Uludağ Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü MAK 3003 Makine Elemanları 1 Dersi Yıl içi Sınavı 26.11.2012 SORULAR ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------1. a) Genel değişken gerilmelere maruz kalan makine elemanlarında (Fmax ve Fmin veriliyor demektir) Wöhler eğrisine göre hesap ne zaman ve nasıl yapılır? (Ortalama gerilmenin ve değişkenlik şeklinin nerede dikkate alındığını ifade ediniz.) b) Tepe açısı 60 olan metrik vidanın hareket iletiminde kare ve trapez vidaya tercih edilmeme sebebini rakamla izah ediniz. Kare vidanın sürtünme katsayısı 0,14 tür. c) Kaynak kalite faktörü hangi işlerde 1 olabilir? (Pratikten örnekler veriniz) d) Somunsuz cıvata hangi durumlarda kullanılabilir? Buradaki vidalama derinliği nasıl hesaplanır? e) Sonlu ve sonsuz ömür ne demektir? Bu değerler pratikte nasıl belirlenir? ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------2. Şekildeki St70 malzemesinden imal edilmiş aksta E noktasına ait iki durum için çap kontrolü istenmektedir. a) Sabit F=15000 N’luk kuvvet iletimi ve zaman zaman nmin=1750 devir/dakika, ile ve zaman zamanda nmax=2753 devir/dakika ile dönme durumunda, b) Sabit 2753 devir/dakika ile dönme ve Fmin=0 N ile Fmax=15000 N değişken kuvvetle zorlanma durumunda. Malzeme için Akma gerilmesi 360 N/mm2, sürekli mukavemet değerleri ise; çekmede 230 N/mm2, eğilmede 320 N/mm2 ve kaymada 190 N/mm2 dir. Emniyet katsayısı 2 dir. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------3. Dikdörtgen kesitli ve boyutları (60x80x200) olan St70 den imal edilmiş profil, düşey düzlemde bir plakaya kaynakla bağlanacaktır. Profilin ucunun 10 mm gerisinden etkidiği düşünülen kuvvet 15000 N ve kaynak kalınlığı 5 mm’dir. Kaynağın gerilme kontrolünü yapınız. Bir kaynak için: I 'X I x Ayo2 , We I ' x y Bu kaynak için kalite ve emniyet katsayısını kendiniz belirleyiniz. (Olabilecek en uygun değerleri düşününüz) ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------Süre 1 saat. Sorular eşit değerdedir. Prof. Dr. Emin Güllü Tablo 4. Boyut faktörünün bulunuşu. -----------------------------------------------------------------------------------------d (mm) 10 20 30 50 100 200 250 300 kb 1 0,9 0,8 0,7 0,6 0,57 0,56 0,56 ------------------------------------------------------------------------------------------ k ç 1 q (k t 1) z F 4 ' (d d12 ) p em 2 cos 2 CEVAPLAR ----------------------------------------------------------------------------------------------- ----------------------------------------------------------------------------------------------- -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------