AB Tarihsel

AVRUPA BÜTÜNLEŞMESİNİN
TARİHSEL GELİŞİMİ
1
TARİH BOYUNCA AVRUPA
BÜTÜNLEŞMESİ FİKRİ
“Avrupa” sözcüğünü İlk kez MÖ 7.
Yüzyılda, yaşadıkları bölgenin
kuzeyindeki, bilmedikleri bölge için
Yunanlılar kullandı. Fenike kökenli bir
kelime olup, “Güneşin Battığı Yer”
demektir.
Roma İmparatorluğu, Akdeniz’i bir iç göl
haline sokarken, Avrupa’da Roma
kültürü hakim oldu.
2
TARİH BOYUNCA AVRUPA
BÜTÜNLEŞMESİ FİKRİ
Batı Roma 476’da barbar saldırılarıyla
yıkıldı. Avrupa’da Latin veya Germen
kökenli krallıklar hüküm sürdü. (7.
Yüzyıldan itibaren).
Roma’nın son döneminde Hıristiyanlık
Avrupa’da yayıldı ve kıtanın ortak dini
haline geldi.
3
4
TARİH BOYUNCA AVRUPA
BÜTÜNLEŞMESİ FİKRİ
Avrupa’nın güneyindeki İslam fetihleri,
Avrupa’yı Akdeniz’in güneyinden
kopardı.
5
TARİH BOYUNCA AVRUPA
BÜTÜNLEŞMESİ FİKRİ
800’de Kutsal Roma-Germen İmparatoru
ilan edilen Charlemagne Avrupa’yı
büyük ölçüde denetimi altına aldı ve ilk
kez Avrupalı olmayı bütünleşmeye
ideolojik bir temel sağlamak için
kullandı. İleriki dönemde Charlemagne
için “rex pater Europae” (Avrupa’nın
Babası) tabiri kullanılacaktır.
6
AVRUPA BÜTÜNLEŞMESİ
FİKRİ
AVRUPA KAVRAMINI SİYASİ BİR
KAVRAM OLARAK İLK KEZ
KULLANAN KUTSAL ROMA GERMEN
İMPARATORU UNVANINA SAHİP
OLAN ŞARLMAN’DIR
7
TARİH BOYUNCA AVRUPA
BÜTÜNLEŞMESİ FİKRİ
Hıristiyanlığın kök salmasıyla, Avrupa
“Hıristiyanlar topluluğu” biçimine
dönüştü. 14. Yüzyıla kadar Avrupa
sözcüğü hiç kullanılmadı. Bu dönemde
“Birlik”ten anlaşılan Hıristiyan
devletlerin birliğiydi.
8
TARİH BOYUNCA AVRUPA
BÜTÜNLEŞMESİ FİKRİ
1310’da şair Dante MONARCHIA’DA
böyle bir “Birlik”ten söz etmektedir
Avrupa’da savaşların önlenmesi ve
Roma’nın yeniden canlandırılması bu tür
bir tek yönetimin kurulmasıyla olacaktır
9
10
BİRLEŞİK
AVRUPA
PROJELERİ
-1572 – KUTSAL LİGİ
-1684 – KUTSAL LİGİ
11
BİRLEŞİK AVRUPA
PROJELERİ
ROMA-CERMEN İMPARATORU V. KARL
12
BİRLEŞİK AVRUPA
PROJELERİ
İSPANYA KRALI II. PHILIP
13
BİRLEŞİK AVRUPA
PROJELERİ
FRANSA KRALI XIV. LOUIS
14
TARİH BOYUNCA AVRUPA
BÜTÜNLEŞMESİ FİKRİ
Rönesans ve Reformasyon sürecinde uhrevi
iktidarın yerine yavaş yavaş dünyevi
iktidarın geçmesi ve ulusal monarşilerin
güç kazanmasıyla Avrupalılık fikri
yeniden yükselişe geçti.
15
TARİH BOYUNCA AVRUPA
BÜTÜNLEŞMESİ FİKRİ
Avrupa’da ulus-devletler arasında yapılan
savaşlar ve imzalanan barışlar sırasında
“Avrupa Federasyonu” düşüncesi
gelişmiştir. 17. Yüzyılda Alman düşünür
Immanuel Kant, Avrupa’da sürekli barış
ortamını sağlayacak, “Avrupa Birleşik
Devletleri” fikrini ortaya attı.
16
TARİH BOYUNCA AVRUPA
BÜTÜNLEŞMESİ FİKRİ
EMERIC CRUCĖ “SÖYLEVLER”
BATI AVRUPA’NIN SİYASİ
BİRLİĞİNİN SAĞLANMASI
17
TARİH BOYUNCA AVRUPA
BÜTÜNLEŞMESİ FİKRİ
WILLIAM PENN
1693 – “AVRUPA’NIN ŞİMDİKİ VE
GELECEKTEKİ BARIŞI ÜZERİNE
DENEME”
18
TARİH BOYUNCA AVRUPA
BÜTÜNLEŞMESİ FİKRİ
1713 ABBE DE SAINT PIERRE
“AVRUPA’DA KALICI BARIŞIN
SAĞLANMASI İÇİN BİR PROJE”
SENATO VE ORDU KURULACAK
HIRİSTİYAN DEVLETLERİ KAPSAMA
ŞARTI
19
TARİH BOYUNCA AVRUPA
BÜTÜNLEŞMESİ FİKRİ
Sanayi devrimiyle birlikte, ulus-devletlerin
kendi iç pazarları ürünlerin satılması için
yetersiz hale geldi. Bu dönemde, siyasi
değil, ticari engellemelerin olmadığı,
serbest ticarete dayanan ekonomik birlik
düşüncesi taraftar topladı. (Adam
Smith).
20
TARİH BOYUNCA AVRUPA
BÜTÜNLEŞMESİ FİKRİ
HENRI DE SAINT-SIMON
AUGUSTIN THIERRY
“AVRUPA TOPLUMUN YENİDEN
ÖRGÜTLENMESİ ÜZERİNE”
AVRUPALILAR ORTAK KURUMLAR
YOLUYLA BİRLEŞİP
21
KONFEDERASYON OLUŞTURMALI
TARİH BOYUNCA AVRUPA
BÜTÜNLEŞMESİ FİKRİ
1849 PARİS “AVRUPA BİRLEŞİK
DEVLETLERİ KONFERANSI”
“BİR GÜN GELECEK, FRANSIZ,
ALMAN VE İNGİLİZ
MECLİSLERİNİN YERİNİ ALACAK
VE GENEL OYLA SEÇİLMİŞ
KİŞİLERDEN OLUŞAN BİR AVRUPA
SENATOSU KURULACAKTIR” 22
TARİH BOYUNCA AVRUPA
BÜTÜNLEŞMESİ FİKRİ
1819’da Prusya’da Maassen Tarifesi’nin
kabulüyle ilk kez iç ticari engeller
kaldırıldı.
23
TARİH BOYUNCA AVRUPA
BÜTÜNLEŞMESİ FİKRİ
1834’de Alman devletleri arasında
Zollverein (gümrük birliği) kuruldu.
24
TARİH BOYUNCA AVRUPA
BÜTÜNLEŞMESİ FİKRİ
Gümrük birliğinin Avrupa’nın diğer
bölgelerine de yaygınlaştırılması için
çalışmalar yapıldı. İkili ticaret
anlaşmalarında MFN ayrıcalığının
tanınmasıyla ticaret bir ölçüde
serbestleşti. Fakat, 19. Yüzyıl
dengelerinde, kıtasal bir gümrük birliği
sağlanamadı. Korumacılık arttı.
25
26
27
TARİH BOYUNCA AVRUPA
BÜTÜNLEŞMESİ FİKRİ
19. Yüzyılın son çeyreğinde belirginleşen
Fransız-Alman rekabeti, kıtasal birliğin
önündeki en önemli engel oldu.
 I. Dünya Savaşı kıtadaki bölünmeyi daha
da derinleştirdi.
 I.DS sonrasında yükselişe geçen
revizyonizm kıtada istikrarsızlığı
körükledi.

28
TARİH BOYUNCA AVRUPA
BÜTÜNLEŞMESİ FİKRİ
İki Savaş arası dönemde, Avrupa’da Birlik
kurma girişimleri taraftar bulamadı.
Avusturyalı Richard Coudenhove
Kalergi’nin 1926’daki “Pan-European
Union” kongresi ve Fransız devlet adamı
Briand’ı 1930’da ortaya attığı “Avrupa
Federal Birliği” fikri sonuçsuz kaldı.
29
TARİH BOYUNCA AVRUPA
BÜTÜNLEŞMESİ FİKRİ
II. Dünya Savaşı Avrupa’ya, barbar
kavimlerin saldırılarından beri en büyük
yıkımı getirdi.
30
TARİH BOYUNCA AVRUPA
BÜTÜNLEŞMESİ FİKRİ
ALSACE-LORRAINE
KÖMÜRLERİ
31
TARİH BOYUNCA AVRUPA
BÜTÜNLEŞMESİ FİKRİ
32
33
II. DS SONRASINDA AVRUPA’DA
REFAHI VE BARIŞI TESİS ETME VE
KALICI KILMA İHTİYACI
1. SİYASİ AÇIDAN ALMANYA İLE FRANSA
ARASINDAKİ SORUNLARI KALICI
BİÇİMDE ÇÖZÜME KAVUŞTURMA
İHTİYACI
2. GÜVENLİK AÇISINDAN SOVYET
TEHDİDİNE KARŞI KOYABİLECEK BİR
BÜTÜNLEŞME OLUŞTURMA İHTİYACI
(TRUMAN DOKTRİNİ-BRÜKSEL
ANTLAŞMASI-NATO)
34
II. DS SONRASINDA AVRUPA’DA
REFAHI VE BARIŞI TESİS ETME
VE KALICI KILMA İHTİYACI
3. EKONOMİK AÇIDAN SAVAŞ SONRASI
YIKIMI ORTADAN KALDIRARAK REFAHI
TESİS ETME VE YAYGINLAŞTIRMA ;
MARSHALL YARDIMININ ETKİN
BİÇİMDE DAĞITIMININ VE
KULLANILMASININ SAĞLANMASI
İHTİYACI
35
II. DS SONRASINDA AVRUPA’DA
REFAHI VE BARIŞI TESİS ETME
VE KALICI KILMA İHTİYACI
Savaş sonrasında ABD, Almanya’yı tekrar
Avrupa ekonomisine entegre edebilmek
için konfederatif bir yapı üzerinde
duruyordu. Ancak, 1945’te Avrupa’nın
Doğu-Batı olarak bölünmeye başlaması
bunu sonuçsuz bıraktı.
36
37
FEDERATİF ARAYIŞLAR
Nisan 1946’da Belçika- Hollanda ve
Lüksemburg arasında Benelux ekonomik
birlik alanı oluşturuldu.
 19 Eylül 1946 Winston Churchill’in ünlü
Zürich konuşması: “Fransız-Alman
işbirliğine dayalı, federalist çizgide bir
Avrupa Birleşik Devletleri kurulsun.”

38
FEDERATİF ARAYIŞLAR
Aralık 1946’da Avrupa Federalistler Birliği
kuruldu
39
FEDERATİF ARAYIŞLAR
2 Farklı Yaklaşım Var:
1-Avrupa Federalist Hareketi grubu
(İtalyan Altiero Spinelli): Avrupa
Kurucu Meclisi tarafından oluştutulacak
anayasaya göre kurulacak tam bir siyasi
birlik.(“federalistler”; ulusal devletler
karşı çıktığı için başarısız)
40
FEDERATİF ARAYIŞLAR
2- La Federation grubu (Fransa merkezli):
önce iktisadi birlik, sonra tedrici olarak
siyasal birlik.(“neo-fonksiyonalistler”;
daha çok rağbet gördü)
-Federalist arayış içindeki tüm örgütler
Aralık 1947’de Avrupa Birliği
Hareketleri Uluslararası Komitesi’ni
oluşturdu.
41
Churchill ve Spinelli
42
HIZLANDIRICI ETKENLER
Avrupa’nın Ortak Güvenliği

-12 Mart 1947’de Truman Doktrini’nin
ilanı ile Soğuk Savaş’ın başladığı
belgelendi.

-Şubat 1948’de Çekoslovakya’da
komünistlerin hükümet darbesiyle
iktidara gelmesi.
43
HIZLANDIRICI ETKENLER
Avrupa’nın Ortak Güvenliği
17 Mart 1948’de Belçika, Hollanda,
Lüksemburg, İngiltere ve Fransa
arasında Brüksel Paktı kuruldu. (Kağıt
üstünde Almanya’nın tekrar saldırma
ihtimaline karşı ama gerçekte SSCB
tehdidine karşı)
44
HIZLANDIRICI ETKENLER
Avrupa’nın Ortak Güvenliği

1948 yazında SSCB’nin Berlin ablukası.

Nisan 1949’da Brüksel Paktı üyelerine
Norveç, Portekiz, İtalya, İzlanda, ABD ve
Kanada’nın katılımıyla NATO kuruldu.
45
HIZLANDIRICI ETKENLER
Avrupa’nın Ortak Kalkınması
5 Haziran 1947’da ABD Dışişleri Bakanı
George Marshall’ın “Marshall Planı”nı
ilan etmesi:
46
-
SSCB’NİN ETKİSİNİ AZALTMA
KOMÜNİST PARTİLERİN ETKİSİNİ
AZALTMA
ABD’NİN EKONOMİK ÇIKARI
47
HIZLANDIRICI ETKENLER
Avrupa’nın Ortak Kalkınması
Avrupa’nın savaşın yıkıntılarını ortadan
kaldırması ancak tüm Avrupa
ülkelerinin birarada yer alacağı,
kapsamlı bir ekonomik plan
çerçevesinde olabilir.
48
HIZLANDIRICI ETKENLER
Avrupa’nın Ortak Kalkınması
16 Nisan 1948’de, plana dahil olmayı kabul
eden 16 Avrupa ülkesi “Avrupa
Ekonomik İşbirliği Örgütü”nü (OEEC)
kurdu. (Bu daha sonra OECD adını
alacaktır).
49
50
BÜTÜNLEŞME YOLUNDA
YENİ ADIMLAR
Avrupa Birliği Hareketleri Uluslararası
Komitesi, 8-19 Mayıs 1948’de La
Haye’de 16 ülkeden 713 delegenin
katılımıyla, Avrupa Kongresi’ni
(Congress of Europe) topladı. (W.
Churchill onursal başkan).
51
BÜTÜNLEŞME YOLUNDA
YENİ ADIMLAR
Toplantı sonunda kabul edilen
“Avrupalılara Mesaj”, insanların,
düşüncenin ve malların serbestçe
dolaşacağı bir Birleşik Avrupa isteği dile
getirildi.
52
BÜTÜNLEŞME YOLUNDA
YENİ ADIMLAR
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin
hazırlanması, Avrupa İnsan Hakları
Mahkemesinin kurulması ve Avrupa
Parlamentosunun oluşturulması
kararlaştırıldı
53
BÜTÜNLEŞME YOLUNDA YENİ
ADIMLAR
Avrupa Konseyi
Avrupa Kongresi, Churchill, Paul H.
Spaak, Blum ve de Gasperi’nin onursal
başkanlıklarında sürekli bir örgüte
dönüştü. Kongre’de alınan kararlar,
Fransa ve Belçika tarafından Brüksel
Paktı’na getirildi.
54
BÜTÜNLEŞME YOLUNDA
YENİ ADIMLAR
Fransa ve Belçika Avrupa
Parlamentosu’nun kurulmasını
savunurken, İngiltere, ulusal egemenlik
sınırlarını aştığı gerekçesiyle parlamento
fikrine karşı çıktı. Uzlaşma sonucunda
Mayıs 1949’da Avrupa Konseyi (Council
of Europe) kuruldu.
55
BÜTÜNLEŞME YOLUNDA
YENİ ADIMLAR
İngiltere, İrlanda ve İskandinavya ülkeleri
federalist bir deneye girişmek
istemediklerinden, Konsey,
hükümetlerarası işbirliğinin yapıldığı,
etkisiz bir Avrupa Forumu olarak doğdu
ve öyle kaldı.
56
BÜTÜNLEŞME YOLUNDA YENİ
ADIMLAR
Schuman Deklarasyonu (9 Mayıs 1950)
Almanya’nın Ruhr bölgesindeki kömür ve
çelik üretimi, II. DS sonrasında
müttefikler arası Ruhr Uluslararası
Otoritesinin denetimine sokulmuştu.
Ancak, Marshall Planı sonrasında Alman
sanayiinin hızla gelişme hamlesi içine
girmesi bu denetimin sınırlarını
zorluyordu.
57
BÜTÜNLEŞME YOLUNDA YENİ
ADIMLAR
Schuman Deklarasyonu (9 Mayıs 1950)
Bu hıza yetişemeyen Fransız sanayii
Almanya’nın gerisinde kalıyor ve yeniden
Alman-Fransız rekabetini ortaya
çıkaracak siyasal bir sorun ortaya
çıkıyordu.
58
BÜTÜNLEŞME YOLUNDA YENİ ADIMLAR
Schuman Deklarasyonu (9 Mayıs 1950)
Bu sorunu aşmak için Fransa Planlama
Teşkilatı başkanı Jean Monnet’nin
geliştirdiği bir fikri, Fransa Dışişleri
Bakanı Robert Schuman 9 Mayıs 1950’de
açıkladı. Planın özünde, Avrupa’da
düzenin korunması, Almanya’nın
sınırlanmasıyla değil, Almanya’yı
Avrupa içinde asimile etmekle
59
mümkündür tezi vardı.
Schuman ve Monnet
60
AVRUPA KÖMÜR VE ÇELIK
TOPLULUĞU’NUN KURULMASI
25 EYLÜL 1952

AKÇT fikri Jean Monnet ile Alman Prof.
Hallstein tarafından geliştirildi.
 AKÇT antlaşması Benelüks ülkeleri,
Fransa,Almanya ve İtalya (Altılar)
arasında 18 Nisan 1951’de
imzalandı.İngiltere antlaşmaya
katılmadı. Onay sürecinden sonra AKÇT
25 Eylül 1952’de doğdu.
61
AKÇT
Monnet’nin planına uygun olarak
AKÇT’nin 4 organı bulunuyordu:
Yüksek Otorite (Üyeleri ulusal
meclisler tarafından seçilmekle
birlikte, uluslarüstü bir niteliğe
sahip. AKÇT’nin icra organı. İlk
başkan J. Monnet)
62
AKÇT
Bakanlar Konseyi: Karar alma mercii.
Adalet Divanı: İhtilafların çözüm yeri.
Ortak Meclis: çok zayıf bir nitelikte.
Gruplar, üye ülkelere göre değil,
siyasal eğilimlere göre; sosyalistler,
liberaller, Hıristiyan demokratlar
şeklinde kuruldu.
63
AVRUPA SAVUNMA TOPLULUĞU
“BAŞARISIZ” GİRİŞİMİ
Federalistler, Avrupa ülkeleri arasında
AKÇT’nu aşan, siyasal birlik arayışlarını
sürdürmekteydiler. Haziran 1950’de,
Soğuk Savaş’ın ilk sıcak çatışması olarak
Kore Savaşı çıkınca, bekledikleri fırsat
doğdu: Avrupa kendi savunma
topluluğunu kurmalıydı.
64
AVRUPA SAVUNMA TOPLULUĞU
“BAŞARISIZ” GİRİŞİMİ
Ekim 1950’de yine J. Monnet’in
hazırladığı Avrupa Savunma Topluluğu
antlaşması, 9 Mayıs 1952’de imzalandı.
 Hemen ardından da Avrupa Siyasal
Topluluğu için girişimler başlatıldı.
 Ancak Fransa meclisi 1954’de Avrupa
Savunma Topluluğu anlaşmasını
onaylamadı. Böylece iki girişim de
sonuçsuz kalmış oldu.

65
AET VE EURATOM’UN
KURULUŞU
Fransa, Avrupa Savunma Topluluğu
girişimini reddedince Monnet Yüksek
Otorite başkanlığından istifa etti. Birleşik
Avrupa Devletleri için Eylem Komitesi
(BADEK)adlı bir örgütün başına geçti.

66
AET VE EURATOM’UN
KURULUŞU
BADEK’in çalışmaları sonucunda, 1
Haziran 1955’te Altıların katıldığı
Messina konferansında AET ve Euraom
kurulması önerildi.
 27 Mart 1957’de imzalanan Roma
Antlaşmasıyla, AET ve ardından
Euratom kuruldu.

67
ROMA ANTLAŞMASI VE AET’NIN
YAPISI
1 Ocak 1958’de yürürlüğe girdi.
 Altılar için gümrük birliği, dolaşım
serbestliği, serbest rekabet, topluluk
tivcaret politikası ve topluluk tarım
politikası oluşturuldu.
 Topluluğun işleyişinin Roma
Antlaşması’na uygunluğunu Topluluk
Adalet Divanı denetleyecekti.

68
ROMA ANTLAŞMASI VE AET’NIN
YAPISI
Komisyon, AET’nin yürütme organı
olarak, topluluk çıkarlarının bekçiliğini
yapacak. Komisyon üyeleri, üye ülkelerin
birlikte seçtikleri 9 kişiden oluşacak, 4 yıl
görev yapacak ve seçildikleri ülkelerden
direktif almayacaklar.Kararlar
oyçokluğuna göre alınacak.
69
ROMA ANTLAŞMASI VE
AET’NIN YAPISI

Konsey, üye devletleri temsilen birer
bakanın katılmasıyla oluşur. AET’nin
asıl karar organıdır. Kararlar
oybirliğiyle alınır.
70
ROMA ANTLAŞMASI VE
AET’NIN YAPISI

Avrupa Parlamentosu, oldukça güçsüz
bir yapıdaydı. Üyeler doğrudan seçimle
geliyordu. Komisyon üyelerinin
atanmasını etkileyemiyordu. Komisyon
ve Konseyin kararlarına etkisi tavsiye
düzeyindeydi.
71
ROMA ANTLAŞMASI VE
AET’NIN YAPISI
Adalet Divanı, antlaşmaların
uygulanmasında hukukun üstünlüğünü
koruyacaktı. Üye devletlerin birlikte
seçtiği 7 yargıçtan oluşuyordu.

72
Roma’dan Anayasal Antlaşmaya
73
AET, AT VE AB ANTLAŞMALARININ
GENEL İÇERİĞİ VE TEMEL DÜZENLEME
(POLİTİKA) ALANLARI
ORTAK PAZAR VE EKONOMİ
POLİTİKALARININ YAKINLAŞTIRILMASI
 ORTAK TARIM, BALIKÇILIK,
TAŞIMACILIK VE TİCARET
POLİTİKALARI
 TOPLULUĞUN KURUMSAL YAPISI
 REKABET, TEKELLER, DEVLET
YARDIMLARI, VERGİ POLİTİKALARI

74
AB’YE GİDEN YOL
BÜTÜNLEŞME YÖNTEMLERİ
1. EKONOMİK BÜTÜNLEŞME:
EKONOMİNİN TEK BİR SEKTÖRÜNDE
BAŞLAYAN VE YARATILAN KARŞILIKLI
BAĞIMLILIK VE İŞLEVSELLİK SONUCU
DİĞER SEKTÖRLERDE YAYILAN;
ARDINDAN SİYASİ BÜTÜNLEŞMEYE DE
DOĞRU GÖTÜRECEK TEDRİCİ
BÜTÜNLEŞME MODELİ; NEOFONKSİYONALİZM, “SPILL OVER”
ETKİSİ
75
AB’YE GİDEN YOL
BÜTÜNLEŞME YÖNTEMLERİ
2. ULUSLARÜSTÜ BÜTÜNLEŞME: YETKİ
DEVRİ YA DA PAYLAŞILMASI;
KURUMSAL YAPIDAKİ ULUSLARÜSTÜLÜK
76
AB’YE GİDEN YOL
BÜTÜNLEŞME YÖNTEMLERİ
3. HUKUKİ BÜTÜNLEŞME: HUKUKUN
ARAÇ OLARAK KULLANILDIĞI VE
ORTAK BİR HUKUK DÜZENİ YARATMAK
YOLUYLA ÜYE ÜLKELERİN BİRBİRİNE
BAĞLANDIĞI BİR BÜTÜNLEŞME TESİS
ETME
77
AB’YE GİDEN YOL
BÜTÜNLEŞME YÖNTEMLERİ

AB BÜTÜNLEŞMESİ SÜRECİNDE BU
ÜÇÜ BİRLİKTE KULLANILMIŞTIR.
78
AB’ye GİDEN YOL
GENİŞLEME
BİRİNCİ DALGA : İNGİLTERE, İRLANDA,
DANİMARKA (1973)
İKİNCİ DALGA : YUNANİSTAN (1981), İSPANYA,
PORTEKİZ (1986)
ÜÇÜNCÜ DALGA : AVUSTURYA, İSVEÇ,
FİNLANDİYA (1995)
79
AB’ye GİDEN YOL
GENİŞLEME

DÖRDÜNCÜ DALGA: ESTONYA,
LETONYA, LİTVANYA, POLONYA,
MACARİSTAN, ÇEK CUMHURİYETİ,
SLOVENYA, SLOVAKYA, MALTA, KIBRIS
R.K. (2004)
80
AB’NİN GENİŞLEME HARİTASI-1
81
AB’NİN GENİŞLEME HARİTASI-2
82
AB’NİN GENİŞLEME HARİTASI-3
83
AB’YE GİDEN YOL (3)
DERİNLEŞME
DERİNLEŞME; BİR YANDAN,
BÜTÜNLEŞMENİN YETKİ VE FAALİYET
ALANLARINDAKİ ARTIŞI; DİĞER YANDAN
DA, MEVCUT KURUMSAL YAPI İÇİNDEKİ
DEĞİŞİKLİKLERİ İFADE EDER. ÜYE
ÜLKELERİN MEVCUT YA DA YENİ YETKİ
ALANLARINI AVRUPA BÜTÜNLEŞMESİNE
DEVRİ BİÇİMİNDE ORTAYA ÇIKAR.
84
AB’YE GİDEN YOL
DERİNLEŞME
Derinleşme, iki nedenle oluşur.
1-Kurumsal Yapıda Duyulan Reform
İhtiyacı Dolayısıyla
 a-Üye Sayısının Artışına Bağlı Olarak
 b-Yetki Alanlarının Artışına Bağlı
Olarak
2-Avrupa Bütünleşmesinin Dinamik
Niteliği Dolayısıyla
85
AB’YE GİDEN YOL
DERİNLEŞMENİN AŞAMALARI
1. FÜZYON OLAYI :
A) 1957’de imzalanan Roma
Antlaşması’yla aynı tarihte imzalanan
“Avrupa Topluluklarının Bazı Ortak
Kurumlarına Dair Sözleşme” ile, Avrupa
Topluluklarının asli-yapısal
organlarından Meclis (parlamento) ve
Divan’ın, her üç topluluk için tek bir
organ olarak birleştirilmesi.
86
AB’YE GİDEN YOL
DERİNLEŞMENİN AŞAMALARI
1. FÜZYON OLAYI :
B) 1965’te imzalanan “Avrupa
Toplulukları İçin Tek Konsey ve Tek
Komisyon Kuran Antlaşma” ile Konsey
ve Komisyon’un her üç topluluk için tek
bir organ olarak birleştirilmesi.
87
AB’YE GİDEN YOL
DERİNLEŞMENİN AŞAMALARI
2. BÜTÇE ANLAŞMALARI :
AVRUPA SAYIŞTAYININ KURULUŞU;
BÜTÇENİN KARARA BAĞLANMA
YÖNTEMİ (1970-75)
88
AB’YE GİDEN YOL
DERİNLEŞMENİN AŞAMALARI
3. AVRUPA TEK SENEDİ (1986-87)
1960’lı ve 70’li yıllarda Avrupa
Bütünleşmesi süreci önemli sorunlarla
karşı karşıya kaldı. Genişlemeyle birlikte
bu sorunlar daha da arttı. 1973 petrol
krizini takiben yaşanan ekonomik
durgunluk ve daralma üye ülkeleri zor
durumda bıraktı. Korumacı bir anlayışa
girme eğilimi belirdi.
89
AB’YE GİDEN YOL
DERİNLEŞMENİN AŞAMALARI
Gümrük Birliği 1968’de tamamlanmış
olmasına rağmen, henüz Ortak Pazar
aşamasına bu sorunlar nedeniyle
geçilemiyordu. Bu sorunları aşmak için
Komisyon 1985’te bir dizi öneri sıraladığı
Beyaz Kitap’ı yayınladı.

90
AB’YE GİDEN YOL
DERİNLEŞMENİN AŞAMALARI
Roma Antlaşmasının 236. Maddesine
dayanılarak kurucu antlaşmada
değişikliğe gidildi. Bu çerçevede
imzalanan Avrupa Tek Senedi 1 Temmuz
1987’de yürürlüğe girdi.

91
AB’YE GİDEN YOL (
DERİNLEŞMENİN AŞAMALARI
TEK SENET İLE KURUMSAL ALANDAKİ
DEĞİŞİKLİKLER:
- OYBİRLİĞİNDEN NİTELİKLİ OY
ÇOKLUĞUNA GEÇİŞ
- KARAR ALMA SÜREÇLERİNDE REFORMA
GİDİLMESİ VE İŞBİRLİĞİ SÜRECİNİN
ÖNGÖRÜLMESİ; PARLAMENTONUN BU
SÜRECE DAHA ETKİN KATILIMININ
SAĞLANMASI
92
AB’YE GİDEN YOL
DERİNLEŞMENİN AŞAMALARI
TEK SENET İLE KURUMSAL ALANDAKİ
DEĞİŞİKLİKLER:
- AVRUPA PARLAMENTOSUNUN YENİ ÜYE
KABULÜ VE ORTAKLIK
ANLAŞMALARININ ONAYI
KONUSUNDA YETKİLENDİRİLMESİ (ÖN
MUVAFFAKAT)
- İLK DERECE MAHKEMESİNİN
KURULMASI
93
AB’YE GİDEN YOL
DERİNLEŞMENİN AŞAMALARI
TEK SENET İLE POLİTİKA ALANINDAKİ
DEĞİŞİKLİKLER
-AVRUPA TEK PAZARININ KURULMASI (EN
GEÇ 31 Aralık 1992)
-AVRUPA SİYASİ İŞBİRLİĞİNİN
OLUŞTURULMASI
94
AB’YE GİDEN YOL
DERİNLEŞMENİN AŞAMALARI
TEK SENET İLE POLİTİKA ALANINDAKİ
DEĞİŞİKLİKLER
- SOSYAL POLİTİKA, EKONOMİK VE
SOSYAL UYUM, ÇEVRE, TEKNOLOJİK
ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME GİBİ YENİ
POLİTİKA ALANLARININ TOPLULUK
YETKİSİNE VERİLMESİ
95
AB’YE GİDEN YOL
DERİNLEŞMENİN AŞAMALARI
MAASTRİCHT ANTLAŞMASI (10 ARALIK
1991-1 OCAK 1993)VE AB’NİN
KURULUŞU
1-Kurumsal Yapıdaki Değişiklikler
SÜTUN YAPISI: 1-EKONOMİK
BÜTÜNLEŞME (AT); SİYASİ
BÜTÜNLEŞME (2-ORTAK DIŞ VE
GÜVENLİK POLİTİKASI VE 3-ADALET
VE İÇİŞLERİNDE İŞBİRLİĞİ)
96
AB’YE GİDEN YOL
DERİNLEŞMENİN AŞAMALARI
MAASTRİCHT ANTLAŞMASI (10 ARALIK
1991-1 OCAK 1993)VE AB’NİN
KURULUŞU
1-Kurumsal Yapıdaki Değişiklikler
KARAR ALMA SÜREÇLERİNDE
DEĞİŞİKLİK; ORTAK KARAR
USULÜNÜN GETİRİLMESİ:
PARLAMENTONUN KARAR ALMA
SÜREÇLERİNDE DAHA ETKİN BİR
KONUMA GETİRİLMESİ
97
AB’YE GİDEN YOL
DERİNLEŞMENİN
AŞAMALARI
MAASTRİCHT ANTLAŞMASI (10 ARALIK
1991-1 OCAK 1993)VE AB’NİN KURULUŞU
1-Kurumsal Yapıdaki Değişiklikler
BAKANLAR KONSEYİ TARAFINDAN
NİTELİKLİ ÇOĞUNLUK İLE KARARA
BAĞLANAN ALANLARIN ARTTIRILMASI
(VETO EDİLEBİLECEK ALANLARIN
98
DARALTILASI)
AB’YE GİDEN YOL
DERİNLEŞMENİN
AŞAMALARI
1-(Maastricht) Kurumsal Yapıdaki Değişiklikler
-
-
AP’NİN KOMİSYONUN ATANMASI
ALANINDAKİ YETKİLERİNİN
ARTIRILMASI
AVRUPA PARLAMENTOSUNUN
ULUSLARARASI ANLAŞMALAR
KONUSUNDAKİ YETKİLERİNİN
ARTIRILMASI
99
AB’YE GİDEN YOL
DERİNLEŞMENİN
AŞAMALARI
1-(Maastricht) Kurumsal Yapıdaki Değişiklikler
-
-
BÖLGELER KOMİTESİ, OMBUDSMAN
GİBİ YENİ KURUMLARIN
OLUŞTURULMASI
SUBSIDIARITE (YETKİ İKAMESİ)
İLKESİ: Bir konu hangi düzeyde-AB, üye
devletler veya yerel düzey- daha etkin
incelenebilecekse, o düzeyde ele alınması.
100
AB’YE GİDEN YOL
DERİNLEŞMENİN
AŞAMALARI
2- Politika Alanındaki Değişiklikler
EKONOMİK VE PARASAL BİRLİK: Ortak
Pazara ek olarak, para ve
makroekonomi politikalarında
bütünleşmenin sağlanması. Üye
ülkelerin parasal alandaki yetkilerinin
Avrupa Merkez Bankasına
devredilmesi. 1 Ocak 2002’de Tek
101
Para’ya geçiş.
AB’YE GİDEN YOL
DERİNLEŞMENİN
AŞAMALARI
2- Politika Alanındaki Değişiklikler
ORTAK DIŞ VE GÜVENLİK POLİTİKASI:
Avrupa Güvenlik ve Savunma
Politikası’nın geliştirilmesi, BAB’a
işlevsellik kazandırılması.
102
AB’YE GİDEN YOL
DERİNLEŞMENİN
AŞAMALARI
2- Politika Alanındaki Değişiklikler
ADALET VE İÇİŞLERİNDE İŞBİRLİĞİ: üye
devletlerin iç güvenliğin sağlanması ve
kamu düzeninin korunmasına ilişkin
işbirliğinin kurumsallaşması.
Uluslararası suçlar, yasadışı göç,
uyuşturucu ticareti ve terörle mücadele
için Avrupa Polis Bürosu (Europol)ün 103
AB’YE GİDEN YOL
DERİNLEŞMENİN
AŞAMALARI
2- Politika Alanındaki Değişiklikler
AVRUPA VATANDAŞLIĞI: Tüm
üye ülkelerde
oturma ve serbest dolaşım hakkı,
Avrupa parlamentosu ve belediye
seçimlerinde seçme ve seçilme hakkı,
üçüncü ülkelerde diplomatik
temsilcilikleri bulunmayan
104
AB’YE GİDEN YOL
DERİNLEŞMENİN
AŞAMALARI
üye ülke vatandaşlarının, o ülkede diğer
üye ülkelerin korumasından
yararlanması, Toplulukla ilgili
konularda Avrupa Parlamentosuna
dilekçe verme hakkı.
105
AB’YE GİDEN YOL
DERİNLEŞMENİN
AŞAMALARI
2- Politika Alanındaki Değişiklikler
SOSYAL POLİTİKA ALANINDA AB’NİN
YETKİLENDİRİLMESİ (SOSYAL
AVRUPA): Mesleki eğitim ve sürekli eğitim
programlarının düzenlenmesi; Nispeten geri
kalmış 4 üye (Yunanistan, İspanya, Portekiz,
İrlanda) için “Dayanışma ve Uyum Fonu”nun
kurulması; Avrupa çalışma kanunlarının
hazırlanmasına Avrupa çapındaki ve ulusal
düzeydeki sosyal tarafların katılması. 106
AB’YE GİDEN YOL
DERİNLEŞMENİN
AŞAMALARI
2- Politika Alanındaki Değişiklikler
EĞİTİM, KÜLTÜR, KAMU SAĞLIĞI,
TÜKETİCİNİN KORUNMASI, TRANSAVRUPA ULAŞIM VE ENERJİ AĞLARI,
EKONOMİK VE SOSYAL UYUMUN
GÜÇLENDİRİLMESİ ALANLARININ
AVRUPA BÜTÜNLEŞMESİ
ÇERÇEVESİNE DAHİL EDİLMESİ
107
AB’YE GİDEN YOL
DERİNLEŞMENİN
AŞAMALARI
2- Politika Alanındaki Değişiklikler
TEMEL HAKLARIN AB DÜZEYİNDE
KORUNMASI KONUSUNUN KURUCU
ANTLAŞMALARA GEÇİRİLMESİ
108
AB’DE DERİNLEŞME
AMSTERDAM ANTLAŞMASI (17 Haziran
1997-1 Ocak 1999)
1-Kurumsal Yapıdaki Değişiklikler:
NİTELİKLİ OY ÇOKLUĞU VE ORTAK
KARAR USULÜ İLE KARARA
BAĞLANAN ALANLARIN
ARTTIRILMASI. AVRUPA
PARLAMENTOSUNUN YETKİLERİNİN
DAHA DA ARTIRILMASI.
109
AB’DE DERİNLEŞME
AMSTERDAM ANTLAŞMASI (17 Haziran
1997-1 Ocak 1999)
1-Kurumsal Yapıdaki Değişiklikler:
ULUSAL PARLAMENTOLAR İLE AVRUPA
BÜTÜNLEŞMESİ ARASINDA KURUMSAL
DİYALOG KURULMASI
110
AB’DE DERİNLEŞME
AMSTERDAM ANTLAŞMASI (17 Haziran
1997-1 Ocak 1999)
1-Kurumsal Yapıdaki Değişiklikler:
ESNEKLİK İLKESİ: Üyelerin çoğunluğu
tarafından daha yakın bir işbirliği
amacıyla benimsenen bir faaliyet, diğer
üyelere de açık olmak kaydıyla, belirli
koşullarda sürdürülebilecektir.
111
AB’DE DERİNLEŞME
2-Politika Alanındaki Değişiklikler
AVRUPA BİRLİĞİNİN TEMEL
DEĞERLERİNİN İLK DEFA AÇIKÇA
ANTLAŞMALARA GEÇİRİLMESİ
TEMEL HAKLAR VE AB DÜZEYİNDE
KORUNMALARI İLE İLGİLİ
MEKANİZMANIN OLUŞTURULMASI
112
AB’DE DERİNLEŞME
2-Politika Alanındaki Değişiklikler
VİZE, SIĞINMA, GÖÇ VE KİŞİLERİN
SERBEST DOLAŞIMI İLE İLGİLİ BAZI 3.
SÜTUN KONULARININ BİRİNCİ SÜTUNA
DAHİL EDİLMESİ VE SCHENGEN
PROTOKOLÜ
113
AB’DE DERİNLEŞME
2-Politika Alanındaki Değişiklikler
SOSYAL POLİTİKA:Kadın ve erkekler için
eşit işe eşit ücret ilkesi; Komisyon ve üye
ülkelerin her yıl Konsey’e istihdam
raporu sunmaları; İstihdam konusundaki
eşgüdümü sağlamak için İstihdam
Komitesi’nin kurulması.
114
AB’DE DERİNLEŞME
2-(Amsterdam) Politika Alanındaki Değişiklikler
ORTAK DIŞ VE GÜVENLİK POLİTİKASI ALANINDA
GELİŞMELER:Konsey Genel
Sekreteri’nin, Konsey Dönem
Başkanı’na, “Yüksek Temsilci” sıfatıyla
yardım etmesi. Genel Sekretere bağlı
yeni, “
115
AB’DE DERİNLEŞME
siyaset planlama ve erken uyarı” biriminin
kurulması. Savunma ve Güvenlik
politikalarına, insani amaçlı barış
faaliyetleri, kriz yönetimi, dış sınırların
korunması gibi yeni unsurların
eklenmesi.
116
AB’DE DERİNLEŞME
2-(Amsterdam) Politika Alanındaki Değişiklikler
Ortak Dış ve Güvenlik Politikasında
kararlarının alınmasında, çekimser oylar
kararın alınmasını engellemeyecektir.
Bununla birlikte çekimser oyların
ağırlığının üçte birden fazla olması
halinde karar geçersiz olacaktır.
117
AB’DE DERİNLEŞME
2-(Amsterdam) Politika Alanındaki Değişiklikler
ADALET VE İÇİŞLERİ ALANINDAKİ
GELİŞMELER:Özellikle ırkçılık, yabancı
düşmanlığı, örgütlü suçlar, özellikle terörizm,
insan ve uyuşturucu kaçakçılığı, çocuklarla ilgii
suçlar, silah kaçakçılığı, yolsuzluk ve
dolandırıcılık gibi suçlarda yakın işbirliğinin
geliştirilmesi; Gümrük, polis ve adalet
kurumlarının ortak operasyonlar düzenlemesi;
118
AB’DE DERİNLEŞME
2-(Amsterdam) Politika Alanındaki Değişiklikler
Bu kurumlar arasında bilgi değişimi; Sınır
kontrollerinin kaldırılması amacıyla
“Schengen Anlaşması”nın Topluluk
hukukunun bir parçası haline getirilmesi
(İngiltere ve İrlanda hariç); AB’nin
özgürlük, demokrasi, insan hakları ve
temel özgürlükleresaygı ve hukuk devleti
ilkeleri üzerine kurulu olduğu
119
antlaşmada yer almıştır.
AB’DE DERİNLEŞME
2-(Amsterdam) Politika Alanındaki Değişiklikler
AVRUPA VATANDAŞLIĞI: Avrupa
vatandaşlığı tamamlayıcı mahiyettedir ve
ulusal vatandaşlığa halel getirmeyecektir;
AB vatandaşları Topluluğun 12 resmi
dilinden birinde Topluluk kurum ve
organlarıyla yazışabilme ve cevap alma
hakkına sahiptir.
120
AMSTERDAM’DA GENİŞLEME
KONUSU
Roma Antlaşması’ndaki; “Her Avrupa
devleti Birliğe üyelik için
başvurabilir”şeklindeki hüküm yeniden
düzenlendi. Birliğin temellerini
oluşturduğu ifade edilen, özgürlük,
demokrasi, hukuk devleti ve insan
hakları ile temel özgürlüklere saygı
ilkelerine bağlı her Avrupa devletinin
üyelik için başvurabileceği hükmü
getirilmiştir.
121
AB’DE DERİNLEŞME
NİCE ANTLAŞMASI (10 ARALIK 2000)
1-Kurumsal Yapıdaki Değişiklikler:
(27 üyeli bir AB’ye göre)
AVRUPA BİRLİĞİ KARAR SÜREÇLERİNİN
YENİ GENİŞLEME DALGASINA
HAZIRLANMASI
AVRUPA BİRLİĞİ KURUMLARININ YENİ
GENİŞLEME DALGASINA
HAZIRLANMASI
122
NİCE ANTLAŞMASI
2-POLİTİKA ALANLARINDAKİ
DEĞİŞİKLİKLER
AB TEMEL HAKLAR ŞARTININ
HAZIRLANMASI VE AB KURUMLARI
TARAFINDAN İMZALANMASI


MEVCUT POLİTİKA ALANLARININ
GELİŞTİRİLMESİ
123
AB 1 Mayıs 2004

25 Üye
 450 Milyonluk nüfus (ABD ve Rusya’nın
toplam nüfusundan daha fazla)
 2004-2006 döneminde yeni üyelere 21.6
milyar Euro harcandı
 80 bin sayfalık müktesebat
 Yeni komşular: Rusya, Ukrayna, Beyaz
Rusya, Moldova ve Akdeniz dünyası
124
Avrupa Birliği 1 Mayıs 2004
ZENGİNLER VE FAKİRLER
(Kişi Başına Milli Gelir Açısından)
Lüksemburg (189)
İrlanda (125)
Danimarka (115)
Hollanda (113)
Avusturya (110)
Belçika (108)
Finlandiya (104)
İngiltere (103)
Almanya (103)
İtalya (103)
İsveç (102)
125
Avrupa Birliği 1 Mayıs 2004
15 AB ÜLKESİ ORTALAMASI (100)
İspanya (84)
Slovenya (74)
Kıbrıs (72)
Portekiz (69)
Yunanistan (66)
Çek Cumhuriyeti (60)
Litvanya (39)
Macaristan (57)
Malta (55)
Slovakya (47)
Estonya (42)
Polonya (39)
Letonya (35)
126
1 MAYIS 2004
Estonya, Letonya, Litvanya, Malta,
Macaristan, Polonya, Çek Cumhuriyeti,
Slovakya, Slovenya, Güney Kıbrıs Rum
Yönetimi
127
AVRUPA ANAYASASI
Üye sayısı 2004 Mayıs'ında 15'ten 25'e
yükselen AB’nin bu yeni yapı içinde
yönetim mekanizmalarının artan yük
nedeniyle tıkanmaması için sistemi
yeniden düzenlemek gerekiyordu.
128
AVRUPA ANAYASASI
Devlet ve Hükümet Başkanları Nice
Zirvesinde Birliğin geleceği üzerine daha
geniş ve daha derin bir tartışmanın
başlatılması ve kurucu antlaşmaların
daha ciddi biçimde revize edilmesi
konusunda görüş birliğine vardılar
129
AVRUPA ANAYASASI
Nice Antlaşmasına ekli 23 numaralı
deklarasyonda bu süreç için 3 aşama
öngörüldü
130
AVRUPA ANAYASASI
Birinci aşamada açık bir tartışma ortamı
oluşturulacak ve buna her kesimden kişi
ve kuruluşların katılması sağlanacaktı
131
AVRUPA ANAYASASI
Aralık 2001 tarihli Laeken Zirvesi’nde
AB'nin geleceğine ilişkin Deklarasyon
kabul edildi.
132
AVRUPA ANAYASASI
Bu deklarasyonla Birliğin daha
demokratik, saydam ve etkin olması ve
Avrupa yurttaşları için bir Anayasa
hazırlanması yönünde karar alınmıştır.
Anayasanın hazırlanması için de bir
Kurultayın toplanmasına karar
verilmiştir.
133
AVRUPA ANAYASASI
8 Şubat 2002'de toplanan Kurultay 15 aylık
bir çalışmanın ardından 13 Haziran
2003'te çalışmalarını tamamladı.
134
AVRUPA ANAYASASI
Taslağın, Birliğin tanımının, ilkelerinin,
kurumlarına ilişkin hükümlerin yer
aldığı I. Bölümüyle, Temel Haklar
Şartı'nın yer aldığı II. Bölüm Kurultay
Başkanı Valery Giscard D'Estaing
tarafından 20 Haziran 2003'te Selanik
Zirvesinde Devlet ve Hükümet
Başkanlarına sunuldu.
135
AVRUPA ANAYASASI
Avrupa Konvansiyonu Valery Giscard
D'Estaing’in başkanlığında, iki başkan
yardımcısı, on beş üye devletten on beş
bakan, on üç aday ülkeden on üç bakan,
on beş üye devlet parlamentolarının her
birinden ikişer olmak üzere toplam otuz
parlamenter, on üç aday ülkenin her
birinden ikişer olmak üzere toplam yirmi
altı parlamenter, iki Komisyon üyesi, on
altı Avrupa Parlamentosu üyesi olmak
üzere toplam yüz beş kişiden meydana
136
gelmekteydi.
Avrupa Konvansiyonu
Bu çerçevede oluşturulan Avrupa
Kovansiyonu’nun hazırladığı Avrupa
Anayasa’sı 29 Ekim 2004 günü Roma’da
imzalandı ve daha sonra üye devletlerin
onayına sunuldu.
137
Fransa ve Hollanda
Referandumları
AB Anayasası, önce 29 Mayıs 2005
tarihinde Fransa’da daha sonra 1
Haziran 2005 tarihinde Hollanda’da
yapılan referandumlar sonunda büyük
bir darbe yedi
138
Fransa: % 55 “hayır”
139
Hollanda
140
Genel olarak her iki ülkenin AB
Anayasası’nı reddetme nedenleri
ise şu şekildedir:
AB üyeleri ekonomik gelecekleri hakkında
belirsizlik yaşıyorlar. Fransa, Almanya ve
Hollanda ekonomik sorunlarını çözemedi.
 Kurumsal konularla çok fazla uğraşılıp
ekonomik ve sosyal konularla hiç ilgilenilmedi
 Euro bölgesi içinde de ekonomik ve politik
birlik sağlanamadı.

141
Genel olarak her iki ülkenin AB
Anayasası’nı reddetme nedenleri
ise şu şekildedir:
İktidardaki Fransız hükümetinin
icraatlarından duyulan hayalkırıklığı
 Anayasanın ekonomik açıdan "Anglo-Sakson"
bir yöne doğru kaydığı yolundaki (genelde
yersiz) kaygılar
 AB'nin geleceği konusundaki genel kaygılar ve
Fransa'nın Birlik genelindeki nüfuzunu
kaybettiği endişesi
 Türkiye'nin birliğe olası üyeliği konusundaki
kaygılar

142
Genel olarak her iki ülkenin AB
Anayasası’nı reddetme nedenleri
ise şu şekildedir:
AB ülke liderleri ve kurumları, aldıkları
kararlarda halkı dikkate almadılar.
Alınan kararların halkta yarattığı
olumsuz tepkiyi görmediler,
kamuoyundaki eğilimlere ilgisiz kaldılar.
Halk, AB Anayasası’nı anlamadı. Günlük
yaşamındaki olumsuz unsurların tüm
sorumluluğunu Brüksel’e yükledi. 143

Genel olarak her iki ülkenin AB
Anayasası’nı reddetme nedenleri
ise şu şekildedir:

Siyasiler ise, kolay yolu seçtiler ve kendi
ülkelerindeki olumsuz durumun
sorumluluğunu içeriye değil, dışarıya
yüklediler. AB’ye yönelik popülist
yaklaşımlar sergilediler. Bağımsızlık ve
egemenlik gibi unsurları,
referandumlarla ilgili kampanyalarda
144
kullandılar.
1 OCAK 2007
Bulgaristan ve Romanya
145
AB ADAY ÜLKELER
-
TÜRKİYE
HIRVATİSTAN
MAKEDONYA
İZLANDA
KARADAĞ
146
AB POTANSİYEL ADAY
ÜLKELER
POTANSİYEL ADAY ÜLKELER:
Arnavutluk
- Bosna Hersek
- Sırbistan
- Kosova
-
147
21 - 22 Haziran 2007 AB
Liderler Zirvesi
2005 yılında Hollanda ve Fransa'da
düzenlenen referandumlarla
reddedilmesinin ardından iki yıldır
devam eden belirsizlik sonrasında
Avrupalı liderler, AB Anayasası'nın
yerini alacak bir Reform Anlaşması
üzerinde uzlaştılar
148
21 - 22 Haziran 2007 AB
Liderler Zirvesi
Buna göre artık, 'AB Anayasası' ifadesinin
kullanılmasından vazgeçilerek yerine
“Reform Anlaşması” tabiri
kullanılacaktı.
149
Lizbon Antlaşması
Varılan anlaşmaya göre, 2007 Temmuz ayı
sonuna kadar hükümetlerarası bir
konferansın toplanacak, bu konferans
yılsonuna kadar çalışmalarını
tamamlayacak ve üzerinde anlaşılan
metnin 2009 yılı Avrupa Parlamentosu
seçimlerine kadar üye ülkelerin onayına
sunulması söz konusu olacaktı.
150
AB liderlerinin üzerinde
anlaştıkları anlaşma metniyle, AB
Anlaşması üzerinde yapılacak
değişiklikler
Anlaşmada devlet çağrışımlı bayrak,
marş gibi semboller yer almayacak.
 Anlaşma "anayasa" niteliği taşımayacak.
Temmuzda toplanacak Hükümetlerarası
Konferans'ta son hali verilecek olan belge
mevcut antlaşmaları belli oranda
değiştiren bir yapıda olacak

151
AB liderlerinin üzerinde
anlaştıkları anlaşma metniyle, AB
Anlaşması üzerinde yapılan
değişiklikler

AB Dışişleri ve Güvenlik Politikası
Yüksek Temsilcisi makamı
oluşturulacak. Bu kişi AB Komisyonu
Başkan Yardımcısı statüsüne sahip
olacak.
152
AB liderlerinin üzerinde
anlaştıkları anlaşma metniyle,
AB Anlaşması üzerinde
yapılan değişiklikler

İki buçuk yıllığına seçilecek olan AB
Başkanı, Dönem Başkanı uygulamasının
yerine geçecek.
153
PORTEKİZ AB DÖNEM
BAŞKALIĞI
Reform Antlaşması 13 Aralık 2007’de
Lizbon’da imzalandığı için bu
antlaşmanın ismi Lizbon Antlaşması
olarak da kullanılmaktadır.
154
İRLANDA’NIN “HAYIR”I
Reform Anlaşması bu sefer de 12 Haziran
2008’de İrlanda’da referanduma takıldı.
% 53,7 “Hayır”
% 46,3 “Evet”
155
Reform Anlaşması
Antlaşmanın yürürlüğe girebilmesi için ise
tüm üye ülkelerin onayına ihtiyaç vardı.
156
Lizbon Antlaşması
Çek Cumhuriyeti’nde Anayasa
Mahkemesi, Avrupa Birliği’nin siyasi ve
kurumsal yapılanmasını yenileyecek
Lizbon Antlaşması’nın anayasaya aykırı
olmadığı sonucuna vardı.
157
ALMANYA VE LİZBON
ANTLAŞMASI
Alman Federal Meclisi Geçtiğimiz yıl Nisan
ayında yapılan oylamada
milletvekillerinin yüzde 90’ına yakını
Lizbon Antlaşması’ndan yana oy
kullanmış, meclis grubu olarak sadece
Sol Parti Antlaşmaya karşı çıkmıştı
158
ALMANYA VE LİZBON
ANTLAŞMASI
Ancak Antlaşma Sol Parti meclis grubu ve
Hristiyan Sosyal Birlik milletvekili Peter
Gauweiler tarafından Anayasa
Mahkemesi’ne götürmüştü. Almanya’da
Hükümet, Antlaşmaya tam destek verdi.
159
LİZBON ANTLAŞMASI

İrlanda, Lizbon Antlaşması`na Evet Dedi
’evet’ diyenler yüzde 67,
 ’hayır’ diyenler ise yüzde 33

2 EKİM 2009
160
LİZBON ANTLAŞMASI
POLONYA VE ÇEK CUMHURİYETİ
161
Avrupa Birliği’nde Lizbon
Antlaşması dönemi
1 Aralık 2009 tarihinde Avrupa Birliği’nin
kurumsal yapısını ve işleyişini yeniden
düzenleyen Lizbon Antlaşması yürürlüğe
girdi.
162
LİZBON ANTLAŞMASI
İLKE VE HEDEFLER
 İnsan onuru,
 özgürlük,
 demokrasi,
 eşitlik,
 Hukuk devleti
 insan haklarının korunması
163
LİZBON ANTLAŞMASI
İLKE VE HEDEFLER
sosyal dışlama
 ayrımcılıkla mücadele
 zengin kültür ve dil çeşitliliğine saygı
 Avrupa’nın kültürel mirasının korunması ve
geliştirilmesi için çaba gösterilmesi

164
LİZBON ANTLAŞMASI
Birliğe Giriş ve Birlikten Ayrılma
49. ve 50. maddeler
Birlikten ayrılıp ayrılmama konusunda esas
olarak ilgili devletin iradesi belirleyicidir
165
LİZBON ANTLAŞMASI
Birliğe Giriş ve Birlikten Ayrılma
üye bir devletin tek taraflı irade beyanı bu
devletin Birlikten çıkabilmesi için yeterlidir
166
LİZBON ANTLAŞMASI
Birliğe Giriş ve Birlikten Ayrılma
Birliğin zorlanmadan yeni üyeleri alabilme
imkânı, yeni üyeyi hazmetme kabiliyeti
 1993 yılında kabul edilen Kopenhag
Kriterleri

167
LİZBON ANTLAŞMASI
Birliğin Sembolleri
AB Anayasası’nda, Avrupa Birliği’nin
bayrağı, marşı, sloganı (çeşitlilikte
birleşmiş), para birimi ve Avrupa gününün
9 Mayıs olduğuna dair bir düzenlemeye ver
verilmiş iken, Lizbon Antlaşması devletsel
bir oluşumu çağrıştırabilecek bu tür
düzenleme getirmekten bilinçli
olarak kaçınmıştır.
168
LİZBON ANTLAŞMASI
Kurumsal Yenilikler
- Avrupa Konseyi ve Avrupa Merkez
Bankası’na organ statüsü tanımıştır.
 Avrupa Parlamentosu’nun yasama
sürecindeki rolünün artırılması
 Avrupa Konseyi’nde bir başkanlık
makamının oluşturulması
169
LİZBON ANTLAŞMASI
Kurumsal Yenilikler
 Konsey’deki çoğunluk kararlarına ilişkin
değişiklikler
 Avrupa Komisyonu’nun üye sayısının
azaltılması
 Avrupa Birliği Dış İlişkiler ve Güvenlik
Politikası Yüksek Temsilciliği’nin
oluşturulması
170
LİZBON ANTLAŞMASI
AMAÇ
Birliğin iç işleyişinin iyileştirilmesi ve daha
şeffaf ve daha demokratik bir yapıya
kavuşturulması
171
LİZBON ANTLAŞMASI
Avrupa Parlamentosu
 Siyasi denetim, antlaşma hükümleri
çerçevesinde danışma ve Komisyonun
başkanını seçme görevleri yüklenmiştir.
 Avrupa Parlamentosunun üye sayısı,
gelecekte 751 olacak
 en fazla 96, en az 6 koltuğa sahip olacak
172
LİZBON ANTLAŞMASI
Avrupa Komisyonu
- Komisyondaki komiser sayısının azaltılması
31 Ekim 2014 tarihine kadar geçen zamanda
Komisyon, her üye devletten bir
komisere yer verecek
173
LİZBON ANTLAŞMASI
1 Kasım 2014 tarihinden itibaren ise, üye
devletler arasında uygulanacak eşitlikçi
rotasyon yöntemi ile AB üye sayısının
2/3’ünü kapsayacak şekilde Komisyonun üye
sayısında azaltmaya gidilecek
174
LİZBON ANTLAŞMASI
Kasım 2014 tarihinden itibaren Komisyon, bir
başkandan, başkan yardımcısı konumundaki
Avrupa Birliği Dış İlişkiler ve Güvenlik
Politikası Yüksek Temsilcisi ve diğer
komiserlerden oluşacak
175
LİZBON ANTLAŞMASI
Avrupa Konseyi
Avrupa Konseyi, devlet ve hükümet
başkanları, Avrupa Konseyi’nin başkanı ve
Avrupa Komisyonu’nun başkanından
oluşacak
176
Avrupa Birliği’nde Lizbon
Antlaşması dönemi
üye ülkelerin devlet ve hükümet başkanları
tarafından seçilecek bir kişinin 2,5 yıl
süreyle AB Konseyi’ne başkanlık
yapacak
177
Avrupa Birliği’nde Lizbon
Antlaşması dönemi
Lizbon Anlaşması'yla AB'de karar alma
sürecini kolaylaştırmak için getirilen
''ikili çoğunluk sistemi'' olarak
adlandırılan nitelikli oylama yöntemi,
karar alınabilmesi için ülke sayısı dikkate
alındığında yüzde 55 ve ülke nüfusları
dikkate alındığında yüzde 65 destek
bulunmasını gerekli kılıyor
178
Avrupa Birliği’nde Lizbon
Antlaşması dönemi
İkili çoğunluk sisteminin geçerli
olmayacağı dış politika, AB bütçesi ve
vergi gibi konularda karar alınabilmesi
için üye ülkelerin oy birliği gerekecek.
179
LİZBON ANTLAŞMASI
Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek
Temsilcisi
AB’nin dış ilişkiler ve güvenlik politikası
alanındaki çalışmalarında daha güçlü bir
eşgüdüm sağlamak
180
LİZBON ANTLAŞMASI
Birliğin ortak dış ve güvenlik politikasını
yönetmek, önerileri ile bu politikaların
belirlenmesine katkıda bulunmak,
181
LİZBON ANTLAŞMASI
-
ortak güvenlik ve savunma alanında da
buna uygun yetkileri kullanmak,
Konsey’in dışişlerine ilişkin birleşimlerine
başkanlık etmek
Komisyon’un başkan yardımcılığını
yürütmek
182
LİZBON ANTLAŞMASI
Birliğin Demokratik Meşruiyetinin
Artırılmasına Yönelik Yenilikler
Birliğin Organları Vasıtasıyla Temsil
 Avrupa Parlamentosu’nun
Güçlendirilmesi
 Ulusal Parlamentoların Etkisinin
Artırılması

183
LİZBON ANTLAŞMASI

Yurttaş Girişimi
belirli bir sayıda üye devletten en az bir
milyon vatandaş, Birliğin Antlaşmaların
uygulanması amacıyla bir hukuki tasarrufa
gereksinim duyduğunu düşündüklerinde
inisiyatif alıp, Komisyon’dan yetkileri
çerçevesinde uygun bir öneri sunma
yönünde bir talepte bulunabilir
184
LİZBON ANTLAŞMASI
Komisyon’un yurttaş girişimi ile dile getirilen
talepleri uygulama zorunluluğu yoktur
Ancak
gerek Birlik kurumları üzerinde kamuoyu
baskısı yaratılması gerekse vatandaşların
Birlik ile ilgili konuları yakından takip
etmelerinin sağlanması açısından önem
taşımaktadır
185
Genişlemeden Sonra...
“Wider Europe ?”
AB’nin İç pazarına ve düzenleme alanlarına
katılım.
 Tercihli ticaret ilişkileri
 Daha kolay sınır ötesi işbirliği, bilimsel ve
kültürel ilişkilerde daha yoğun ilişkiler

186
Genişlemeden Sonra...
“Wider Europe ?”

Ortak tehditlere ve krizlerin önlenmesi
için daha yakın bir işbirliği
 AB ulaşım, enerji ve telekom ağlarına
entegrasyon
 Yatırımların teşviki için yeni
mekanizmaların geliştirilmesi
187
AVRUPA BÜTÜNLEŞMESİNİN
TARİHSEL GELİŞİMİ
188