ICSID International Center For The Settlement Of Investmen Disputes Uluslararası Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözüm Merkezi ICSID TAHKİMİ * Yabancı yatırımcı ile yatırımı kabul eden devlet arasındaki yatırım uyuşmazlıklarını, * 1966 yılında ICSID Sözleşmesi ile kurulan Merkez aracılığı ile, * ICSID Tahkim Kurallarına göre çözen, * Kurumsal Tahkim usulüdür. ICSID HAKEM KARARLARI * Nihai Kararlar (Award) - Hakem heyeti davadan elini çeker. - Yetkisizlik kararı, - Uyuşmazlığı sonlandıran kararlar. * Ara Kararlar (Decision) - Davanın yürütülmesine olanak sağlayan ka- rarlardır. - İhtiyati tedbir kararları, HAKEM HEYETİNİ DAVADAN EL ÇEKTİREN KARARLAR * Sulh sonrası verilen karar, - Basitçe yargılamanın sona erdiği kararı, - Kısmi sulh sonrası verilen karar, * Uyuşmazlığı çözen karar, Nihai Kararlardır. * Yetkisizlik kararı, Hukuki Yola Başvurulabilir. NİHAİ KARARLARA KARŞI HUKUKİ BAŞVURU YOLLARI * Kararın Tashihi ve Ek Karar, (rectification of the award, suplementation of the award) * Kararın Düzeltilmesi, (revision of the award) * Kararın Yorumu, (İnterpration of the award) * Kararın İptali. (annulment of the award) HUKUKİ BAŞVURU YOLLARINDA YETKİ Kararın Tashihi ve Ek Karar Kararın Düzeltilmesi Kararı veren heyet Kararın Yorumu Kararın İptali Ad hoc heyet KARARIN TASHİHİ (Mad.49) * Kararda mevcut hataların düzeltilmesi, - Yazım hatası - Aritmetik hata, * Kararın tebliğinden itibaren 45 gün içerisinde talep edilir, *Talep eden taraf dışındaki diğer tarafta bilgilendirilerek, bu konuda talebi olup olmadığı sorulur. EK KARAR (Mad.49) * Karar, heyete sunulan bütün sorunların çözümüne ilişkin hususları içermelidir, * Karara dahil edilmeyen atlanan veya heyetin dikkati çekildiğinde derhal ilave edeceği hususlara ilişkindir. * Talep 45 gün içerisinde yapılmalıdır. KARARIN YORUMU (Mad.50) * Karardaki gerçek anlamın öğrenilmesi, - İfadelerin açık olmaması, - Birbirine aykırı hükümler içermesi, *Taraflar arasında uyuşmazlık mevcuttur, konunun anlaşılmasında *Hakem heyeti gerekli görürse yorum kararını verinceye kadar, yürütmeyi durdurma kararı alabilir. KARAR DÜZELTMESİ (Mad.51) * Karar verildiğinde bilinmeyen vakıaların sonradan öğrenilmesi durumunda talep edilir. * Bilmemezlik müracaat edenin ihmalinden kaynaklanmamalıdır. * Vakıa kararı kesin olarak etkileyecek vakıa olmalıdır. KARAR DÜZELTMESİ (Mad.51) * Vakıa öğrenildikten sonra 90 gün, her halükarda 3 yıl içerisinde müracaat edilmelidir. * Müracaat eden talep ederse yürütme kendiliğinden durur. * Heyet gerekli görürse yürütmeyi durdurma kararı verebilir. KARARLARIN İPTALİ (Mad.52) İptal Sebepleri *Heyet uygun oluşturulmamışsa, *Heyet açıkça yetkisini aşmışsa, *Heyetin üyelerinden birisi rüşvet almışsa, *Usule ilişkin temel kurallarda esaslı bir sapma varsa, *Nihai karar kararı oluşturan gerekçelerde başarısızsa, KARARLARIN İPTALİ (Mad.52) * İptal temyizden farklıdır. * İptal talebinin konusu nihai kararlardır. -Ek karar, tashih kararı, yorum ve düzeltme kararları kendilerine esas teşkil eden kararla birlikte iptal talebine konu olurlar, (nihai kararın bir parçasıdırlar) * Kısmı iptal mümkündür. KARARLARIN İPTALİ (Mad.52) * Rüşvet sebebi hariç talep kararın tebliğinden itibaren 120 gün içinde yapılmalıdır. * Rüşvet iddiasında kararın tebliğinden itibaren 3 sene içerisinde, rüşvet alındığının öğrenilmesinden itibaren 120 gün içerisinde müracaat edilmelidir. * Ad hoc komite yetkilidir. *Birden fazla iptal sebebi ileri sürülebilir. Heyetin Yetkisini Aşması * Heyetin yargılama yetkisini aşması, * Heyetin Uygulaması gereken hukuku uygulamaması, - Tarafların seçtikleri hukuk, - Hukuk seçimi yoksa ICSID Sözleşmesi mad. 42‘de belirlenen hukuk. Heyetin Yetkisini Aşması ICSID’in Merkezinin yargılama yetkisi * Rationae Personae; - ICSID Tahkim Sözleşmesi olmalı, - Taraflar âkid devlet ile âkid devletin vatandaşı olmalı, * Rationae Materiae; - Hukuksal uyuşmazlık olmalı, - Uyuşmazlık yabancı yatırımdan kaynaklanmalı, Heyetin Yetkisini Aşması Heyetin Uygulaması gereken hukuku uygulamaması; * Tarafların seçtiği hukuk, * Hukuk seçimi yoksa, âkid devletin hukuku, * Taraflar anlaştığı taktirde hak ve nasfete göre karar verecektir. Kararın Dayandığı Gerekçelerin Belirtilmemesi * Gerekçelerin hiç olmaması, * Gerekçelerin yetersiz olması, - Neden böyle bir karar verildi? - Nasıl böyle bir karar varıldı? * Gerekçelerin çelişkili olması, *Uyuşmazlığa ilişkin ileri sürülen sorunlarla il gilenmekte başarısızlık. Usulün Temel Kurallarından Ciddi Sapma Usulün Temel Kuralları * Savunma hakkı, (iddialara yönelik olarak taraflara yeterli imkanın sağlanması, * Hakemlerin eşit ve tarafsız davranması, * İki tarafın da dinlenmesi (savunma hakkı ve tarafsızlık), * Hakemler arasında karar verilirken müzakere yapılması, * Delillerin değerlendirilmesi ve ispat yükü, Usulün Temel Kurallarından Ciddi Sapma Eşit ve Tarafsız Davranma * Eşit ve tarafsız davranma (ayrımcılık yapmama), - Hakemlerin taraflara karşı eşit uzaklıkta olması, - Heyetin taktir yetkisini kötüye kullanmaması, * Karar şüpheye mahal bırakmayacak şekilde açık, anlaşılır olmalı, taraflar üzerinde adil olduğu etkisi yaratmalıdır. Usulün Temel Kurallarından Ciddi Sapma Savunma Hakkı * Karar düzeltme, tashih kararı ve ek karar taleplerinin karşı tarafa bildirilmeksizin heyet tarafından dikkate alınarak, talep doğrultusunda karar verilmesi taraflara karşı eşit ve tarafsız davranma yükümlülüğünün ihlalidir. Bu savunma hakkının ihlali anlamına da gelebilir. aynı zamanda Usulün Temel Kurallarından Ciddi Sapma Zamanaşımı *Zamanaşımı (120) günlük süredir. * Yargılama esnasında usulün temel kurallarından sapma belli ise, itiraz olarak ileri sürülmelidir. Dava aleyhe sonuçlanınca iptal talebi olarak ileri sürmek kabul görmemekte, vazgeçme olarak değerlendirilmektedir. Türkiye’nin Taraf Olduğu Derdest Davalar *Libananco Holdings Co. Limited v. Republic of Turkey, (2006- ) *Europe Cement Investment and Trade S.A. v. Republic of Turkey,(2007- ) *Alapli Elektrik v. Republic of Turkey (2008- ) *Saba Fakes v. Republic of Turkey . (Telekomünikasyon) (2007- ) Türkiye İle İlgili Sonuçlanmış Davalar *Motorola Credit Corporation, Inc v. Republic of Turkey (2004-2005, sulh ile bitmiştir.) *PSEG Global Inc. and Konya Ilgin Elektrik Üretim ve Ticaret Limited Sirketi v. Republic of Turkey (2002-2007) *Cementownia "Nowa Huta" S.A. v. Republic of Turkey (2006-2009) Türkiye’de Kurulmuş Şirketler İle Diğer Devletler Arasındaki Davalar * Ömer Dede and Serdar Elhüseyni v. Romania and AVAS Privatization Agency of the Government of Romania (Tarım araçları üretimi 2010- ) * Içkale Insaat Limited Sirketi v. Turkmenistan (Yapı sözleşmesi 2010- ) * Adem Dogan v. Turkmenistan (Kümes Hayvanları Çiftliği, 2009 - ) * ATA Construction, Industrial and Trading Company v. Hashemite Kingdom of Jordan (Su nakil inşaatı 2008-2010) * Kilic Insaat Ithalat Ihracat Sanayi ve Ticaret Anonim Sirketi v. Turkmenistan ( İnşaat 2010-)