Nijer Cumhuriyeti ve İkili İlişkiler Bilgi Notu

19.07.2017
NİJER CUMHURİYETİ VE İKİLİ İLİŞKİLER BİLGİ NOTU
Ülke Nüfusu: 18,501 milyon (Nijer Milli İstatistik Kurumu/INS, 2014 tahmini)
Yüzölçümü: 1.267.000 km²
Cumhurbaşkanı: Mahamadou Issoufou (2011)
Başbakan: Brigi Rafini (2011)
Dışişleri Bakanı: Aïchatou Boulama Kané (24 Şubat 2015)
Resmi Dil: Fransızca
Etnik Dağılım: Hausa (%55,4), Djerma (%21), Tuareg (% 9,3), Pöl (% 8,5),
Kanuri (% 4,7), Arap (% 0,4)
Başlıca Dinler: Müslüman % 99; geleneksel Afrika dinleri ve Hıristiyan % 1
Üye Olduğu Uluslararası/Bölgesel Örgütler: Birleşmiş Milletler, Afrika
Birliği, İslam İşbirliği Teşkilatı, Afrika Kalkınma Bankası, Batı Afrika
Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS), Batı Afrika Ekonomik ve Parasal
Birliği (UEMOA), Sahel Devletleri Topluluğu (CEN-SAD), Uluslararası
Frankofoni Örgütü (OIF), G-5 Sahel.
Karşılıklı Temsil Durumu: Ülkemizin Niamey Büyükelçiliği 3 Ocak 2012
tarihinde faaliyete geçmiştir. Nijer’in Ankara Büyükelçiliği de Ekim 2012’de
faaliyetine başlamıştır.
Ülkede mukim Büyükelçimiz: Hüseyin Özdemir
Fahri Konsolosluklar (Karşılıklı): Nijer’in İstanbul, Bursa, İzmir ve
Antalya’da Fahri Konsoloslukları bulunmaktadır. Ülkemizin ise, Nijer’in
kuzeyinde bulunan ve Osmanlı yönetiminde Fizan Eyaleti içinde yer alan
Agadez bölgesi Fahri Konsolosluğu 2014’te açılmış olup, Nijer Ticaret ve
Sanayi Odası Başkanı Moussa Sidi Mohamed Fahri Konsolos olarak atanmıştır.
Parlamentolararası Dostluk Grubu: TBMM’de 26. Yasama Dönemi TürkiyeNijer Parlamentolararası Dostluk Grubu, 6 Mart 2016 tarihinde Erzurum
Milletvekili Sayın Orhan Deligöz’ün başkanlığında kurulmuştur. Nijer’de 21
Şubat 2016 tarihinde gerçekleştirilen genel seçimlerin ardından kurulan, 23
milletvekilinden oluşan ve üyeleri arasında Meclis Dışişleri ve İşbirliği
Komisyonu başkanı Bachir Sidi Abdoul Aziz ile Dostluk Grubu eski başkanı
Sanoussi Moussa Mareini de yer aldığı Dostluk Grubunun başkanlığını
anamuhalefet partisi Moden-Fa Lumana'dan Ayouba Sirifi, başkan
yardımcılığını ise iktidar partisi PNDS-Tarayya'dan Idi Ousmane yapmaktadır.
Vatandaş Sayısı: Niamey Büyükelçiliğimiz kayıtlarına göre tamamı başkent
Niamey’de olmak üzere 150 civarında vatandaşımız yaşamaktadır.
1
19.07.2017
GSYİH: 7,7 milyar dolar (INS, 2014 tahmini)
Kişi Başına GSYİH: 420 dolar (INS, 2014 tahmini)
İşsizlik Oranı: %16
Enflasyon Oranı: - % 0,9 (2014)
Toplam Dış Ticaret: 3,546 milyar ABD Doları (2015) / İhracatında Nijerya
(%41.4), Fransa (% 30,3), Çin (% 15,7), Gana (% 5,6); ithalatında ise Çin (%
13,5) Fransa (% 12,3), Nijerya (% 8,3), Polinezya, Togo, Belçika ve Hindistan
önde gelmektedir.
Toplam İhracatı: 1,378 milyar ABD Doları (2015)
Toplam İthalatı: 2,168 milyar ABD Doları (2015)
İhracat Kalemleri: Uranyum (% 60), altın (% 9.8), canlı hayvanlar (%16.5),
soğan, sebze.
İthalat Kalemleri: Gıda ürünleri, her türlü makine, araç ve yedek parça, petrol
ürünleri, tahıl.
Türkiye’nin İhracatı (Miktar/Temel Kalemler): 31,35 milyon ABD Doları
(2015) / 35,2 milyon ABD Doları (2014) / 46,3 milyon ABD Doları (2013)/
Metal ürünler, yapı malzemeleri, beyaz eşya, kimyasallar, gıda.
Türkiye’nin İthalatı (Miktar/Temel Kalemler): 55 bin ABD Doları (2015) /
22 bin ABD Doları (2014); 0,2 milyon ABD Doları (2013) / Susam ve yağlı
tohumlar.
Toplam İkili Ticaret: 31,35 milyon ABD Doları (2015) / 35,3 milyon ABD
Doları (2014) / 46,5 milyon ABD Doları (2013). Denge ülkemizin lehinedir.
Karma Ekonomik Komisyon (KEK) Mekanizması: Eşbaşkanlıklarını
Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz ve Nijer Planlama Bakanı Amadou Cisse’nin
yaptığı ilk KEK toplantısı, 5-6 Kasım 2014 tarihlerinde Ankara’da
düzenlenmiştir.
Nijer-Türkiye İş Konseyi: 11 Haziran 2015 tarihinde İstanbul’da Dış
Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Cihad
Vardan ile Nijer Ticaret ve Sanayi Odası (CCIAN) Başkanı Moussa Sidi
Mohamed arasında imzalanmış olup, Türk tarafının Yürütme Kurulu 26-29
Ocak 2016 tarihlerinde Niamey’i ziyaret etmiştir.
Yardımlar:
TİKA’nın Niamey’de Program Koordinasyon Ofisi bulunmaktadır. Sayın
Başbakanımızın 2013 yılında Nijer’i ziyareti sırasında açıklanan yardım paketi
kapsamında çalışmalar TİKA koordinasyonunda 2013 Şubat ayından itibaren
başlamıştır. Birçoğu inşaat içeren ve tamamı hibe 14 farklı projenin çalışmaları
(okul, teknik lise, derslik, ambulans, fistül tedavi merkezi, cerrahi klinik, su
kuyuları, kadınların işgücüne kazandırılması, tarım) TİKA tarafından
sürdürülmektedir.
2
19.07.2017
Öte yandan, Türk STK’lar da Nijer’de oldukça aktif durumda olup, su kuyuları
açmakta, ücretsiz sağlık hizmetleri vermekte ve halka gıda dağıtmaktadırlar.
2015 yılı Kurban Bayramında Türkiye Diyanet Vakfı ve Diyanet İşleri
Başkanlığı tarafından Vekalet Yoluyla Kurban Kesim Programı çerçevesinde
1.929 büyükbaş hayvan kesilmiş ve yaklaşık 192 bin Nijerli’ye kurban eti
ulaştırılmıştır. Türk STK’ların dağıttıklarıyla birlikte bir milyon kişiye kurban
eti ulaştırıldığı tahmin edilmektedir.
Yatırımlarımız: Nijer’de KOBİ düzeyinde birkaç Türk müteşebbise ait
işletmeler bulunmaktadır.
THY Uçuşları /(Doğrudan-Aktarmalı): THY tarafından 15 Aralık 2012’den
bu yana İstanbul-Niamey-Vagadugu-İstanbul güzergahında başlatılan uçuşlar,
30 Mayıs 2015 tarihinden itibaren haftada beş kez İstanbul-Niamey-Bamakoİstanbul olarak gerçekleştirilmektedir.
NİJER GENEL:
BM 2015 İnsani Gelişim Endeksi sıralamasında son sırada yer almasına ve
dünyanın en yoksul ülkelerinden biri olmasına rağmen Nijer, bir yandan
uranyum ve petrolden daha fazla gelir elde etmeye ve bu gelirlerini Ekonomik
ve Sosyal Kalkınma Planı (PDES) çerçevesinde alt ve üstyapı yatırımlarına
yönlendirmeye başlamıştır.
Nijer, güvenliği açısından tehdit teşkil eden AQMI, MUJAO ve Boko Haram
terör örgütlerine karşı başta Fransa ve ABD gibi batılı devletler olmak üzere, G5
Sahel, Çokuluslu Ortak Görev Gücü (MNJTF), Barkhane Harekatı, EUCAP
Sahel gibi birçok bölgesel yapılanmayla işbirliği içerisinde bulunmaktadır.
İKİLİ İLİŞKİLER:
Nijer ile 1966 yılında diplomatik ilişki tesis edilmiştir. Uzun süre sınırlı
seviyede kalan siyasi ve ekonomik ilişkilerimiz Afrika’ya açılım politikamız
çerçevesinde hız kazanmış ve Niamey Büyükelçiliğimiz 3 Ocak 2012’de
faaliyetine başlamıştır. Nijer ile ilişkilerimiz, dönemin Başbakanı Sayın
Cumhurbaşkanımızın 8-9 Ocak 2013'te Nijer’e yaptığı ziyaret ve Nijer
Cumhurbaşkanı’nın 10-13 Mart 2014 tarihleri arasında ülkemize gerçekleştirdiği
ziyaretle yeni bir döneme girmiştir. İki ülke arasında, 2012 yılında
Büyükelçiliğimiz açıldığı günden bu yana 26 anlaşma imzalanmıştır.
3
19.07.2017
19-21 Kasım 2014 tarihinde Ekvator Ginesi’nin başkenti Malabo’da düzenlenen
II. Türkiye-Afrika Ortaklık Zirvesine Nijer Cumhurbaşkanı Mahamadou
Issoufou katılmıştır.
Sayın Bakanımız, 30-31 Ocak 2015 tarihlerinde Addis Ababa’da düzenlenen 24.
Afrika Birliği Zirvesi marjında Nijer Cumhurbaşkanı Issoufou ile bir görüşme
gerçekleştirmiştir.
Nijer
Cumhurbaşkanı
Issoufou
ayrıca
Sayın
Cumhurbaşkanımızın
evsahipliklerinde
düzenlenen
Çanakkale
Kara
Savaşlarının 100. Yıldönümü Anma Törenlerine ilişkin program kapsamında 23
Nisan 2015 tarihinde İstanbul’da yapılan Barış Zirvesi’ne ve 24 Nisan’da
Gelibolu tarihi yarımadasında gerçekleştirilen törenlere katılmış ve bu vesileyle
Sayın Cumhurbaşkanımızla bir görüşme gerçekleştirmiştir.
Sayın Başbakanımız ile Nijer Başbakanı Brigi Rafini, 14-15 Nisan 2016
tarihlerinde İstanbul’da gerçekleştirilen 13. İİT Devlet ve Hükümet Başkanları
Zirvesi marjında bir araya gelmişlerdir. Başbakan Brigi Rafini’ye İstanbul
ziyareti sırasında yeni Dışişleri Bakanı Ibrahim Yacoubou da eşlik etmiş,
adıgeçen böylece Dışişleri Bakanı olarak ilk yurtdışı ziyaretini ülkemize
gerçekleştirmiştir.
23-24 Mayıs 2016 tarihlerinde İstanbul'da gerçekleştirilen Dünya İnsani
Zirvesi'ne Cumhurbaşkanı Mahamadou Issoufou, Dışişleri Bakanı Ibrahim
Yacoubou ve İnsani Yardım ve Afet Yönetimi Bakanı Lawan Magagi
katılmıştır.
4