KULAK BURUN BOĞAZ HASTALIKLARI Prof. Dr. Đrfan YORULMAZ Güniz sok., No:14/3, Kavaklıdere, Ankara Tel: (312) 428 51 12 BADEMCĐK AMELĐYATI (TONSĐLLEKTOMĐ) Bademcik (tonsil) nedir ? Bademcikler, boğazımızın her iki yanında bulunan yapılardır. Bademcikler, boğaza giren bakteri ve virüs cinsi mikropları yakalarlar ve vücudun mikroplarla savaşmasına yardımcı bağışıklık sistemi hücrelerini ve antikorları üretirler. Bademcik iltihabı (tonsillit) nedir ? Bademcik iltihabı, bademciklerin mikroplarla karşılaşması ve şişmesi sonucunda gelişir. Eğer sık tekrarlayan bademcik iltihabınız varsa, doktorunuz bademciklerin alınmasını önerebilir. Sık sık iltihaplanmaları nedeniyle savunma görevi yapamaz duruma gelmiş, hatta sağlığa zarar vermeye başlamış olan bademciklerin vücutta kalması müzmin iltiihaplı bademciklerin alınmasından daha risklidir. Bademciklerin alınmasından sonra daha sık hastalanma söz konusu olmaz çünkü, boğazda ve vücutta bademcik gibi görev yapan başka dokular mikroplarla savaşan hücreleri ve maddeleri yeterince üretebilirler. Müzmin (kronik) bademcik iltihabının tedavisi: Ameliyat ne zaman gereklidir? Bademcik iltihaplanmalarının tedavisi antibiyotiklerle yapılır. Doktorunuz streptokok enfeksiyonu olup olmadığını araştırmak üzere boğaz kültürü yapılmasını isteyebilir. Streptokoklar, iltihaplanmaya neden olan bakteri türü mikroplardır. Bakterilerin neden olduğu iltihaplarda da antibiyotik tedavisi iyi sonuç verir. Ancak, sık tekrarlayan boğaz ağrısı ve bademcik iltihaplanmalarının bir doktor tarafından değerlendirmesi gerekir. Doktorunuz aşağıdaki durumlardan biri veya birkaçının bulunması halinde bademcik ameliyatı önerebilir : • Solunumu engelleyecek derecede bademciklerin büyümüş olması • Bademciklerin yutkunma ve yutma güçlüğü yaratması • Sık tekrarlayan boğaz ağrısı ve boğaz iltihaplanmaları • Bademcik iltihabının orta kulak iltihabı, sinüzit, vb. komplikasyonlara neden olması Bademcik ameliyatı (tonsillektomi) sırasında neler olur? • Bademcik ameliyatı genel anestezi verilerek yapılmaktadır. Bu, ameliyatın bir ameliyathanede yapılacağı ve ameliyat sırasında cerrahın yanında bir anestezi uzmanı doktorun da bulunacağı anlamını taşır. • Ameliyat yaklaşık 20-30 dakika sürecektir. Ancak genel anestezinin başlama ve sona erme süreleri de eklendiğinde ameliyathanede geçen toplam süre 1-1.5 saate kadar çıkabilir. • Cerrah, bademcikleri ağzın içinden alacaktır. Bademcik ameliyatı için deride bir kesi yapılmasına gerek yoktur. • Cerrah, bademcikleri bulundukları yerden çıkartacak ve kanamaları durduracaktır. Bu işlemler için çeşitli araçlar kullanılabilir: bistüri, koter, radyofrekans, laser gibi. KULAK BURUN BOĞAZ HASTALIKLARI • • Prof. Dr. Đrfan YORULMAZ Güniz sok., No:14/3, Kavaklıdere, Ankara Tel: (312) 428 51 12 Hasta ameliyattan sonra genel anestezi etkisi hafifleyene kadar uyanma odasında bekleyecektir. Solunum güçlüğü veya kanama belirtisi olması halinde tekrar ameliyathaneye alınması gerekebilir. Hastanede toplam kalış süresi genellikle 5-10 saat arasında olmaktadır. Yeterli sıvı gıda almaya başlamayan, üç yaşın altında olan. bayılma nöbetleri olan ve sürekli bir hastalığı bulunan hastalar hastanede bir gece kalacaktır. Bademcik ameliyatından sonra nelere dikkat edilmelidir ? Gıdalar: - Ameliyat günü sulu gıdalar alınmalıdır (Ör. su, süt, .narenciye olmayan meyve suları, muhallebi, puding, yoğurt, dondurma) - Ameliyatı takibeden gün yukarıdakilere ek olarak sütle yumuşatılmış patates püresi - Ameliyatı takibeden ikinci ve üçüncü günlerde yukarıdakilere ek olarak yumuşak sebze yemekleri, makarna, pilav yenebilir. - Dördüncü günden itibaren ekmek kenarı, bisküvi, cips gibi boğazı tahriş edebilecek sert gıdalar hariç normal beslenmeye geçilebilir. Đlaçlar: Doktorunuzun önereceği ağrı kesici ilacı düzenli ve önerilen sürede kullanın. Doktorunuz önermediği sürece başka herhangi bir ilaç kullanmayın. Banyo: Ameliyatın ertesi günü çok sıcak ve uzun olmamak koşuluyla banyo yapılabilir. Çalışma: Doktorunuzun önereceği sürede istirahat edin veya hasta çocuksa okula göndermeyin. Bu süre 5-14 gün arasında olabilir. Spor: Đki hafta süreyle spor aktiviteleri kısıtlanmalıdır. Đyileşme: Bademciklerin bulunduğu bölge ameliyattan sonra açık yara olarak kalmaktadır. Bu nedenle yutkunma sırasında boğaz ağrısı ve kulağa vuran ağrı olabilir. Boğaza bakacak olursanız bademciklerin bulunduğu bölgenin beyaz-sarı renkte olduğunu görürsünüz. Bu görünüm iltihaplanmaya bağlı değildir ve 15-20 gün sürecektir Daha sonra ameliyat bölgesi ağız içindekine benzer bir pembe renkli doku ile kaplanacaktır. Kanama: Tekrar müdahale edilmesini gerektirecek bademcik ameliyatı sonrası kanama nadirdir. Đlk 24 saat içinde kanama riski en yüksektir. Ağızdan taze kan gelmesi veya koyu renkli sindirilmiş pıhtı kusulması halinde zaman kaybetmeden doktorunuzu arayın. Daha da nadir görülmekle birlikte, kanama açısından ikinci riskli dönem ise ameliyatı takibeden 10 gün civarıdır.