların korunması
anlaşmalarına başvurulabilmektedir.
Kanuna göre Suriye’de bulunan yabancı yatırımcılar;
● Şirketin üretime geçiş tarihini yazılı olarak Suriye Yatırım Komisyonu Yönetim
Kurulu’na bildirmek,
● Yeminli müşavir tarafından onaylanmış bilanço cetvelini Suriye Yatırım
Komisyonu Yönetim Kurulu’na sunmak,
● Varlıkların detaylı envanter cetvelini hazırlamak ile yükümlüdür.
2
Şirket Kurma
Dünya Bankası’nın İş Yapma Rehberi’nde şirket kurma prosedür sayısı bakımından
124. sırada yer alan Suriye’de şirket açmak için yerine getirilmesi gereken 8 prosedür
ortalama 17 gün sürmektedir. Suriye’de şirket kurmak isteyen girişimciler aşağıda
belirtilen işlemleri yerine getirmek zorundadırlar:








Ekonomi ve Ticaret Bakanlığı’ndan şirket kuruluş formlarının temin
edilmesi;
Şirket ismi ve ticari sicil için Ekonomi ve Ticaret Bakanlığı’na bağlı Yurtiçi
Ticaret Genel Müdürlüğü’ne başvurulması;
Maliye Bakanlığı’ndaki vergi memurluğuna kayıt yapılması ve vergi
numarası alınması;
Resmi Gazete’ye şirket kuruluşuna dair ilan verilmesi;
Kuruluş sermayesinin bankaya yatırılması ve banka hesap özetinin alınması;
Şirket kuruluş formunun imzalı bir kopyası ile Ticaret Sicil Memurluğu’na
başvurulması;
Sosyal Güvenlik Örgütü’ne kayıt yapılması;
Şirket mührünün alınması.
Suriye’de şube açmak isteyen firmalar ise;










Şirket kuruluş belgesini,
Mülkiyet sicilini,
Ortaklık kurulduğunu gösteren belgeyi,
Şirket içi nizamnamesini,
Şirket sermayesini gösteren mali raporu,
Ticari sicil belgesini,
Herhangi bir yabancı hükümetin şirkette hissesi olmadığına dair resmi yazıyı,
Şirketin Suriye’de şirket merkezine bağlı bir şube açma kararını gösteren
resmi belgeyi,
Suriye şubesinin müdürü olarak atanacak kişiye vekalet verildiğini gösterir
belgeyi,
Şirket bilançosunun fotokopisini,
Ekonomi ve Dış Ticaret Bakanlığı’na teslim etmek zorundadırlar. Tüm bu belgelerin
yeminli tercüman tarafından Arapça’ya çevrilmesi gerekmektedir.
Kuruluşları onaylanan şirketler için yürürlükte bulunan Şirketler Kanunu veya Karma
Şirketler Kanun hükümleri geçerlidir. Kamu sektörüyle ticaret ilişkileri olan yabancı
firmaların Suriye’de yerleşik ofisleri veya temsilcilikleri olmak zorundadır. Özel
sektörle bağlantıları olan yabancı firmalar için böyle bir zorunluluk yoktur.
3
Hükümetin Desteği ve Teşvikler
Suriye Hükümeti, yatırımları arttırmak için yatırımcılara vergi tatili süresinin
uzatılması, döviz kuru esnekliğinin arttırılması, gelir vergisi oranının bazı durumlarda
azaltılması ve çeşitli sektörel ve bölgesel teşvikler şeklinde imkanlar sunabilmektedir.
Ocak 2007 tarihli 8 No’lu yatırım kanununa göre tarım ve toprak reformu projeleri,
sanayi projeleri, taşımacılık projeleri, haberleşme ve yüksek teknoloji projeleri, çevre
temizliği ile ilgili projeler, hizmet projeleri, elektrik-petrol ve yeraltı kaynakları
projeleri vergi muafiyetlerinden ve garantilerden yararlanabilmektedir.
Ayrıca Suriye Yüksek Yatırım Komisyonu ulusal ekonomi açısından özel önem
taşıyan projeleri, yürürlükteki Gelir Vergisi Kanunu’nda yer alan muafiyetlerin
dışında ek indirimlerden de yararlandırabilmektedir.
Petrol üretimindeki düşüş ve yüksek teknolojiye duyulan ihtiyaç nedeniyle, hükümet
daha fazla yabancı ortaklığa izin vermektedir. Ayrıca hazırlanan keşif sözleşmelerinde
özel sektöre daha fazla pay verilmeye başlanmıştır.
Serbest Ticaret Bölgeleri
Lazkiye Limanı, Tartus Limanı, Şam Uluslararası Havalimanı, Dera, Halep, Şam,
Adra’da serbest ticaret bölgeleri bulunmaktadır.
Serbest Ticaret Bölgeleri’nde;






Girdi ve malların girişinde ithalat izni zorunluluğu bulunmamaktadır,
Bazı yasaklanmış mallar dışında tekrar ihraç edilme gibi bir zorunluluk
yoktur,
Bütün mallar yerel vergilerden muaftır,
Döviz işlemlerinde herhangi bir döviz kısıtlaması yoktur,
İç pazara ihracat yapıldığı taktirde ithalat izni gerekmektedir,
İmalatçılar ürettikleri malların en fazla yüzde 25’ini iç pazara sürebilmektedir.
Suriye İle İş Yaparken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Suriye’de iş yapacak girişimcilere;
● Sözleşme yapmaları ve mutlaka sözleşmede anlaşmazlıkların halli konusunda
“Tahkim”e gidileceğine dair hüküm koymaları,
● Peşin veya bankalar aracılığıyla çalışmaları,
● Kurumsallaşmamış tüm ülkelerde olduğu gibi burada da “Kişilerin” daha güçlü
olduğunu unutmamaları,
4
●
Ticaret veya başka bir ekonomik alanda faaliyet gösterilicekse öncelikle
güvenilir ve güçlü yerli bir temsilci bulmaları,
● İhracatta veya ekonomik bir faaliyette karşılaşılan tüm sorunları direk veya
temsilci aracılığıyla Ticaret Müşavirliği’ne iletmeleri,
● Özellikle inşaat, altyapı ve devlet ihaleleri konusunda gelecek yüksek meblağlı
proje tekliflerine şüpheci yaklaşmaları ve Ticaret Müşavirliği’ne danışmaları,
● Suriyeli temsilcilerine mutlaka ithalatta veya pazarlamada hedef koymaları ve
teşvik etmeleri,
● Şirket kurma, mağaza açma ve yatırım yapma gibi konularda mutlaka yerli bir
avukat/danışman bulmaları,
● Sabırlı olmaları, “zaman” kavramının Ortadoğuda farklı anlaşıldığını
unutmamaları.
Türk – Suriye Yatırım İlişkileri
Eylül 2007 itibariyle Türk girişimcilerin Suriye’de başta çimento, akrilik iplik, tekstil,
gıda, mobilya ve demir kaplama sektörlerinde olmak üzere gerçekleştirdikleri yatırım
miktarı 220 milyon dolardır. Türk firmaları ayrıca Suriye’de gıda, plastik üretimi ve
turizm sektörlerinde de yatırımlarda bulunmuşlardır.
Dış Ticaret Müsteşarlığı’na göre Türk müteahhitlik firmaları tarafından bugüne kadar
Suriye’de 125 milyon dolar değerinde 11 adet proje üstlenilmiştir. Ancak
müteahhitlik sektöründe henüz tam anlamıyla rekabet ortamı oluşmadığı için Türk
firmaları bazı zorluklar yaşamaktadır.
Bu zorluklar arasında çok kurlu kambiyo sistemi, karmaşık ticaret yasaları, yetersiz
banka imkanları, ihalesi tamamlanan ve başlama aşamasına gelmiş olan ihalelerin
iptal edilmesi veya askıya alınması, ve teminatların iadesi süreçleri yer almaktadır.
Asi Nehri’nin iki ülke arasındaki sınıra denk gelen noktasında tarım yapılması ve
sellerin önlenmesi amacıyla baraj kurulması gündeme gelmiş ve Devlet Su İşleri
Genel Müdürlüğü tarafından bir proje oluşturularak Suriye’deki yetkili kuruma
iletilmiştir. Dostluk Barajı adlı bu proje ile ilgili görüşmeler sürmektedir.
İki ülke arasında turizm sektöründe karşılıklı yatırımları arttırmak için çalışmalar
yapılmaktadır. 2009 Uluslararası Turizm ve Seyahat Fuarı’nda turizm alanında
yapılan karşılıklı işbirliği anlaşması bunun önemli göstergelerinden biridir. Bu
anlaşmayla iki ülke arasındaki turizm ilişkilerinin teşvik edilerek, bu sektördeki
karşılıklı yatırımların arttırılması planlanmıştır. Yurtiçi ve yurtdışında faaliyet
gösteren Dedeman Hotels & Resorts, International Dedeman Şam, Dedeman Palmira
5
ve Dedeman Halep olmak üzere üç önemli şehirde 3 otelin işletme hakkını
üstlenmiştir.
İşbirliği İmkanları
Coğrafi yakınlığı ve STA anlaşması Türkiye’yi Suriye pazarında diğer ülkelerden
daha avantajlı bir konuma taşımaktadır. Ayrıca Türk menşeli ürünler Suriyeli
tüketiciler nezdinde oldukça olumlu bir imaja sahiptir.
İki ülke arasında ticari ve yatırım işbirlikleri açısından öncelikli sektörler;

















Sağlık sektörünün modernizasyonu,
Başta çimento olmak üzere çeşitli inşaat malzemeleri,
Ulaştırma ve enerji sektörlerinin modernizasyonu,
Makine imalatı,
Gıda imalatı,
Gıda işleme, ambalaj ve tekstil makineleri,
Tıbbi ekipmanlar,
Sulama sistemleri,
Otomotiv yedek parça,
Turizm,
Petrol ve doğal gaz alanlarının tetkiki, üretim ve işletmesi,
Otelcilik,
İnşaat,
Mobilya,
Tekstil,
Elektrikli cihazlar ve teçhizatlar,
Turizm
olarak göze çarpmaktadır.
Müteahhitlik firmaları için özellikle turizm sektöründe yatırım imkanları ve çeşitli
teşvikler mevcuttur. Ayrıca Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından iletilen bilgiye göre
Suriye’de önümüzdeki dönemde toplu konut projeleri, arıtma tesisi ve kanalizasyon,
toprak ıslahı ve baraj konularında çok sayıda proje bulunmaktadır. Ayrıca liman,
demiryolları ve havaalanlarının iyileştirilmesi söz konusudur.
Suriye’nin Arap Ülkeleri Serbest Bölgesi (GAFTA) üyesi olması nedeniyle ülkede
üretilen ürünler 17 Arap ülkesine gümrüksüz giriş yapabilmektedir. Suriye özellikle
Hatay’da yerleşik firmalar için büyük fırsatlar sunmaktadır. Nitekim, Hatay merkezli
birçok firma Suriye pazarına girme planı yapmaktadır.
Suriye Dış Ticaret Rejimi ve ürün bazında uyugulanan tarifeler :
6
Suriye'nin uygulamakta olduğu ekonomik reformlar çerçevesinde dış ticartte de
toplumsal serbest piyasa ekonomisi sistemi benimsenmiştir. Bu nedenle ithalat ve
ihracat mevzuatı (Dış Ticaret Rejimi), serbest ekonominin olduğu kadar yerel
piyasanın gereksinmelerini gözönünde bulundurarak sürekli değişmektedir. Bu durum
armonize sistem içinde ürün bazında uygulanan gümrük tarifelerine de
yansıtılmaktadır.
Ticaret Odalarına Kayıt İşlemleri :



Suriye Ticaret Odalarının oluşturulmasına ilişkin 131 sayılı kanunun 15.
Maddesine göre aşağıda gösterilen hsuslara sahip olanlar, ticaret odalarına
kayıt yaptırabileceklerdir:
1. Ticaret Siciline kayıtlı olmalı.
2. Odaya bağlı olduğu bölgede ticari mağzası veya sınai tesisi
bulunmalı, ticaret veya sanayi mesleğini de fiilen icra ediyor olmalı.
3. Son on yılda yüz kızartıcı suç yüzünden hüküm giymemiş olmalı.
Ticaret Odalarına Kayıt yaptırmak isteyenlerden aranan belgeler :
1. Onaylı Ticaret Sicil Kayıt Belgesi (Şam Ticaret Sicil
Sekreterlğinden),
2. Nüfus Cüzdanı veya Pasaport örneği,
3. Fotoğraf,
4. Temiz kağıdı (“HÜKÜMSÜZDÜR” ibaresi),
5. Mağaza veya iş yerinin tapu senedi, kira sözleşmesi veya benzer bir
belge,
6. Gerekli bütün bilgileri içeren üyelik başvurusu,
7. Yerinde Somut Denetleme : Ticarethane ve içindeki mallarının
evsafı ile başvuru sahibinin icra ettiği işleri kapsar.
8. Şirketler ile ilgili olarak: yukarıda sayılan belgelerinin yanı sıra,
Şirketin onaylı sözleşmesi veya Şirketin kuruluş sözleşmesi.
Yıllık Üye Kayıt Bedeli : (Suriye Lirası)
Derece
Dördüncü
Üçüncü
İkinci
Birinci
FEVKALADE
Üyelik harcı (ilk
defa)
2700
7250
14850
31900
161150
Suriye'de kurulacak projelerde aranan belge ve imzalar :
7
Yıllık üyelik bedeli
2050
2750
4300
5800
17250
Ticaret Sicil Belgesi nasıl alınır ?
İlk defa başvuranlar için :
1. Ticari faaliyette bulunması,
2. Fiilen icra edeceği ticari faaliyeti de içeren yazılı başvurusu,
3. İş yerinin tapu senedi, kira sözleşmesi veya benzer bir belge,
4. Resmi memuriyet yapmayacağına dair taahhütname,
5. Nüfus cüzdanı örneği,
6. Ticaret sicil başvurusu yapan bir sanayi tesisi sahibi ise Sınai İzin Karar
Örneği.
Ticaret Sicili için kayıt masrafları :
 Birinci Hukuk Mahkemesinde sözleşme onay ve fotokopi bedeli karşılığı 1500
Suriye Lirası,
 06.05.2005 tarihli ve 44 sayılı kararnameye göre kontrat, senet, sözleşme vb.
Belgelerde uygulanan damga pulu değerleri aşağıda gösterilmiştir :
1. Anonim Şirket, Bireysel Şirketlerinin kuruluş sözleşmeleri ve sermaye
artışlarında 25000 Suriye Lirasından az olmamak kaydıyla binde 5’tir.
2. Anonim şirketler, limited şirketler ve holdinglerin hisse senetlerinin nominal
değeri üzerinden binde 5’tir. Hisse senetlerinin % 50’sinden fazlası halka açık
satışa çıkarılması durumda anılan değer yarıya düşer.
3. 1991/10 sayılı yatırım kanunu gereğince kurulmasına izin verilen bireysel
kurum ve tesisler, 50000 Suriye lirası kurum/tesis sahibi tarafından ödenir.
4. Ticari ve hizmet faaliyetlerinde bulunmak üzere kişilere ve bireysel kurum ve
tesislere verilen izin belgeleri,
 Köy ve kasabalarda 2000 Suriye Lirası.
 Kent ve ilçe merkezlerinde 5000 Suriye Lirası.
 İl merkezlerinde 10000 Suriye Lirası.
5. Ticaret Sicilinde kayıt işlemi 10000 Suriye Lirası, Ticaret Sicil Belgesinde
yapılacak her değişiklik için de 3000 Suriye Lirası.
 Ticaret Siciline yapıştırılacak pul değeri 400 Suriye Lirası,
 Gayrienkul işleme harcı, gayrimenkulun durumuna göre değişir.
 Barolar Birliği harcı 6500 Suriye Lirası,
 Resmi Gazetede yayın masrafı,
 Finans Şirketlerinin Tescil İşlemleri :
1. Kurucular veya vekilleri tarafından İç Ticaret Müdürlüğü’ne yapılacak
izin başvurusu.
2. İzin başvurusu ile ana sözleşme kurucular tarafından İç Ticaret
Müdürü’nün huzurunda imzalanmalıdır.
3. Şirketin ana sözleşmesi başvurunun ekinde yeralmalıdır.
8
4. Ana sözleşme incelenir ve yürürlükteki ticaret kanunu ile örtüşmesi için
gerekli değişiklikler yapıldıktan sonra da tevsik edilir.
5. Şirket izin belgesiyle ilgili karar bakana arzedilir.
6. Açıklanan kuruluş kararı, kuruluş ve ilan işlemlerini sürdürmek amacıyla
ana sözleşme ve Birinci Hukuk Mahkemesi nüshasıyla birlikte ilgili
kişilere teslim edilir.
7. Ana sözleşme, ilgili maliye müdürlüğüne iletilmek üzere Birinci Hukuk
Mahkemesine tevdi edilir.
8. Şirket sermayesine ilişkin damga pulu bedeli ödenir, şirketin yeri (mülk
veya kira) tespit edilir, ana sözleşme ise maliye işlemleri sonunda
gönderildiği mahkemeye iade edilir.
9. Birinci Hukuk Mahkemesinde kurucular veya vekilleri tevsik işleminin
tamamlanması üzerine, Evrak İşlerinde onaylanan ana sözleşme, ilgili İç
Ticaret Müdürlüğü(Ticaret Sicil Sekreterliği)`ne havale edilir.
10. Şirket sermayesi bankaya yatırılır.
11. Ticaret Sicil Sekreteri, şirketin mahkemede ilanı edildiği, bilgilerin
doğruluğu, damga pulu bedelinin ödendiği, şirket sermayesinin bankaya
yatırıldığından emin olduktan sonra, şirketin Resmi Gazete'de ilan
edilmesini talep eder.
 Anonim Şirketlerinin Tescil İşlemleri :
 Avukat tarafından hazırlanacak sözleşme yasaya uygun olup olmadığını tespit
etmek üzere Ticaret Sicil Sekreterine arz edilir. Uygun görülmesi halinde,
Mahkemede tescil ettirilir ve Ticaret Sicil defterinde ilan edilir.
sermaye katagorileri aşağıda gösterilmiştir :
1. Şehir merkezlerinde asgari sermaye miktarı 500000 Suriye Lirası,
2. İlçelerde asgari sermaye 300000 Suriye Lirası,
3. Köy ve kasabalarda ise 100000 Suriye Lirası.
 Yabancı Acentalıklar ve Yabancı Şirketlerinin şubeleri :
1. Acentalıklar :
Yabancı Acentalıklar konusu 2008/34 sayılı kanuna göre incelenmektedir.
2. Suriye'de yabancı bir şirketin kurulması :
Ekonomi ve Ticaret Bakanlığında tescil bedeli ;
150 SYL Tescil harcı,
150 SYL Şirket Belgesi Örnek bedeli,
Ayrıca yabancı acentalıklarda kullanılan damga pulu bedelini kapsar.
Markaların tescilinde aranan belgeler :
1.
2.
3.
4.
5.
Marka adını taşıyan 15 adet yapışkanlı klişe,
Yabancı olması halinde marka isminin yeminli tercümesi,
Kişiye ait nüfus cüzdanı/pasaport örneği,
Başvuruda bulunan şirket ise Ticaret Sicil Belgesi,
Evrak işlerinden alınacak 5000 Suriye Liralık makbuz,
9
6. Evrak işlerinden alınacak 100 Suriye Liralık tescil başvuru formu,
7. Evrak işlerinden alınacak 100 Suriye Liralık dosya,
8. Başvuru, vekil olmadığı durumlarda doğrudan ilgili kişi tarafından yapılır;
Vekil olması halinde, marka tescil işlemlerini marka sahibi adına yaptırır.
Ticari Markanın ilk tescil veya yenileme bedeli nedir :
Açıklama
Marka tescil başvur formu
Marka tescil bedeli
Marka yenilenmesi başvuru formu
Marka yenileme bedeli
Markayenilemede gecikme bedeli
Tescil başvurusundan geri dönüş
Marka tesciline yönelik itiraz
Müdürlük (komisyon) kararlarına itiraz
Marka mülkiyet hakkının devir bedeli
Marka aleyhine haciz, rehin ve dava işaretinin
kaldırılması, icranın durdurulması
Markanın kullanımıyla veya değiştirişlmesiyle ilgili izin
kayıt bedeli
İsim, adres veya vekil değişikliği, terkin, düzeltme veya
markaya ait ürünlerin silinmesi gibi her başvurunun
bedeli
Verilecek her belge veya sureti için
Gerekli tescil işlemlerinde her gecikmenin bedeli, her
marka ve her iki ay için
Bedel miktarı
(Suriye Lirası)
5000
10000
5000
10000
3000
2000
1000
1000
5000
1000
5000
1000
500
300
Şirketlerin asgari sermayesi
11.04.2010 tarihli ve 1811 sayılı Başbakanlık Kararı :
Şahıs şirketleri (Anonim, kolektif) nin asgari sermayesi 300 bin Suriye Lirası olarak
tespit edilmiştir.
07.03.2010 tarihli ve 680 sayılı Başbakanlık Kararı :
Limited Şirketlerinin asgari sermayesi 3 milyon iken 1 milyon Suriye Lirası olarak
tespit edilmiştir.
07.04.2010 tarihli ve 997 sayılı Başbakanlık Kararaı :
Suriye'de şube açmak isteyen yabancı şirket/kurumun sermayesi 25 miyon iken 10
milyon Suriye Lirası oldu.
Suriye Hükümetinin İstihdam Politikası
Suriye Hükümetinin istihdam politikaları, iş piyasalarını, girdileri ile halen ve
gelecekteki gereksinmeleri arasında uyum sağlayarak işgücünün ülkenin milli
ekonomide optimum istihdam sağlama aşamasına getirmeyi hedeflemektedir.
10
İş dünyası, istihdam ve sosyal haklar konusunda işbirliğinin güçlendirilmesi ülkeler
arasındaki ilişkilerin geliştirilmesine katkıda bulunacağı inancıyla, Çalışma ve Sosyal
İşler Bakanlığı, istihdsam edilecek işgücünün haklarını garanti edecek kriterlerinin
belirlenmesi için, Suriye iş gücünün yurtdışında, yabancıların da Suriye’de
çalışmalarına ilişkin yeni bir düzenleme çalışması başlatmıştır.
Bu bağlamda bakanlık bazı ülkelerle anlaşma imzalarken, Suriye iş gücünün
istihdamını düzenleme konusunda Arap ve yabancı ülkelerle ile de anlaşma tasarıları
hazırlıkları aşamasındadır.
Öte yandan son zamanlarda ülkemiz ile Suriye arasında ortak bir işbirliği anlaşması
imzalanmıştır. Anlaşmaya göre taraflar, işçilerin yaşamı, toplu iş sözleşmeleri,
anlaşmazlıkların giderilmesi, tahkim, küçüklerin istihdam edilmesinin önlenmesi, işçi
işveren ilişkileri, devlet kurumları ve işçi sendikalarının iş veren ile ilişkisi,
yabancıların çalıştırılması, iş güvenliği, iş piyasasında istihdam politikaları, özürlülere
verilen mesleki eğitim, özel ve kamu istihdam büroları ile iş ve işçi bulma
kurumlarının çalışma düzeni, uluslararası kurumlarla işbirliği, yabancı ülkelerde
çalışanlara verilen hizmet gibi konularda bilgi ve belgeleri teati edeceklerdir.
Yurtdışında istihdam edilen Suriye iş gücü hakkında istatistiksel verilerin
bulunmaması dikkati çekmektedir. Konu hakkında yapılan ön araştırmalara göre iş
gücünün önemli bir kısmı, Suudi Arabistan ve BAE’de bulunmaktadır.
Suriye'de işçi çalıştırma prosedörü 2004/50 sayılı kanuna göre icra edilmektedir.
Suriye Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yürütülen kanun,
yabancıların çalıştırılmasına ilişkin 2005/2040 sayılı karar ve yabancı çalışanların
nakdi teminatlarına ilişkin 27.12.2009'da yürürlüğe konulan tablo ekte sunulmaktadır.
VERGİLENDİRME
Vergi Bünyesi
Suriye'nin Vergi Sistemi
Suriye'nin ayrıntılı bir gelir vergi sistemi yoktur. Seçici vergiler uygulamaktadır.
Bunlar :
o Sınai, ticari ve bankacılık Faaliyetleri.
o Maaşlar.
o Faiz ve kazançlar (Kazanç payı).
o Geçici ikamet edenlerin geçici faaliyetleri.
o Emlak.
Gelir vergisine ayrıca, farklı gelir kaynaklarına göre ilave vergiler eklenmiştir.
11
1949/85 sayılı kanun yerine, vergi katagorilerini dokuzdan yediye düşüren 2003/24
sayılı kanun yürülüğe girerek, en yüksek katagorideki vergi oranı % 45'ten % 35'e
çekilmiştir, Suriyeliler için vergilendirilen asgari limit ise 5000.- SYL'na çıkarılırken,
şirket ortaklarına da bir takım indirimler sağlanmıştır.
2006/51 sayılı kararname, Suriye'nin vergisel felsefesine bir ivme kazandırmıştır.
Geçmiş yılların boşlukları ılımlı ve makul seviyelere getirilen vergilerle doldurulmuş
ve ekonomide olumlu sonuçlar elde edilmiştir. 2003 yılında % 65'e varan kurumlar
vergisi son bir değişiklik ile de % 28'e indirildi ve GSMH içinde vergi gelirlerinin
payı yükselmiştir.
51 sayılı kararname ile tespit edilen vergi oranları :
1. Yerel yönetim dışında katma vergiler dahil net kazanç vergisi aşağıda
gösterilmiştir :
Gelir Katagorisi (SYL)
50,001
200,000
200,001
500,000
500,001
1,000,000
1,000,001
3,000,000
3,000,000 üzerinde
Vergi Oranı %
10
15
20
24
28
2. Hisse senetlerinin en az % 50'sini özel ve karma sektör mezdinde satışa
çıkaran Suriye'de yerleşik anonim şirketlerinin katma vergiler dahil net kazanç
vergisinde % 14 indirim gerçekleştirilir, yerel yönetim vergisinden de istisna
edilir.
3. Yatırım teşvik yasaları kapsamında kurulan özel ve karma sektöre ait
Suriye'de yerleşik anonim ve limited şirketlerin ana merkezleri veya
şubelerinin yuerel yönetim vergisi dışında katma vergiler dahil net kazanç
vergisinde % 22 indirim gerçekleştirilir .
4. Kamu iktisadi kuruluşları, Suriye Petrol Şirketi ile Suriye Gaz Şirketinin
kazançları, katma vergiler dahil % 28'e varan tek bir gelir vergisine bağlıdır.
5. Turizm sektörüne ait şirketler, yıllık cirolarının % 2,5 oranında gelir vergisi, %
0.5 maaş ve ücretler vergisine bağlıdır.
6. Sigorta şirketleri ile diğer para kuruluşlarının gelir kazanç vergisi, faaliyet ve
yatırımlardan sağladıkları toplam net kazanç üzerinden mahsup edilir.
51 sayılı kararname de ne gibi muafiyetler öngörülmektedir ?
o Sosyal Sigortalara kayıtlı 25-74 işçi çalıştıran şirketler yüzde bir indirimden
faylanır.
o 75 - 149 işçi çalıştıran şirketler yüzde iki indirimden faylanır.
12
o 150 den fazla işçi çalıştıran şirketler yüzde üç indirimden faylanır.
o Az gelişmiş illerde faaliyet gösteren şirketler yüzde iki indirimden faydalanır.
o Orgamize sanayi bölgelerinde faaliyet gösteren şirketler yüzde bir indirimden
faydalanır.
o Yukarıda sayılan koşullarda (150 işçi+ az gelişmiş bölge+ sanayi
bölgesi)faaliyet gösteren şirketler yüzde altı indirimden faydalanır. Örneğin % 22
olan gelir vergisi, yerel yönetim hariç, katma vergilerler ile birlikte % 16
olacaktır.
Çifte Vergilendirme
Türkiye dahil Suriye, bir çok ülke ile Çifte Vergilendirme Önleme Anlaşması
imzalamış bulunmaktadır. (Türkiye ile 2005 yılında yürürlüğe girmiştir.)
Maaş ve Ücretler Vergisi
2009/33 sayılı kararnamede katma resim ve harçlar dahil maaş ve ücretlere uygulanan
vergiler aşağıda gösterilmiştir :
6.010'a kadar
muaf
6.011 – 12.000
%5
12.001 – 16.000
%7
16.001 – 20.000
%9
20.001 – 24.000
% 11
24.001 – 30.000
% 13
30.001 – 50.000
% 16
50.001 – 75.000
% 19
75.000'den fazla
% 22
Yerel Yönetim Vergileri
Yerel Yönetim Bakanlığı’nın 05/03/2008 tarihli ve 54 sayılı Kararı
Yerli resim ve harçlar aşağıda gösterilen oranlarda tahsil edilecektir.
Her ihracat / ithalat Beyannamesi için
uygulanan yerel il vergisi
Her gümrük belgesi için uygulanan
yerel il vergisi
Diğer gümrük beyannameleri (transit
Beyanname Değerinin 1/1.000’i
200 Suriye Lirası
100 Suriye Lirası
13
hariç) için uygulanan yerel il vergisi
Gümrük Vergisi Tutarının
% 5’i Yerel İl Vergisi (Havalanında %10 )
2005/61 sayılı yasada yeralan A.
listenin 1,2,3 ve 4. ile B. Listesinin
2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,20,21,24,25 ve 31. % 7’si Yerel İl Vergisi
bendlere uygulanan Tüketim Vergisi
Tutarının
Damga Pulu Değerinin
% 5’i Yerel İl Vergisi
Açıklama :
Ayrıntılı bilgi için aşağıda gösterilen web sitelerinin ziyaret edilmesi önerilir :
Ekonomi ve Ticaret Bakanlığı
www.syecon.org
Suriye Yatırım Ajansı
www.investinsyria.org
Suriye Ticaret Odaları Federasyonu www.fedcommsyr.org
Suriye Maliye Bakanlığı
www.syrianfınance.org
14