10. hafta RİSK SERMAYESİ

RİSK SERMAYESİ
B. Risk Sermayesi Tanımları
Risk Sermayesi Profesyonel, finansal aracı kuruluşlar aracılığı
ile gelecek vaat eden şirket veya projelere yapılan tüm riskli
sermaye yatırımlarıdır.
►
Mucit (Inventor) Teknoloji alanında belli bir sorunun fiilen
çözümünü sağlayan düşüncenin sahibidir, icat yeni bir kullanım
alanına dönüştürülürse innovasyon niteliği kazanır.
►
Girişimci (Entepreneur) Yeni pazar, yeni tedarik ve
Finansman kaynaklan bularak, yeni ürün veya üretim teknikleri
veya örgütlenme biçimleri geliştirerek ekonomik gelişmeye
öncülük eden kişidir.
►
Risk Sermayedarı (Venture capitalist) Risk sermayesi
yatırımında gerekli sermayeyi sağlayan kişi veya kuruluşlardır.
►
B. Risk Sermayesi Tanımları
Sermayesi Fonu RS yatırımında, çeşitli finansal araçların
kullanılmasıyla, proje finansmanına ihtiyaç duyan kişi veya kuruluşa
sağlanan kapitaldir.
► Risk
Melek Yatırımcı ( Angel Investor) Projesi olan kişilere yönelik
ilk finansal destek sağlayan kişi ya da kişiler
►
►Çekirdek Yatırım
(Seed Capital) Projeye yatırım yapılmadan önce
proje ile ilgili prototip için gereken sermayeye denir.
Başlangıç Sermayesi (Start up Venture Capital) Prototip için
gereken yatırımın ardından diğer ön yatırımlar için (hukuki vs)
gereken sermayedir.
►
TANIM
►
İngilizce “venture capital” teriminden
tercüme edilen “risk sermayesi”ne aynı
zamanda
Sermaye
Piyasası
Kurulu
tebliğlerinde yer aldığı şekliyle İngilizce
“private equity” teriminden hareketle
“girişim sermayesi” denildiği gibi “atılım
sermayesi”, “cesarete dayalı sermaye”
ve
hatta
“macera
sermayesi”
de
denilmektedir.
TANIM
► dinamik,
yaratıcı ancak finansal gücü yeterli
olmayan yeni girişimcilerin yatırım fikirlerini
gerçekleştirmeye bir başka deyişle yeni ürün
ve/veya süreçlerinin ticarileştirilmesinde
karşılaştıkları finansman gereksinmelerinin
karşılanmasına olanak sağlayan bir yatırım
finansmanı biçimidir .
► Risk
sermayesinin birincisi inovasyonla ve
ikincisi ise finansmanla ilgili iki yönü vardır.
► Risk sermayesinin inovasyon ile ilgili olan
yönü, yeni bir buluş ya da teknolojik yeniliği,
ticari bir ürüne dönüştürmek amacıyla çok
yönlü desteklemesidir. Risk sermayesinde
yüksek kazanç ve risk bir aradadır. Buradaki
risk inovasyon sonucunda üretilmiş olan
ürünün beklenen nitelikte olamaması ya da
piyasada tutulmamasıdır.
► Tanımın
ikinci yönü, inovasyon için gerekli
finansmanın geleneksel finansman yöntemlerinin
dışında, bir alternatif finansman yöntemi ile
desteklenmesidir.
► piyasaya yeni bir ürün sürmek isteyen dinamik
yatırımcı, bankadan uzun vadeli kredi alamayacağı
gibi, halka açılma şansına da sahip değildir. Projesi
istikbal vaat eden girişimcilere, riski seven ve
yüksek kâr beklentisi içinde olan yatırımcılar
finansman sağlamaktadırlar ki, yeni girişimcilere
sağlanan bu alternatif finansman yönetimine risk
sermeyesi denilmektedir.
Risk Sermayesinde Taraflar
► 1-
Girişimci
► 2- Risk Sermayedarları: Kurumsal
Yatırımcılar ve Melek Yatırımcılar
GİRİŞİMCİ
Risk sermayesinde girişimci mucit olabileceği gibi,
patenti alınmış bir buluşu üretim alanına sokmak
isteyen bir girişimci de olabilir.
► Girişimciler, üretimini düşündüğü ürün için,
kapsamlı mali ve teknik araştırmaları içeren
profesyonel bir fizibilite rapor hazırlarlar ve raporla
birlikte proje maliyeti belirleyerek risk sermayesi
şirketlerine çağrıda bulunurlar
►
Risk Sermayedarları: Kurumsal
Yatırımcılar ve Melek
Yatırımcılar
► Risk
sermayedarları, tasarruf fazlasına sahip
kişiler ve bu işi meslek edinmiş profesyonel
risk sermayesi şirketleri olabilir .
► Tasarruf
fazlasına sahip kişisel risk
sermayedarlarına
melek
yatırımcı,
profesyonel risk sermayesi şirketleri ise
kurumsal
denilmektedir.
risk
sermayedarları
Melek
yatırımcılar,
genellikle
yeni
girişimcilere borç ya da öz kaynak şeklinde
sermaye sağlayan tasarruf fazlasına sahip
kişilerdir.
► Ülkemizde halen 150-200 melek yatırımcı
ve üç melek yatırımcı kulübü vardır.
► melek
yatırımcılar,
finansal
kaynak
sağlamanın ötesinde kendi bilgi ve
birikimlerini de girişimcilerle paylaşmakta ve
onlara yol göstermektedirler.
►
Melek Yatırımcı ve Kurumsal Yatırımcılar
Arasındaki Farklılıklar
Melek Yatırımcı
Kurumsal Yatırımcı (Risk Sermaydarı)
Kendi sermayesini kullanır
Kendilerine yatırılan bireysel ve kurumsal
fonları kullanır
Profesyonel iş geçmişi vardır Önceden Profesyonel iş geçmişi olmayabilir. Önceden
girişimcilik deneyimi yaşamış olabilir
girişimcilik deneyimi olmayabilir
Her türlü yatırımı destekleyebilir
Özellikle teknoloji tabanlı yatırımları destekler
Yatırımın ilk safhasına destek verir
Yatırımın ilerleyen safhalarına destek verir
Yatırımda kullanacağı sermaye miktarı azdır
Yatırımda kullanacağı sermaye miktarı çoktur
Yatırımın karar sürecine katılır
Stratejik denetimlerde bulunur
Yatırımlarını maceracı ve amatör bir ruhla Yatırımlarını profesyonel ve yüksek getiri
yapar
amacı ile yapar
Yatırım sayısı ve yatırım deneyimi azdır
Yatırım sayısı ve deneyimi çoktur
Daha fazla risk alır ve beklentileri düşüktür
Daha az risk alır ve beklentileri yüksektir
Araştırma ve değerlendirme süreci kısadır
Araştırma ve değerlendirme süreci uzundur
►
Melek yatırımcılar, 40-60 yaş arasında
belirli bir iş tecrübesine (bir şirketin CEO’su
gibi yöneticilik yapmış) sahip olan kişilerdir.
Kendi tasarruflarını kullanırlar. Destek
sağladıkları firmalara aktardıkları sermaye
çok büyük değildir. Bu sermaye Türkiye
için genellikle 10 bin ile 500 bin TL
civarındadadır.
► Kurumsal
yatırımcılar ise yukarıda da
belirtildiği
gibi,
profesyonel
risk
sermayedarlarının anonim ortaklık halinde
birleşip, hisse senetlerini borsaya kota
ettirerek,
halkın
tasarruflarıyla
yeni
girişimcilere finansman sağlamaktadırlar.
Bu kurumsal yatırımcıların hisse senetlerini
alanlar arasında büyük tasarruf sahipleri
yanında
yatırım
bankaları,
özel
emeklilik sigortaları olmak üzere her
türlü sigorta şirketleri vb. gibi, elindeki
fonu
değerlendirmek
isteyenler
yer
almaktadır
► Melek
yatırımcılar, yüksek risk ve yüksek
getiri potansiyeline sahip firmalara,
kuruluşlarının henüz yolun başında (Startup) iken yatırım yaparlar.
► Ancak,
destekledikleri firma başarıya
eriştikten sonra girişimci ruhuna uygun
olarak, kârlı düzeye gelmiş olan firmayı
kendi ayaklarının üzerinde devam etmeleri
için bırakır ve destekleyecek yeni projelere
yönelirler.
► Geçmişte
1874 yılında Graham Bell’in
telefon şirketi, Henry Ford’un Ford
fabrikası melek yatırımcıların katkılarıyla
başarıya ulaşmıştır.
► Günümüzde
ise
melek
yatırımcılar
Amazon, Yahoo, Hotmail, Skype, Google,
Youtube, Apple Computer gibi firmaları
kuruluş aşamalarında desteklemişlerdir.
► Kurumsal
yatırımcılar
ise
yenilikçi
şirketlerin kuruluş aşamasını takiben,
ürünün üretim süreci yol aldıktan sonra
desteklemektedir.
► Hatta
melek
girişimcilerin
kuruluş
aşamasında destek verdikleri firmalar,
ayakları
üzerinde
duracak
düzeye
geldikten sonra, firmaların daha da
gelişmesi ve büyümesi için kurumsal
yatırımcılar devreye girmektedir.
Türkiye’de Risk Sermayesi
► Risk
sermayesi Türkiye de oldukça yeni bir
kavram. Risk sermayesi Yatırım Ortaklığı
olarak, IMKB de faaliyet gösteren Vakıf Risk
Sermayesi
Yatırım
Ortaklığı
faaliyet
göstermektedir. Ayrıca Türkiye de ofisi
bulunan bazı yabancı fonlar da söz
konusudur. Bunlar, Emit, Safron, Ilab,
Boshporus, Argus’dur.