ppt

KİMYA
KONULARI
6. SINIF
KONULARI
MADDENİN
TANECİKLİ
YAPISI
MADDE VE
ISI
7. SINIF
KONULARI
MADDENİN
YAPISI VE
ÖZELLİKLERİ
MADDENİN HALLERİ
 ATOM
 ELEMENTLER
 BİLEŞİKLER
 FİZİKSEL VE KİMYASAL DEGİŞİMLER

KİMYA
MADDENİN HALLERİ
KATI
SIVI
GAZ
KİMYA
KATI HALİ
Katı maddelerin atom veya molekülleri arasındaki boşluk
çok azdır.
Maddenin en düzenli halidir.(Çünkü tanecikler
arasındaki boşluk yok denecek kadar azdır.)
Tanecikler arası çekim kuvvetinin en fazla olduğu
haldir.Bu nedenle belirli bir şekle sahip olan haldir.Öteleme
hareketi yapamazlar.
Tanecikler birbirine çok yakın olduğundan titreşim
hareketi yapar birbirlerinin arasına giremezler.
KİMYA
SIVI HALİ
Belirli bir hacme sahiptirler ancak belirli şekilleri
yoktur.(su yağ süt pekmez mazot benzin vb)
Sıvı tanecikleri arasındaki boşluklar katılarınkinden
fazladır.
Tanecikler arası boşluk çok olmadığından sıvıları
sıkıştıramayız.
Katılardan daha düzensizdir.
Sıvı taneciklerinin birbirine uyguladığı çekim kuvveti
katılardan daha azdır.
Tanecikler birbirleri üzerinden kayarak öteleme hareketiKİMYA
yaparlar.Ayni zamanda titreşim hareketi de yaparlar.
GAZ HALİ
- Belli bir şekle ve belli bir hacme sahip olmayan haldir.Bu
nedenle içine kondukları kabın hem şeklini hem hacmini
alırlar.(hava, oksijen, helyum vb.)
- Tanecikleri arasındaki boşluk çoktur.Bu yüzden tanecikler
birbirinden bağımsız olarak hareket ederler.Birbirlerinin
arasına girebilirler.
- Gazlar sıkıştırılabilir.(Tüplerde bulunan gazlar sıkıştırılmış
haldedir.)
- Tanecikler arası boşluk çok olduğundan aralarındaki çekim
kuvveti de azdır.
- Maddenin en düzensiz halidir.
- Gazlar sıvılar gibi akışkandır.
- Hem titreşim hem de öteleme hareketi yapabilirler.
KİMYA
- Enerjisi en fazla olan haldir
KİMYA
ATOM MODELLERİ
Maddelerin, gözle görülemeyecek kadar küçük olan yapı
taşlarına “atom” denir. Atom kelimesi Yunanca “bölünemez”
anlamına gelen “atomos” kelimesinden gelir. Atomlar küre
şeklindedir.
Atomların yapısında atomdan daha da küçük tanecikler
bulunur. Bu tanecikler; ‘proton’, ‘elektron’ ve ‘nötron’dur.
KİMYA
Atomda bulunan yükler; negatif yükler ve pozitif yüklerdir.
Atomu oluşturan parçacıklar:
Cisimden cisme elektrik yüklerini taşıyan negatif yüklü
elektron,
Elektronların yükünü dengeleyen aynı sayıda ama pozitif
yüklü olan proton,
Elektrik yükü taşımayan nötr parcacık nötron.
Atom iki kısımdan oluşur :
1-Çekirdek (merkez) ve 2-Katmanlar (yörünge; enerji düzeyi)
Çekirdek, hacim olarak küçük olmasına karşın, atomun tüm
kütlesini oluşturur. Çekirdekte proton ve nötronlar bulunur.
Elektronlar ise çekirdek çevresindeki katmanlarda bulunur.
KİMYA
Proton sayısı atomlar (elementler) için ayırt edici özelliktir. Yani
proton sayısının farklı olması elementin diğerinden farklı olduğu
anlamına gelir.
Elektronların bulunma olasılığının olduğu bölgelere elektron
bulutu denir.
Kimyasal olaylarda (reaksiyonlarda) yalnızca elektron sayısı
değişir. Proton ve nötron, çekirdekte bulunduğu için sayıları
değişmez.
Nötr bir atom için; elektron sayısı= proton sayısı
(A.N.) Atom numarası= proton sayısı
Çekirdek yükü= proton sayısı
İyon yükü= proton sayısı – elektron sayısı (E.S.)
(K.N.) Kütle numarası= proton + (N.S)nötron sayısı (Nükleon
KİMYA
sayısı)(atom ağırlığı)
Atom Numarası = Proton Sayısı = Çekirdek Yükü = Elektron Sayısı

DEMOCRİTUS :
Maddenin küçük ve bölünemez parçacıklardan oluştuğu
fikrini ortaya atan ilk kişi, Yunanlı filozof “Democritus”dur.
Democritus’a göre bütün maddeler aynı tür (özdeş)
atomlardan oluşuyordu. Maddelerin farklı görünmesinin
sebebi, atomların farklı şekilde dizilmesiydi.
JOHN DALTON :
İngiliz bilim adamı Dalton’a göre; maddenin en küçük yapı
taşı atomdur. Atomlar bölünemez. Bir maddenin bütün
atomları aynıdır. Farklı maddelerin atomları da farklıdır.
J.THOMSON :
Atomun yapısında atomdan daha da küçük parçacıkların
olduğunu keşfetti. Yaptığı çalışmalar sonucunda atomu,
içinde erik parçacıkları bulunan bir pudinge benzetti.
ERNEST RUTHERFORD :
Thomson’un bulduğu küçük parçacıkların atomun
KİMYA
içinde değil atom merkezinin (çekirdek) etrafında
dolaştığını ileri sürdü.
.
Rutherford atom için geliştirdiği modeli, Güneş’in etrafında
dönen gezegenlere benzetti.
NİELS BOHR :
Danimarkalı bilim adamı Bohr, elektronların atomun
çevresinde belirli yörüngeler izlediğini belirtti.
Bugün kullanılan atom modeli “Bulut modeli”dir. Bu modele
göre; atomun merkezinde (çekirdeğinde) (+) yüklü protonlar
ve yüksüz nötronlar bulunur. Atom çekirdeğinin çevresinde
ise (-) yüklü elektronlar sürekli hareket halindedir
KİMYA
1.Elementler ve Elementlerin Özellikleri :
a) Elementler :
Aynı cins atomlardan oluşan, fiziksel ya da kimyasal yollarla
kendinden daha basit ve farklı maddelere ayrılamayan saf
maddelere element denir.
Elementler çok sayıda atomdan oluşur ve elementleri
oluşturan atomlar aynı cins atomlardır. Çok sayıda aynı cins
atom birleşerek görünür boyuta geldiklerinde elementleri
oluştururlar.
KİMYA
KİMYA
Bir elementi oluşturan bütün atomların
büyüklükleri yani şekilleri (ve atomları
arasındaki uzaklık) aynıdır. Fakat bir
elementin atomları ile başka bir elementin
atomlarının büyüklükleri yani şekilleri
farklıdır (ve atomları arasındaki uzaklık).
KİMYA
BİLEŞİKLER
En az iki farklı element atomunun belirli oranlarda bir araya
gelerek kendi özelliğini kaybedip yeni özellikler kazanması
ile oluşan saf maddelere BİLEŞİK denir.
Oksijen ve hidrojen birer element iken su,oksijen(yakıcı) ve
hidrojenin(Yanıcı) birleşmesiyle oluşur.Yakıcı ya da yanıcı
değildir.Söndürücüdür.
• Alkol,su,tuz,şeker gibi maddeler bileşiktir.
• Yapılarında en az iki çeşit atom bulunur.
• Fiziksel yolla daha basit maddelere bölünemezler.
• Kimyasal yolla daha küçük maddelere ayrışabilirler.
• Bileşiği oluşturan atomlar arasındaki oran değişirse
oluşan madde başka bir madde olur.
KİMYA
Bileşikler, kendini oluşturan elementlerin (atomları)
özelliklerini göstermezler.
Bileşiği oluşturan elementler (atomlar) kendi özelliklerini
kaybederler. Bileşiği oluşturan elementler belirli oranlarda
birleşirler.
KİMYA
Bileşikler oluşurken enerji alışverişi olur.
Bileşikler, kimyasal tepkimelerle oluşur ve kimyasal yollarla
ayrılırlar.
Bileşikler en az iki farklı elementten yani atomdan oluşurlar.
Bileşiklerin belirli erime, kaynama, donma ve yoğunlaşma
sıcaklıkları vardır.
Bileşikler saf ve homojen maddelerdir.
Bileşikler formüllerle gösterilirler.
Bileşiklerin en küçük yapı birimleri moleküllerdir.
KİMYA
FİZİKSEL VE KİMYASAL DEĞİŞİMLER
FİZİKSEL DEĞİŞİM: Bir maddenin
ezilme,kırılma,yırtılma,ufalanma,erime,donma gibi olaylarla
maddenin kimliğinde bir değişim olmadan yalnızca
görünümünde meydana gelen değişimlere FİZİKSEL
DEĞİŞİM denir
Örnek:Cam kırılması,Şekerin erimesi,Kağıdın
yırtılması,Mumun erimesi,Odundan talaş elde edilmesi gibi.
KİMYA
KİMYASAL DEĞİŞİM
Yanma,çürüme,kokuşma,kömürleşme,paslanma,küflenme
gibi olayların tümünde maddenin kimliği yani cinsi
değişir.Bu şekilde gerçekleşen değişimlere KİMYASAL
DEĞİŞİM denir.
Örnek:Elmanın çürümesi,mumun yanması,şekerin
pişirilmesi,kağıdın yanması,demirin paslanması gibi.
KİMYA
MADDE VE ISI

ISI bir ENERJİDİR. Bir maddenin bütün moleküllerinin toplam
kinetik(hareket) enerjisinin toplamına ISI denir.
SICAKLIK; bir maddenin moleküllerinin ortalama kinetik
enerjisidir.
KİMYA

Bir kap içine koyduğumuz suyu ısıtmaya başlarsak
sıvının molekülleri de hareketlenir.Ancak biz bu hareketi
gözümüzle göremeyiz.Ama sıvının içine küçük tahta
parçacıkları atarsak su ısındıkça tahta parçacıklarının
hareket ettiğini görürüz.Suyun ısısı arttıkça tahta
parçacıkları daha da süratlenir.Bu da bize ısınan sıvı
moleküllerinin de hareket ettiğini gösterir.
Sıvı molekülleri birbiri üzerinde kayma bulundukları
yerde titreşme ve dönme hareketi yapar.
Gazlarda moleküllerin arasındaki bağlar daha zayıf
olduğu için ısı verildiğinde gaz molekülleri daha kolay
hareket eder.
KİMYA
KATILARDA ISININ YAYILMASI
Katılarda ısı iletim yoluyla yayılır.Katıların
molekülleri yer değiştiremediğinden
moleküller ısıyı dalga halinde her yöne iletir.
Her katı maddenin iletkenliği
farklıdır.İletkenlik maddenin cinsine
bağlıdır.Metaller ısıyı iyi iletirken cam plastik
tahta gibi katılar ısıyı iyi iletmez.Isıyı iyi
iletmeyen maddelere yalıtkan madde denir.
KİMYA
SIVILARDA ISININ YAYILMASI:
Sıvılarda ısının yayılması moleküllerin hareketi ile olur.Bu
şekilde olan ısı yayılmasına taşıma ya da konveksiyon
denir.Sıvılarda moleküller birbirine bağlı olmadığı için ısı
aldıkça hareket enerjileri artar.Isınan maddenin hacmi de
artar.Öz kütlesi azalır.Öz kütlesi azalınca yukarı doğru
yükselir.Yukarıda olan moleküller de aşağı doğru iner.İşte bu
hareketle ısı bir yerden bir yere taşınmış olur.Tenceredeki
suyun ısınması sobaların odayı ısıtması konveksiyon yolu ile
olur.
KİMYA
GAZLARDA ISININ YAYILMASI:
Gazlarda ısının yayılması ya taşıma(konveksiyon) ya da
ışıma (radyasyon) yolu ile olur.
Işıma yolu ile olan yayılmada ısınan maddelerin sıcaklığı
artar.Sıcaklık artması maddenin rengine ve yüzeyinin
durumuna göre değişir.Mat ve koyu renkli olan cisimler ısıyı
emer parlak ve açık renkli olan cisimler ise ısıyı yansıtır.

.
KİMYA