EET 132 Elektronik I Deney 5: Pozitif ve Negatif Çıkışlı Tam Dalga Doğrultma Devreleri Amaç : Bu deneyde amaç ortak sargılı bir transformatör ve köprü tipi tam dalga doğrulma devresini kullanarak çıkışında eş zamanlı olarak pozitif ve negatif darbeli sinüzoidal gerilim veren doğrultma devresini tanımak ve çıkışlarındaki darbeli sinüzoidal gerilimlerin ortalama değerlerini AVO ve Osiloskop yardımıyla ölçmektir. Kullanılan Alet ve Malzemeler: AVO , Osiloskop, montaj tabağı, çeşitli direnç ve 1N4001 diyotlar Deney: Buraya kadar anlatmış olduğumuz tam dalga doğrultma devrelerinde devre çıkışları ya pozitif ya da negatif darbeli sinüzoidal gerilimlerdi. Bu kısımda devre çıkışı pozitif ve negatif olan tam dalga doğrultma devrelerini inceleyeceğiz. Bu deverelerin AC\DC güç kaynaklarında kullanımları oldukca yaygındır. Şekil 1 deki devrede her iki yük direnci üzerindeki gerilimlerin tepe değerleri büyüklük olarak ayni değerde olup yalnızca polariteleri tersdir. V1 D1 D4 R1 D2 D3 R2 V2 Şekil 1 Pozitif ve negatif çıkışlı tam dalga doğrultma devresi 17 AVO Kullanarak Ortalama Değerleri Ölçmek. Şekil 1 de gösterilen devre çeşitli değerlerdeki yük dirençleri için montaj tabağı üzerine kurulucaktır. Bu devreler üzerinde ortalama gerilim ve ortalama akım değerleri ölçülecektir. Devrenizi kurmadan önce trafonuzun sağlamlığından emin olunuz. Devrenize enerji verip, aşağıdaki ölçümleri AC voltmetre ile ölçünüz. V sek1 = ................. V (rms), V sek1 = ................. V (rms), V sekT = ................. V (rms) Tablo I deki çeşitli yük dirençleri için ortalama değerleri ölçünüz. Ryük (RL1, RL2) 470 Ω 1kΩ 2.2kΩ Vort 1 Vort 2 Iort 1 Iort 2 Tablo I Tablo I deki yük dirençleri için ortalama değerleri kuramsal (teorik) olarak bulunuz ve Tablo II`yi tamamlayınız. Her iki tablo daki değerleri karşılaştırınız. Ryük (RL1, RL2) 470 Ω 1kΩ 2.2kΩ Vort 1 Vort 2 Iort 1 Iort 2 Tablo II Kuramsal değerler Osiloskop Kullanarak Ortalama Değerleri Ölçmek. Şekil1`de gösterilen devredeki ortalama değerler şimdi osiloskop kullanarak ölçülecektir Kuramsal olarak tam dalga doğrultma değerleri aşağıdaki ifadelerden bulunmaktadır. Bunlar sırası ile Vort = 2xVo(tepe) V ve Iort = ort dir. Π R y ük Tablo III deki çeşitli yük dirençleri için ortalama değerleri osiloskop yardımı ile ölçünüz. Daha sonra bulduğunuz değerleri Tablo II deki kuramsal değerlerle karşılaştırınız. Ryük (RL1, RL2) 470 Ω 1kΩ 2.2kΩ V1tepe V2tepe Tablo III 18 Vort 1 Vort 2 Iort 1 Iort 2