GRİP ve GRİPTEN KORUNMA YOLLARI (Lise) TANIMLAR • Virüs: gözle görülemeyen ancak hastalığa neden olabilen mikroplar • İnfluenza: diğer adı grip hastalığı; yüksek ateş, baş ağrısı, halsizlik ve yaygın vücut ağrısı ile seyreden viral bir hastalık TANIMLAR • H1N1: grip hastalığına neden olan mikropların bir alt tipi • Domuz gribi: yeni tür bir grip virüsü ile oluşan grip hastalığı • Pandemi (küresel salgın) bir bulaşıcı hastalığın kıtalararası salgın yapması 20. Yüzyılın Grip Pandemileri • İspanyol Gribi 1918-1919 – 50 milyon kişi ölmüştür • Asya Gribi 1957-1958 – 1 milyon kişi ölmüştür • Hong Kong Gribi 1968 – 1 milyon kişi ölmüştür 4 GRİP nedir? • Diğer adı paçavra hastalığıdır • Grip virüslerinin neden olduğu bir hastalıktır. • • • • Yüksek ateş, Baş ağrısı, Halsizlik, Yaygın vücut ağrısına yol açar. • Soğuk algınlığı ve nezle gripten daha hafif seyreder. Nezle ve Grip hastalığı farklıdır Belirtiler Nezle Grip Ateş Nadir 38-39° C Baş ağrısı Nadir Sürekli Genel vücut ağrısı Az Genellikle Yorgunluk Hafif 2-3 Hafta Tıkalı burun Genellikle Bazen Hapşırma Genellikle Bazen Boğaz ağrısı Genellikle Bazen Öksürük Nadir Genellikle Domuz gribinin insanlara geçişi DOMUZ (H1N1) GRİBİ NEDİR? • Domuz gribi önce domuzlar arasında bir salgın yapmış, ardından domuzlardan insanlara ve insandan insana bulaşmaya başlamış birçok ülkede tanımlanmıştır. • Domuz gribi virüsü insanlar için yeni bir virüs olduğundan, insanlar hastalığa karşı savunmasız olacaktır. • Tüm insanlar bu hastalık açısından risk altındadır. DOMUZ GRİBİ NEDİR? • Yaşlılar, küçük çocuklar, kronik hastalığı olanlar ve bağışıklık sistemi baskılanmış kişiler hastalığı daha ağır geçirmektedir. GRİP BELİRTİLERİ NELERDİR? •Yüksek ateş (koltuk altından ölçülen 38ºC ve üzeri) •Öksürük, •Boğaz ağrısı •Burun tıkanıklığı/akıntısı •Yaygın vücut ağrısı •Baş ağrısı •Titreme, halsizlik •Nadiren kusma ve ishal GRİP BELİRTİLERİ NELERDİR? •Yüksek ateş (koltuk altından ölçülen 38ºC ve üzeri) •Öksürük, •Boğaz ağrısı •Burun tıkanıklığı/akıntısı •Yaygın vücut ağrısı •Baş ağrısı •Titreme, halsizlik •Nadiren kusma ve ishal GRİP TEDAVİSİ • Hastalığın tedavisinde doktor kontrolünde antiviral ilaçlar kullanılabilir. • Doktor tavsiyesi olmadan antibiyotik kullanılmamalıdır. • Ayrıca doktor kontrolünde destekleyici tedavi (ateş düşürücü,vb) de kullanılabilir. DOMUZ GRİBİ AŞILAMASI • Her yıl içeriği yenilenen mevsimsel grip aşısı bulunmaktadır, ancak domuz gribine karşı etkili değildir. • Domuz gribi aşısı geliştirme çalışmaları devam etmektedir. GRİP NASIL BULAŞIR? • Grip virüsü, öksürme, hapşırma ile etrafa saçılan küçük damlacıklar yoluyla bulaşır. GRİP NASIL BULAŞIR? • Öksürük ya da hapşırık sırasında ağzınızı ellerinizle kapattığınızda, mikroplar ellerinize, ellerinizden de dokunduğunuz çeşitli yüzeylere bulaşır. • İnsanlar bu yüzeylere elle temas ederek virüsü alırlar ve ellerini ağızlarına, burunlarına ve gözlerine temas ettirerek hastalık etkenini alırlar. Hapşırmanın hızı 161 km/saat (100 mil) bulabilir GRİP NASIL BULAŞIR? • Günlük yaşamımızda sık dokunduğumuz – kapı kolları, GRİP NASIL BULAŞIR? – bilgisayar klavyesi, – cep telefonu ya da kablolu telefon ahizeleri, – televizyon uzaktan kumandaları, GRİP NASIL BULAŞIR? – sandalye, masa ve sıralar, – kalem, kitap ve defter vb. yüzeyler, canlı grip virüslerinin bulunabileceği yüzeylerdir. GRİP HASTALIĞINDAN NASIL KORUNABİLİRİM? –Okulda bulunduğunuz ortamı, sınıflarınızı, öğretmen odası ve diğer odaları, hava akımını sağlayacak şekilde sık sık havalandırın. GRİP HASTALIĞINDAN NASIL KORUNABİLİRSİNİZ? – Ellerinizi yıkamak sizleri hastalıktan koruyacak en önemli uygulamadır. – İnsanlarla tokalaşma sonrasında, ellerinizin bütün yüzeylerini ve parmak aralarını su ve sabun ile iyice köpürterek yıkamalısınız. – Yıkama süresi en az 20 – 30 saniye olmalıdır. DOĞRU EL YIKAMA YÖNTEMİ DOĞRU EL YIKAMA YÖNTEMİ EL HİJYENİ – Ellerinizi yıkadıktan sonra, tek kullanımlık kâğıt havlu ile kurulayıp, musluğu bu havlu ile kapatın, – Havluyu çöp kutusuna atın. EL HİJYENİ –Su bulunamadığı durumlarda alkol bazlı el dezenfektanları da el temizliği için kullanılabilir. – El dezenfektanlarını kullanırken, elleriniz kuruyuncaya kadar ovun. GRİP HASTALIĞINDAN NASIL KORUNABİLİRSİNİZ? • Hasta kişilerle yakın temastan kaçının – Hasta olduğunu bildiğiniz kişilerle aranızda en az 1 metre mesafe bulunmasına dikkat edin. GRİP HASTALIĞINDAN NASIL KORUNABİLİRSİNİZ? – Hasta kişilere çok gerekmedikçe ziyarette bulunmayın. GRİP HASTALIĞINDAN NASIL KORUNABİLİRSİNİZ? – Alışveriş merkezleri, tiyatro, sinema, spor salonu gibi kapalı alanlar ve çok kalabalık ortamlarda bulunmaktan kaçının. – Unutmayın; grip hastalığı kişiden kişiye kolay bulaşabilen bir hastalıktır. GRİP HASTALIĞINDAN NASIL KORUNABİLİRSİNİZ? • Gözleriniz, burnunuz ve ağzınıza dokunmaktan kaçının – Mikroplar en çok kirli yüzey ve eşyalara temas etmek ile bulaştığından, ellerinizle göz, burun ve ağzınıza dokunmayın. HASTAYSANIZ ETRAFINIZDAKİ İNSANLARI GRİPTEN NASIL KORUYABİLİRSİNİZ? Öksürdüğünüzde ya da hapşırdığınızda; ağzınızı ve burnunuzu tek kullanımlık kağıt mendil ya da mendil bulamadığınızda giysinizin kolu ile kapatın. Kâğıt mendili bir kez kullanın, kullandıktan sonra çöp kutusuna atın ve ellerinizi yıkayın. • Hastaysanız çevrenizdekilerle temasınızı sınırlandırın – Hastaysanız, hijyen kurallarına ek olarak, hasta olmayan insanlara hastalığınızı bulaştırmamak için 1 metreden daha fazla yaklaşmamanız gerekir. – Bu nedenle hastalığınız süresince, EVİNİZDEN ÇIKMAYIN. – Hastalık belirtileriniz geçtikten 1 gün sonrasına kadar evde istirahat edin. – Hastalığa yakalanan erişkinler belirtiler başladıktan sonraki 7 gün boyunca çevresindekileri enfekte edebilir. Çocuklarda ise bu süre 10 güne kadar uzayabilir. MASKE KULLANMAK GEREKLİ MİDİR? • Basit cerrahi maske kullanmak hem gribe karşı kendinizi korumada hem de siz hastaysanız sağlıklı insanların hastalanmasına neden olmamak için yardımcıdır. • Ancak tek başına maskeye güvenmeyin, el yıkamak başta olmak üzere diğer koruyucu önlemlere de uyun. Hastalığınızı sağlıklı insanlara bulaştırmamak için de cerrahi maske kullanın. Domuz gribine yakalanabilir misiniz? • Şu anda ülkemizde yaygın vaka bulunmamaktadır. • Hastalığın yaygın görüldüğü diğer ülkelerden gelen ve hastalanan kişiler, ülkemize hastalık etkenini taşıyabilir. Domuz gribine yakalanabilir misiniz? • Domuz gribi şüpheli bir kişi ile temas sonrasındaki veya • Hastalığın görüldüğü bir ülkeden döndükten sonraki 7 gün içinde kendinizde grip hastalığı belirtileri olduğunu hissederseniz hemen bir doktora başvurmalısınız. Domuz gribine yakalanabilir misiniz? • Doktorunuz herhangi bir teste ya da tedaviye ihtiyacınızın olup olmadığına karar verecektir. • Eğer hastalandıysanız veya hastalık belirtilerini gösteriyorsanız evde istirahat ediniz ve çevrenizdeki kişilerden de onlara bulaştırmamak için uzak durunuz. Domuz gribi ile ilgili son güncel bilgileri takip edin! Domuz gribi daha da yayılacak olursa, kendinizi ve ailenizi korumak için daha neler yapabileceğiniz konusunda güncel bilgileri televizyon, radyo, internet ve yazılı basın yoluyla takip etmelisiniz. www.grip.saglik.gov.tr DOMUZ GRİBİNE YAKALANDIĞINIZI DÜŞÜNÜYORSANIZ NE YAPMALISINIZ? • En yakın sağlık kuruluşuna müracaat edin, doktorların önerilerine uyun. • Mümkün olduğu kadar evinizde kalın. • Bilgi için ALO 184 – SABİM hattını arayabilirsiniz. DOMUZ GRİBİNE YAKALANDIĞINIZI DÜŞÜNÜYORSANIZ NE YAPMALISINIZ? • Dışarı çıkmak zorunda kalırsanız hastalığınızı başkalarına bulaştırmamak için cerrahi maske takın. • Kalabalık ve kapalı alanlarda bulunmayın. DOMUZ GRİBİNE YAKALANDIĞINIZI DÜŞÜNÜYORSANIZ NE YAPMALISINIZ? • Beslenmenize dikkat edin, dengeli beslenin, bol sıvı tüketin. • Odanızı sık sık havalandırın. • Bol bol istirahat edin.