SES Kavramı ve Türkiye Uygulamaları Dr. Uğur Çağlı ODTÜ, İşletme Bölümü SES Nedir? “Sosyo-Ekonomik Statü” “Sosyal Sınıf” “Sosyal Tabakalaşma” Yapay (artificial) kavram Toplum içindeki homojen hane grupları Kültürel Kapital, Sosyal Kapital, Ekonomik Kapital Eğitim durumu Mesleki statü Hayat tarzı Harcama alışkanlıkları Harcama tercihleri 2 SES Ne Değildir? SES bireysel bir karakteristik değildir. Hanenin SES grubu, hane içindeki “hakim” bireylerin özellikleri ile ilgilidir. Diğer bireyler içine dahil oldukları hanenin SES özelliklerini üstlenirler. Bireylerin özelliklerindeki her değişiklik hanenin SES grubunu değiştirmez. Hanedeki her bireyin özelliklerindeki değişiklikler hanenin SES grubunu değiştirmez. SES hane geliri ile doğrudan ilişkili değildir. SES grubu içindeki hanelerin gelirlerinde önemli derecede farklılıklar bulunabilir. SES grubunun “varsıl” haneleri SES grubunun “yoksul” haneleri SES kısa vadede değişim göstermez. Hakim bireylerin belirleyici özelliklerinde değişiklikler Hane yapısında gerçekleşen değişiklikler Yeni hane oluşturulması Evlilik kurumu 3 SES Pazarlama İçin Neden Önemlidir? Kültürel homojenlik Toplum içindeki statüde homojenlik Eğitim durumunda homojenlik Hayat tarzlarında homojenlik Kazancın harcamaya yönlendirilmesinde homojenlik Ürün grubu, stil, tarz, marka, vb. tercihlerde homojenlik Medya alışkanlıklarında homojenlik SES Segmentasyon İçin Önemli Bir Başlangıç Noktasıdır. SES Segmentasyonun Temel Unsuru Değildir! 4 Türkiye’deki Durum Pazarlama sektörü Şirket içi uygulamalardaki tanımlar İlgili sektörlerin tanımları Araştırmacılık sektörü Medya araştırmalarındaki tanımlar Diğer sindike araştırmalardaki tanımlar Kurumlara özel araştırmalardaki tanımlar Ad-hoc araştırmalardaki tanımlar 5 SES-2006 Kimler Kullanıyor? TİAK Veri Tabanı Araştırması TİAK Paneli BİAK Araştırması RİAK Paneli TGI Araştırması KMG Hane Tüketim Paneli Bazı araştırma şirketleri kısmen Bazı ad-hoc araştırmalar Bazı pazarlama şirketleri kısmen 6 Türkiye’de SES Uygulamalarının Geleceği Sektörde ortak tanım ve ölçek zorunluluğu Sektörel bilinçlilik SES ölçümlerindeki kısıtlılıklar konusunda bilinçlilik Segmentasyon ve SES Çeşitli kullanım alanlarının özel ihtiyaçlarına uyarlamalar Özel kullanım alanları için ek bilgi gereksinimi konusunda duyarlılık Sektörel ortaklık odağı: Araştırmacılar Derneği Standartlar, tanımlar, normlar Ölçek geliştirme, evren/dağılım belirleme Güncelleme, uyumlandırma Araştırma kalitesinde artış zorunluluğu “Garbage in – Garbage out” Araştırmaverenlerin kalite konusunda duyarlılığı Araştırma firmalarının kalite konusunda duyarlılığı Kalite – Maliyet dengesi 7