DOLAŞIM SİSTEMİ HAZIRLAYAN: Uğur ÖZEL Fen ve Teknoloji Öğretmeni DOLAŞIM SİSTEMİNİN GÖREVLERİ • KALP, KAN VE KAN DAMARLARINDAN OLUŞUR. • HÜCRELERE BESİN VE OKSİJEN TAŞIR. • HÜCRELERDEKİ ATIKLARIN HÜCRELERDEN UZAKLAŞTIRILMASINI SAĞLAR. DOLAŞIM SİSTEMİ ORGANLARI • KALP • KAN • KAN DAMARLARI KALP • Kalbimizi iki katlı ve dört odacıktan oluşan eve benzetebiliriz. • Üst odacıklara KULAKCIK,alt odacıklara ise KARINCIK denir. KALBİMİZİN YAPISI KALBİMİZ… • KALBİMİZİN SOL TARAFINDA TEMİZ KAN(OKSİJEN MİKTARI FAZLA OLAN KANA DENİR),SAĞ TARAFINDA İSE KİRLİ KAN(KARBONDİOKSİT MİKTARI FAZLA OLAN KANA DENİR) BULUNUR. • KİRLİ VE TEMİZ KAN KALPTE ASLA BİRBİRİNE KARIŞMAZ.KALBİN SAĞ VE SOL TARAFINI AYIRAN ETTEN BİR TABAKA VARDIR. KALBİMİZ… • Kalbimizi meydana getiren KARINCIKLARDAN ATARDAMARLAR çıkar, KULAKCIKLARA ise TOPLARDAMARLAR girer. • TOPLARDAMARLAR VE ATARDAMARLARIN HÜCRELERE GİREBİLECEK KADAR İNCELMESİYLE KILCALDAMARLAR MEYDANA GELİR. KILCAL DAMARLAR • KILCALDAMARLAR VÜCUDUMUZU BİR AĞ GİBİ SARAR. KAN DOLAŞIMI ÇEŞİTLERİ • Vücudumuzda iki çeşit kan dolaşımı vardır: • 1-KÜÇÜK KAN DOLAŞIMI • 2-BÜYÜK KAN DOLAŞIMI KÜÇÜK KAN DOLAŞIMI • SAĞ KARINCIKTAN (KİRLİ KAN) AKCİĞER ATARDAMARI İLE AKCİĞERE BURADA KANIN TEMİZLENDİKTEN SONRA KALBİN SOL KULAKCIĞINA GELMESİNE DENİR. BÜYÜK KAN DOLAŞIMI • SOL KULAKCIĞA GELEN KAN SOL KARINCIĞA GEÇER.BURADAN AORT ATADAMARI İLE BÜTÜN VÜCUDU DOLAŞTIKTAN SONRA ÜST VE ALT ANA TOPLARDAMAR İLE SAĞ KULAKCIĞA GELMESİNE DENİR. • NOT:ATARDAMARLAR TEMİZ KAN TAŞIMASINA RAĞMEN akciğer atardamarı KİRLİ KAN TAŞIR. KAN DOLAŞIMI KAN HÜCRELERİ • KAN PLAZMASINDA (kan serumunun altındaki koyu renkli kısım) • 1-ALYUVARLAR(ERİTROSİT) • 2-AKYUVARLAR(LÖKOSİT) • 3-KAN PULCUKLARI(TROMBOSİT) • BULUNUR. • ŞİMDİ BUNLARIN YAPILARINI İNCELEYELİM… ALYUVARLAR(ERİTROSİT) • Yapısındaki Hemoglobinden dolayı kırmızı renklidir • Hücrelere oksijen ve karbondioksit taşımakla görevlidir. • 1 mm kan 4-5 milyon tane bulunur. • Olgunlaşınca çekirdekleri kaybolur. • Yükseklere çıkıldıkça sayısı artar. AKYUVARLAR(LÖKOSİT) • Vücudun savunma işini yapar. • Kemik iliği,lenf düğümleri ve dalakta yapılır. • 1 mm kanda 7-8 bin tane bulunur. • Çekirdekli ve çekirdeksiz çeşitleri vardır. KAN PULCUKLARI(TROMBOSİT) • KANIN PIHTILAŞMASINI SAĞLAR • MİKROSKOPTA GÖZÜKMEZ • ÇOK KÜÇÜK VE ÇEKİRDEKSİZDİR. • NOT:AkyuvArlArın mıkroplArı yutarak yok etmesine fagositoz denir. KAN GRUPLARIMIZ… Kan Alış- Verişleri… LENF DOLAŞIMI • KANA GÖRE DAHA YAVAŞTIR. • YAĞLARIN KANA KARIŞMASINI SAĞLAR. • BADEMCİK,KOLTUK ALTLARI VE KASIKLARDA BULUNUR. • AKYUVAR ÜRETİMİ YAPARLAR. • LENF SIVISINDA ALYUVAR YOKTUR. • DİREK KALBE AÇILMAZ • BAĞIŞIKLIKTA GÖREVLİDİR. Kan Yoluyla Bulaşan hastalıklar • AİDS • HEPATİT B • HEPATİT C BU HASTALIKLAR ÖLÜMCÜL HASTALIKLARDIR. NOT:BERBERDE TRAŞ OLURKEN MUTLAKA JİLET DEĞİŞTİRİLMELİ. HASTANEDE İĞNE YAPILIRKEN MUTLAKA ENJEKTÖR DEĞİŞTİRİLMELİDİR.