Türk Rekabet Hukukunda Tekerrür
advertisement
Türk Rekabet Hukukunda Tekerrür 12. Rekabet Hukuku ve İktisadında Güncel Gelişmeler Sempozyumu 6 Mayıs 2014 Bahadır BALKI Sinem UĞUR Türk Rekabet Hukukunda Tekerrür Türk Hukuk Sisteminde Tekerrür İdari Cezalar Rekabet Kurallarının Cezai Niteliği Türk Rekabet Hukukunda Tekerrür "Çekirdek" Ceza Hukuku Güvenceleri Tekerrürün Koşulları Örnek Rekabet Kurulu Kararları Türk Hukuk Sisteminde Tekerrür Genel veya özel tekerrür uygulanabilmektedir; dolayısıyla karma sistem kabul edilmiştir. Milli tekerrür esas olmakla birlikte milletlerarası tekerrür de uygulanabilmektedir. Süreli tekerrür sistemi uyarınca kanuni süre geçtikten sonra ikinci suçtan ötürü tekerrür uygulanmaz. Mecburi tekerrür sistemi uyarınca kanunda öngörülen şartlar gerçekleştiğinde hakimin tekerrür müessesesini uygulama zorunluluğu vardır. Varsayılan tekerrür sistemi uyarınca tekerrürün uygulanması için mahkumiyetin kesinleşmiş olması gerekli olmakla birlikte infazına gerek yoktur. Tekerrürün Amacı Yeniden suç işlemesinin önlenmesi Yeniden suç işlenmesi halinde daha ağır cezayla kişiyi yeniden suç işlemekten caydırmak İdari Cezalar İdari Cezalar Regülatif Cezalar Kabahat Cezaları Disiplin Cezaları İdari Cezalar İdari Disiplin cezalarıCezalar bir kurum içinde düzeni korumayı amaçlamaktadır. Regülatif Cezalar Kabahat Cezaları Disiplin Cezaları İdari Cezalar Kabahat Cezaları, - genel kolluk yetkileri kapsamında “kabahat” olarak İdari nitelenebilecek basit mevzuat ihlalleridir. Cezalar - kural olarak para cezası şeklinde düzenlenmektedir. Regülatif Kabahat Disiplin - genel kamu düzenini korumayı amaçlamaktadır. Cezalar Cezaları Cezaları - kişiler üzerinde ağır etki ve sonuç doğurmamaktadır. İdari Cezalar Regülatif para cezaları, belli bir ağırlığı aşan ve İdari idari makamların spesifik kolluk yetkisi veya Cezalar regülasyon yetkisi kapsamında belirli bir alan veya sektördeki düzeni koruma veya ekonomik Regülatif sağlama Kabahat regülasyonu amacıyla verilenDisiplin idari para Cezalar Cezaları Cezaları cezalarıdır. Rekabet Kurulu Kararları? Regülatif cezalardandır; spesifik bir alanı düzenlemektedir, herhangi bir kabahat cezasına göre oldukça yüksektir. Rekabet Kurallarının Cezai Niteliği AİHM’nin Kararları Suçun Niteliği Cezanın Ağırlığı Kamu Yararı nedeniyle herkesi etkiliyor mu? %10’a varan para cezası ACTECON DANIŞMANLIK A.Ş. © Rekabet Kurallarının Cezai Niteliği AİHM’nin Jussila Kararı Rekabet Kurallarının Cezai Niteliği AİHM’nin Konu Bakımından Yetkisi Türk Rekabet Hukukunda Tekerrür 4054 Sayılı Kanun’un 16(d) maddesinin 5. fıkrası “Kurul, üçüncü fıkraya göre idarî para cezasına karar verirken, 30/3/2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 17. maddesinin ikinci fıkrası bağlamında, ihlalin tekerrürü (…) gibi hususları dikkate alır”. 4054 Sayılı Kanun tekerrür uygularken Kabahatler Kanunu’na atıf yapmaktadır. Türk Rekabet Hukukunda Tekerrür Ceza Yönetmeliği’nin 6. maddesinin 1. fıkrası “temel para cezası, ihlalin tekerrürü halinde, her bir tekrar için (…) yarısından bir katına kadar arttırılır”. Tekerrürün hangi şartlarda uygulanacağına dair herhangi bir açıklama yer almamaktadır. Türk Rekabet Hukukunda Tekerrür Rekabet cezalarının regülatif nitelikte, «cezai karakterde» olması AİHM’nin de rekabet hukuku incelemelerini cezai nitelikte kabul etmesi Kabahatler hukukunun ceza hukukunun parçası olması Rekabetin Korunması Hakkında Kanun Kabahatler Kanunu Türk Ceza Kanunu Rekabet Kurulu Kararlarında TCK’ya Atıflar "5237 sayılı yeni Türk Ceza Kanununun tekerrürü düzenleyen 58. maddesinde “genel tekerrür” sistemi kabul edilmiş olup, bir teşebbüsün Rekabet Kanununa ikinci kez muhalefetten dolayı cezasının artırılması için, her iki kabahatin de aynı kanun maddesini ihlal etmiş olması gerekmediği, bu itibarla birinci kez 4. maddeyi ihlal eden teşebbüsün ikinci eylemi 6. maddenin ihlali niteliğindeyse, tekerrür hükümleri uygulanması gerektiği düşünülmektedir." UN Ro-Ro ve D. Anadolu G.D. Anadolu Çimento Soruşturma Kararları “Çekirdek” Ceza Hukuku Güvenceleri Anayasa’nın 38. maddesinde öngörülen temel "çekirdek" ceza hukuku güvenceleri idari cezalarda da uygulanmalıdır. Anayasa Mahkemesi Kararları: 10.2.2013 tarih, E. 2012/93 ve K. 2013/8 sayılı karar 29.11.2012 tarih, E. 2012/106 ve K. 2012/190 sayılı karar 14.2.2010 tarih, E. 2007/68 ve K. 2010/2 sayılı karar Anayasa Mahkemesi’nin 14.2.2010 tarih, E. 2007/68 ve K. 2010/2 sayılı Kararı İdarenin tedbir değil cezalandırma amacı güden ve caydırıcılık niteliği bulunan işlemlerde «temel ceza hukuku uygulanması gerektiği güvencelerinin» “Çekirdek” Ceza Hukuku Güvenceleri Soruşturma Yapılması ve Savunma Alınması Suç ve Cezaların Geçmişe Yürütülememesi Lehe Kanun’un Uygulanması Suç ve Cezaların Kanuniliği Masumiyet Karinesi Mükerrer Cezalandırma Yasağı Suç ve Cezaların Şahsiliği İlkesi Cezalarda Orantılılık (Ölçülülük) ve Belirlilik Masumiyet Karinesi Anayasa Mahkemesi’nin 20.02.2014 tarih ve 2013/3175 başvuru sayılı kararı TCK Çerçevesinde Tekerrürün Koşulları Tekerrürün Koşulları 1. Daha önce mahkumiyete uğramış olmak failin daha önceden işlemiş olduğu herhangi bir suç nedeniyle “mahkum olması” ve bu mahkumiyetinin gerekmektedir. “kesinleşmiş” olması 2. Belirli bir süre içinde (tekrar) yeni bir suç işlemek Tekerrürün Uygulanacağı Zaman Aralığı TCK Madde 58 "Beş yıldan fazla süreyle hapis cezasına mahkûmiyet halinde, bu cezanın infaz edildiği tarihten itibaren beş yıl, Beş yıl veya daha az süreli hapis ya da adlî para cezasına mahkûmiyet halinde, bu cezanın infaz edildiği tarihten itibaren üç yıl" Rekabet Kanunu – Kabahatler Kanunu? Taslak Yönetmelikteki Düzenlenme “Kurul tarafından bir teşebbüsün rekabet ihlali yaptığının tespit edilmesinden sonra, gerekçeli kararın tebliğ edilmesinden itibaren sekiz yıl içerisinde Kanunun aynı teşebbüs tarafından tekrar ihlali halinde her bir ihlal için temel para cezası bir katına kadar artırılır. Bu fıkra hükmünün uygulanması bakımından gerçekleşen ihlallerin Kanunun aynı maddesine ilişkin olması gerekmez.” Vergi Usul Kanunu Düzenlemesi Taslak Yönetmelikteki Düzenleme Ceza Süre 5 yılı aşkın süreli hapis cezalarında: 5 yıl 5 yıldan kısa süreli hapis cezalarında ve adli para cezalarında: 3 yıl Vergisel kabahatlerde: 2-5 yıl Rekabet Kurulu tarafından verilen idari para cezalarında: 8 yıl Hürriyeti Tahdit Eden Suçlar Çerçevesinde Orantılılık Rekabet Kurulu Kararları Turkcell UN RO-RO AKMAYA Antalya Bölgesi Çimento Kararı Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Çimento Kararı Bankalar Turkcell Kararları Rekabet Kurulu’nun 06.06.2011 tarihli ve 1134/742-230 sayılı Kararı “Turkcell’in ihlali tekrar niteliğinde olduğundan, yukarıdaki paragrafta yer verildiği şekliyle hesaplanan para cezası yarısı oranında arttırılmıştır.” Turkcell Kararları Rekabet Kurulu’nun 23.12.2009 tarihli ve 09-60/1490-379 sayılı Kararı: “Rekabet Kurulu’nun 29.12.2005 tarih ve 05-88/1221-353 sayılı, Turkcell’in Kanun’un 4 ve 6. maddelerinin ihlal edip etmediğinin tespit edilmesi konulu soruşturma kararı ile Turkcell’in 4054 sayılı Kanun’un 6. maddesi kapsamında hakim durumunu kötüye kullandığına hükmedilmiştir. Söz konusu karar dikkate alındığında, mevcut kararın Yönetmeliğin 6. maddesi 1. bendi kapsamında ihlalin tekerrürü olarak değerlendirilmesi gerektiği ve temel para cezasının yarısı oranında arttırılması gerektiği sonucuna varılmıştır.” UN RO-RO Kararları Maya Kararı 09-23/491-117 Antalya Bölgesi Çimento Kararı Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Çimento Kararı Rekabet Kurulu, 2012 yılında Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri ile Adana ve Doğu Karadeniz bölümlerinde çimento sektöründe faaliyet gösteren teşebbüslerin ihlalde bulunduğunu tespit etmiştir. Kararda, anılan teşebbüslere verilen ceza bakımından tekerrür dahil “ağırlaştırıcı unsurun bulunmadığı” kanaatine ulaşmıştır. Banka Kararları Rekabet Kurulu 2011 yılında Promosyonları Kararında bankaların bulunduğunu tespit etmiştir. Maaş ihlalde Rekabet Kurulu 2013 yılında mevduat, kredi ve kredi kartı hizmetleri konusunda bankaların ihlalde bulunduğunu tespit etmiştir. Sonuç Şimdiye kadar alınan kararlar tekerrür uygulaması bakımından hukuki belirlilik yaratmamıştır Rekabet Kanunu’ndan doğan cezaların cezai niteliği – isnad içermesi, Türk Ceza Kanunu’nun getirdiği ilkelerin VUK’da olduğu gibi referans alınabileceğini göstermektedir Tekerrür hükümlerinin kanun ile düzenlenmesi hukuk tekniği bakımından en sağlıklı sonuç olacaktır Teşekkürler!
