12.12.2003 - İSLAM’DA İNSAN HAKLARI Hucurat,49/12 Muhterem Müslümanlar! Yüce Allah’ın en güzel biçimde yarattığı insanın varlıklar arasında ayrı bir yeri ve değeri vardır. Kur’an-ı Kerim “insanın şerefli ve üstün olduğunu”(1) ifade ederek, onun Allah nazarındaki yerine ve bu alemdeki konumuna işaret etmiştir. Kur’an-ı Kerim’in insanı muhatap alması da ona verilen değerin bir başka ifadesidir. İnsanın hayatını onurlu bir şekilde sürdürebilmesi için vazgeçilmez kabul edilen temel hakları vardır. Din, can, akıl, namus ve mal güvenliği bu hakların önde gelenleridir. Bu haklar İslam’da “zarurat-ı diniyye” ; yani “dinin vazgeçilmez temel değerleri” olarak nitelendirilmiştir. İnsanlara sağlanan bu haklar dokunulmazdır ve bu hakların dokunulmazlığı din, cinsiyet ve ırka bağlı da değildir. Aziz Cemaat! İslam’da insan hayatına büyük önem verilmiştir. Haksız yere adam öldürmek bütün insanları öldürmek, bir canı kurtarmak da bütün insanları kurtarmak gibi kabul edilmiştir.(2) Hz. Peygamber de insanların can, mal ve ırzlarının mukaddes olup her türlü tecavüzden korunduğunu bütün insanlığa ilan etmiştir.(3) İnsanları alaya almak, kötü lakapla çağırmak, onlar hakkında kötü zanda bulunmak, onların kusurlarını araştırmak ve kişileri çekiştirmek de yasaklanmıştır.(4) Değerli Kardeşlerim! İnsan hakları konusunda bizleri ısrarla uyaran Hz.Peygamber (s.a.s) onların kişilik haklarına saygılı olmayı öğütlemiş, aykırı davrananları kınamış ve kul hakkının hak sahibi tarafından affedilmedikçe Allah tarafından da affedilmeyeceğini belirtmiştir.(5) Yine Sevgili Peygamberimiz veda hutbesinde bizlere şu tavsiyelerde bulunmuştur: “Ey İnsanlar! Emanetleri sahiplerine teslim ediniz. Zulmetmeyiniz ve zulme uğramayınız. Kan davası gütmeyiniz. Kadınların haklarını koruyunuz. Kimsenin hakkına tecavüz etmeyiniz. Biliniz ki Rabbiniz birdir. Babanız birdir. Hepiniz Adem’in çocuklarısınız. Adem ise topraktandır. Allah katında en kıymetli olanınız , O’na en çok saygı göstereninizdir.” (6) İnsanların haklarına saygılı olalım. Özellikle kul hakkıyla Allah’ın huzuruna çıkmaktan sakınalım. Toplumun gelişmesinin, huzur ve mutluluğunun insan haklarına saygılı olmaktan geçtiğini unutmayalım. 1 İsra 17/70 2 Maide 5/32 3 Müslim, İmare, 36 Tirmizi, Cuma, 80 Cihad, 28 4 Hucurat 49/11-13 5 Müslim, Birr, 15 6 Müslim, İmare, 36 Tirmizi, Cuma, 80 Cihad, 28